هشدار درباره پروژه و توکن E2C/ یک طرح کلاهبرداری حرفه‌ای

از چند ماه پیش یک پروژه کلاهبرداری حرفه‌ای به نام Electronic Energy Coin یا به اختصار E۲C در بین کاربران ایرانی شایع شده است. در ابتدای امر به دلیل کوچک بودن جامعه مخاطبان و جلوگیری از مطرح شدن بی‌جهت نام این پروژه اقدام به انتشار پست مجزا نکردیم اما هم‌اکنون که این کلاهبرداری کاربران زیادی را به سمت خود جذب کرده است، تصمیم به بررسی آن گرفتیم.

البته چندی پیش سایت ارز دیجیتال راهکارهای جامعی در خصوص حفظ امنیت کاربران در فضای ارزهای دیجیتال ارائه داد که در بخشی از آن به مخاطرات سرمایه‌گذاری پرداخته شد. طرح‌های پانزی و سیستم‌های هرمی از مواردی بودند که در این بخش مورد بررسی قرار گرفتند. یکی از نمونه‌هایی که بررسی شد، توکن E۲C بود.

پروژه E۲C چیست؟

دست‌اندرکاران این پروژه مدعی‌اند که هدف آن فعالیت در زمینه انرژی‌های سبز و خرید و فروش آن‌ با توکن E۲C است. جدا از ادعای افراد پشت پرده پروژه، امکان تحقق این ایده با ظاهری جذاب و واقعیتی دست‌نیافتنی، جای سوال دارد.

جالب توجه است که چندی پیش خبر دستگیری عده‌ای از اعضای اصلی و لیدرهای یکی از شرکت‌های هرمی تحت عنوان ورلد واید انرژی (WorldWideEnergy) که با ادعای مشابه در داخل کشور فعالیت می‌کردند، توسط وزارت اطلاعات اعلام شد. این اتفاق به این فرضیه صحت می‌بخشد که ایده و هدف اعضای اصلی این شرکت هرمی به بستر ارزهای دیجیتال منتقل شده و این گروه قصد انجام کلاهبرداری دیگر با ابزار جدیدی را دارد.

در ابتدای ورود به سایت با تیزر معرفی پروژه روبرو می‌شویم که بیشتر به جای نمایش چشم‌انداز پروژه به ساخت کیف پول مای‌اتر‌ولت (MyEtherWallet) و نکات امنیتی آن پرداخته است. شاید استفاده از قالبی جذاب، وایت‌پیپر یا نقشه راه باعث شود کاربران فکر کنند این پروژه یکی از ICOهای آینده‌دار است، اما باید دقت داشت که بسیاری از پروژه‌های ICO با مقاصد کلاهبرداری، ساختاریافته‌تر از این توکن بوده‌اند که در انتها مالباختگان را با تجربه‌ای تلخ جا گذاشته‌اند.

نحوه کار این طرح به این صورت است که پس از ثبت‌نام با انتقال بیت کوین یا اتریوم می‌توانید توکن E۲C دریافت کنید. برای دریافت این توکن نیز در ابتدای ورود به حساب کاربری باید کیف پول مای‌اترولت ساخته باشید.نکته جالب توجه دیگر نبود بخش ثبت نام یا همان Register در سایت است و شما تنها از راه معرفی توسط افرادی که لینک بازاریابی (referral) دارند، می‌توانید وارد بازی از پیش باخته شوید.

در واقع علت اصلی مشهور شدن این پروژه طرح بازاریابی آن است که به کاربران وعده دریافت توکن بیشتر در صورت معرفی اعضای جدید را می‌دهد.

اگر با یک نگاه کلی بخواهیم این پروژه را بررسی کنیم، در ابتدا با ویدیویی نحوه ساخت کیف پول برای دریافت توکن بی‌ارزش E۲C را به شما آموزش می‌دهد. سپس از شما می‌خواهد با انتقال بیت کوین و اتریوم به حساب خود، توکن E۲C دریافت کنید. در واقع با این کار سایت E2C، بیت کوین و اتریوم‌های ارزشمند کاربران را در ازای توکن‌های بی‌ارزش خود دریافت می‌کند.

