تحلیل فاندامنتال کازماس

پروژه کازماس (Cosmos) که به «اینترنت بلاک چین‌ها» معروف است با هدف برقرای ارتباط بین بلاک چین‌ها ایجاد شده است.

زنجیره کازماس (cosmos) اولین بستری است که از طریق آن سایر زنجیره‌ها و توکن‌ها می‌توانند با ارتباطات بین بلاک چینی، اطلاعات خود را مبادله کنند. بیشترین تمرکز این پروژه بر روی حل مشکل مقیاس‌پذیری و امکان برقراری ارتباط بین بلاک چین‌ها یا به اصطلاح «اینترنت بلاک چین‌ها» است.

تاریخچه

وایت‌پیپر پروژه (cosmos) کازماس در تابستان ۲۰۱۶ منتشر شد. در بهار ۲۰۱۷، روند جذب سرمایه کازماس کامل شد. در ماه‌های اول سال ۲۰۱۹ نیز پروژه کازماس در نهایت نرم‌افزار خود را کامل کرد. پلتفرم تحقیقاتی بایننس در تاریخ ۲۸ آوریل ۲۰۱۹، اعلام کرد پروژه بسیار خوبی وجود دارد که تاکنون هیچ درخواستی برای لیست شدن در بایننس یا هیچ صرافی معتبر دیگری نداشته است. این صرافی همچنین اعلام کرد با تحقیق جامعی که در مورد پروژه انجام داده قصد لیست کردن آن را دارد.

بایننس خبر لیست کردن توکن پروژه (cosmos) کازماس که نام اختصاری آن اتم ATOM است را در صرافی خود را در تاریخ ۲۸ آوریل ۲۰۱۹ اعلام کرد و در همان روز نیز گزارش کاملی از پروژه کازماس در سایت خود منتشر کرد.

موفقیت حاصل از ترکیب اکوسیستم‌های منبع باز، اشتراک‌گذاری فایل‌ها به صورت غیرمتمرکز و ظهور ارزهای دیجیتال ما را به این نتیجه رساند که پروتکل‌های اینترنت غیرمتمرکز نیز می‌توانند برای بهبود زیرساخت‌های اقتصادی مورد استفاده قرار گیرند.

کاربردهای بلاک چینی ویژه‌ای مانند بیت کوین (مادر ارزهای دیجیتال)، زی‌کش(ارز دیجیتالی برای حریم خصوصی) و پلتفرم‌های قراردادهای هوشمند مانند اتریوم با برنامه‌های کاربردی توزیع شده‌ی متعددی از جمله آگر (Augur) (پلتفرم پیش‌بینی بازار) و دائو (The DAO) (باشگاه سرمایه‌گذاری) تاکنون در این حوزه دیده شده است.

با این حال، این بلاک چین‌ها از نقاط ضعفی نیز رنج می‌برند که این نقاط ضعف شامل ناکارآمدی به دلیل مصرف انرژی بسیار زیاد، عملکرد ضعیف و … می‌شود.

شبکه لایتنینگ یکی از راه حل‌هایی است که می‌تواند به مقیاس‌پذیری حجم تراکنش‌های بیت کوین کمک ‌کند و گزینه بسیار مناسبی برای پرداخت‌های کوچک و پرداخت‌هایی که به حریم خصوصی بالایی نیاز دارند، باشد. اما این راه‌حل نیز برای نیازهای کلی مقیاس‌پذیری نمی‌تواند مفید واقع شود.

یک راه‌حل ایده‌آل برای حل مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین این است که امکان ارتباط و همکاری چندین بلاک چین به صورت موازی و بطور هم زمان، با این شرط که هر کدام ویژگی‌های امنیتی خود را حفظ کنند، فراهم شود. این کار برای پروژه‌هایی با بلاک چین مبتنی بر اثبات انجام کار حتی اگر غیرممکن نباشد، کار بسیار سختی خواهد بود.

به عنوان مثال، استخراج‌های ترکیبی این امکان را فراهم می‌کنند که با ایجاد امنیت در زنجیره اصلی بتوان آن را در یک زنجیره جدید دوباره مورد استفاده قرار داد، اما تراکنش‌ها همچنان باید در این زنجیره تایید شوند و در یک بلاک چین با استخراج ترکیبی، اگر اکثریت توان هشی که در زنجیره اولیه (اصلی) قرار دارد برای زنجیره جدید و کوچک مورد استفاده قرار نگیرد، زنجیره جدید نسبت به حملات آسیب‌پذیر خواهد شد.

یکی از پروژه‌هایی که با هدف حل این مشکل ایجاد شده است، پروژه (cosmos) کازماس است. این پروژه دارای یک معماری شبکه بلاک‌ چینی جدید است که تمام این مشکلات را حل می‌کند.

کازماس شبکه‌ای از بلاک چین‌های مستقل است که به هرکدام از این بلاک چین‌های مستقل ناحیه یا Zone گفته می‌شود. این نواحی توسط پروتکل تندرمینت پشتیبانی می‌شوند که یک مکانیسم اجماع با عملکرد و کارایی بالا را فراهم می‌کند. الگوریتم اجماع تندرمینت برای مقیاس‌پذیری بلاک چین‌های مبتنی بر اثبات دارایی، بسیار مناسب است.

کازماس و تندرمینت (Tendermint) پروژ‌ه‌های متعددی را از طریق اکوسیستم خود ایجاد کرده‌اند.

به عنوان مثال، پروژه‌هایی مانند صرافی غیرمتمرکز بایننس (Binance DEX)، پروژه Foam و Sentinel هر سه، از نمونه پروژه‌هایی هستند که بر بستر بلاک چین‌های مبتنی بر Tendermint راه‌اندازی شده‌اند. پروژه‌های دیگری مانند  IRIS Network نیز در حال حاضر در حال ساختن سرویس‌های خود با استفاده از شبکه کازماس با هدف تطبیق‌پذیری آسانتر در موقعیت‌های خاص هستند.

