بلاک ریوارد چیست؟ همه چیز درباره پاداش بلاک (Block Reward) بلاک چین
ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز برای تأیید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه، به‌جای اعتماد به نهاد ثالث مانند بانک، از بلاک چین استفاده می‌کنند. در این بلاک چین‌ها به اشخاصی نیاز است که به‌عنوان اعتبارسنج و سازنده بلاک‌های تراکنش مشارکت کنند. برای اینکه بتوان افراد را ترغیب کرد که در فرایند استخراج و سهام‌گذاری مشارکت کنند، پاداشی برای آنها در نظر گرفته می‌شود که به آن بلاک ریوارد یا پاداش بلاک می‌گویند.
البته این تعریفی ابتدایی و شاید گیج‌کننده از مفهوم پاداش بلاک است. در این مطلب با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم که بلاک ریوارد چیست و چه نقشی در دنیای کریپتو دارد. با ما همراه باشید.
بلاک ریوارد چیست؟ پاداش بلاک در شبکههای اثبات کار
بلاک ریوارد (Block Reward) یا پاداش بلاک به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که در صورت ساخت موفقیت‌آمیز یک بلاک و اضافه‌کردن آن به بلاک چین به دست می‌آورید. پاداش بلاک در حقیقت مشوق ماینرها برای شرکت در اعتبارسنجی تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه است. این پاداش در قالب کوین بومی شبکه پرداخت می‌شود و دو مزیت اصلی دارد: هم ارز دیجیتال موردنظر را به‌صورت غیرمتمرکز توزیع می‌کند و هم ماینرهای بیشتری را به مشارکت در افزایش امنیت شبکه تشویق می‌کند.
اثبات کار یا همان استخراج (ماینینگ) به‌عنوان یک سازوکار امنیتی در شبکه ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود که هدف اصلی آن جلوگیری از حملات سایبری به شبکه است. در این مکانیسم، هر فردی که بخواهد به‌عنوان ماینر در شبکه فعالیت کند و به کسب درآمد بپردازد، باید قدرت پردازش سخت‌افزارهای خود را به شبکه اختصاص دهد و با آن قدرت پردازش، برای حل یک معادله ریاضی تلاش کند.
به این ترتیب، اگر کسی بخواهد به بلاک چین حمله کند، مجبور است قدرت پردازشی بیشتر از بقیه ماینرها داشته باشد که باتوجه‌به تعداد بالای ماینرها، این کار بسیار دشوار خواهد بود و توجیه اقتصادی ندارد.
این مکانیسم در بلاک چین برخی از بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال استفاده شده است. بیت کوین، لایت کوین، بیت کوین کش، مونرو و دش تعدادی از این ارزهای دیجیتال هستند. به‌عنوان نمونه، قدرت پردازش (هش ریت) شبکه بیت کوین در زمان به‌روزرسانی این مطلب بیش از ۴۸۰ میلیون تراهش بر ثانیه (TH/S) است.
این یعنی اگر کسی بخواهد به بلاک چین بیت کوین حمله کرده و آن را دستکاری کند، مجبور است حداقل ۲۴۵ میلیون تراهش قدرت پردازش فراهم کند که در دنیای امروز برای یک نفر کاری تقریباً غیرممکن است. در ادامه به بررسی مفهوم بلاک ریوارد در بلاک چین بیت کوین خواهیم پرداخت؛ اما در بیشتر ارزهای دیجیتال فرایندی مشابه در جریان است.
بیشتر بخوانید: هش ریت (HashRate) یا قدرت هش چیست؟ + ویدئو
بلاک ریوارد در بلاک چین بیت کوین
بلاک ریوارد در شبکه بیت کوین مقدار بیت کوینی است که با ایجاد هر بلاک (هر ده دقیقه) تولید می‌شود و به ماینر تعلق می‌گیرد. در حال حاضر، پاداش هر بلاک ۶.۲۵ واحد بیت کوین است که هر چهار سال یکبار (بعد از استخراج هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک)، طی رویدادی به‌نام هاوینگ نصف می‌شود.
