سهام‌گذاری، کشت سود و استخراج نقدینگی؛ سه روش محبوب کسب سود در دیفای

امروزه، دنیای ارزهای دیجیتال و زیرمجموعه‌های دیفای رشد چشمگیری کرده‌اند و فرصت‌های کسب سود در دیفای آن‌قدر پررنگ شده‌اند که نمی‌توان از آن‌ها چشم پوشید. حالا دیفای از یک مفهوم عبور کرده و کاربردهای عملی یافته است. طرفداران پروپاقرص دیفای در حال کسب درآمد از آن هستند و ایده «امور مالی غیرمتمرکز» در حال تبدیل‌شدن به واقعیت است.

کسب سود در دیفای چند روش دارد که تا حدود زیادی به‌هم شبیه‌‌اند و شاید خیلی از تازه‌واردها نتوانند آن‌ها را از هم تشخیص دهند. همین امر می‌تواند باعث سردرگمی کسانی شود که قصد دارند در دیفای سرمایه‌گذاری کنند. در این مقاله، قصد داریم سه روش محبوب‌ کسب سود در دیفای، یعنی سهام‌گذاری و کشت سود و استخراج نقدینگی را بررسی کنیم. این روش‌ها تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند که در مطلب حاضر، به آن‌ها نیز اشاره می‌کنیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.

سه روش محبوب کسب سود در دیفای

در دنیای دیفای، سه روش محبوب کسب سود به نام‌های سهام‌گذاری (Staking) و کشت سود (Yield Farming) و استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) وجود دارند که توجه همگان را به خود جلب کرده‌اند. وجه مشترک این سه شیوه معاملاتی دیفای این است که سرمایه‌گذاران باید دارایی‌های خود را برای حمایت از پروتکل یا اپلیکیشنی غیرمتمرکز به چند روش وثیقه بگذارند؛ اما ماهیت هرکدام از این سه مسیر با یکدیگر متفاوت است.

سهام‌گذاری (Staking) چیست؟

سهام‌گذاری در اقتصاد ارزهای دیجیتال به‌معنای واریز دارایی‌های دیجیتال به‌عنوان وثیقه در آن دسته از شبکه‌های بلاک چینی است که از الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) استفاده می‌کنند. همان‌طورکه ماینرها در بلاک چین‌های اثبات کار روند رسیدن به اجماع را تسهیل می‌کنند، بلاک چین‌‌های اثبات سهام از سهام‌گذاران برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌ها بهره می‌برند.

به‌طورکلی، ازآن‌جاکه اثبات سهام مقیاس‌‌پذیرتر است و انرژی کمتری مصرف می‌کند، از الگوریتم اثبات کار محبوب‌تر است. اثبات سهام پنجره‌ای از فرصت‌های کسب سود را به‌روی سهام‌گذاران باز می‌‌کند. در اثبات سهام، هر سهام‌گذار به‌ازای کوین‌هایی که سهام‌گذاری کرده است، بخت تولید بلاک و کسب پاداش آن را پیدا می‌کند.

هرچه میزان کوین‌های سهام‌گذاری‌شده بیشتر باشد، پاداش دریافتی هم بیشتر می‌شود.

در روش سهام‌گذاری، پاداش‌ها به‌صورت درون‌زنجیره‌ای یا درون‌بلاک‌چینی توزیع می‌شوند؛ یعنی با تأییدشدن هر بلاک، توکن‌های جدید آن ارز منتشر و بین سهام‌داران توزیع می‌شود.

امروزه، سهام‌گذاری یکی از روش‌های محبوب برای کسب سود از ارزهای دیجیتال منفعل محسوب می‌شود و حتی از استخراج هم محبوب‌تر است؛ چراکه به سرمایه‌گذاری سنگین برای خرید تجهیزات گران‌قیمت و اختصاص توان پردازشی نیازی ندارد. علاوه‌بر‌این، پلتفرم‌هایی هستند که سهام‌گذاری در آن‌ها به‌عنوان خدمت تعریف شده است و فرایند سهام‌گذاری را ساده‌تر و روان‌تر می‌کنند.

