بیت کوین‌های دست‌نخورده و تأثیر آنها بر سیاست پولی بیت کوین

شبکه بیت کوین به دو ویژگی شهرت دارد: قابل پیش‌بینی‌ بودن میزان عرضه بیت کوین و امکان نظارت و حسابرسی تراکنش‌ها. اما واحدهای گم‌شده بیت کوین چه تأثیری بر عرضه پولی این ارز دیجیتال دارند؟ مایک کو (Mike Co)، اقتصاددان و نویسنده ارزهای دیجیتال، در مقاله‌ای برای وب‌سایت مدیوم، ویژگی‌های شاخص شبکه بیت کوین و وضعیت کوین‌های احتمالا گم‌شده این شبکه را بررسی کرده است.

بیت کوین طرفدارانی سرسخت و سرمایه‌گذارانی بلندمدت دارد. این ارز دیجیتال یک دارایی با عرضه محدود و قابل‌ پیش‌بینی است و به‌گونه‌ای طراحی شده که با گذشت زمان به‌تدریج کمیاب‌تر شود. نرخ تولید و عرضه بیت کوین تقریبا هر چهار سال یک‌بار و در قالب رویدادی به نام هاوینگ، به نصف کاهش می‌یابد. در حال حاضر، بیش از ۱۸ میلیون بیت کوین در گردش وجود دارد و این عدد رفته‌رفته به مرز نهایی ۲۱ میلیون واحد نزدیک می‌شود.

با درنظرگرفتن این نکته، باوری در میان جامعه بیت کوین شکل گرفته است مبنی بر اینکه پول فیات برای خرج‌کردن است و بیت کوین برای پس‌انداز کردن. علاوه بر‌ این، تراکنش‌های بیت کوین، در مقایسه با تراکنش‌های پول سنتی، به‌صورت عمومی ثبت می‌شوند و به‌طور مستقل قابل ارزیابی و تأیید روی یک دفترکل توزیع‌شده در سرتاسر جهان هستند. اما این سؤال همواره مطرح بوده است که از حدود ۱۸ میلیون بیت کوینی که در حال حاضر در گردش هستند، چند کوین به‌طور فعال روی این شبکه وجود دارند؟

در نمودار فوق، گلاس‌نود (Glassnode) از نمودار و روش ابداعیِ شرکت سرمایه‌گذاری آنچِیندکپیتال (Unchained Capital) استفاده کرده است.

در حال حاضر، با استفاده از زمان آخرین انتقالِ این ۱۸ میلیون واحد بیت کوین می‌توان آن‌ها را رهگیری کرد. به عبارت دیگر، ما می‌توانیم به‌وسیله آخرین زمانی که این کوین‌ها در شبکه بیت کوین انتقال داده شده‌اند، به بررسی وضعیت آن‌ها بپردازیم. طبق داده‌های درون‌زنجیره‌ای پلتفرم ارائه‌دهنده داده گلاس‌نود در ۲۶ آوریل ۲۰۲۰ (۷ اردیبهشت)، واحدهای بیت کوین موجود را می‌توان به ترتیب زیر دسته‌بندی کرد:

۷.۵۲ درصد کوین‌ها آخرین بار بیش از ۱۰ سال پیش انتقال داده شدند.

۸.۲۹ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۷ تا ۱۰ سال پیش انتقال داده شدند.

۶.۲۱ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۵ تا ۷ سال پیش انتقال داده شدند.

۵.۶۴ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۳ تا ۵ سال پیش انتقال داده شدند.

۱۵.۳۰ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۲ تا ۳ سال پیش انتقال داده شدند.

۱۵.۹۵ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۱ تا ۲ سال پیش انتقال داده شدند.

۱۳.۸۶ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۶ تا ۱۲ ماه پیش انتقال داده شدند.

۶.۴۳ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۳ تا ۶ ماه پیش انتقال داده شدند.

۱۱.۶۶ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۱ تا ۳ ماه پیش انتقال داده شدند.

۵.۴۱ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۱ هفته تا ۱ ماه پیش انتقال داده شدند.

۳.۱۳ درصد کوین‌ها آخرین بار بین ۱ روز تا ۱ هفته پیش انتقال داده شدند.

۰.۶۱ درصد کوین‌ها آخرین بار طی ۲۴ ساعت گذشته انتقال داده شدند.