چگونه کار می‌کند؟

شبکه کازماس برای پیاده‌سازی اهداف خود یک توکن انحصاری به نام ATOM نیز بر بستر بلاک چین خود ایجاد کرده است. مثالی را با هم بررسی می‌کنیم که در آن یک کاربر با داشتن حسابی در زنجیره A می‌خواهد ۱۰ توکن (در اینجا توکن ATOM) برای کاربری که در زنجیره B حساب دارد، ارسال کند.

ردیابی

زنجیره B بطور مداوم اطلاعات (سرگروه‌ها) هدرهای زنجیره A را دریافت می‌کند و بالعکس. این کار، این امکان را برای هر زنجیره فراهم می‌کند که مجموعه‌ای از تایید اعتبارات در زنجیره دیگر را دنبال کند. در اصل، هر زنجیره یک کلاینت سبک (کم حجم) از زنجیره دیگر را در زنجیره خود اجرا می‌کند.

پیوند

هنگامی که پروتکل ارتباط بین بلاک چین ها شروع به کار می‌کند، توکن‌های ATOM در زنجیره A قفل می‌شوند.

اثبات عبور

سپس، بر اساس اینکه ۱۰ توکن ATOM به زنجیره A متصل شده، مدرکی برای اثبات این ادعا از زنجیره A به زنجیره B ارسال می‌شود.

تایید اعتبار

این انتقال در زنجیره B در برابر هدرهای زنجیره A تایید می‌شود و اگر معتبر باشد، ۱۰ ووچر(نماینده یا نمادی از توکن ATOM) در زنجیره B ایجاد می‌شود.

باید در نظر داشت که توکن‌های اتمی که در زنجیره B ایجاد شده‌اند، واقعی نیستند، زیرا توکن‌های واقعی ATOM فقط در زنجیره A وجود دارند. در واقع توکن‌های ایجاد شده در زنجیره B به عنوان نمایندگانی از توکن‌های اتم در زنجیره A هستند، با این فرض که توکن‌های واقعی اتم متعلق به آنها در زنجیره A، قفل شده است. برای درک بهتر پروتکل ارتباط بین بلاک‌چین‌ها ، می‌توان نگاهی به ویژگی زیر داشت.

طراحی «اینترنت بلاک‌ چین ها»

پروتکل ارتباط بین بلاک چین ها یا IBC، پروتکلی است که اجازه می‌دهد دو بلاک چین ناهمگون (با ویژگی های کاملا متفاوت) بتوانند توکن‌هایی را بین خودشان رد و بدل کنند.

در نتیجه با توجه به این ایده، چگونه می‌توان شبکه‌ای از بلاک چین های مختلف که بتوانند باهم در ارتباط باشند، ایجاد کرد؟

یک روش این است که هر بلاک چین با بلاک چین دیگر در شبکه از طریق ارتباطات مستقیم پروتکل IBC متصل شود. مشکل اصلی این روش این است که برای ارتباط هر بلاک چین با بلاک چین دیگر تعداد اتصالات شبکه، به شدت افزایش می‌یابد. اگر ۱۰۰ بلاک چین در شبکه وجود داشته باشد و هر یک نیاز به داشتن ارتباط با سایر بلاک چین ها داشته باشند، ۴۹۵۰ اتصال برای این شبکه مورد نیاز خواهد بود. این تعداد ارتباط به سرعت از کنترل خارج می‌شود.

برای حل این مشکل، پروژه (cosmos) کازماس یک ساختار چند بخشی با دو قسمت بلاک چینی ارائه کرده است: هاب‌ها و ناحیه‌ها.

ناحیه ها، بلاک چین های ناهمگون معمولی هستند و هاب‌ها، بلاک چین هایی هستند که برای اتصال‌ ناحیه‌ها یا زون‌ها به هم، طراحی شده‌اند.

هنگامی که یک زون یک پروتکل ارتباط بین بلاک چینی با یک هاب را ایجاد می‌کند، این زون به طور خودکار می‌تواند به هر زون دیگری که به آن هاب متصل شده‌است، دسترسی داشته باشد. (یعنی بتواند با آنها ارسال و دریافت توکن داشته باشد)

در نتیجه، هر زون فقط نیاز دارد که تعداد محدودی اتصال با یک مجموعه محدودی از هاب‌ها برقرار کند.

هاب‌ها همچنین از مشکل دوباره خرج کردن در بین زون‌ها جلوگیری می‌کنند. این به این معناست که هنگامی که یک زون، یک توکن از یک هاب دریافت می‌کند، تنها نیاز دارد به زون اصلی آن توکن و هابی که از آن توکن دریافت کرده، اعتماد کند. اولین هابی که در شبکه کازماس راه‌اندازی شد، کازماس هاب بود.

کازماس هاب یک بلاک چین عمومی مبتنی بر اثبات دارایی یا سهام است که توکن آن ATOM نامیده می‌شود، اما کارمزدهای تراکنش‌ها در شبکه کازماس با استفاده از چندین توکن قابل پرداخت خواهد بود. راه‌اندازی این هاب همچنین نشان‌دهنده راه‌اندازی شبکه کازماس بود.

پل زدن بین زنجیره‌هایی با پروتکل‌های اجماع متفاوت

ساختاری که تاکنون ارائه شد نشان داد که چگونه زنجیره‌هایی که از یک نوع الگوریتم اجماع استفاده می‌کنند می‌توانند به یکدیگر وصل شده و باهم ارتباط داشته باشند.

اما کازماس محدود به بلاک‌ چین هایی با مکانیسم اجماع یکسان نمی‌شود. در واقع با استفاده از کازماس هر نوع بلاک‌ چینی باید بتواند به بلاک چین های دیگر متصل شود.

زنجیره‌هایی با قابلیت تایید تراکنش‌ها با قطعیت بالا (نهایی شدن با سرعت بالا) بلاک چین هایی که از هر نوع الگوریتم اجماع با سرعت بالایی استفاده می‌کنند می‌توانند با استفاده از کازماس به سایر بلاک چین ها متصل شوند.

