مرور سال ۲۰۲۱؛ سال گذشته از نگاه ارزدیجیتال

کم‌کم باید خودمان را برای خداحافظی با سال ۲۰۲۱ آماده کنیم و به استقبال ۲۰۲۲ برویم. ۲۰۲۱ پر از اتفاق برای دنیای ارزهای دیجیتال بود؛ از اوج‌گیری بازار تا قانون‌گذاری‌های سفت‌وسخت، از رشد سرسام‌آور دیفای تا درخشش میم کوین‌ها، همه و همه سالی را شکل دادند که شاید هیچ‌وقت فراموشش نکنیم.

به رسم هر سال، مطلبی که در ادامه می‌خوانید، یادداشتی است از اعضای تیم ارزدیجیتال در توصیف این سال فراموش‌نشدنی. این مطلب پیشنهاد سرمایه‌گذاری نیست و نباید با استفاده از آن تصمیمات سرمایه‌گذاری اتخاذ کنید. مطلب پیش رو تنها نظرات نویسندگان ارزدیجیتال درباره سال ۲۰۲۱ است که برای شما در یک مقاله گردآوری شده است.

محمد آذرنیوار، سردبیر ارزدیجیتال

در سال ۲۰۲۱ دوباره این حقیقت برایم روشن شد: حوزه ارزهای دیجیتال با سرعت نور در حال بزرگ‌شدن است و اگر بخواهیم این حوزه را با اینترنت مقایسه کنیم، گویی هنوز در سال ۲۰۰۵ هستیم و تا اوج مقبولیت، فاصله زیاد است.

اتفاقات تأثیرگذار در این سال کم نبود: رسمیت بیت کوین به‌عنوان پول از سوی یک کشور (السالوادور)؛ داغ‌شدن موضوع NFT‌ها؛ شکوفایی فضای متاورس؛ پذیرش ETF بیت کوین و چندین رویداد مهم دیگر.

اما برای من، جذاب‌ترین موضوع «قدرت روایت» در فضای ارزهای دیجیتال بود. در سال ۲۰۲۱، انفجار دوج کوین، شیبا اینو و ده‌ها میم‌کوین دیگری را دیدیم که از نظر زیرساخت چندان با ارزهای دیجیتال گمنام تفاوت نداشتند؛ اما هزاران درصد رشد کردند. روایتِ «پول خودمانی» که موجی از سرمایه‌گذاران کوچک‌ را روانه بازار کرد، در این سال برایم جذاب‌تر از سایر موضوعات بود.

همچنین، امسال دیدیم که اتریوم واقعاً کار می‌کند. تا سال ۲۰۱۷، اتریوم و سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند فقط یک ایده بودند. آن زمان حق با «بیت کوین ماکسیمالیست‌ها» بود؛ واقعاً کاربردی دیده نمی‌شد. در سال ۲۰۲۱ اما از دیفای وام گرفتیم، در صرافی‌های غیرمتمرکز تبادل کردیم و دیدیم که بدون بانک متمرکز هم می‌شود امور مالی‌ را انجام داد. امسال از برخی تحلیل‌گران زمزمه‌هایی شنیدیم از این احتمال که اتریوم از بیت کوین عبور کند و به ارز دیجیتال اول بازار تبدیل شود؛ چیزی که سال‌های قبل حتی فکرش هم خنده‌دار به نظر می‌آمد.

بازار ارزهای دیجیتال سال ۲۰۲۱ را با ارزش حدود ۷۶۴ میلیارد دلار آغاز کرد و با بیش از ۲.۳ تریلیون دلار (تا ۲۶ دسامبر) به پایان می‌برد. از این نظر، ۲۰۲۱ برای سرمایه‌گذاران صبور هم سال خوبی بود.

در سال ۲۰۲۲ کدام موضوعات داغ خواهد بود؟ نظر شخصی من:

• دائو (Dao)؛
• وب‌۳؛
• پروتکل‌های لایه دوم اتریوم (مانند ZkSync).

بهزاد ناصرفلاح، سرپرست تیم مقالات ارزدیجیتال

برای من سال ۲۰۲۱ سالی بود که نوپابودن صنعت ارزهای دیجیتال در آن اثبات شد؛ از سوددهی سرمایه‌گذاری‌ها در ارزهایی که هدف و کاربرد مشخصی نداشتند تا عملکرد نه چندان خوب پروژه‌های قدرتمندی نظیر اینترنت کامپیوتر.

