پرطرفدارترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز: از دیفای تا بازی‌های ویدیویی

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا همان Dappها، برنامه‌هایی هستند که بر بستر بلاک چین کار می‌کنند و واسطه‌های متمرکز را از میان برداشته‌اند. این برنامه‌ها طیف وسیعی از خدمات، از امور مالی و بیمه گرفته تا صنعت بازی را متحول کرده‌اند. اما توجه و استقبال کاربران از این پلتفرم‌ها، با گذشت زمان و معرفی خدمات و اپلیکیشن‌های جدید، در حال تغییر است. به‌گونه‌ای که پرطرفدارترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، همواره حول روند‌های اصلی بازار شکل می‌گیرند.

امروزه امکان ندارد در دنیای ارزهای دیجیتال چرخی بزنید و با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مواجه نشوید. این اپلیکیشن‌ها مانند همه برنامه‌های معمول، موارد استفاده متعددی دارند: از خدمات مالی (مانند وام‌دهی و مبادله) گرفته تا پلتفرم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز فایل و داده و حتی بازی‌های ویدیویی، موضوعاتی هستند که برنامه‌های غیرمتمرکز در آنها کاربرد دارند.

توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌‌های غیرمتمرکز، برخلاف اپلیکیشن‌های عادی، از زیرساخت غیرمتمرکز شبکه‌های همتا‌به‌همتا مانند بلاک چین برای ساخت و راه‌اندازی اپلیکیشن‌های خود استفاده می‌کنند. این یعنی هیچ فرد یا نهادی بر یک Dapp کنترل ندارد. در عوض، زیرساختی شامل نودهای بلاک چین و توکن‌های رمزنگاری‌شده، امنیت این اپلیکیشن‌ها را تأمین می‌کند. به همین دلیل، Dappها دربرابر سانسور مقاوم هستند (چون هیچ نهاد واحدی بر آنها کنترل ندارد، دردست‌گرفتن اختیار شبکه و تعطیلی آن برای یک دولت، سازمان یا فرد امکان‌پذیر نیست).

ماهیت غیرمتمرکز این برنامه‌ها، باعث می‌شود که حتی احتمال از کار افتادن آنها هم اندک باشد. به‌عنوان مثال در سه‌ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۱، وقتی قیمت بیت کوین سقف‌های تاریخی خود را می‌شکست و حجم معاملات صرافی‌های ارز دیجیتال به حد انفجار رسیده بود، بسیاری از صرافی‌های متمرکز برای ساعاتی از کار افتادند و خدمات‌رسانی به کاربران خود را متوقف کردند؛ در حالی‌ که صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) طبق روال معمول به کار خود ادامه می‌دادند.

در این مطلب که به‌کمک مقاله‌ای از وب‌سایت دیکریپت گردآوری شده است، پرطرفدارترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را معرفی کرده و درباره کاربرد‌ها و نحوه استفاده از آنها توضیح خواهیم داد. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

یونی‌ سواپ

یونی‌ سواپ (Uniswap) یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه اتریوم است که امکان معامله توکن‌های ERC-20 را برای کاربران فراهم می‌کند. همچین افراد می‌توانند با تأمین نقدینگی جفت‌ارزهای معاملاتی در استخر‌های این صرافی، از کارمزد مبادلات درآمد کسب کنند. این پلتفرم که به توکن حاکمیت خود یعنی یونی (UNI) مجهز است، در حال حاضر محبوب‌ترین پلتفرم در اکوسیستم نوظهور امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به شمار می‌رود.

سازوکار معامله ارزهای دیجیتال در این صرافی به‌شکلی است که برای خلق نقدینگی به خریداران و فروشندگان وابسته نیستید. در حقیقت این صرافی از یک نوآوری به نام «بازارساز خودکار» استفاده می‌کند که جمع‌آوری نقدینگی جفت‌ارزها را مستقل از سفارشات خریدوفروش انجام می‌دهد. یونی‌سواپ در مارس ۲۰۲۱ از نسخه سوم پلتفرم خود رونمایی کرد که قابلیت کنترل بهره‌وری نقدینگی و کارمزد‌های انعطاف‌پذیر را به آن اضافه کرده است.

