کالبدشکافی شنبه خونین ارزهای دیجیتال و سناریوهای پیش رو

اگر حس می‌کنید سوار بر یک ترن هوایی بوده‌اید که ناگهان ترمز بریده، کاملاً درست است. تنها در عرض چند ساعت، بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار از ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال محو شد؛ این اتفاق یک سقوط تاریخی بود که نفس‌ها را در سینه حبس کرد.

این ریزش وحشتناک، مستقیماً پس از اعلام شوک‌آور تعرفه‌های جدید دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، علیه چین و موج‌سواری از سقوط ۱.۵ تریلیون دلاری شاخص وال استریت رخ داد. بیت کوین برای اولین بار در چند ماه اخیر به زیر ۱۱۰,۰۰۰ دلار رسید و آلت کوین‌هایی مثل اتریوم و سولانا ۱۵ تا ۳۰ درصد ارزش خود را از دست دادند.

در این گزارش براساس مطلبی از وب‌سایت مدیوم (Medium)، کانون اصلی این فاجعه را بررسی می‌کنیم، دلایل ریشه‌ای تکرار چنین شوک‌هایی را می‌فهمیم و مهم‌تر از همه، توصیه‌های عملی برای سرمایه‌گذاران ایرانی ارائه می‌دهیم تا در این شرایط پر نوسان، سرمایه‌شان را حفظ کنند.

بررسی کانون زلزله: بیت کوین و آلت کوین‌ها

سقوط ۱۰ اکتبر نشان داد که بازار کریپتو تا چه اندازه به تحولات سیاسی و اقتصادی آمریکا و چین وابسته است.

بیت کوین؛ ضربه سخت به پادشاه و امید به ریکاوری

بیت کوین، ستون فقرات بازار، شدیدترین ضربه را متحمل شد. قیمت پادشاه کریپتو از حدود ۱۲۴,۰۰۰ دلار به پایین‌ترین حد خود یعنی ۱۰۵,۰۰۰ دلار سقوط کرد؛ یک افت تقریباً ۱۴ درصدی در یک روز که برای دارایی با این حجم، فاجعه‌بار است. گزارش‌هایی مبنی بر سقوط لحظه‌ای تا ۱۰۱,۵۰۰ دلار هم وجود داشت که نشان‌دهنده وحشت و نقدشوندگی کم بازار بود.

این سقوط، بیش از ۲۸۰ میلیارد دلار را از ارزش کل بازار پاک کرد و بار دیگر ثابت کرد که نوسانات بیت کوین، بقیه بازار را به دنبال خود می‌کشد. با این حال، بیت کوین توانست در ۲۴ ساعت پس از شوک، با یک ریکاوری ۷.۸۶ درصدی، خود را به ۱۱۱,۸۶۶ دلار برساند که نشانه‌ای از مقاومت خریداران در سطح حمایتی ۱۰۵ هزار دلاری بود.

اتریوم و سولانا در گرداب نقدینگی و دیفای

آلت‌کوین‌ها همیشه در برابر ضربه‌های اقتصادی آسیب‌پذیرتر هستند. اتریوم (ETH) بین ۱۵ تا ۱۸ درصد سقوط کرد و به‌طور موقت به زیر ۳,۵۰۰ دلار رسید. این سقوط برای اتریوم دو مشکل اساسی ایجاد کرد: خروج گسترده سرمایه (از جمله ۱۷۴.۹ میلیون دلار از ETFهای اتریوم) و فشار بر پوزیشن‌های دیفای.

هرچند اتریوم با ۱۱.۶۰ درصد رشد در ۲۴ ساعت پس از سقوط به ۳,۸۲۷ دلار بازگشت، اما این ریزش نشان داد که پوزیشن‌های لوریج‌دار در شبکه‌های دیفای چقدر در برابر نوسانات ناگهانی شکننده‌اند.

سولانا (SOL) که اخیراً مورد توجه زیادی قرار گرفته بود، بیش از ۲۰ درصد ریزش را ثبت کرد و حجم معاملات در اوج فروش، به شدت افزایش یافت. این اتفاق، قیمت SOL را به شدت پایین کشید اما با یک بازگشت ۱۵.۶۳ درصدی خود را در محدوده ۱۸۵ دلار تثبیت کرد.

کالبدشکافی دلایل سقوط: چرا تعرفه‌های ترامپ بازار را لرزاند؟

ریسک‌گریزی در بازارهای سنتی، همانند یک بیماری مسری، به سرعت به بازار کریپتو منتقل می‌شود. اما این بار، محرک مستقیم دیگری هم دخیل بود.

۱. کاتالیزور اصلی: جنگ تجاری آمریکا و چین

اعلام دونالد ترامپ مبنی بر وضع تعرفه ۱۰۰ درصدی بر کالاهای چینی، به ویژه در بخش فناوری و هوش مصنوعی، زنگ خطر را در وال استریت به صدا درآورد. این اقدام به عنوان یک ریسک بزرگ جهانی تفسیر شد که می‌تواند رشد اقتصادی را فلج کند. سرمایه‌گذاران بلافاصله سهام پرریسک را فروختند و این موج فروش به کریپتو سرازیر شد؛ زیرا ارزهای دیجیتال هنوز به عنوان یک دارایی «پرریسک و رشد محور» دیده می‌شوند.

