پولشویی چیست و چه مجازاتی دارد؟
پولشویی چیست؟ حتما نام این واژه را بارها و بارها در اخبار و رسانهها شنیدهاید. در این مقاله به زبان ساده توضیح میدهیم که پولشویی چیست، چگونه انجام میشود، مراحل آن چگونه است و اثرات آن در جامعه چیست. با ارزدیجیتال همراه باشید.
پولشویی چیست؟
پولشویی به زبان ساده یک تکنیک متداول است که مجرمان از آن استفاده میکنند تا پولی را که از راه غیرقانونی بهدست آوردهاند، بهشیوهایی قانونی وارد دنیای اقتصاد کنند. پولی که از هر نوع فعالیت غیرقانونی از قاچاق دارو گرفته تا فعالیتهای تروریستی، طی فرآیند پولشویی به پولی تبدیل میشوند که انگار از یک فعالیت کاملا قانونی بهدست آمده است. در واقع پولی که از فعالیتهایی خلافکارانه بهدست میآید «کثیف» است و شستن آن باعث میشود که تمیز بهنظر برسد. در حالی که پولشویی خودش یک خلاف بزرگ است.
خلافکاران برای انجام پولشویی روشهای گوناگونی را در پیش میگیرند که بتوانند رهگیری و رسیدن به منشأ پول را برای مقامات قانونگذار سختتر و سختتر کنند تا نشود تشخیص داد که پول و داراییها از کجا بدست آمدهاند. در ادامه با متداولترین روشهای پولشویی آشنا میشوید.
در تقریبا تمام کشورهای دنیا، پولشویی یک جرم سنگین تلقی میشود که مجازات سختی به دنبال دارد. به همین دلیل پیمانها و قوانین بینالمللی زیادی برای جلوگیری از این پدیده وضع شده است. تامین مالی تروریسم اصلیترین نگرانی دولتهای سراسر جهان است که به پولشویی مربوط میشود.
بنابراین:
- خلافکاران از روشهای زیادی برای پولشویی استفاده میکنند تا پولهایی که بهدست میآورند را قانونی جلوه دهند.
- هدف اصلی از پولشویی سخت کردن رهگیری پول و جلوگیری از رسیدن به مبدأ آن است زیرا با رسیدن به منشأ پول، جرائم اصلی آشکار میشوند.
- جلوگیری از پولشویی به یک تلاش بینالمللی تبدیل شده و جلوگیری از سرمایهگذاری برای تروریسم یکی از اهداف مهم آنها بهشمار میرود.
پولشویی چگونه انجام میشود؟
پولشویی برای سازمانهای مجرمانه یک فرآیند حیاتی است تا بتوانند از پولی که کسب کردهاند به طور قانونی استفاده کنند. سروکار داشتن با مقادیر بسیار زیادی پول نقد خطرناک است و بهرهوری پایینی دارد. پس خلافکاران باید پولشان را به نوعی وارد یک موسسه اقتصادی قانونی کنند. البته همین پولی که وارد یک موسسه میشود هم باید توجیه قانونی داشته باشد.
انواع متداول خلافکارانی که پولشویی نیاز دارند، قاچاقچیهای مواد مخدر، اختلاسگران، مفسدان سیاسی، باجگیران، تروریستها و کلاهبرداران هستند.
قاچاقچیهای مواد مخدر بیشتر از همه به یک سیستم پولشویی خوب نیاز دارند! چون اکثر آنها با پول نقد کار میکنند و ابعاد بزرگ پول نقد دردسرهای زیادی دارد. نهتنها توجهات مقامات قانونی را بهسمت خودش جلب میکند، بلکه حمل آنهم دشوار است. بهعنوان مثال میزان ۳۰ کیلوگرم کوکایین، ۱ میلیون دلار در نیویورک قیمت دارد، که با دلار آمریکا در بهترین حالت به وزن ۱۱۶ کیلوگرم میرسد.
نکته:
بانکها برای هر تراکنش نقد در ابعاد بالا و هر نوع فعالیت مشکوک که ممکن است نشانهی پولشویی باشد از افراد گزارشی میخواهند که نشان دهد این پول از کجا بهدست آمده است.