سادگی استفاده

همانند دیگر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز این فهرست، اولین قدم در استفاده از یونی‌سواپ اتصال کیف پول ارز دیجیتالتان به آن است. این مرحله در تمام صرافی‌های غیرمتمرکز ضروری است؛ چون به‌‌دلیل ماهیت غیرمتمرکزشان، کیف پولی درون این صرافی‌ها وجود ندارد و باید از کیف پول شخصی خودتان استفاده کنید.

اتصال کیف پول به این صرافی‌ها بسیار ساده است. ابتدا باید از میان فهرستی از کیف پول‌های قابل‌پشتیبانی، کیف پول موردنظر خود را انتخاب کنید. متامسک و کوین بیس والت، از جمله کیف پول‌هایی هستند که مستقیماً به یونی سواپ متصل می‌شوند.

همچنین سرویس والت‌کانکت (WalletConnect) راهکاری برای اتصال کیف پول‌های موبایلی (مانند تراست والت) به این‌گونه اپلیکیشن‌هاست. برای این کار، می‌توانید گزینه والت کانکت را انتخاب کرده و با استفاده از کیف پول موبایلی خود، کیوآر کد نمایش‌داده‌شده را اسکن کنید؛ به این ترتیب، کیف پول موردنظر شما، به پلتفرم یونی سواپ متصل خواهد شد.

وقتی این اتصال انجام شد، رابط کاربری زیباتر و ساده‌تری نسبت به گزینه‌ها و نمودارهای گیج‌کننده صرافی‌های سنتی در اختیارتان قرار می‌گیرد. حالا تنها کاری که باید بکنید انتخاب توکن‌های موردنظر و تبادل آنها در یونی سواپ است. استفاده از این صرافی واقعاً به همین سادگی و راحتی است که توضیح دادیم. به لطف فرایند اتصال کیف پول، دیگری نیازی به وقت‌ تلف‌کردن برای ایجاد حساب کاربری و احراز هویت هم ندارید.

یونی‌ سواپ به‌ازای هر تراکنش ۰.۳ درصد کارمزد دریافت می‌کند که البته این کارمزد، جدا از کارمزد گس اتریوم است. کارمزد گس شبکه اتریوم، هزینه‌ای است که باید برای انجام‌شدن تراکنش‌های خود بپردازید و مقدار آن بسته به ترافیک شبکه اتریوم، از چند دلار تا ده‌ها دلار، متغیر است.

پنکیک سواپ

پنکیک سواپ (PancakeSwap) یکی دیگر از صرافی‌های غیرمتمرکز است که با استفاده از کد منبع یونی‌سواپ ساخته شده است؛ اما به‌جای اجرا روی بلاک چین اتریوم، روی بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) کار می‌کند. این یعنی به‌جای توکن‌های ERC20 اتریوم، در پنکیک سواپ می‌توانید توکن‌های BEP20 بایننس اسمارت چین را مبادله کنید. همچنین توکن‌های بلاک چین‌های دیگر هم از طریق پلی که بین آنها و بایننس اسمارت چین وجود دارد پشتیبانی می‌شوند.

علاوه بر مبادله توکن‌ها، می‌توانید با تأمین نقدینگی جفت‌ارزهای معاملاتی در استخر‌های این صرافی، از کارمزد مبادلات درآمد کسب کرده و از فارم‌های بهره برای کشت سود استفاده کنید.

گروهی از توسعه‌دهندگان ناشناس پروتکل پنکیک سواپ را مدیریت می‌کنند. این صرافی با استفاده از توکن حاکمیتی خود به نام CAKE، کاربران را در اداره پروتکل مشارکت می‌دهد. پس از افزایش چشمگیر کارمزدهای شبکه اتریوم در اوایل سال ۲۰۲۱، محبوبیت پنکیک سواپ به‌عنوان یک راهکار جایگزین به‌شدت افزایش یافت.