۲۰۲۱ منحصربه‌فرد هم بود؛ نمی‌توان گفت چند سال دیگر طول می‌کشد فرصت‌هایی که در ۲۰۲۱ برای سرمایه‌گذاری داشتیم، بار دیگر به وجود بیایند. شاید همین مسئله باعث شود برای خیلی‌ها این سال، «سال حسرت‌ها» لقب بگیرد.

سال ۲۰۲۱ آغاز مسیری تازه برای دنیای ارزهای دیجیتال در ایران و جهان بود. مسیری طولانی که شاید سال‌ها تا مقصدش فاصله دارد. قطعاً در سال‌های پیش رو بحث قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال در دنیا با جدیت بیشتری پیگیری می‌شود.

از طرف دیگر دیفای (DeFi) و NFTها را داشتیم که حوزه ارزهای دیجیتال را تحت سلطه قرار دادند. به نظر من، نسل جدید هنرمندان را باید در دل جهان توکن‌های غیرمثلی پیدا کرد.

امیرمحمد غلامی، سرپرست تیم تحلیل ارزدیجیتال

سال ۲۰۲۱ میلادی شاید حیاتی‌ترین دورهٔ بلوغ صنعت ارزهای دیجیتال بوده است. اگر سال ۲۰۲۰ را فصل مقدمه‌چینی و آماده‌سازی صنعت بدانیم، سال ۲۰۲۱ را به راحتی می‌توان با افزایش چشمگیر رشد و مقبولیت معیارها و شاخص‌های کلان صنعت ارزهای دیجیتال و وب ۳.۰ توصیف کرد. این جریان را به‌راحتی می‌توان در روند رشد سه بخش اصلی صنعت، یعنی دیفای، بازار توکن‌های غیرمثلی (NFT) و گیم‌فای مشاهده کرد.

به‌لطف جریان‌های اصلی شکل‌گرفته حول آواتار، زمین و آثار هنری در حوزهٔ NFT و کسب درآمد از بازی (play-to-earn) در کنار متاورس‌ها در حوزه گیم‌فای، می‌توانیم بگوییم که سال گذشته میلادی، دوران آشنایی و پذیرش قدرت پشت این فناوری بوده که به‌صورت عمومی موجب شناسایی فرصت‌های موجود در این حوزه شده است. اگرچه توجه بیشتری به این دو حوزه (NFT و گیم‌فای) معطوف شد، اما بخش دیفای هم یکپارچه‌تر و بالغ‌تر شده است؛ مثلاً ردپای بلاک چین‌هایی مانند ترا، سولانا و اولنچ را که از رقبای جدی اتریوم و بایننس اسمارت چین به‌حساب می‌آیند، در میزان کلی ارزش قفل‌شده (TVL) در این پروتکل‌ها قابل‌توجه است.

در واقع بیشتر از همه اینها سال ۲۰۲۱ را از بسیاری از جهات می‌توان «سال NFT» نامگذاری کرد؛ قیمت‌ها به تناسب هر مجموعه یا هنرمند پشت آن، افزایش قیمت‌های خیره‌کننده‌ای را ثبت کردند، از آن‌ها به‌عنوان وثیقه برای دریافت وام استفاده شد، بازارهایی مانند اپن سی، اتمیک مارکت و سولانارت از محبوب‌ترین برنامه‌های غیرمتمرکز شدند و طی سال گذشته ارزشی بیش از ۲۳ میلیارد دلار در فضای این بخش معامله شد.

سال ۲۰۲۱ آغازگر روایت‌های جالبی از پتانسیل‌های نهفته و جذاب حوزه ارزهای دیجیتال بود. همچینین از طرفی اتفاقات مهم در این سال می‌تواند به‌عنوان راهنمایی برای چگونگی شکل‌گیری تحولات بعدی و ترندها باشد. با توجه به توالی روند ظهور برنامه‌های غیرمتمرکز و به‌دنبال آن زیرساخت‌ها، شاید در سال بعدی میلادی باید بخشی از توجهمان را به هستهٔ زیرساخت‌ها و ابزارهای مربوط به NFTها ، DAOها (سازمان خودگردان غیرمتمرکز) و ارتباط میان زنجیره‌ها معطوف کنیم.