اما زنجیره‌هایی که نهایی شدن تراکنش‌ها در آنها به صورت احتمالی است (یعنی تایید تراکنش‌ها ممکن است با سرعت کمی انجام شود)، مانند همه زنجیره‌های مبتنی بر اثبات انجام کار، همه چیز کمی پیچیده‌تر می‌شود. برای این زنجیره‌ها، از نوع خاصی از زنجیره پروکسی به نام پگ-زون (Peg-Zone) استفاده می‌شود. بلاک چین پگ-زون، وضعیت سایر بلاک چین ها را دنبال می‌کند. این بلاک چین خودش قابلیت نهایی شدن سریع را دارد و بنابراین با IBC (پروتکل ارتباط بین بلاک چین ها) سازگار است. پگ-زون بلاک چینی است که به عنوان پلی بین شبکه کازماس و بلاک چین هایی که قابلیت نهایی شدن سریع را ندارند، مانند زنجیره‌های مبتنی بر اثبات انجام کار (PoW) عمل می‌کند. برای درک بهتر موضوع، مثالی را بررسی می‌کنیم:

پگ-زون اتریوم

فرض کنید بخواهیم به بلاک چین مبتنی بر اثبات انجام کار اتریوم پلی بزنیم که بتواینم توکن‌هایی را بین اتریوم و شبکه کازماس مبادله کنیم.

از آنجایی که پروتکل مبتنی بر اثبات انجام کار اتریوم، قابلیت نهایی شدن سریع را ندارد(یعنی تایید تراکنش‌ها در آن به فعالیت ماینرهای شبکه وابسته است)، به یک پگ-زون نیاز داریم تا بتواند به عنوان یک واسط بین این دو بلاک چین عمل کند.

در ابتدا، پگ-زون نیاز به تصمیم‌گیری در مورد یک مقدار آستانه برای نهایی شدن در زنجیره اصلی دارد.

به عنوان مثال، این موضوع می‌تواند به این صورت در نظر گرفته شود که یک بلاک داده شده از زنجیره اصلی زمانی نهایی می‌شود که ۱۰۰ بلاک دیگر بعد از آن اضافه شده باشد. سپس، یک قرارداد بر روی بلاک چین اصلی اتریوم بکار گرفته می‌شود. هنگامی که کاربران بخواهند توکن‌هایی از اتریوم به کازماس ارسال کنند، آنها این کار را با ارسال توکن‌ها به این قرارداد شروع می‌کنند. بعد از این مرحله، بر اساس قرارداد، توکن‌هایی که به آن ارسال شده فریز می‌شوند و پس از ۱۰۰ بلاک، مدرک وجود این دارایی‌ها در پگ-زون منتشر می‌شود. روند مشابهی برای بازگرداندن دارایی‌ها به زنجیره اتریوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مهم‌ترین کاربردها

صرافی توزیع شده

همانطور که بیت کوین با داشتن یک دفتر کل توزیع شده، امنیتش نسبت به سیستم‌های مالی سنتی افزایش یافت، می‌توان آسیب‌پذیری صرافی‌ها را با قرار دادن آنها بر بستر بلاک چین نسبت به هک و حملات داخلی و خارجی کاهش داد. به چنین صرافی‌ای، صرافی توزیع شده یا غیرمتمرکز می‌گویند.

یکی از کاربردهای مهم پروژه (cosmos) کازماس، استفاده از آن برای راه‌اندازی صرافی‌های توزیع شده و غیرمتمرکز است. ظرفیت انجام تراکنش و معاملات و همچنین مدت زمان انجام تراکنش در این صرافی‌های غیرمتمرکز با صرافی‌های متمرکزی که امروزه وجود دارند، برابری می‌کند.

تریدرها می‌توانند سفارشات محدود خود را ثبت کنند که این سفارشات می‌تواند بدون اینکه نیاز باشد هردو طرف معامله آنلاین باشد، انجام شود. همچنین با استفاده از تندرمینت (پروتکل اجماع کازماس)، هاب کازماس، و پروتکل ارتباط بین بلاک چین‌ها، معامله‌گران می‌توانند دارایی‌های خود را در صرافی جابجا کنند و یا از صرافی خارج کنند.

ایجاد ارتباط به سایر بلاک چین‌ها

یک زون مجاز می‌تواند به عنوان یک منبع برای یک توکن انتقال یافته از سایر بلاک چین ها عمل کند. ارتباط بین یک کازماس هاب و زون مانند یک پل است؛ هر دو باید تا آخرین بلوک‌های زنجیره دیگر منتظر بمانند تا مدارک مبتنی بر اینکه توکن‌هایی از زنجیره دیگر به زنجیره آنها منتقل شده، تایید شود.

ارائه مقیاس‌پذیری بهتر برای اتریوم

مشکل مقیاس‌پذیری هنوز یک مسئله حل نشده در اتریوم به حساب می‌آید. در حال حاضر، نودهای اتریوم هر تراکنش را پردازش کرده و همچنین تمام وضعیت‌های مربوط به تراکنش‌ها را در خود ذخیره می‌کنند.

از آنجایی که تندرمینت می‌تواند منجر به بهبود سرعت بلوک‌ها نسبت به مکانیسم اثبات انجام کار در اتریوم شود، زون‌های ماشین مجازی اتریوم توسط مکانیسم اجماع تندرمینت توسعه یافته و انجام تراکنش ها و معاملات بر روی بلاک چین اتریوم در این حالت، می‌تواند عملکرد بهتری را نسبت به بلاک چین‌های اتریوم ارائه دهد.

علاوه بر این، اگرچه، هاب کازماس و پروتکل ارتباط بین بلاک چین ها امکان اجرای قراردادهای دلخواه را به صورت جداگانه نمی‌دهد، اما می‌توان از آن برای هماهنگی انتقال توکن‌ها بین قراردادهای اتریومی که در زون‌های متفاوت اجرا می شوند، استفاده کرد و از این طریق زیربنای مقیاس‌پذیری اتریوم با استفاده از شاردینگ را فراهم کرد.

چالش‌ها و راهکارها

هدف اصلی پروژه (cosmos) کازماس ارائه پلتفرمی برای امکان برقراری ارتباط بین بلاک چین‌های مختلف حتی بلاک چین‌هایی با مکانیسم اجماع متفاوت بوده است.