همچنین بخوانید: جامع‌ترین آموزش دیفای؛ از سیر تا پیاز پلتفرم‌های غیرمتمرکز

سادگی استفاده

رابط کاربری پنکیک سواپ بسیار بامزه است و صفحه اصلی آن پُر از پنکیک‌های کارتونی و خرگوش‌های خندان است. در کنار ظاهر گرافیکی، کار با این صرافی و اتصال کیف پول به آن هم مانند یونی سواپ ساده است.

از آنجا که این پلتفرم بر روی بایننس اسمارت چین فعالیت می‌کند، علاوه بر کیف پول متامسک، می‌توانید کیف پول بایننس چین (Binance chain wallet) خود را هم به آن متصل کنید (کیف پول بایننس چین، مانند متامسک یک افزونه مرورگر است که از زنجیره بایننس چین و بایننس اسمارت چین و تمامی توکن‌های ساخته شده در آن پشتیبانی می‌کند).

مبادله توکن در این صرافی هم مانند یونی سواپ، بسیار ساده است. فقط کافی است توکن‌های موردنظر خود را انتخاب کنید و از گزینه مبادله استفاده کنید. از دیگر قابلیت‌های پنکیک سواپ می‌توان به سهام‌گذاری توکن‌های Cake در استخرهای Syrup (به‌منظور دریافت پاداش از توکن‌های جدید اکوسیستم بایننس اسمارت چین) و شرکت در لاتاری‌های مخصوص این پلتفرم برای برنده‌شدن توکن CAKE اشاره کرد.

این پلتفرم به‌ازای هر تراکنش ۰.۲۰ درصد کارمزد دریافت می‌کند که این هزینه جدا از کارمزد تراکنش در شبکه بایننس اسمارت چین است. کارمزد تراکنش‌ها در شبکه بایننس اسمارت چین، نسبت به اتریوم بسیار ناچیز است و به‌وسیله ارز BNB پرداخت می‌شود. جالب است بدانید که این پلتفرم هم مانند برخی صرافی‌های دیگر به‌تازگی هک شده و بیش از ۱.۸ میلیون دلار از استخر لاتاری آن به سرقت رفته است.

سوشی سواپ

سوشی سواپ (SushiSwap) یک پلتفرم دیفای دیگر است که در سال ۲۰۲۰ به‌عنوان فورکی از یونی سواپ کار خود را بر روی شبکه اتریوم آغاز کرد؛ اما در حال حاضر، از ۱۰ شبکه بلاک چین دیگر، از جمله بایننس اسمارت چین، فانتوم (Fantom)، اولنچ (Avalanche) و پالی‌گان (Polygon) هم پشتیبانی می‌کند.

سوشی سواپ هم در دسته صرافی‌های غیرمتمرکز جای می‌گیرد؛ با این تفاوت که علاوه بر امکان مبادله توکن‌ها، قابلیت وام‌دهی و کشت سود هم در این پلتفرم در دسترس است. کاربران می‌توانند با استفاده از توکن بومی آن که سوشی (SUSHI) نام دارد، به پیشنهادات ارائه‌شده برای توسعه و مدیریت پلتفرم، رأی دهند.

سادگی استفاده

فرایند اتصال کیف پول به سوشی سواپ هم مثل یونی سواپ و پنکیک سواپ آسان است. از آنجا که این پلتفرم از شبکه‌های مختلفی پشتیبانی می‌کند، در هنگام متصل‌کردن کیف پول خود، باید از اتصال کیف پول درست به زنجیره مرتبط اطمینان حاصل کنید.

اگر از کیف پول متامسک استفاده می‌کنید، در صورت مغایرت شبکه کیف پول با شبکه انتخاب‌شده در سوشی سواپ، به صورت خودکار اعلانی برای تغییر شبکه کیف پول دریافت می‌کنید. این ویژگی متامسک به‌شدت کاربردی است و کار را برایتان راحت‌تر می‌کند.