فرآیند پولشویی معمولا شامل ۳ مرحله است:
- تزریق پول
- لایهبندی
- و در نهایت ادغام و یکپارچهسازی.
پولشویی تقریبا در تمام کشورهای دنیا اتفاق میافتد و معمولا پول بین چند کشور جابهجا میشود.
از آنجایی که پولشویی یک مرحله حیاتی در موفقیت قاچاقچیها و فعالیتهای تروریستی و البته مفسدان اقتصادی است، آنها برای موفقیت خود از متخصصان اقتصادی کمک میگیرد تا فرآیندهای پولشویی را برایشان انجام دهد. پولشویی فرایند پیچیدهای است اما ایده کلی این است که مقامات قانونی نتوانند رد پول تمیز شده را بگیرند.
هر مرحله از پولشویی را بررسی میکنیم:
مرحله ۱: تزریق پول
در این مرحله، پولشوها پول کثیف را وارد یک موسسه مالی قانونی میکنند. این کار معمولا بهشکل سپردههای نقدی بانکی انجام میشود. این مرحله پرریسکترین مرحله است، چون امکان لو رفتن آن زیاد است و بانکها وظیفه دارند تراکنشهایی با مبلغ بالا را گزارش دهند. خلافکاران برای وارد کردن اولیه پول به حسابهای بانکی، روشهای مختلفی را اعمال میکنند تا نیاز به ارائه گزارش برای پولها نداشته باشند. از جمله این روشها میتوان به کوچک و خرد کردن تراکنشها واریزی یا به اصطلاح اسمورف (Smurf) اشاره کرد.
مرحله ۲: لایهبندی
در این مرحله پول از طریق تراکنشهای مختلف مالی به حسابهای مختلف ارسال میشود تا ماهیتش عوض شود و ردگیری آن مشکل شود. لایهبندی میتواند شامل چندین تراکنش بانک-به-بانک باشد. انتقال وجه بین حسابهای مختلف در کشورهای مختلف که باعث میشود تا با واریز و برداشت متوالی، وجه پولی که داخل هر حساب هست را تغییر دهند. روش دیگر این است که نوع ارز را عوض کنند (از دلار به پوند، از پوند به یوان و …). و خرید چیزهایی با ارزش بالا (قایق، خانه، ماشین، الماس) برای اینکه شکل پول را تغییر دهند هم یکی دیگر از روشهای متداول در مرحله لایهبندی است.
این پیچیدهترین مرحله در هر نقشهی پولشویی است و هدف اصلی آن این است که گرفتن رد پول کثیف تاحدممکن سخت شود.
مرحله ۳: ادغام و یکپارچهسازی
در مرحله ادغام، پول وارد چرخه عادی اقتصاد میشود، در واقع دیگر قانونی بهنظر میرسد و بهنظر میرسد که از یک منبع قانونی بهدست آمده است. ممکن است در این مرحله، پول به حساب یک کسبوکار محلی واریز شود که پولشوها در ازای دریافت سود، میخواهند روی آن کسبوکار «سرمایهگذاری» کنند، قایقی که در مرحله لایهبندی خریده بودند، یا هر سرمایهگذاری دیگری که در این مرحله انجام شده بود، فروخته و به پول نقد تبدیل میشود.
در این مرحله مجرم میتواند بدون اینکه گیر بیفتد از پول استفاده کند. اگر از مراحل قبل مدرکی وجود نداشته باشد، گرفتن مچ پولشوها در این مرحله واقعا مشکل است.
روشهای متداول پولشویی
اگر میخواهید بیشتر در مورد روشهای انجام پولشویی بدانید، با ما همراه باشید تا چند تکنیک متداول آن را مرور کنیم. البته حتما روشهای دیگری هم وجود دارد که هنوز کشف نشدهاند و بهطور مخفیانه در حال انجام هستند.