با این حال تا به امروز این امر توسط این پروژه محقق نشده و بر اساس آنچه به عنوان نقشه راه در وب‌سایت کازماس منتشر شده است تا زمانی که افرادی که وظیفه اعتبارسنجی این شبکه را بر عهده دارند به صورت رسمی جهت فعالسازی پروتکل ارتباط بین بلاک چین‌ها IBC رای ندهند، این پروتکل فعال نمی‌شود.

از آنجایی که توسعه دهندگان این تیم مستندات و دلایل لازم مبنی بر پیاده سازی پروتکل IBC را ارائه داده و از طرفی به تمام برنامه‌هایی که در گذشته توسط این تیم مطرح شده بود، جامعه عمل پوشانده شده، می‌توان تا حد زیادی اطمینان داشت که فعال سازی این پروتکل توسط تیم توسعه‌دهندگان کازماس محقق می‌شود، اما در مورد زمان تحقق آن همچنان نمی‌توان هیچ نظری داد.

برنامه‌ها و رویدادهای پیش‌رو

از پارامترهای بسیار مهم در هنگام بررسی پروژه‌ها توجه به نقشه راهی است که یک پروژه برای خود ترسیم کرده و همچنین بررسی این نکته که از برنامه‌های گذشته‌ای که ادعا کرده بود قصد انجامشان را دارد، چه میزان از آنها را انجام داده و چقدر از آنها با موفقیت روبرو بوده است؟

با مراجعه به وبسایت پروژه (cosmos) کازماس می‌توان هم به برنامه‌ها و نقشه راه گذشته و هم به نقشه راهی که این پروژه برای آینده خود ترسیم کرده دسترسی پیدا کرد. پروژه کازماس درباره عمل به وعده‌ها و برنامه‌های خود بسیار موفق عمل کرده و به تمام برنامه‌ها و اهدافی که در گذشته برای خود تعریف کرده بود، در موعد مقرر آن رسیده است. حال به بررسی نقشه راه این پروژه برای آینده می‌پردازیم:

تمام برنامه‌هایی که توسط تیم توسعه دهنده کازماس به عنوان اهداف آتی این پروژه مطرح می‌شود، به صورت پروپوزال یا پیشنهادی بوده و تا توسط رای‌گیری در زنجیره مورد تایید قرار نگیرد، محقق نمی‌شود. همچنین لازم به ذکر است برای تحقق این برنامه‌ها هیچ تاریخی در نظر گرفته نشده و قرار است زمان و کیفیت و کمیت انجام آن به صورت رای‌گیری مورد بحث و تبادل قرار گیرد.

پروتکل ارتباط بین بلاک چین ها

پیشنهاد ارتقای هاب کازماس برای افزودن پشتیبانی از IBC، پروتکل ارتباطی بین بلاک چین ها توسط این پروژه مطرح شده است. IBC این امکان را برای سایر بلاک چین های مبتنی بر SDK کازماس فراهم می‌کند که بتوانند به هاب متصل شوند.

این پیشنهاد با استقبال روبرو شده و در نتیجه در حال حاضر پروتکل ارتباطی بین بلاک چین ها توسط هاب کازماس پشتیبانی می‌شود.

استاندارد IBC به بلاک چین های این امکان را می‌دهد بتوانند به هم متصل شوند.

همکاری‌ها و پذیرندگان

کازماس تاکنون میزبان پروژه‌های مختلفی بوده که از مهم‌ترین آنها می‌توان به صرافی بایننس اشاره کرد. بایننس برای راه‌اندازی صرافی غیرمتمرکز DEX خود از پلتفرم کازماس استفاده کرده است.

علاوه بر بایننس، کازماس در سایر بخش‌های مختلف نیز همکاری‌هایی داشته است که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کازماس در زمینه پلتفرم‌هایی که می‌توان آنها را به عنوان زیرساخت در نظر گرفت، با پروژه سنتینل (Sentinel) همکاری داشته است.
• در زمینه شبکه‌های اجتماعی با پروژه لینو نتورک (Lino Network) همکاری خود را اعلام کرده است.
• همچنین در زمینه ارائه ارز دیجیتال باثبات نیز، کازماس با ارز دیجیتال باثباتی با نام Terra همکاری کرده است.
• در بخش پلتفرم‌های ارائه دهنده بازی، این پروژه با Loom همکاری داشته است.
• و در نهایت در رابطه با شرکت‌هایی که به عنوان سرمایه‌گذار در حوزه بلاک چین شناخته می‌شوند، کازماس با پروژه IRISnet همکاری کرده‌است.

رقبای اصلی

قابلیت ارائه ارتباط بین بلاک چین های مختلف به عنوان یکی از موضوعات داغی است که در حال حاضر در حوزه کاربردهای پلتفرم های مبتنی بر بلاک چین مطرح می شود و پروژه های زیادی تمرکز خود را بر روی توسعه این قابلیت گذاشته‌اند.

از میان تمام پروژه‌هایی که در حال کار بر روی ارتباط بین تمام بلاک چین ها با هر نوع مکانیسم اجماعی هستند، پروژه (cosmos) کازماس به عنوان یکی از پروژه‌های فعال در این زمینه به تازگی به شدت مطرح شده است.

حال به بررسی سایر پروژه‌هایی با این هدف که به عنوان رقبای پروژه کازماس مطرح می‌شوند، می‌پردازیم تا نقاط ضعف و قوت این پروژه‌ها نسبت به یکدیگر را بیابیم.

پروژ‌ه‌هایی که می‌توان آنها را به دلیل اهداف و برنامه‌های مشترک برقیب پروژه کازماس در نظر گرفت، شامل موارد زیر می‌شوند:

پروژه‌های آیون (Aion)، آرک (Ark)، آیکون (ICON)، وان‌چین (Wanchain)، کاردانو (Cardano)، فیوژن (Fusion)، لامدن (Lamden)، کومودو (Komodo)، بلاک‌نت (Blocknet)، پلکادات (Polkadot)، وان‌‌لجر (Oneledger)، بلاک‌کلیدر (Block collider).

همه این پروژه‌ها می‌توانند به نوعی به عنوان رقیبی برای پروژه (cosmos) کازماس در نظر گرفته شوند که هدف مشترک همگی تلاش برای حل مشکل ارتباط بین بلاک چین‌های مختلف و در نهایت حل مشکل مقیاس‌پذیری در بلاک چین ها است.