مبادله توکن یا افزودن نقدینگی در این صرافی بسیار ساده است. کافی است آیتم موردنظر خود را از داخل یک لیست انتخاب کرده و تراکنش را تأیید کنید.

کاربران سوشی سواپ برای پیوستن به یک استخر نقدینگی ۰.۳۰ درصد کارمزد پرداخت می‌کنند. البته گفتنی است که بار اولی که از یک استخر استفاده می‌کنید، باید کارمزد اضافه‌ای را هم برای اتصال کیف پول به قرارداد هوشمند استخر مربوطه پرداخت کنید.

آوی

آوی (Aave) یک پلتفرم وام‌دهی غیرمتمرکز است که امکان قرض‌دادن، قرض‌گرفتن و کسب سود از دارایی‌های دیجیتالی مانند اتر، بت (BAT) و مانا (MANA) را برای کاربرانش فراهم می‌کند. آوی به زبان فنلاندی به‌معنای روح است و دلیل این نام‌گذاری، تمایل بنیان‌گذار آن برای ساخت یک پلتفرم آزاد و شفاف دیفای است. توکن بومی حاکمیتی این پلتفرم هم AAVE نام دارد.

به‌جز توکن AAVE، توکن‌های دیگری به نام aToken هم در این پلتفرم وجود دارند که به وام‌دهندگان اختصاص پیدا می‌کنند (مثلاً اگر برای ETH تأمین نقدینگی کرده باشید، aETH دریافت می‌کنید). سود حاصل از سپرده‌هایی که آنها در پلتفرم قرار داده‌اند به این aTokenها اضافه می‌شود و در نهایت با بازگرداندن aTokenها به استخر، می‌توانند سرمایه اولیه و سود خود را دریافت کنند.

همچنین بخوانید: وام گرفتن‌ در حوزه دیفای؛ توضیحی به زبان ساده

سادگی استفاده

آوی از کیف پول‌های متعددی ازجمله MEW، متامسک، تراست والت، کوین بیس والت و کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر پشتیبانی می‌کند. وقتی کیف پولتان را به این پلتفرم متصل می‌کنید، به‌راحتی می‌توانید دارایی‌های پشتیبانی‌شده را واریز و برداشت کنید و قرض بگیرید؛ اما رابط کاربری آن نسبت به دیگر پلتفرم‌های بالا اندکی شلوغ‌تر و گیج‌کننده‌تر است و نیاز به دقت بیشتری دارد.

آوی بر روی وام‌های سریع (flash loan) خود ۰.۰۹ درصد کارمزد دریافت می‌کند. باز هم تکرار می‌کنیم که مانند همه پلتفرم‌های دیگر، این کارمزد سوای کارمزد گس شبکه اتریوم است.

اکسی اینفینیتی

حالا به یک چیز کاملاً متفاوت می‌رسیم: اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) نه صرافی غیرمتمرکز است و نه پلتفرم وام‌دهی؛ بلکه یک بازی غیرمتمرکز است که از بازی‌هایی مثل پوکمون (Pokemon) و تاماگوچی (Tamagotchi) الهام گرفته است.

دقیقاً مانند این بازی‌ها، در اکسی اینفینیتی هم امکان ایجاد، بزرگ‌کردن، مبارزه و مبادله تمامی انواع موجودات عجیب‌وغریب و خارق‌العاده‌ای که اکسی (Axie) نام دارند وجود دارد. این موجودات کوچک به شکل توکن‌های غیرمثلی (NTF) در پلتفرم غیرمتمرکز اتریوم توسعه یافته‌اند. این به این معنی است که بازیکنان مالک اکسی‌های خود هستند و می‌توانند آنها را به‌اختیار خودشان ذخیره کنند، انتقال دهند یا معامله کنند.