در شبکه بیت کوین، برای تأیید و افزودن بلاک‌ها به زنجیره، به توان محاسباتی بسیار بالایی احتیاج است. ماینری که توان محاسباتی سخت‌افزارهای خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهد، باید برای تأمین این توان محاسباتی، هزینه صرف کند. به این ترتیب، برای ایجاد انگیزه در ماینرها این هزینه‌ها باید پوشش داده شود. شبکه بلاک چین برای پوشش این هزینه‌ها، به استخراج‌کنندگان پاداش می‌دهد.
طبق پروتکل بیت کوین، اولین ماینرِ موفق در ساخت یک بلاک معتبر برای اتصال به بلاک چین، پاداش دریافت می‌کند. این پاداش در ازای هزینه‌‌ی قابل‌توجهی است که ماینر صرف استخراج بلاک می‌کند. بنابراین، علاوه بر کارمزد تراکنش که نسبتاً اندک است، ماینر بیت کوین‌های جدیدی را در قالب بلاک ریوارد دریافت می‌کند.
پاداش بلاک دو مزیت برای شبکه بیت کوین دارد. مزیت اول این است که انگیزه لازم را به ماینرها می‌دهد تا در ازای کسب پاداش، امنیت شبکه را تأمین کنند. دومین مزیت این است که فرایند پاداش‌دهی در طول زمان باعث در چرخه قرارگرفتن بیت کوین‌های جدید می‌شود و در طول چندین سال، تمام بیت کوین‌ها را وارد چرخه بازار می‌کند.
بلاک ریوارد شبکه بیت کوین در طول زمان
زمانی که بیت کوین در سال ۲۰۰۹ به وجود آمد، ساتوشی ناکاموتو این شبکه را به گونه‌ای تنظیم کرد که حداکثر ۲۱ میلیون کوین تولید شود. این امر بیان‌گر دو مسئله است. اول، هنگامی‌که تمام ۲۱ میلیون واحد بیت کوین استخراج شود، هیچ بیت کوین جدیدی تولید، یا بهتر بگوییم، استخراج نخواهد شد. دوم، هنگامی‌که تعداد بیت کوین‌ها به سقف حداکثری خود برسد، بلاک ریوارد فقط کارمزد تراکنش خواهد بود.
بیشتر بخوانید: چرا عرضه بیت کوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است؟
در ابتدای پیدایش بیت کوین، بلاک ریوارد یا همان پاداش استخراج هر بلاک، ۵۰ واحد بیت کوین جدید بود. بااین‌حال، پس از استخراج هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک، بلاک ریوارد طی رویدادی به نام هاوینگ نصف می‌شود. تخمین زده شده است که حدود چهار سال طول می‌کشد تا ۲۱۰,۰۰۰ بلاک بیت کوین استخراج شود. این مدت‌زمان از طریق تنظیم نرخ سختی استخراج، تقریباً ثابت باقی می‌ماند.
در سال ۲۰۱۲، پاداش استخراج هر بلاک شبکه بیت کوین (بلاک ریوارد) طی رویداد هاوینگ، به ۲۵ واحد کاهش پیدا کرد. سپس در سال ۲۰۱۶، بلاک ریوارد بار دیگر نصف شد و به ۱۲.۵ واحد رسید. سومین رویداد هاوینگ در ۱۱ مه ۲۰۲۰ (۲۲ اردیبهشت) اتفاق افتاد که طی آن بلاک ریوارد به ۶.۲۵ واحد بیت کوین رسید.
اکنون که در حال به‌روزرسانی این مقاله هستیم، کمتر از ۵ ماه تا هاوینگ بعدی شبکه بیت کوین باقی مانده است. این رویداد در آوریل ۲۰۲۴ رخ خواهد داد و طی آن بلاک ریوارد شبکه بیت کوین به ۳.۱۲۵ واحد بیت کوین کاهش پیدا می‌کند.
اهمیت بلاک ریوارد
گفتیم که امنیت شبکه بیت کوین از طریق ماینرها تأمین می‌شود. این ماینرها درازای فعالیت‌های خود، پاداشی در قالب بلاک ریوارد دریافت می‌کنند. بلاک ریوارد به‌عنوان یک سازوکار بسیار مهم در شبکه بیت کوین محسوب می‌شود که با ایجاد انگیزه در ماینرها، بقای بلندمدت این ارز دیجیتال را تضمین می‌کند.