به بیان دیگر، حدود ۶۰ درصد از بیت کوین‌های در گردش بیش از یک سال است که جابه‌جا نشده‌اند (آمار: ثبت‌شده در ۲۶ آوریل). علاوه بر‌ این، حدود ۱.۳ میلیون بیت کوین بیش از ده سال است که جابه‌جا نشده‌اند. البته، روز ۲۰ مه (۳۱ اردیبهشت)، ۵۰ بیت کوین که از فوریه ۲۰۰۹ (بهمن ۸۷)، یعنی حدود یک ماه بعد از ایجاد بیت کوین راکد بودند، انتقال داده شدند. این اتفاق شگفتی و کنجکاوی جامعه بیت کوین را برانگیخت. احتمال دارد این کوین‌ها توسط ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین، جابه‌جا شده باشد؛ با این حال، بسیاری از متخصصان بلافاصله این ایده را رد کردند. از سویی دیگر، شبکه بیت کوین شبه‌ناشناس است و در نهایت، تمام ایده‌ها در حد گمانه‌زنی باقی می‌مانند.

آخرین مرتبه‌ای که این کوین‌ها جابه‌جا شده بودند، فقط تعداد معدودی از ماینرها فعال بودند و یکی از آن‌ها هال فینی (Hal Finney)، رمزنگار فقید، است. همچنین، انتقال این کوین‌های قدیمی را می‌توان به مطلبی مربوط دانست که هال فینی، یک سال پیش از مرگش در سال ۲۰۱۴، در تالار گفت‌وگوی بیت کوین تاک (Bitcointalk) نوشت:

این داستان زندگی من است. من در کل آدم خوش‌شانسی هستم. حتی با وجود بیماری ALS، از زندگی‌ام راضی هستم. اما مدت زیادی زنده نخواهم بود. آن مباحث در مورد به‌‌ارث‌بردن بیت کوین‌ موضوعی فراتر از چند مقاله دانشگاهی است. بیت کوین‌های من در صندوق سپرده ایمنی ذخیره شده‌اند و پسر و دخترم دانش زیادی در حوزه فناوری دارند. به‌نظر من، جای این بیت کوین‌ها امن است و من از میراثی که به جا می‌گذارم راضی هستم.

علت مرگ هال فینی بیماری کشنده ALS بود که باعث آسیب غیرقابل‌ترمیم به دستگاه عصبی و نورون‌های حرکتی می‌شود و فرد در نهایت به‌طور کلی فلج شده و اغلب پس از چند سال جان خود را از دست می‌دهد.

البته، بررسی رفتار سرمایه‌گذاران بیت کوین تنها با استفاده از داده‌های درون‌زنجیره‌ای امکان‌پذیر است. با اینکه بیت کوین یک دفترکل توزیع‌شده جهانی و عمومی است؛ اما عملکردی شبه‌ناشناس دارد و در صورت استفاده صحیح، حریم شخصی فرد را حفظ می‌کند. پیش‌بینی اینکه کدام یک از کوین‌ها برای همیشه گم شده‌اند و کدام‌یک ممکن است دوباره مورداستفاده قرار بگیرند، تقریبا غیرممکن است. با این حال، داده‌ها در مجموع یک دید کلی در مورد احساسات سرمایه‌گذاران بلندمدت بیت کوین ارائه می‌دهند.

طبق داده‌های گلاس‌نود، از ماه مارس (اسفند) تاکنون، مقادیر قابل‌توجهی بیت کوین از صرافی‌های بزرگ ارز دیجیتال برداشت شده‌ است. البته، این داده‌ها نمی‌توانند کیف پول تمام صرافی‌ها را با دقتی ۱۰۰ درصدی رهگیری کنند. احتمالاً نسل جدیدی از ذخیره‌کنندگان بیت کوین پا به میدان می‌گذارند که مستقیماً وظیفه نگه‌داری بیت کوین‌های خود را بر عهده می‌گیرند و به ذخیره بلندمدت برترین ارز دیجیتال باور و ایمان دارند.

کمیاب‌بودن، قابلیت حسابرسی و حفظ حریم خصوصی، ویژگی‌های اصلی شبکه بیت کوین است که آن را از سایر پول‌ها متمایز می‌کند. مهمتر از همه، بیت کوین یک شبکه کاملاً جهانی است. هزاران نود در بیش از صد کشور به‌طور مستمر در حال پردازش و تأیید تراکنش‌های بیت کوین هستند. آنها با این کار، به عرضه پولی بیت کوین و اعتبارسنجی دفتر کل تمام تراکنش‌ها کمک می‌کنند.

پراکندگی نودهای قابل‌دسترس در نقشه فوق از سایت بیت نودز (Bitnodes) نشان می‌دهد که در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۲۰ (۲۲ مرداد ۹۹)، بیشترین تعداد نودها در دو کشور ایالات متحده و آلمان، به ترتیب با ۲,۳۹۰ نود (۲۳.۶۵ درصد از شبکه) و ۱,۸۷۴ نود (۱۸.۵۵ درصد از شبکه)، قرار دارند. هر کس در هر مکان جغرافیایی با اجرای یک فول نود (full node) می‌تواند در شبکه بیت کوین شرکت کرده و به‌طور مستقل تراکنش‌ها را تأیید کند.