همچنین بخوانید: اکسی اینفینیتی (Axie Infinity)؛ پلتفرمی برای بازی و کسب درآمد در دنیای دیجیتال

سادگی استفاده

برای انجام این بازی، باید ابتدا اپلیکیشن آن را بر روی دستگاه‌های مک، ویندوز، iOS یا اندروید خود نصب کنید و سپس کیف پولی مانند متامسک را به آن متصل کنید؛ البته گفتنی است که نسخه iOS آن هنوز در فاز بتا قرار دارد. پس از ثبت‌نام، باید حداقل ۳ اکسی داشته باشید تا بتوانید بازی را شروع کنید.

با توجه به اینکه در زمان نگارش این مقاله ارزان‌ترین توکن‌های غیرمثلی اکسی حدوداً ۲۰۰ دلار قیمت دارند، برای شروع این بازی باید حداقل ۶۰۰ دلار در اختیار داشته باشید. این مقدار سرمایه‌گذاری (حداقل برای یک بازی) عادی نیست و بسیاری از کاربران عادت به پرداخت چنین مبلغی برای شروع بازی ندارند.

پس اگر واقعاً قصد دارید که اکسی را شروع کنید، باید خود را برای پرداخت این مبلغ آماده کنید. البته ممکن است که در آینده با فروش همین اکسی‌ها چند برابر سود کنید؛ اما این ریسکی است که از ابتدا باید انجام دهید.

همچنین لازم است اشاره کنیم که این یک بازی معمولی و باب‌طبع کاربران تازه‌وارد نیست و باید به آن عادت کنید؛ به‌ویژه اگر در حوزه ارزهای دیجیتال مبتدی هستید.

اَلاین وردز

اَلاین وردز (Alien Worlds) یک بازی غیرمتمرکز و مبتنی بر NFT در جهان متاورس است که در آن کاربران می‌توانند آیتم‌های دیجیتال منحصربه‌فرد را جمع‌آوری و معامله کنند. بازیکنان می‌توانند NFT به‌دست بیاورند یا خریداری کنند و همه این NFTها روی بلاک چین WAX ایجاد می‌شوند.

در این بازی با سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز یا DAOهایی سروکار داریم که بازیکنان بر سر اداره آنها با یکدیگر رقابت می‌کنند. برای اداره این سازمان‌ها به منابعی به‌ نام تریلیوم (Trilium) نیاز است که بازیکنان باید سعی کنند با به دست آوردن توکن TLM به آن دسترسی پیدا کنند.

سادگی استفاده

اگر توضیحی که در بالا دادیم به‌اندازه کافی واضح نیست، به‌این دلیل است که این یک بازی معمولی نیست و مخصوصاً برای مبتدیان خیلی گیج‌کننده و دشوار است؛ اما اگر در زمینه ارزهای دیجیتال باتجربه و کارآزموده هستید، این بازی می‌تواند چالش جالبی برای محک‌زدن مهارت‌هایتان باشد.

آپلند

آپلند (Upland) هم یکی دیگر از بازی‌های مبتنی بر بلاک چین است. کاربران در این بازی به‌جای موجودات، املاک مجازی را خرید‌وفروش و معامله می‌کنند. این املاک بر اساس دنیای واقعی طراحی شده‌اند و هم با پول فیات و هم با ارز UPX قابل‌خریداری هستند.

سادگی استفاده

آپلند (Upland) را به‌راحتی می‌توانید بر روی دستگاه‌های iOS و اندروید خود دانلود و نصب کنید. این بازی نسبت به رقبای خود راحت‌تر در اینترنت پیدا می‌شود. رابط کاربری آن برای کسانی که با بازی‌های موبایلی آشنایی داشته باشند ساده و استفاده از آن خوشایند است. این ویژگی باعث می‌شود که آپلند در مقایسه با بازی‌های پیچیده قبلی، برای مبتدیان مناسب‌تر باشد.