ساخت توکن ERC-20 در بستر اتریوم و استفاده از آن برای راه‌اندازی یک ICO کار سختی نیست و هرکسی از عهده آن برمی‌آید. از این رو برخی موارد لازم برای کاهش ریسک در حوزه ICOها، گزارش‌ مرتب از روند پیشرفت پروژه، معرفی اعضای تیم، ایجاد شفاف‌سازی و صادق بودن با کاربران و سرمایه‌گذارانش است. شرکت هرمی ورلد واید انرژی هیچ یک از این ویژگی‌ها را در اختیار نداشت و بافرض انتقال اعضای اصلی آن به پروژه توکن E2C، برخی از ایرادات مشهود خود را برطرف کرده است.

بیشتر اعضای تیم معرفی شده در این پروژه خود را از کشورهای آلمان و اوکراین معرفی کرده‌اند. موسس E۲C نیز طبق حساب لینکدین، خود را آلمانی معرفی کرده است. هیچ سابقه کاری یا تحصیلی مشخصی از او در دسترس نیست. همین نیز مهر تاییدی بر کلاهبرداری بودن پروژه است.

از طرفی دیگر هیچ آدرس یا اطلاعات تماسی در سایت این پروژه ثبت نشده است و راه اتباطی به جز حساب کاربری لینکدین این افراد وجود ندارد. شواهد حاکی از این است که هدف این پروژه کاربران ایرانی هستند.

نبود فعالیت در کانال یوتیوب و بسته شدن حساب این پروژه در مدیوم (medium) نیز دلایل دیگری است که عدم شفافیت کافی توکن E۲C را با اهداف کلاهبرداری نشان می‌دهد.

قیمت توکن

این توکن‌ در هیچ کدام از صرافی‌های مطرح دنیا خرید و فروش نمی‌شود و تنها یک صرافی غیرمعتبر برای این توکن معرفی شده است.

طبق بررسی‌ها توکن E۲C تنها در صرافی Tidex معامله می‌شود. اطلاعات قیمتی این توکن در صرافی Tidex نیز نشان می‌دهد که این توکن در ماه نوامبر یک پامپ شدید و افزایش قیمتی ساختگی را تجربه کرده بطوریکه قیمت آن تا ۱۰ دلار هم افزایش یافته است.

واضح است که با در دست داشتن بخش عرضه و حتی ایجاد تقاضای مصنوعی از سوی بات‌های معامله‌گر E۲C می‌توان عده‌ای را فریب داد تا در این پروژه شرکت کنند و آن‌ها را به سوی مبادله و بدتر از آن خرید و نگه‌داری توکنی که هیچ ارزشی ندارد، سوق داد.

مثال بارز این نمونه پروژه کلاهبرداری بزرگ بیت کانکت بود که ارزش هر واحد آن تا ۴۳۰ دلار افزایش یافت و نهایتاً با فروپاشی شرکت هرمی شکل یافته پشت پرده این کوین، ارزش هر کوین به زیر ۱ دلار کاهش یافت و درنهایت نابود شد. این پروژه کلاهبرداری به اندازه‌ای گسترش یافت که حجم بازار آن به بیش از ۲ میلیارد دلار نیز رسید.

نتیجه‌گیری

پروژه e۲c نمونه بارز ارز دیجیتال تقلبی است. طی این نوع فریب، کلاهبرداران با لیست کردن یک توکن بدون هدف در یک صرافی نامعتبر و قراردادن قیمت‌های جعلی برای آن، با تبلیغات گسترده اقدام به فروش توکن‌های بی ارزش به سرمایه‌گذاران می‌کنند. با این روش میلیون‌ها توکن بی ارزش با قیمت‌های بالا به فروش می‌رسند. تأکید می‌کنیم که این توکن هیچ گونه ارزشی ندارد و تنها در یک صرافی نامعتبر با قیمت‌ و پامپ جعلی به افراد بی اطلاع فروخته می‌شود.

جهت آگاه‌مندی از ساختار کلی پروژه‌های کلاهبرداری و آشنایی با ملزومات امنیت در حوزه ارزهای دیجیتال به بخش «راهکارهای جامع حفظ حریم خصوصی، مخاطرات سرمایه‌گذاری و پیشگیری از کلاهبرداری در دنیای ارزهای دیجیتال» مراجعه کنید.