چشم‌انداز ۱۰هزار ساله ارزهای دیجیتال در یک نگاه

انقلاب تکنولوژی درهای ورود به عصر دیجیتال را باز کرده است و در این عصر، پول دیجیتال نقشی غیرقابل انکار خواهد داشت. ارزهای دیجیتال اکنون در ابتدای راهی چند هزار ساله هستند و سیستم‌های سنتی روز به روز ضعیف‌تر از قبل دیده می‌شوند. در تصویر زیر، چشم‌انداز ۱۰هزار ساله ارزهای دیجیتال را به‌شکلی ساده مشاهده می‌کنید:

برای درک بهتر تصویر بالا، دوران‌های اصلی تاریخ اجتماعی و فرهنگی بشر را به‌شکلی مختصر مرور می‌کنیم.

عصر کشاورزی

از پانزده‌ هزار سال پیش، انسان‌هایی که به شکار و جمع‌آوری گیاهان مشغول بودند، کم‌کم با کشت دانه‌ها آشنا شدند و تصمیم گرفتند که با شروع کشاورزی یکجانشین شوند. در این عصر که تا سه دهه پیش ادامه داشت، بسیاری از ابتکارات بشر از جمله خط، حسابداری، حاکمیت و به‌خصوص پول پدیدار شد. طی هزاران سال، طلا یا خودش به‌عنوان پول مورد استفاده قرار می‌گرفت یا پشتوانه پول‌هایی بود که از سوی دولت‌ها صادر می‌شدند. استاندارد طلا یا همان صدور پول با پشتوانه طلا، تا عصر صنعتی هم ادامه پیدا کرد، اگرچه به‌شدت تضعیف شده بود.

عصر صنعتی

اختراع ماشین بخار در سال ۱۷۱۲ جرقه انقلاب صنعتی بود. ایده استفاده از نیروی ماشین به‌جای نیروی انسان، تحولی شگرف در تولیدات به‌وجود آورد؛ حالا دیگر کشاورزی کار اصلی مردم نبود. در مورد پول، تا دهه ۱۹۷۰ همچنان دولت‌ها با چند مرحله تحول که آخرین مورد آن توافق برتون وودز بود، به‌ظاهر از استاندارد طلا پیروی می‌کردند، اما در سال ۱۹۷۱، ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده رسماً پایان استاندارد طلا را اعلام کرد و تا چند سال بعد تمام دولت‌ها این استاندارد را کنار گذاشتند. پس از آن، وارد دوران پول فیات (Fiat) یا همان پول بدون پشتوانه شدیم. امروزه برخلاف باور عموم، دولت‌ها می‌توانند به‌صورت نامحدود پول بدون پشتوانه صادر کنند.

انقلاب تکنولوژی

رشد رایانه‌ها در دهه ۱۹۸۰ ما را وارد انقلاب فناوری کرد. انقلاب فناوری یا به‌طور دقیق‌تر «انقلاب دیجیتال» با استفاده از رایانه‌ها و اینترنت توانست پول را به دنیای مجازی ببرد. امروزه کمتر کسی برای انتقال مبلغ زیادی پول یک چمدان پر از اسکناس را با خودش به بانک می‌برد. همان‌طور که یووال نوح هراری در کتاب خود نوشته است، «مجموع کل پولِ جهان تقریبا ۶۰ تریلیون دلار است. بااین‌حال، مجموع کل سکه‌ها و اسکناس‌ها کمتر از ۶ تریلیون دلار است. بیش از ۹۰ درصد از تمام پول دنیا، بیش از ۵۰ تریلیون دلاری که در حساب‌های ما به چشم می‌خورد، صرفاً در سرورهای رایانه‌ای وجود دارند. به همین شکل، بیشتر تراکنش‌های کسب‌و‌کاری با انتقال داده‌های الکترونیکی از یک فایل رایانه‌ای به دیگری و بدون هیچ‌گونه مبادله پول نقد فیزیکی انجام می‌شوند. فقط یک مجرم است که مثلاً یک خانه را با ارائه کیفی پر از پول خریداری می‌کند!»

عصر دیجیتال

جهان خیلی سریع‌تر از تصور ما در حال دیجیتالی شدن است. در عصر دیجیتال، اعتماد، حریم خصوصی و امنیت اهمیت بسیار بیشتری نسبت دنیای آنالوگ دارد. در مورد پول، ساختارهای فعلی نمی‌توانند در عصر دیجیتال مواردی را که ذکر شد، پشتیبانی کنند. بیت کوین در سال ۲۰۰۸ و کمی پس از بحران بزرگ اقتصادی آن زمان معرفی شد. این سیستم پولی با این‌که تنها بیش از یک دهه قدمت دارد، از سیستم چند ده ساله فیات کارآمدتر به نظر می‌رسد. حتی اگر بیت کوین جایی متوقف شود، عصر دیجیتال قطعاً با پول یا پول‌هایی به جلو خواهد رفت که شفاف‌تر، امن‌تر و دارای حریم خصوصی بیشتری هستند. به‌نظر می‌رسد ما در ابتدای جریانی قرار داشته باشیم که ده‌ها هزار سال به رشد خود ادامه خواهد داد.