۱. تکنیک تبدیل پزو در بازار سیاه کلمبیایی (Black Market Colombian Peso Exchange)
این سیستم که شاید بتوان آن را بزرگترین و موذیانهترین سیستم پولشویی غرب نامید، در دهه ۹۰ میلادی کشف شد.
مقامات کلمبیایی و وزارت خزانهداری آمریکا دور هم جمع شدند تا در مورد محصولاتی که بهصورت غیرقانونی از طریق بازار سیاه وارد کلمبیا شده بودند، صحبت کنند. وقتی که این مشکل را بههمراه مشکل شستن پولهای حاصل از قاچاق مواد مخدر مورد بررسی قرار دادند، بعد از کمی حسابوکتاب متوجه شدند که یک مکانیزم واحد وجود دارد که از طریق آن هم پولشویی و هم قاچاق کالا در بازار سیاه اتفاق میافتد.
این سیستم پیچیده بر اساس این حقیقت بود که بازرگانان ساکن کلمبیا (که معمولا واردکننده کالاهای بینالمللی بودند) برای انجام کارشان به دلار آمریکا نیاز داشتند. این تجار میخواستند از مالیات دولت کلمبیا برای تبدیل پول از پزو به دلار و تعرفه گمرگ واردات فرار کنند، پس به بازار سیاه «تبدیل پزو» روی میآوردند که برای تبدیل پول هزینهی کمتری میگرفت. این سمتِ واردات کالای غیرقانونی بود.
پولشویی در سمت دیگر قرار داشت: یک قاچاقچی مواد مخدر، دلار آمریکایی کثیف را به یک صرافی پزو در کلمبیا میداد. بعد «صراف پزو» از دلارهای مواد مخدر استفاده میکرد تا برای واردکنندههای کلمبیایی کالا بخرد. وقتی که واردکننده کالاها را دریافت میکرد (خارج از رادار دولت) و آن را در کلمبیا به پزو میفروخت، به صراف به پزو پول میداد. بعد صراف به قاچاقچی موارد مخدر معادل دلار کثیفی که از اول آورده بود پزو پرداخت میکرد و برای خودش مقداری کمیسیون بر میداشت.
۲. ریزتر کردن مبالغ واریزی
این روش که با نام اسمورفکردن هم شناخته میشود، به این معنی است که مبالغ بالای پول به مقادیری کوچکتر که کمتر مشکوک هستند، تبدیل شود. در آمریکا، این مقادیر کوچک باید کمتر از ۱۰هزار دلار باشند، برای مقادیر بالاتر از ۱۰هزار دلار بانکها باید به دولت گزارش بدهند. بعد پول به یک یا چند حساب از افراد مختلف (اسمورفها)، یا بهحساب یک نفر در طول زمانی طولانیتر واریز میشوند.
۳. بانکهای فراساحلی (آفشور)
بانکهای فراساحلی (overseas banks) یا آفشور به بانکهایی گفته میشود که در مکانی غیر از محل سکونت سپردهگذاران قرار دارند. پولشوها معمولا پول را طرق مختلف به حسابهای فراساحلی در کشورهایی که قانون محرمانگی بانکی دارد میفرستند، به این معنی که در این کشورها امکان بانکداری ناشناس وجود دارد. یک نقشه پیچیده میتواند شامل صدها انتقال بانکی از بانکهای فراساحلی و به بانکهای فراساحلی باشد. به گفتهی صندوق بینالمللی پول، بیشتر این بانکها در باهاماس، بحرین، جزایر کیمن، هنگ کنگ، پاناما و سنگاپور قرار دارند.
۴. بانکداری زیرزمینی/جایگزین
بعضی کشورها در آسیا دارای سیستمهای بانکی جایگزین بهجای بانکهای قانونی و شناختهشده هستند که اجازهی واریز، برداشت و انتقالهای غیر ثبتشده را میدهند. اینها سیستمهایی بر پایه اعتماد هستند، که اغلب ریشههای باستانی دارند، که هیچ کاغذ و ردی از خود به جای نمیگذارند و خارج از کنترل دولت عمل میکنند. از جمله سیستم حواله (Hawala) در پاکستان و هند و فای چن (fie chen) در چین.