رضا انصاری، سرپرست تیم مولتی‌مدیای ارزدیجیتال

به عقیده من، تصویر بزرگی که در ده سال گذشته فقط چند پیکسل از آن روشن بود، در سال ۲۰۲۱ تا حد زیادی نمایان شد.

در سالی که گذشت، از یک سو بسیاری از نوآوری‌های موردانتظار در حوزه بلاک چین محقق شد و از سوی دیگر، پیشرفت در نوآوری‌های پیشین، با سرعت بیشتری قوت گرفت. از تسهیل فعالیت در بازار‌های دیفای گرفته تا استقبال از توکن‌های هواداری، رونق چشمگیر حوزه NFT، بازی‌های بلاک چینی و متاورس، همگی مؤید این موضوع هستند.

احتمالاً مهم‌ترین چیزی که در سال ۲۰۲۲ باید منتظر آن باشیم، گام بلند اتریوم به سوی مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری بیشتر است. همچنین ظهور راهکار‌های تازه و پروژه‌های جدید در حوزه DAO. اما این حقیقت را هم از یاد نبریم، اتفاقاتی که در سال ۲۰۲۱ برای شیبا اینو، دوج کوین و سایر میم‌کوین‌ها افتاد، ثابت می‌کند که روایت‌های جذاب‌تر، همچنان پیشتاز این بازار خواهند بود.

محمدامین علی‌یاری، سرپرست تیم خبری ارزدیجیتال

۲۰۲۱ سال اتفاقاتی بود که همواره از مواجهه با آنها هراس داشتیم؛ وقایعی که از آنها می‌ترسیدیم اما خوش‌بینی باعث شده بود کمتر به این موضوع فکر کنیم که بالاخره روزی با آنها روبه‌رو خواهیم شد. بایننس که امن‌ترین صرافی برای معامله‌گران ایرانی بود و دیگر همه به آن عادت کرده بودند، احراز هویت را برای تمام کاربران خود اجباری کرد و این به معنی پایان کار معامله‌گران ایرانی در بزرگترین صرافی ارز دیجیتال جهان بود.

در آن سوی مرزها، چین بالاخره زهر خود را ریخت و تقریباً هر فعالیتی را که به‌نوعی با ارزهای دیجیتال در ارتباط است، ممنوع اعلام کرد؛ با این حال زمستان رفت و روسیاهی به ذغال ماند. در کشور خودمان هم فعالیت مزارع استخراج برای تقریباً ۴ ماه متوقف شد و در مقطعی بحث بسته‌شدن درگاه صرافی‌های داخلی به میان آمد که خوشبختانه اتفاق نیفتاد.

جدی‌ترشدن فعالیت کسب‌وکارهای این حوزه سرانجام باعث شد تا مقامات بین‌المللی نیاز به قانون‌گذاری را بیش از پیش احساس کنند و برای تنظیم چهارچوب‌های قانونی دست به کار شوند؛ حرکتی که مخالف‌ها و موافق‌های زیادی هم دارد. عده‌ای معتقدند که بازشدن پای دولت‌ها و قانون‌گذاران به این حوزه، می‌تواند فضا را برای شکل‌گیری ایده‌های نو محدودتر کند و برخی هم بر این باورند که با مشخص‌شدن وضعیت قانونی کسب‌وکارهای ارز دیجیتال، سرمایه‌گذاران بزرگ با خیالی آسوده‌تر به این حوزه ورود خواهند کرد. پاسخ هر دو گروه در سال‌های پیش رو مشخص خواهد شد، اما چیزی که اکنون می‌دانیم این است که رشد این صنعت فعلاً ادامه دارد.

آریا قهرمانیان از تیم مقالات ارزدیجیتال

سال ۲۰۲۱ را می‌توان یکی از برهه‌های تاریخی واقعاً متفاوت ارزهای دیجیتال دانست. سالی که با اتفاقات عجیب‌وغریب همراه بود. امسال به ما ثابت کرد که اگر شخصی ادعایی مبنی بر برآورد قیمت یا صعودی و نزولی بودن ارزهای دیجیتال طی ماه‌ها روزهای آینده مطرح کرد عملاً گزافی بیش نگفته است.