برای درک بهتر ارزش بیت کوین، مقایسه آن با ارزش طلا همیشه کارساز است. کاهش تدریجی میزان تولید بیت کوین، به‌منظور حفظ ارزش و بهای این ارز دیجیتال طراحی شده است؛ درست همان طور که کمیاب‌بودن ویژگیِ طلا است. اگر طلا کمیاب نبود، هرگز بها و ارزش کنونی خود را نداشت. اگر تعداد بیت کوین‌های قابل‌تولید نیز نامتناهی بودند، بیت کوین نیز هیچ پتانسیلی برای حفظ ارزش بلندمدت خود نداشت.
از طرفی، چنانچه قدرت محاسباتی ماینرها افزایش یابد، فرایند تولید هر بلاک به کمتر از ۱۰ دقیقه کاهش پیدا می‌کند. این کاهش زمان تولید بلاک منجر به افزایش سرعت عرضه بیت کوین می‌شود و به‌تبع آن بیت کوین ارزش خود را در بلندمدت از دست می‌دهد.
به همین دلیل، سختی شبکه (سختی استخراج) بیت کوین باعث می‌شود تا در صورت افزایش توان محاسباتی ماینرها، همچنان زمان ایجاد هر بلاک حدود ۱۰ دقیقه باقی بماند.
بنابراین، نرخ سختی استخراج، به‌خاطر حفظ ویژگی کمیاب‌بودن بیت کوین تنظیم می‌شود تا مانع افت بهای این ارز دیجیتال شود. اگر بیت کوین یا هر ارز دیگر، فقط تولید و روانه بازار شود، دیگر ارزش خاصی نخواهد داشت. این امر باعث رقابتی‌شدن استخراج بیت کوین می‌شود.
نحوه دریافت بلاک ریوارد در شبکه بیت کوین را می‌توان این‌گونه شرح داد:
- درخواستی برای تراکنش بیت کوین شکل می‌گیرد؛
- این تراکنش به شبکه غیرمتمرکز بیت کوین ارسال می‌شود؛
- ماینرها مجموعه‌ای از این تراکنش‌ها را در بلاک‌هایی با حجم حدود یک مگابایت قرار می‌دهند؛
- بلاک ریوارد به اولین ماینری که بتواند آن بلاک را استخراج کند تعلق می‌گیرد.
پاداش همیشگی با استخرهای استخراج
بالاتر گفته شد اولین ماینری که به جواب معادله بلاک برسد، بلاک ریوارد را دریافت می‌کند که در بیت کوین اکنون ۶.۲۵ واحد است. اما امروزه با گسترش شبکه بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، استخراج مستقیم برای بیش از ۹۰ درصد ماینرها ممکن نیست.
اگر شما اکنون یک دستگاه استخراج بیت کوین بخرید و به‌صورت مستقیم به شبکه متصل کنید، احتمالاً تا هزاران سال هم نمی‌توانید بلاک ریوارد دریافت کنید؛ چراکه رقیب‌های زیادی وجود دارند که چندصد میلیون دلار در این بخش سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
به همین دلیل، اغلب ماینرها برای استخراج به‌صرفه بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال به استخر استخراج (Mining Pool) متصل می‌شوند. استخر استخراج محلی مجازی است که ماینرها قدرت پردازش خود را در آن با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند و همه با هم برای استخراج یک بلاک تلاش می‌کنند.
در نهایت هرکس به‌اندازه قدرت پردازش خود سود می‌برد. به‌بیان دیگر، ماینرها قدرت پردازش خود را به استخر استخراج می‌دهند و استخر استخراج به نمایندگی از بقیه ماینرها برای دریافت پاداش بلاک تلاش می‌کند. فراهم‌کردن امکان کسب درآمد دائمی و همیشگی برای ماینرها، اصلی‌ترین مزیت استخر استخراج است.
بلاک ریوارد در ارزهای دیجیتال اثبات سهام
مکانیزم اثبات کار باوجود تمام مزایایی که دارد، عاری از مشکل نیست. یکی از راهکارهای جایگزین برای حفظ امنیت شبکههای بلاک چینی به‌جای ماینینگ، مکانیزم اثبات سهام است.