۵. شرکتهای کاغذی (Shell companies)
اینها شرکتهایی هستند که فقط با هدف پولشویی بهوجود آمدهاند. چنین شرکتهای وجود خارجی ندارند و فقط روی کاغذ ثبت شدهاند. آنها پول کثیف را به عنوان «پرداخت» برای خدمات یا محصولات فرضی دریافت میکنند، ولی در واقع هیچ سرویس یا محصولی در کار نیست و تحویل نمیشود؛ آنها فقط تراکنشهای بهظاهر قانونی را روی فاکتور و برگههای مالی تقلبی جعل میکنند.
۶. سرمایهگذاری روی کسبوکارهای قانونی
پولشوها گاهی پول کثیفشان را در کسبوکارهای قانونی هزینه میکنند تا تمیز شود. ممکن است از کسبوکارهای بزرگ مانند شرکتهای صرافی یا کازینو استفاده کنند که با پول زیادی سرکار دارند، تا بتوانند راحتتر پول کثیف را قاطی پولهای تمیز کنند. یا ممکن است از کسبوکارهای کوچکتر که بر اساس پول نقد کار میکنند استفاده کنند، مانند کافهها، کارواشها و کلوپهای شبانه. این کسبوکارها احتمالا یک شرکت ظاهری باشند که واقعا یک سرویس یا محصول ارائه میدهند اما هدف اصلیشان این است که پول را بشویند.
این روش معمولا از طریق یکی از دو تکنیک متدوال عمل میکند:
- شویندهی پول میتواند پول کثیفش را با سود تمیزی که شرکت بهدست میآورد مخلوط کند. در این حالت، شرکت سود بیشتری نسبت به چیزی که واقعا درمیآورد برای کارهای قانونیاش اعلام میکند.
- در حالت بعدی شویندهی پول بهسادگی پول کثیفش را در حسابهای قانونی شرکت قرار میدهد، با این امید که مقامات قانونی حساب بانکی شرکت را با وضعیت مالی واقعی شرکت مقایسه نکنند.
۷. قاچاق پول نقد
یک چمدان پر از پول نقد، یا نوارپیچ کردن پولنقد به بدن شخص، از قدیمیترین روشهای پولشویی است که بهنوعی جزو راحتترینها هم هست، اما در نتیجه ریسکش هم زیاد است، مخصوصا در عملیات بینالمللی که هر کشوری قوانین خودش را برای ترخیص کالا از گمرک و بازرسی بدنی دارد.
اما بههرحال برای برخی جرمها، مانند عمدهفروشی مواد مخدر یا خریدوفروش اسلحه که مقادیر بسیار بزرگی از پول نقد مبادله میشود، جابهجا کردن فیزیکی پول راحتتر از استفاده از شبکههای بانکی سنتی است. شاید تعجب کنید اگر بشنوید که قاچاق پول نقد در ۱۰ سال اخیر به خاطر قوانین ضد پولشویی بانکها افزایش یافته است.
۸. سیاستهای بیمه عمر
سیاستهای بیمه عمر معمولا نسبت به سایر دستورالعملهای مالی سختگیری کمتری دارند، همین باعث شده که برای پولشویی ایدهآلتر باشند.
به زبان ساده روش کار به این صورت است: فردی که قصد پولشویی دارد یا یک فرد قابل اعتماد (یکی از اعضای خانواده یا همسر)، با پول کثیف یک بیمهنامه عمر خریداری میکنند. بیمه عمر به نوعی روشی برای حفاظت از سرمایه افراد است. پس از مدتی، پولشوها از بیمه انصراف میدهند و حتی با پذیرش مقداری ضرر، سرمایه خود را به صورت تمیز پس میگیرند.
البته از چند سال پیش تاکنون، قوانین زیادی وضع شدهاند تا جلوی پولشویی با بیمه گرفته شود که از آن جمله میتوان به ممنوعیت پرداخت حق بیمه با پول نقد اشاره کرد.