اگر نگاه کلی به بازار داشته باشیم می‌بینیم که بیت کوین به عنوان شاخص‌ترین ارز دیجیتال و معیاری برای سایر آلت کوین‌ها، روندِ نوسانی و متلاطمی را تجربه کرد و با آنکه به انتهای سال نزدیک می‌شویم، بیت کوین همچنان درتب‌وتاب این نوسانات بوده و روی آرامش را به خود ندیده است. در سوی دیگر بازار، دارایی‌های دیجیتالی که با ایده‌های بنیادین و مهم نیز وارد عرصه شده‌اند در سال ۲۰۲۱ چندان پُرفروغ نبودند. شاید در این بالا‌وپایین‌ها، موفقیت‌ نسبی برخی از میم کوین‌ها هم باعث شد تنور این بخش از ارزهای دیجیتال بیش‌تر از گذشته داغ شود، البته تنوری که دیر یا زود آتشش فروکش خواهد کرد.

در این میان مباحث متاورس و دنیای مجازی به نسبت سایر دسته‌بندی‌های ارزهای دیجیتال رشد بسیار خوبی را تجربه کرده و با قدم‌هایی استوار به این حوزه وارد شده‌اند.

در نهایت، فارغ از تمامی نوسانات و اتفاقات مثبت و منفی که در سال ۲۰۲۱ رخ داد، مفهوم و ماهیت ارزهای دیجیتال همچنان پابرجا خواهد بود. مسیری که این دسته از دارایی‌ها به‌وجود آورده‌اند علی‌رغم نفرت‌ها و تأییدها، برای سال‌های سال باقی می‌ماند، چه با نام بیت کوین و اتریوم و … چه با نام‌هایی که در آینده از آن‌ها بسیار می‌شنویم.

مهسا صادقی، از تیم مقالات ارزدیجیتال

شروع طوفانی بیت کوین در سال ۲۰۲۱ هیجان زیادی را در جامعه ارزهای دیجیتال ایجاد کرد و باعث شد بسیاری از افراد قیمت بالای ۱۰۰ هزار دلار را برای انتهای ۲۰۲۱ پیش‌بینی کنند؛ اما اکنون که در روزهای پایانی ۲۰۲۱ قرار داریم می‌بینیم که این اتفاق به حقیقت نپیوسته است. این مسئله شاید این درس را برای ما به همراه داشته باشد که همیشه نباید فاکتورهای تکنیکال را در نظر گرفت و عوامل فاندامنتال زیادی وجود دارند که می‌توانند بر قیمت یک ارز دیجیتال تأثیرگذار باشند؛ عوامل غیرقابل‌پیش‌بینی اما مهمی مانند ممنوعیت‌های چین و حتی توییت یک چهره شاخص.

اما از بیت کوین که بگذریم، شاید سال‌ها بعد همه ما ۲۰۲۱ را با «محبوبیت جنون‌آمیز توکن‌های غیرمثلی» و «ورود فیس‌بوک به حوزه متاورس» به خاطر بیاوریم. توکن‌های غیرمثلی یا همان NFTها در سال ۲۰۲۱ به محبوبیت گسترده‌ای دست یافتند؛ به‌طوری که برخی از آنها با قیمت‌های میلیون دلاری به فروش رسیدند و بسیاری از افراد معمولی جامعه به ساخت NFT روی آوردند. همچنین در این سال ابرشرکت فیس‌بوک به حوزه متاورس ورود کرد و حتی نام خود را به متا تغییر داد؛ اتفاقی که در نوع خود به‌شدت جالب و شوکه‌کننده بود.

مجموعه این اتفاقات به ما یادآوری کرد که ارزهای دیجیتال حالا دیگر راه خود را به دنیای حقیقی باز کرده‌اند و به بخشی از واقعیت زندگی ما تبدیل شده‌اند. امروزه این ارزها تنها ذخیره‌هایی برای حفظ ارزش سرمایه نیستند، بلکه ابزار مورداستفاده هنرمندان برای مبارزه با انحصارطلبی پلتفرم‌های متمرکز هستند و این تنها یکی از کاربردهای آنهاست. کاربرد واقعی بلاک چین و ارزهای دیجیتال در حوزه NFT به‌قدری خوب نمایان شد که هر شخصی که معتقد بود هنری برای ارائه دارد، بدون اینکه به یک نهاد مرکزی پاسخ‌گو باشد از این امکان برای ارائه کارش استفاده کرد و از نظر من این بزرگ‌ترین دستاورد ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۱ بود.