۲. لیکوئیدیشن‌های عظیم و دام نقدینگی

تنها در عرض چند دقیقه، ۶۰۰ تا ۹۰۰ میلیون دلار پوزیشن‌های اهرمی (لوریج‌دار) معامله‌گران در صرافی‌ها لیکوئید شد. این لیکوئیدشین‌ها یک چرخه بازخورد منفی ایجاد کرد: قیمت پایین می‌آید، اهرم‌ها لیکوئید می‌شوند، صرافی مجبور به فروش خودکار دارایی‌ها می‌شود، قیمت باز هم پایین‌تر می‌آید، اهرم‌های بیشتری لیکوئید می‌شوند و این چرخه تکرار می‌شود. این اتفاق، عمق و سرعت سقوط را چند برابر کرد.

۳. ترس از تورم و فرار به طلا

عوامل کلان دیگری چون قوی‌تر شدن دلار آمریکا، نگرانی‌های تورمی مداوم و ترس از رکود جهانی همزمان با درگیری‌های سیاسی، سرمایه‌گذاران بزرگ را به سمت امن‌ترین دارایی‌های سنتی (مانند طلا) سوق داد. این جابه‌جایی سرمایه از دارایی‌های پرریسک به سمت دارایی‌های امن، فشار فروش را در بازار کریپتو افزایش داد.

۴. ادعای دستکاری بازار توسط نهنگ‌ها

با توجه به نقدینگی نسبتاً پایین در روزهای اعلام خبر، برخی تحلیل‌گران این اتفاق را صرفاً یک زلزله در بازار توسط نهنگ‌ها می‌دانند. هدف از این کار، بیرون راندن معامله‌گران خرد و خرید دارایی‌های آن‌ها در قیمت‌های بسیار پایین است. این تئوری، اگرچه قابل اثبات نیست، اما در هنگام نوسانات شدید همیشه مطرح می‌شود.

سرمایه‌گذاران چه کار کنند؟

تأثیر تحولات جهانی بر بازار ارز دیجیتال اجتناب‌ناپذیر است، اما نحوه واکنش شما می‌تواند تفاوت بین ضرر و فرصت باشد. ممکن است شما هم از این سقوط ضرر کرده باشید، اما باید بپذیرید که این ذات بازار پرنوسان کریپتو است. از این فرصت برای آموزش و درک بیشتر بازار و آمادگی بیشتر در مقابل اتفاقات مشابه آینده استفاده کنید.

۱. مدیریت ریسک را جدی بگیرید: حد ضرر و DCA

• حد ضرر (Stop-Loss) ذهنی: از امروز باید بپذیرید که اگر دارایی شما بیش از ۱۵ تا ۲۰ درصد افت کرد، بخشی از آن را می‌فروشید. اگر با لوریج کار می‌کنید، این حد باید بسیار کمتر باشد.
• میانگین‌گیری هزینه دلاری (DCA): از خرید یکجای بزرگ در یک قیمت بپرهیزید. خرید منظم مبلغ ثابت (مثلاً ماهیانه ۵ میلیون تومان) به جای خرید یکجای ۶۰ میلیون تومان، استرس شما را در برابر چنین شوک‌هایی به شدت کاهش می‌دهد.

۲. نقدینگی خود را در صرافی‌های معتبر حفظ کنید

سرعت نقد کردن سرمایه در زمان بحران بسیار مهم است. همیشه مطمئن شوید بخشی از دارایی‌های شما روی صرافی‌هایی قرار دارند که در صورت لزوم، بتوانید در عرض چند ساعت آن را به ریال تبدیل کنید. قفل کردن پول در پلتفرم‌های ناشناس و کم‌حجم، بزرگترین اشتباه در زمان سقوط است.

۳. از لوریج و معاملات اهرمی دوری کنید

۹۰ درصد لیکوئیدیشن‌های بزرگ در چنین سقوط‌هایی مربوط به معامله‌گران لوریج‌دار است. اگر تحمل ریسک بالا ندارید، هرگز با پول قرض‌گرفته یا اهرمی وارد بازار نشوید. این بازار به اندازه کافی پرریسک است.

آینده بازار: آیا رالی صعودی ادامه می‌یابد؟

تحلیل‌گران تکنیکال این سقوط را یک «اصلاح سالم» می‌بینند. در بازارهای صعودی، چنین افت‌های ناگهانی برای از بین بردن لوریج‌های اضافی و آماده‌سازی بازار برای حرکت‌های بعدی ضروری است.

آنچه در پیش است:

• احتمال ریکاوری V شکل: اگر تنش‌های تجاری ترامپ و چین فروکش کنند و فدرال رزرو سیگنال‌های مثبتی دهد، احتمال یک جهش سریع به سمت ۱۲۰,۰۰۰ دلار برای بیت کوین وجود دارد.
• تمرکز بر فاندامنتال: در حال حاضر، پول هوشمند (Smart Money) در حال خرید در قیمت‌های پایین است، به‌ویژه در آلت کوین‌هایی که دارای فناوری قوی (مثل حوزه‌های هوش مصنوعی و دیفای) هستند.
• بزرگترین ریسک: اگر چین با تعرفه‌های متقابل تلافی کند، ممکن است شوک اقتصادی بزرگتری رخ دهد که بیت کوین را به زیر ۱۰۰,۰۰۰ دلار نیز بکشاند.

جمع‌بندی

این احتمالاً اولین بار نیست که سیاستمداران، بازار شما را به هم می‌ریزند. با ساختن یک استراتژی مقاومتی، مدیریت ریس، و دوری از معاملات اهرمی، می‌توانید از این طوفان‌ها جان سالم به در ببرید و حتی در زمان‌های ضعف بازار، فرصت‌های خرید را شکار کنید. منتظر غیرمنتظره‌ها باشید و همیشه درصدی از سبد خود را نقد نگه دارید.