بیشتر نقشههای پولشویی از یک روش ترکیبی از این متدها استفاده میکنند. هر چند، روش تبدیل پزو در بازار سیاه کلمبیایی یک روش تقریبا یک مرحلهای خرید است که کافی است پول نقد به صراف پزو تحویل شود.
ابزارهای مختلف و متنوعی که برای پولشویی استفاده میشود، باعث شده جلوگیری از این جرم به این راحتیها نباشد، اما گاهی هم پلیس موفق به دستگیری آدمبدهای قصه میشود.
مثالهایی از پولشویی
در ادامه نگاهی میاندازیم به چند مثال و داستان واقعی از عملیات لو رفته پولشویی:
پولشویی یک مفسد سیاسی
یک مقام سیاسی فاسد یک شرکت جعلی راه میاندازد تا پول رشوهای را که گرفته از طریق آن تمیز کند. او یک شرکت کاغذی راه میاندازد، البته بهنحوی که نامی از خودش در کار نباشد و کنترلش بر روی شرکت و ذینفع بودنش مخفی بماند، مخصوصا که نمیخواهد بانک بهخاطر مقام سیاسیاش به او مشکوک شود و بخواهد بازرسیای در این مورد انجام بدهد.
پس کسی که میخواد رشوه بدهد، ۱۰میلیون دلار از طریق انتقال وجه به این شرکت فرضی واریز میکند و طوری سندسازی میکند که انگار واقعا از این شرکت کالا یا خدماتی گرفتی است. پول در حساب بانکی باقی میماند تا اینکه آن مقام سیاسی یک سفر اتفاقی به جایی مثل لندن میرود، آنجا از پولی که در حساب شرکت است به عنوان ضامن استفاده میکند، یک وام سنگین میگیرد تا با آن یک خانه لوکس در منطقه اعیان نشین لندن بخرد.
در این مثال مرحله تزریق پول انجام نشده بود و پول رشوه از ابتدا قانونی بهنظر میرسیده، چون قبل از اینکه به حساب شرکت جعلی واریز شود هم قانونی بوده است. به همین خاطر شناسایی مرحلهی لایهبندی سختتر هم میشود و اینکه پول رشوه جابهجا نمیشود و به صورت غیرفعال باقی میماند، فقط بهعنوان تضمین وام استفاده میشود، پس هیچ مرحلهی ادغام و یکپارچهسازیای هم انجام نشده که قابل شناسایی باشد، در عوض فقط برای گرفتن وام استفاده شده است.
پولشویی یک قاچاقچی مواد مخدر
یک سازمان قاچاق موارد مخدر در آمریکا به خردهفروشان خیابانی مواد میفروشند و پول نقد میگیرند. پول نقد در یک خانه امن ذخیره میشود، جایی که پول توسط همکاران مربوطه جمعآوری میشود و به طرق مختلف در حسابهایی کمتر از ۱۰ هزار دلار در چندین بانک مختلف قرار میگیرد و بعد به حساب کسبوکارهایی کاغذی که بر پایهی پول نقد کار میکنند منتقل میشود (رستورانها، شرکتهای تاکسیرانی، کلوپها و ….).
وقتی که پول در سیستم بانکی قرار گرفت، از طریق انتقال وجه به شرکتهای فراساحلی منتقل میشود و از آن برای خرید سهام و اوراق قرضه استفاده میشود. سهام و اوراق قرضه بعد از مدتی فروخته میشوند. پول تحت عنوان وام در اختیار یک شرکت کاغذی دیگر قرار میگیرد، که در نهایت صورت حساب کارت اعتباری همسر یکی از سران ارشد سازمان قاچاقچی را میپردازد که از پاریس یک لباس لاکچری برای خودش خریده است.
پابلو اسکوبار، بزرگترین قاچاقی مواد مخدر تاریخ، برای تمیز کردن ثروت حاصل از فروش مواد، مقدار زیادی املاک از جمله یک باشگاه فوتبال بزرگ در کلمبیا خریداری کرد.