سخت است بتوان گفت کدامیک از این پروژه‌ها در تحقق برقراری ارتباط بین زنجیره‌های مختلف موفق خواهند شد زیرا موفقیت در این هدف به شدت به میزان پذیرش، تاثیر شبکه و ارائه یک محصول نهایی توسط این پروژه‌ها بستگی دارد.

شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین مزایای پروژه (cosmos) کازماس نسبت به سایر رقبای خود که می‌تواند شانس او برای دریافت پذیرش بیشتر در میان کاربران بالا ببرد، استفاده بایننس از پروتکل کازماس برای راه‌اندازی صرافی غیرمتمرکز خود است.

در ادامه یک مرور کلی بر روی فعال‌ترین این پروژه‌ها خواهیم داشت.

پلکادات (Polkadot)

یکی دیگر از پروژه‌های شناخته شده و فعال در زمینه ارائه پلتفرمی برای امکان ارتباط بین بلاک چین ها یا به اصطلاح اینترنت بلاک چین ها، پروژه پلکادات است.

این پروژه توسط گاوین وود (Gavin Wood) که یکی از موسسین اتریوم بود، ایجاد شده است. از آنجایی که موسس این پروژه از موسسین اتریوم بوده، منطقی است که این پروژه تمرکز زیادی بر روی قابلیت انتقال اطلاعات مربوط به قراردادهای هوشمند از یک بلاک چین به بلاک چین‌های دیگر داشته باشد.

پلکادات در عرضه اولیه (ICO) خود، بالغ بر ۲۲۰ میلیون دلار سرمایه جذب کرد. انتظار می رود شبکه اصلی پلکادات در سه ماه سوم سال ۲۰۱۹، عرضه شود و توکن‌های این شبکه تا آن زمان قابل خرید و فروش نخواهند بود. بنابراین تا زمان عرضه شبکه اصلی این پروژه باید منتظر ماند تا دید این پروژه در تحقق وعده‌های خود چگونه عمل خواهد کرد.

کازماس و پلکادات

با توجه به هدف مشترکی که این دو پروژه بر روی آن کار می‌کنند، یعنی ارائه پلتفرمی برای امکان ارتباط بین بلاک‌ چین های مختلف، به بررسی تفاوت‌های این دو پروژه می‌پردازیم:

امنیت محلی در برابر امنیت جهانی

پروژه‌های کازماس و پلکادات دارای دو مدل امنیتی کاملا متفاوت هستند. مدل مورد استفاده در پلکادات به صورت زیر است:

زنجیره‌های جانبی یا Parachain، بلاک چین هایی هستند که در بستر شبکه پلکادات کار می‌کنند. این زنجیره‌ها قوانین مشخص خود و تولید کنندگان بلوک محلی (Collator) مربوط به خود را دارند. هر زنجیره جانبی بطور مستقل عمل کرده و می‌تواند از هر نوع منحصر به فردی از توابع منحصر به فرد، الگوریتم اجماع و ساختار هزینه‌ای مربوط به انجام تراکنش‌ها و … استفاده کند. در شبکه پلکادات، همه زنجیره‌های جانبی به عنوان زیرمجموعه‌ای از یک زنجیره که به آن زنجیره تقویتی یا RelayChain می‌گویند، کار می‌کنند. زنجیره تقویتی نیز الگوریتم اجماع خاص خود را دارد که به الگوریتم اجماع گرندپا (GRANDPA) معروف است.

با استفاده از این مدل، زنجیره های جانبی در پلکادات تحت یک مدل امنیت اشتراکی عمل می‌کنند. به این صورت که اگر زنجیره تقویتی توسط ۱۰۰۰ تایید کننده اعتبار، امنیتش تضمین شود، هر یک از زنجیره‌های جانبی با وصل شدن به زنجیره تقویتی از این امنیت بهره خواهند برد.

از اشکالات این مدل این است که تایید کنندگان اعتبار در زنجیره تقویتی، تصمیم‌گیرندگان نهایی در مورد تغییرات وضعیتی که در زنجیره‌های جانبی اعمال می‌شوند، هستند.

به عنوان مثال، این تایید کنندگان می‌توانند بلاک‌هایی را که از یک زنجیره جانبی می‌آید بطور مداوم رد کنند و درنتیجه پردازش آن زنجیره جانبی را از شبکه کلی حذف کنند.

پلکادات در تلاش است تا رخ دادن این اتفاق را با تغییر دادن تایید کنندگان بطور مداوم، کاهش دهد.

بنابراین، مکانیسم این تغییر به این صورت است که فرآیند انتخاب زنجیره جانبی برای تایید به صورت تصادفی انجام می‌شود که سبب می‌شود احتمال متوقف کردن یک زنجیره جانبی با تایید نکردن بلوک‌های آن کاهش یابد.

اما ساختار شبکه کازماس کاملا متفاوت است.

در شبکه کازماس، به جای استفاده از یک مدل محلی برای ایجاد امنیت، هر بلاک چینی مستقل است و خودش به صورت مستقل امنیت خودش را تامین می‌کند.

هر بلاک چین الگوریتم اجماع ویژه خودش را اجرا می‌کند و تاییدکنندگان اعتبار هر بلاک چین فقط برای تامین امنیت همان بلاک چین مسئول هستند.

همانطور که در بخش چگونگی عملکرد پروژه (cosmos) کازماس توضیح داده شد، شبکه کازماس از یک مدل هاب و زون برای برقراری ارتباط بین بلاک چین ها استفاده می‌کند، که در آن زون‌ها بلاک چین‌های مستقلی هستند که می‌توانند توکن‌ها را از طریق یک هاب که آن هم یک بلاک چین مستقل است، به زون دیگری ارسال کنند.

این پروتکل IBC نام دارد که پروتکلی برای ارسال پیام بین زنجیره‌های مختلف است که نشان‌دهنده انتقال توکن است.

با مقایسه این مدل با پلکادات، بزرگترین تفاوتی که دیده می‌شود این است که در شبکه کازماس، امنیت هر بلاک چین فقط و فقط توسط تاییدکنندگان همان بلاک چین تامین می‌شود و سایر بلاک چین‌ها هیچ تاثیری در تایید اعتبارات مربوط به یک بلاک چین ندارند.