ایده اصلی در این مکانیزم این است که مشارکت‌کنندگان می‌توانند به‌جای صرف هزینه زیاد برای خرید دستگاه‌های استخراج، دارایی‌های خود را به شبکه اختصاص دهند. سپس شبکه در فواصل زمانی خاص به‌طور تصادفی به یکی از مشارکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد که بلاک بعدی را اعتبارسنجی کند. بدیهی است هرچقدر فرد ارز دیجیتال بیشتری به شبکه اختصاص دهد، پاداش بیشتری دریافت می‌کند.
برای حمله به شبکههای مبتنی بر اثبات سهام نیاز است که مهاجم بیش از ۵۰درصد واحدهای یک ارز دیجیتال را در اختیار داشته باشد که باتوجه‌به توزیع ثروت و همچنین عدم عرضه کافی، فراهم‌کردن چنین میزانی از سرمایه دشوار است. همچنین اگر به فرض محال کسی چنین سرمایه‌ای داشته باشد، با حمله به شبکه، ارزش آن به‌شدت سقوط خواهد کرد و خود مهاجم اولین کسی است که ضرر می‌کند.
بنابراین در این مکانیزم چیزی که صلاحیت یک مشارکت‌کننده برای تأیید بلاک را تعیین می‌کند، نرخ هشی که در اختیار شبکه قرار داده نیست؛ بلکه صلاحیت اعتبارسنج با مقدار کوین‌هایی که سهام‌گذاری کرده است تعیین می‌شود. اتریوم، پولکادات، تزوس، کاردانو، بایننس کوین و استلار از جمله کوین‌هایی هستند که از این مکانیزم استفاده می‌کنند.
تفاوت بین پاداش و کارمزد در استخراج ارزهای دیجیتال
پاداش استخراج تنها دریافتی ماینرها از شبکه نیست. استخراج‌کنندگان و اعتبارسنج‌ها علاوه‌بر پاداش تولید بلاک‌های جدید (بلاک ریوارد)، کارمزد تأیید تراکنش را نیز از طرفین تراکنش دریافت می‌کنند.
برای مثال، اگر شما مقداری بیت کوین از صرافی به کیف پول خود انتقال دهید، خواهید دید که مقدار بیت کوینی که به کیف پول شما واریز شده، از مقدار بیت کوینی که از صرافی خارج کرده‌اید کمتر است. اختلاف این دو عدد همان کارمزد تراکنش است که ماینرها تعلق می‌گیرد.
برخلاف میزان پاداش که برای هر بلاک بیت کوین ثابت است و توسط پروتکل بیت کوین تعیین می‌شود، میزان کارمزد به شلوغی شبکه و نیازِ کاربر به تسریع در انجام تراکنش بستگی دارد.
جمع‌بندی
در این مطلب بررسی کردیم که بلاک ریوارد چیست و چه کاربردی در شبکههای بلاک چینی دارد. ارزهای دیجیتال برای تأیید تراکنش‌ها و تأمین امنیت شبکه، به‌جای اعتماد به نهادهای متمرکزی مانند بانک، به استخراج‌کنندگان و اعتبارسنج‌های بلاک چین متکی هستند. برای اینکه افراد برای مشارکت در این فرایند ترغیب شوند، پاداشی برای آنها در نظر گرفته است.
در بسیاری از ارزهای دیجیتال، به‌ازای استخراج یا تأیید هر بلاک، به کسی که موفق به ایجاد و تأیید بلاک شده است پاداشی داده می‌شود که آن را بلاک ریوارد می‌نامیم.
در بلاک چین‌هایی که در آنها برای تأمین امنیت از مکانیزم اجماع اثبات کار استفاده می‌شود، این پاداش به استخراج‌کنندگانی می‌رسد که قدرت پردازش دستگاه استخراج خود را در اختیار شبکه قرار داده‌اند. این مکانیزم در بیت کوین پیاده‌سازی شده است.
همچنین در بلاک چین‌هایی که در آنها برای تأمین امنیت از مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده شده است، بلاک ریوارد به اعتبارسنج‌هایی می‌رسد که کوین‌های خود را در شبکه سهام‌گذاری کرده‌اند. این مکانیزم در ارزهایی مانند اتریوم، تزوس، کاردانو و استلار پیاده‌سازی شده است.
عالی وبسیار مفید