پولشویی مشهور فرانکلین جورادو
اوایل دهه ۹۰ میلادی، فرانکلین جورادو، اقتصاددان دانشآموخته دانشگاه هاروارد، یک عملیات پولشویی برای پادشاه مواد مخدر کلمبیایی، خوزه سانتاکروز لوندونو (José Santacruz Londoño)، ترتیب داد. او یک نقشه پیچیده کشید. بهطور ساده میتوان گفت عملیات او شامل این مراحل میشد:
تزریق پول: جورادو پول نقد حاصل از فروش مواد مخدر در آمریکا را در حسابهای بانکی فراساحلی در پاناما گذاشت.
لایه بندی: بعد پولی که در پاناما بود را به ۱۰۰ حساب بانکی در ۶۸ بانک در ۹ کشور اروپایی منتقل کرد. همیشه تراکنشهایی زیر ۱۰هزاردلار انجام میداد که کسی مشکوک نشود. حسابهای بانکی با اسمهای ساختگی و اسم اعضای خانواده و نزدیکان سانتاکروز لوندونو بودند. بعد جورادو یک سری شرکت کاغذی در اروپا ایجاد کرد تا بتواند پول را بهعنوان درآمد قانونی آن شرکتها جا بزند.
ادغام: نقشه این بود که پول به کلمبیا فرستاده شود تا سانتاکروز-لوندونو از آن برای راهانداختن چندین کسبوکار قانونیاش استفاده کند. اما جورادو گیر افتاد!
جورادو در کل توانست ۳۶ میلیون دلار حاصل از فروش مواد مخدر را به یک موسسه مالی قانونی منتقل کند. نقشه جورادو وقتی بر ملا شد که یک بانک در موناکو سقوط کرد و طی یک سری حسابرسی بعدی، حسابهایی کشف شدند که همه به جورادو منتهی میشدند. در همان موقع همسایه جورادو در لوکزامبورگ از او به خاطر اینکه شب تا صبح صدای دستگاه شمارش پول از خانهش میآمد شکایت کرد. مقامات محلی پیگیری کردند و دادگاهی در لوکزامبورگ او را برای جرم پولشویی محکوم شناخت. وقتی که دورهی محکومیتش را در لوگزامبورگ گذراند، دادگاه آمریکا هم او را محکوم شناخت و برای او ۷ سال و نیم زندان در نظر گرفت.
پولشویی فساد اقتصادی: ادی آنتر
در دههی ۱۹۸۰ میلادی، ادی آنتر (Eddie Antar)، مالک شرکت الکترونیکی ادی دیوانه (Crazy Eddie’s Electronics)، برای فرار از مالیات، میلیونها دلار از درآمدش را مخفی کرد. البته اولش قصد او و همکارانش فقط این بود که از مالیات شرکتش فرار کنند. اما بعدا به این نتیجه رسیدند که اگر بهشکل سود شرکت این پول را به حسابشان برگردانند، استفادههای بهتری میتوانند از آن بکنند. با این کار میتوانستند در گزارشهایشان برای عرضهی اولیه سهام، داراییهای شرکت را بیش از آنچه بود نشان بدهند.
آنتر در یک سری سفر که به اسرائیل داشت، میلیونها دلار را در چمدانش و با نوارپیچکردن به بدنش به اسرائیل برد. پولشویی آنها بهطور ساده این مراحل را طی میکرد:
تزریق: آنتر یک سری واریز جداگانه به یک بانک در اسرائیل انجام داد. او در یک سفرش در یک روز ۱۲ واریز انجام داد.
لایهبندی: قبل از اینکه مقامات آمریکا و اسرائیل متوجه بشوند که پول زیادی بهطور ناگهانی در حساب او جا خوش کرده است، آنتر از بانک اسرائیلی خواست که پولش را از طریق انتقال وجه به پاناما منتقل کنند. در پاناما قوانین محرمانگی بانکی وجود داشت. آنتر توانست از طریق آن حسابش، تراکنشهای ناشناسی به بانکهای فراساحلی در کشورهای مختلف انجام دهد.