بر اساس مدل ارائه شده توسط پروژه (cosmos) کازماس، اگر یک زون بخواهد امنیت بالایی داشته باشد، نیاز به راه‌اندازی بوت‌استرپ (bootstrap) و بکارگیری تاییدکنندگان اعتباری که فقط مخصوص بلاک چین خودش باشد، دارد، که این موضوع ممکن است برای کاربردهایی در مقیاس کوچک مشکل‌ساز باشد.

در عین حال می‌توان از این دید به آن نگاه کرد که استفاده از تایید کنندگان مستقل می‌تواند تضمین خوبی برای امنیت بالاتر برای آن کاربرد باشد. به عنوان مثال، صرافی غیرمتمرکز بایننس، DEX، با داشتن نودهایی که به عنوان تایید کنندگان در زنجیره بایننس عمل می‌کنند، کار خود را شروع کرد.

بلاک‌نت (Blocknet)

پروژه بلاک‌نت یک صرافی کاملا غیرمتمرکز را به عنوان راه‌حلی برای ارتباطات بین زنجیره‌های مختلف، ارائه کرده است. چهار جزء اساسی در یک صرافی غیرمتمرکز شامل: بخش سپرده‌ها، سفارش، تطبیق سفارشات و تبادل توکن‌ها می‌شود.

پروژه بلاک‌نت در حال کار کردن بر روی تمام این بخش‌ها بوده و تاکنون موفق عمل کرده است. این پروژه، نسخه بتای صرافی غیرمتمرکز خود را منتشر کرده و به گفته توسعه‌دهندگان، نسخه ارائه شده برای استفاده به عنوان زیرساخت در سایر پلتفرم‌ها، بهینه سازی شده است. این به این معناست که کاربران ممکن است بدون اینکه خودشان بدانند هنگام استفاده از برخی برنامه‌ها از بلاک‌نت استفاده کنند.

آیون (Aion)

آیون نیز به عنوان یک بلاک چین چند زنجیره‌ای شناخته می‌شود که با هدف ارائه مقیاس‌پذیری، حریم خصوصی و ارتباط بین بلاک چین‌ها ایجاد شده است. هدف از این پروژه، ارائه شبکه‌ای از بلاک چین‌های ادغام شده است که به هر بلاک چینی چه عمومی و چه خصوصی این امکان را می‌دهد که از طریق یک شبکه با سایر بلاک چین‌ها ارتباط و امکان انجام تراکنش و معامله داشته باشد.

با وجود اینکه محصول نهایی هیچ یک از این پروژه‌ها نهایی نشده و مورد استفاده قرار نگرفته است، نمی‌توان مقایسه درستی بین آنها انجام داد. اما به دلیل اهمیت کاربرد و هدف همه آنها که ایجاد ارتباط بین بلاک چین‌های مختلف و در واقع اینترنت بلاک چین ها است می‌توان انتظار داشت در طولانی مدت یکی از پروژه‌های این دسته‌بندی با رشد بسیار زیادی همراه شود و در میان ۱۰ ارز دیجیتال برتر از نظر حجم سرمایه قرار گیرد.

رویدادها و اخبار تاثیرگذار روی قیمت

مهم‌ترین خبری که باعث رشد شدید مارکت کپ و به دنبال آن قیمت توکن این پلتفرم یعنی اتم (ATOM) شد، خبر تایید لیست شدن آن در بایننس توسط مدیر عامل این صرافی بود.

۲۷ مارس ۲۰۱۹

با تایید خبر لیست شدن توکن پروژه (cosmos) کازماس در بایننس توسط مدیرعامل این صرافی، قیمت آن یک رشد ۵۴ درصدی را در طی یک روز تجربه کرد.

۹ می ۲۰۱۹

کیف پول انحصاری بایننس، تراست والت (Trust Wallet) اعلام کرد که از توکن شبکه کازماس، یعنی اتم (ATOM) پشتیبانی خواهد کرد.

علی رغم انتشار این خبر، قیمت توکن اتم که از چند روز پیش از انتشار این خبر، روند اصلاحی نزولی خود را پس از افزایش ناگهانی ۵۰ درصدی با خبر لیست شدن در صرافی بایننس پیش گرفته بود، ادامه داد و انتشار این خبر نتوانست مانع ادامه حرکت نزولی و در واقع اصلاحی قیمت این توکن شود.

۲۹ می ۲۰۱۹

اعلام همکاری پروژه سنتینال (Sentinal) با شبکه کازماس.

با انتشار این خبر، قیمت توکن شبکه کازماس، اتم، در مدت یک روز افزایش ۴۰ درصدی را تجربه کرد. از آنجایی که پروژه (cosmos) کازماس در حاضر محصول نهایی‌ای ندارد، تاریخچه قیمتی آن نشان داده اعلام همکاری این پروژه با پروژه‌های بزرگ و همچنین لیست شدن توکن آن در صرافی‌های معتبر به شدت می‌تواند بر روی قمیت آن تاثیر مثبت داشته باشد.

تیم فنی و اجرایی

با رجوع به وبسایت پروژه کازماس می‌توان دریافت که توسعه پروژه کازماس عمدتا توسط انجمن تندرمینت (Tendemint Inc) انجام می‌شود. اما سرمایه لازم برای توسعه پروژه توسط بنیاد اینترچین که یک شرکت خصوصی در سوئیس است، تامین می‌شود.

یکی از پارامترهایی که می‌تواند تاثیرگذاری زیادی در تصمیم‌گیری برای انتخاب یک پروژه برای سرمایه‌گذاری و یا استفاده از پلتفرم آن پروژه داشته باشد، تیم توسعه دهنده‌ای است که در پشت آن پروژه قرار دارند.

اینکه تا چه حد اعضای تیم یک پروژه در فضای ارزهای دیجیتال و یا پلتفرم و تکنولوژی‌‌های مبتنی بر بلاک چین، سابقه داشته باشند و شناخته شده باشند، بسیار مهم است.