استیمیت

استیمیت (Steemit) یک پلتفرم وبلاگ‌نویسی و رسانه اجتماعی مبتنی بر بلاک چین است که در ازای تولید و انتشار محتوا، به کاربران توکن STEEM پاداش می‌دهد. کاربران می‌توانند به پست‌ها و کامنت‌ها رأی دهند و در نهایت همین رأی‌ها، میزان پاداشی را که به محتواهای ارسالی تعلق می‌گیرد تعیین می‌کند.

سادگی استفاده

این پلتفرم که تا حدودی یادآور وب‌سایت ردیت (Reddit) است، با وجود طراحی ظاهری ساده آن، به‌راحتی برای همگان قابل‌درک است و بخش‌های مختلف آن از جمله بخش «کامنت‌گذاری» و «رأی‌دهی» به‌خوبی از یکدیگر متمایز شده‌اند.

آدیوس

به‌عنوان آخرین معرفی این مقاله، از پلتفرم‌های بازی و وبلاگ‌نویسی فاصله می‌گیریم و به سرویس‌های پخش موسیقی می‌‌رسیم. آدیوس (Audius) یک پلتفرم پخش موسیقی مبتنی بر بلاک چین است که برای هنرمندان امکان ساخت یک محتوای خاص و تغییرناپذیر با برچسب زمانی را فراهم می‌کند.

توکن پلتفرم آدیوس، AUDIO نام دارد که در ازای هربار پخش فایل‌های موسیقی در این پلتفرم، به هنرمندان و تولیدکنندگان آن اهدا می‌شود. نکته جالب آدیوس این است که به طرفداران اجازه می‌دهد با پخش مستقیم موسیقی و بدون هیچ واسطه‌ای، از هنرمند محبوب خود حمایت کنند.

از معروف‌ترین هنرمندان فعال در آدیوس می‌توان به Skrillex و Deadmau5 اشاره کرد. با این حال، اکثر هنرمندانی که از آدیوس استفاده می‌کنند چهره‌های جدیدی هستند و نام هنرمندان شناخته‌شده در بین آنها کمتر به چشم می‌خورد.

سادگی استفاده

ثبت‌نام در آدیوس هم در کامپیوتر و هم در موبایل ساده است. شما به‌راحتی می‌توانید هم فایل‌های موسیقی خود را آپلود کنید و هم به هنرمندان موردعلاقه‌‌تان گوش دهید. رابط کاربری این پلتفرم ساده و روان است و پیداکردن آهنگ‌های جدید در آن لذت‌بخش است.

به‌علاوه، اینکه از چیزی غیر از پلتفرم‌های معمول پخش موسیقی (مانند اسپاتیفای) استفاده کنید هم در نوع خود تجربه جالبی است؛ علی‌الخصوص که می‌دانید واسطه‌ای وجود ندارد و می‌توانید به‌طور مستقیم از هنرمندان محبوبتان حمایت کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله، ۹ مورد از پرطرفدارترین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود را معرفی و نقاط قوت و ضعف آنها را به‌اختصار مرور کردیم. محبوبیت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز روزبه‌‌روز در حال افزایش است و کاربران آنها هرروز بیشتر می‌شوند. کاربرد این اپلیکیشن‌ها طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرد.

صرافی‌های غیرمتمرکزی که جایگزین انواع متمرکز خود شده‌اند، پلتفرم‌های وام‌دهی که از محبوبیت بالایی برخوردارند، بازی‌های غیرمتمرکز که در ازای وقتی که کاربرانشان صرف می‌کنند، به آنها هزینه پرداخت می‌کنند و پلتفرم‌های پخش ویدیو و موسیقی، تنها بخشی از دستاوردهای این اپلیکیشن‌ها هستند.

البته باید اشاره کنیم که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز هنوز در مراحل ابتدایی توسعه خود قرار دارند و ممکن است به‌اندازه اپلیکیشن‌های معمولی، راحت و کاربرپسند نباشند. چنین چیزی برای پدیده‌ای که تنها چند سال از تولدش گذشته طبیعی است و مسلماً همگام با فناوری بلاک چین و قراردادهای هوشمند، این اپلیکیشن‌ها هم توسعه خواهند یافت.