ادغام: بعد ادی کمکم پول را از آن حسابها به حساب بانکی قانونی شرکت ادی دیوانه منتقل کرد، که با دلارهای قانونی که از سود شرکت بهدست آمده بود مخلوط کند و آنها را به عنوان سود شرکتش سندسازی کند.
شرکت ادی دیوانه در کل ۸ میلیون دلار پولشویی انجام داد. او قیمت سهام در عرضهی اولیه ی سهامش را افزایش داد، بهطوریکه شرکتش ۴۰ میلیون دلار بیشتر از چیزی که واقعا ارزش داشت ثبت شده بود. آنتر سهامش را فروخت و با ۳۰ میلیون دلار سود فرار کرد. پلیس در سال ۱۹۹۲ او را در اسرائیل پیدا کرد و به آمریکا تحویل داد تا در دادگاه محاکمه شود. او به ۸ سال زندان محکوم شد.
اثرات منفی پولشویی
پولشویی اثرات جبرانناپذیری بر اقتصاد یک کشور وارد میکند و اقتصاد زخمخورده هم قطعا تاثیرات منفی اجتماعی، فرهنگی، امنیتی و سیاسی به جا خواهد گذاشت. به طور کلی پولشویی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم باعث آسیبهای زیر میشود:
تورم: پولشویی نقدینگی را افزایش میدهد و نقدینگی هم باعث کم شدن تقاضا برای پول، کم ارزش شدن آن و در نتیجه تورم میشود.
کم شدن اعتماد به بازار و تولید: اگر انجام پولشویی راحت باشد، اعتماد به بازار و میل به رفتن به سمت سرمایهگذاریهای مولد کاهش مییابد. بازار ارز و سکه هم از پولشویی آسیب میبیند.
تضعیف بخش خصوصی: بخش خصوصی با شفافیت میتواند به رونق برسد. در صورت گسترش پولشویی در بین کسب و کارهای خصوصی، توانایی رقابت به شدت کاهش میکند و انحصار باعث میشود تا بخش خصوصی تضعیف شود.
فرار سرمایه به خارج از کشور: پولشویی موجب فرار مقدار زیادی سرمایه به خارج از کشور میشود و تمام بهره آن به کشور مقصد تعلق میگیرد.
گسترش جرائم: پولشویی موفق به این معنی است که فعالیتهای جنایتکارانه واقعا درآمد داشتهاند. این موفقیت خلافکاران را تشویق میکند تا به فعالیتهای نامشروعشان ادامه بدهند، چون بدون هیچ پیامدی سود میکنند. و این یعنی کلاهبرداری بیشتر، اختلاس بیشتر (بهمعنی اینکه کارگران بیشتری کارشان را بهخاطر سقوط شرکتها از دست میدهند)، مواد مخدر بیشتری در خیابانها در دسترس جوانان قرار میگیرد، جنایتهای مربوط به مواد بیشتر میشود، مقامات قانونی باید بودجهی بیشتری صرف کنند تا با این جرائم مبارزه کنند و اخلاق عمومی هم به خطر میافتد، چون صاحبان کسبوکارهایی که میل به خلاف ندارند، متوجه میشود سودی که کسب میکنند در مقایسه با سود خلافکاران ناچیز است.
تامین مالی تروریسم: با پولشویی میتوان تروریستها را از نظر مالی تغذیه کرد و این نتیجهای جز کشته شدن انسانهای بیگناه نخواهد داشت.
این موارد فقط بخشی از زیانهایی است که پولشویی میتواند به یک جامعه وارد کند. این جرم به طور زنجیروار و مثل یک دومینو میتواند تمام زیرساختهای یک کشور را به هم بزند و فقر اقتصادی و فرهنگی شدیدی را به باور آورد.
پولشویی الکترونیکی
اینترنت فضای جدیدی در اختیار یک جرم قدیمی قرار داده است. ظهور موسسههای بانکداری آنلاین، سرویسهای پرداخت آنلاین ناشناس و انتقالهای نظیربهنظیر با استفاده از تلفنهای همراه، شناسایی پولشویی را سختتر کرده است. از این گذشته، استفاده از پراکسی سرورها و نرمافزارهای پنهانکنندهی هویت، شناسایی آخرین مرحلهی پولشویی یعنی ادغام را غیرممکن میکند. و این امکان بهوجود آمده است که پول بدون باقی گذاشتن هیچ ردی از آیپی پول منتقل شود.