از این رو در ابتدا به بررسی مختصری از تاریخچه پروژه تندرمینت پرداخته و سپس نگاهی به اعضای اصلی تیم توسعه ‌دهندگان آن می‌اندازیم.

این شرکت در سال ۲۰۱۴ توسط جِی کوآن Jae Kwon با هدف تجاری‌سازی الگوریتم اجماع تندرمینت که او آن را در سال ۲۰۱۴ ارائه کرده بود، تاسیس شد. این شرکت از سال ۲۰۱۷ به بعد قراردادی با بنیاد اینترچین (Interchain Foundation) بست تا نسخه اولیه شبکه کازماس را برای راه‌اندازی هاب کازماس ارائه دهد.

توسعه پروژه (cosmos) کازماس از اصلی‌ترین برنامه‌های شرکت تندرمینت در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بوده است. تیم تندرمینت شامل ۱۴ توسعه‌دهنده می‌باشد که با وجود داشتن سوابق در زمینه‌های مختلف و تحصیلات آکادمیک خوب ، هیچ کدام از چهره‌های شناخته شده و مشهور در دنیای کریپتو نیستند.

با استفاده از این لینک می‌توان به اطلاعات مربوط به اعضای تیم دسترسی پیدا کرد.

لازم به ذکر است که با وجود اینکه نمی‌توان افراد مشهوری را در لیست تیم تندرمینت یافت اما کار بر روی پروژه‌های لانچ شده خوبی نظیر امیسه‌گو (OmiseGo)، لوم (Loom)، صرافی غیرمتمرکز بایننس و .. نشان از عملکرد موفق این تیم دارد.

شبکه‌های اجتماعی کازماس

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند برای پروژه‌ها مورد بررسی قرار گیرد، وضعیت جامعه طرفداران و کاربران آن است. اگرچه فعال بودن جوامع و کامیونیتی‌های یک پروژه نمی‌تواند مهر تاییدی برای خوب بودن پروژه باشد، اما می‌تواند نشان‌دهنده جذب توجه و مقبولیت در میان جامعه‌ی وسیعی از کاربران باشد که به خصوص برای پروژه‌هایی که پلتفرم یا خدماتی کاربردی ارائه می‌دهند می‌تواند نکته بسیار مهمی به حساب آید.

از این رو به بررسی شبکه‌های اجتماعی و کامیونیتی‌های مختلف این پروژه می‌پردازیم:

توئیتر 

تعداد دنبال کننده‌ها: ۲۳ هزار

لینکدین

تعداد دنبال کننده‌ها: ۱,۱۷۰

ردیت 

تعداد اعضا: ۳,۹۰۰

کانال یوتیوب

تعداد دنبال کننده‌ها: ۱,۰۴۰

حال در ادامه به بررسی برخی پارامترهای عددی مانند مارکت کپ، حجم معاملات روزانه، NVT، ROI و تاثیر آن‌ها بر روی توکن شبکه کازماس، اتم (ATOM) می‌پردازیم.

مارکت‌کپ یا ارزش کل بازار

پروژه (cosmos) کازماس با داشتن سرمایه ۷۰۰ میلیون دلاری در جایگاه ۱۹‌ام در میان ارزهای دیجیتال قرار دارد.

این پروژه که بنابر گفته‌ی مدیر عامل بایننس با وجود تمام پتانسیل‌ها و نکات مثبتی که دارد درخواست لیست شدن در هیچ صرافی معتبری را نکرده بود، با انتشار خبر لیست شدنش در صرافی بایننس، حجم سرمایه موجود در آن در مدت ۱ روز، ۵۰ درصد افزایش یافت.

قرار گرفتن در بین ۲۰ ارز دیجیتال برتر از نظر حجم سرمایه، آن هم در شرایطی که هنوز کاربرد آن به مرحله اجرایی نرسیده است، نشان از پتانسیل بالای این پروژه و همچنین مقبولیت آن در میان طرفداران دنیای کریپتو دارد.

حجم معاملات

برای داشتن دید بهتری نسبت به حجم معاملات روزانه‌ی انجام شده با استفاده از توکن اتم (ATOM)، می‌توانیم با استفاده از تاریخچه حجم معاملات ۲۴ ساعته آن در یک ماه اخیر که در سایت کوین‌مارکت‌کپ در دسترس است، میانگین این پارامتر را در یک ماه اخیر محاسبه کنیم.

همانطور که در شکل بالا قابل مشاهده است، بازه تغییرات حجم معاملات در پروژه کازماس از تاریخ ۱۷ ژوئن تا ۱۶ جولای در بازه وسیعی بوده است که این موضوع را می‌توان اینگونه تحلیل کرد که در این بازه زمانی یک ماهه، اتفاقات مهمی در این پروژه افتاده است که باعث شده در روزهایی فعالیت سرمایه‌گذاران این پروژه به شدت افزایش یابد و از ۵۳ میلیون دلار  تا ۲۴۴ میلیون دلار متغیر باشد.

ارزش تراکنش‌های انجام شده در شبکه کازماس

علاوه بر حجم معاملات انجام شده در صرافی‌ها، پارامتر دیگری وجود دارد که ارزش تراکنش‌ها در شبکه کازماس را بر حسب دلار مشخص می‌کند و اهمیت بیشتری نسبت به حجم معاملات صرافی‌ها دارد. زیرا ارزش تراکنش‌های انجام شده در شبکه بلاک چین یک ارز دیجیتال بسیار بهتر می‌تواند فعالیت کاربران آن پروژه را نشان دهد.

به علاوه اینکه درصد زیادی از حجم معاملات ثبت شده در صرافی‌ها نامعتبر و جعلی است و اطلاعات حاصل از آنها قابل اتکا نیست. اما ارزش تراکنش‌های ثبت شده در شبکه بلاک چین پروژه معتبر است و نمی‌تواند دستکاری شود.

اما در شبکه‌هایی که شفافیت کافی وجود ندارد نمی‌توان به تراکنش‌های انجام شده در بلاک چین آنها دست یافت و در نتیجه محاسبه ارزش تراکنش‌های انجام شده در شبکه برای آنها امکان‌پذیر نخواهد بود.