همچنین میتوانند پول را از طریق مزایده و فروش آنلاین، وبسایتهای شرطبندی و بازیهای مجازی، که پول کثیف را به واحد پول آن بازی تبدیل کنند، بعد دوباره به پول واقعی، قابل استفاده و غیرقابل ردگیری و تمیز تبدیل شود.
حالا هم شاید بتوان گفت ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین، در خط مقدم پولشویی قرار گرفتهاند. با اینکه کاملا ناشناس نیستند، بهطور فزایندهای برای نقشههای باجگیری، تبادل مواد و سایر فعالیتهای جنایتکارانه مورد استفاده قرار گرفتهاند، چون نسبت به پولهای معمولی بیشتر ناشناس هستند. البته طبق گزارشهای اخیر، پولشویی با ارزهای دیجیتال در مقابل ارزهای سنتی، مانند سوزنی در انبار کاه است.
قوانین ضدپولشویی سرعت کمی برای رسیدن به این نوع جرائم سایبری داشتهاند، چون بیشتر قوانین هنوز مربوط بهوقتی هستند که شناسایی پول کثیف فقط از طریق سیستمهای بانکی سنتی انجام میشد.
مجازات پولشویی چیست؟
اصلیترین جزای پولشویی در ایران و بیشتر کشورهای جهان، مصادرهی اموال و عوايد حاصل از جرم است. با توجه به اینکه هدف از پولشویی، قانونی جلوه دادن درآمدهای مجرمانه و نامشروع و درنهايت استفادهی آزادانه از این درآمدهاست، محروم كردن مجرمين از اين درآمدها، انگيزهی ارتكاب به پولشويی و جرايم مقدم بر آن را در آنها كاهش میدهد.
مادهی ۹ قانون مبارزه با پولشویی میگوید: «مرتكبين جرم پولشویی علاوه بر استرداد درآمد و عوايد حاصل از ارتكاب جرم، مشتمل بر اصل و منافع حاصل از آن (اگر موجود نباشد مثل يا قيمت آن)، به جزای نقدی به ميزان عوايد حاصل از جرم محكوم ميشوند که باید به حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز گردد».
البته صدور و اجرای حكم ضبط دارایی و منافع حاصل از آن در صورتی است كه متهم به لحاظ جرم منشا (جرم اولیه) مشمول اين حكم قرار نگرفته باشد.
لازم به ذکر است که مجازات پولشویی برای اشخاص حقوقی هم امکان پذیر است و همانطور که به شخص حقوقی اجازه داده میشود تا با نام و اعتبار خود حساب بانكی داشته باشد يا تجارت كند، میتوان آن را از نظر کیفری هم مسئول دانست و مجازاتی را برای آن در نظر گرفت؛ در خصوص اعمال مجازات نيز امکان انحلال شركت يا جلوگيری از فعاليت آن برای مدتی معين در نظر گرفته میشود.
با توجه به اینکه در کنار پولشویی احتمال وقوع جرایم دیگر بالاست، معمولا متهمان پولشویی به حبس و مجازاتهایی از این قبیل هم محکوم میشوند.
جمعبندی
پولشویی جرمی است که خلافکاران و مفسدان اقتصادی برای پوشاندن جرمهای دیگر و قانونی کردن پولهای بدست آمده از جرائم مرتکب میشود. مجرمان سعی میکنند تا با روشهای مختلف که در بالا اشاره کردیم، داراییهای غیرقانونی خود را قانونی جلو دهند و از ردگیری پول جلوگیری کنند. تاثیرات پولشویی بر اقتصاد، فرهنگ، اجتماع، شرایط سیاسی و امنیتی جهان غیرقابل انکار است و برای همین کشورهای سراسر دنیا قوانین سفت و سختی را برای آن وضع کردهاند.
عالی بود ممنون