بررسی پارامتر NVT

این پارامتر، ارزش یک شبکه نسبت به ارزش تراکنش‌های انجام شده در آن را در بازه‌های زمانی مختلف بررسی می‌کند. پارامتر NVT از تقسیم کل حجم سرمایه موجود در پروژه بر تراکنش‌های روزانه انجام شده در شبکه آن پروژه بدست می‌آید و مشابه پارامتر PE که در بازار سهام مورد استفاده قرار می‌گیرد، است. اما از آنجای که ارزش تراکنش‌های انجام شده در هر روز در شبکه کازماس قابل دستیابی نیست، نمی‌توان مقدار پارامتر NVT را برای این پروژه محاسبه کرد.

میزان به صرفه بودن استخراج

پروژه (cosmos) کازماس برای تایید تراکنش‌های خود در بلاک چین از الگوریتم اثبات دارایی (PoS) استفاده می‌کند.

همانطور که در پروژه‌هایی که از الگوریتم اثبات انجام کار استفاده می‌کنند می‌توانیم محاسبه کنیم که استخراجشان تا چه حد سود‌ده و به اصطلاح به صرفه است، در مورد پروژه‌هایی که از الگوریتم اثبات دارایی استفاده می‌کنند نیز می‌توان بررسی کرد نگهداری توکن‌های پروژه‌ها چقدر سود دارد و آیا نگه‌داشتن آنها به صرفه است یا خیر.

همانطور که در پروژه‌هایی که مبتنی بر اثبات انجام کار (PoW) هستند، کاربران می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های سخت‌افزاری (ماینرها) به شبکه کمک کنند، در پروژه‌های که از الگوریتم اثبات دارایی استفاده می‌کنند، می‌توان با نگه‌ داشتن تعدادی از سکه‌های آن پروژه سود ماهیانه دریافت کرد.

برای این کار لازم است شما علاوه بر قفل نگه داشتن توکن‌های ATOM به مدت ۲۱ روز، توکن‌های خود را برای یکی از نمایندگان معتبر شبکه کازماس ارسال کنید و در ازای کاری که آن نماینده برای شما انجام می‌دهد بخشی از سود خود را به او بدهید.

عواملی که بر پاداش کاربرانی که در شبکه شرکت می‌کنند، موثر است، شامل موارد زیر می‌شوند:

مقدار توکن‌های ATOM که آنها را برای کمک به شبکه و دریافت پاداش در یک آدرس قفل نگه داشته‌اید.

نرخ موثر تورم در شبکه که متغییر است و به صورت زیر محاسبه می‌شود:

نرخ تورم کلی، که زمانی که بیش از ۶۶ درصد از کل توکن‌ها برای دریافت پاداش قفل شده باشند، با شیب کمی تا ۷ درصد کاهش می‌یابد. اما اگر کمتر از ۶۶ درصد باشد، نرخ تورم کلی  تا ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. و…

بر اساس نرخ تورم و مارکت کپ فعلی پروژه (cosmos) کازماس، اگر ۱۰۰ توکن ATOM معادل ۴۷۹ دلار را برای شرکت در شبکه و دریافت پاداش اختصاص دهیم، سود سالیانه آن معادل ۵۰ دلار می‌شود، یعنی سود سالیانه ۱۰.۵ درصدی، که در حال حاضر به صرفه نیست.

نرخ بازگشت سرمایه (ROI)

پارامتر ROI یا نرخ بازگشت سرمایه، نشان‌دهنده میزان رشد قیمت یک ارز دیجیتال از ابتدای راه‌اندازی تا زمان بررسی این پارامتر است. از آنجایی که توکن این پروژه برای مدت‌ها در صرافی معتبری لیست نشده بود، نمودار قیمت آن از مارس ۲۰۱۹ در سایت کوین‌مارکت‌کپ در دسترس است و بخاطر همین هم مقدار پارامتر ROI بر اساس قیمت آن در مارس ۲۰۱۹، نسبت به قیمت فعلی آن (در زمان نگارش این مقاله) سنجیده شده و ۲۵- درصد است.

اما اگر به قیمت عرضه اولیه توکن رجوع کنیم و بر اساس آن پارامتر ROI را محاسبه کنیم، درصد بازگشت سرمایه برابر با ۴,۶۹۰ درصد خواهد شد. این بدین معناست که اگر در زمان عرضه اولیه عمومی توکن اتم، در آوریل ۲۰۱۷ که قیمت هر توکن آن ۰.۱ دلار بود، مبلغ ۱ میلیون تومان از این توکن را خریداری می‌کردیم، الان ۴۶ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان داشتیم.

یعنی ۴۷ برابر شدن سرمایه در مدت ۲ سال!

جمع بندی

کازماس پروژه‌ای است که با هدف ارائه پلتفرمی برای ارتباط بین بلاک چین‌های مختلف یا به اصطلاح اینترنت بلاک چین ها، ایجاد شده است.

از نقاط قوت این پروژه می‌توان به سابقه فعالیت تیم پشتیبان آن در این زمینه اشاره کرد که طرح اولیه الگوریتم آن از سال ۲۰۱۴ مطرح شده بود. همچنین تکنولوژی و الگوریتم ارائه شده توسط کازماس در پروژه‌های متعددی بکار گرفته شده که از جمله این پروژه‌ها می‌توان به راه‌اندازی صرافی غیرمتمرکز بایننس اشاره کرد.

اما لزوم اهمیت ارتباط بین بلاک چین‌های مختلف سبب شده، تعداد پروژه‌هایی که با این هدف ایجاد شده‌اند، افزایش یابد و در نتیجه رقابت در این زمینه زیاد شود. اما هنوز هیچ‌کدام از این پروژه‌ها موفق به ارتباط و انجام معاملات بین بلاک چین‌هایی با الگوریتم‌های متفاوت نشده‌اند.

از آنجایی که پروژه (cosmos) کازماس شبکه اصلی و بسیاری از برنامه‌های خود را هنوز اجرایی نکرده و طبق نقشه راهی که ارائه داده زمان اجرا شدن آن مشخص نیست، باید منتظر ماند و دید که این پروژه به چه سمت و سویی می‌رود و تا چه حد می‌تواند در تحقق وعده‌های خویش موفق عمل کند.