ریسک سهام‌گذاری از روش‌های دیگر درآمد غیرفعال ازجمله کشت سود کمتر است. توکنی که سهام‌گذاری می‌کنید، متعلق به خود پلتفرم اصلی است و به همان اندازه ایمنی دارد؛ پس نیازی نیست بابت امنیت دارایی‌هایتان نگران باشید.

کشت سود چیست؟

در سال‌های اخیر، کشت سود (Yield Farming) به محبوب‌ترین روش کسب سود در دیفای تبدیل شده است. در این روش، می‌توانید با واریز ارز دیجیتال به استخر نقدینگی، درآمدی غیرفعال از آن به‌دست بیاورید. این استخرهای نقدینگی مثل حساب‌های بانکی متمرکزی هستند که به آن‌ها پول واریز می‌کنید و بانک از آن برای ارائه وام به بقیه و کارهای دیگر استفاده و درنهایت، بخشی از درآمد را به‌صورت سود درصدی به شما پرداخت می‌کند.

در کشت سود، سرمایه‌گذاران دارایی‌های دیجیتال خود را در استخر نقدینگی مبتنی‌بر قرارداد هوشمند (مثل ETH/USDT) قفل می‌کنند. سپس، دارایی‌های قفل‌شده سرمایه‌گذار دردسترس کاربران دیگر همان پروتکل قرار می‌گیرند.

کشت سود بنیان پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای را تشکیل می‌دهد و عملکرد آن‌ها را ممکن می‌کند. بدون کشت سود توسعه این پلتفرم‌ها نیز ناممکن بود. درحقیقت، این کشت‌کنندگان سود هستند که نقدینگی پلتفرم‌های یادشده را تأمین می‌کنند. آنان دارایی‌های منفعل خود را در پلتفرم‌های وام‌دهی سپرده‌گذاری می‌کنند و کاربران دیگری که به این دارایی‌ها نیاز دارند، با درصد مشخصی از سود آنان را وام می‌گیرند. بخشی از این سود به کشت‌کنندگان سود پرداخت می‌شود و بخش کوچکی هم دراختیار خود پلتفرم قرار می‌گیرد.

کشت‌کنندگان سود همچنین می‌توانند ضامن حفظ نقدینگی ارزهای دیجیتال در صرافی‌های غیرمتمرکز باشند. این نوع از کشت سود بر بازارساز‌های خودکار (AMM) متکی است که جایگزین دفاتر سفارش در صرافی‌های متمرکز هستند. بازارسازهای خودکار در اصل قراردادهای هوشمندی هستند که با بهره‌گیری از الگوریتم‌های ریاضی، معامله ارزهای دیجیتال را تسهیل می‌کنند. از آنجا که این بازارسازها برای انجام ترید نیازمند طرف دیگر معامله نیستند، نقدینگی پروتکل حفظ شده و از آن خارج نمی‌شود.

یک بازارساز خودکار دو بخش اصلی دارد: تأمین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers یا به‌اختصار LP) و استخرهای نقدینگی

• استخرهای نقدینگی: قراردادهای هوشمندی هستند که به بازار دیفای قدرت می‌دهند. این استخرها شامل وجوه دیجیتالی هستند که امکان خرید، فروش، قرض‌گرفتن، قرض‌دادن و معاوضه توکن را برای کاربران فراهم می‌کنند.
• تأمین‌کنندگان نقدینگی: سرمایه‌گذارانی هستند که دارایی‌هایشان را در استخر نقدینگی وثیقه می‌گذارند و از آن سود دریافت می‌کنند.

برای توکن‌هایی هم که حجم معاملاتی کمی در بازار آزاد دارند، کشت سود به‌عنوان راه نجاتی برای معامله ساده و آسان به‌حساب می‌آید.

استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) چیست؟

استخراج نقدینگی به‌معنای ارائه نقدینگی به صرافی‌های غیرمتمرکز و دریافت پاداش است. این روش برای تداوم کار صرافی‌های غیرمتمرکز ضروری است. همان‌طورکه می‌دانید، صرافی‌های غیرمتمرکز یکی از بخش‌های اصلی دیفای را تشکیل می‌دهند؛ بنابراین، استخراج نقدینگی به‌اندازه دو روش قبلی برای دیفای اهمیت دارد.

صرافی‌های غیرمتمرکز بر بازارساز‌های خودکار (AMM) متکی هستند که به‌عنوان جایگزین دفاتر سفارش در صرافی‌های متمرکز عمل می‌کنند. بازارسازهای خودکار دراصل قراردادهای هوشمندی هستند که با بهره‌گیری از الگوریتم‌های ریاضی، معامله ارزهای دیجیتال را تسهیل می‌کنند. ازآن‌جا‌که صرافی‌های غیرمتمرکز را تیم مشخصی اداره نمی‌کنند، نقدینگی آن‌ها را نیز خودِ کاربران تأمین می‌کنند. به این کاربران تأمین‌کنندگان نقدینگی (Liquidity Providers یا به‌اختصار LP) گفته می‌شود.

تأمین‌کنندگان نقدینگی ارزهای دیجیتال خود را در قالب یک جفت‌ارز (مثل جفت معاملاتی ETH/USDT) به استخر نقدینگی واریز می‌کنند. استخر نقدینگی هم درقبال این دارایی‌ها، توکنی به نام توکن تأمین‌کننده نقدینگی (LP) به آنان می‌دهد که نماینده دارایی‌های دیجیتالی است که در استخر قفل کرده‌اند. این توکن درپایان برای برداشت وجوه لازم است.

درصد پاداش تأمین‌کنندگان نقدینگی براساس سهم آنان از کل نقدینگی استخر محاسبه می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر توکن‌های آنان ۱۰درصد از کل توکن‌های استخر مدنظر را تشکیل دهد، ۱۰درصد از پاداش مرتبط با این استخر را دریافت خواهند کرد.

تفاوت بین سهام‌گذاری، کشت سود و استخراج نقدینگی

در ابتدای مقاله هم گفتیم که این سه روش محبوب کسب سود در دیفای، با وجود شباهت‌هایشان، تفاوت‌هایی نیز دارند. رابطه بین سهام‌گذاری، کشت سود و استخراج نقدینگی را می‌توان به این شکل تعریف کرد:

استخراج نقدینگی زیرمجموعه کشت سود و کشت سود زیرمجموعه سهام‌گذاری است.

با‌این‌حال، بازهم تأکید می‌کنیم که این سه این روش نقاط مشترکی هم دارند؛ ازجمله اینکه هدف هر سه به‌کارگیری ارزهای دیجیتال منفعل کاربران است و آن‌ها مستلزم وثیقه‌گذاری یا قفل‌کردن دارایی‌های دیجیتال در یک پلتفرم هستند.

جمع‌بندی

همان‌طورکه می‌بینید، ارزهای دیجیتال حالا به دنیای واقعی ما وارد شده‌اند و کاربردهایشان آن‌قدر گسترده شده است که دیگر نمی‌توان آن‌ها را تنها ابزارهایی برای پرداخت یا ذخیره‌ ارزش سرمایه در نظر گرفت. درحال‌حاضر، با استفاده از ارزهای دیجیتال می‌توانید وام بگیرید یا ارزهای دیجیتال خود را به دیگران وام دهید. سودی که ازطریق این وام‌دهی کسب می‌کنید، می‌تواند بسیار بیشتر از سودی باشد که از سپرده‌گذاری دارایی‌های خود در بانک‌های سنتی به‌دست می‌آورید.

همچنین، به‌جای استفاده از صرافی‌های متمرکز و طی مراحل احراز هویت و نگرانی بابت قانون‌گذاری‌های جدید، می‌توانید از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده کنید. در این صرافی‌ها، شما هم کاربر هستید و هم جایگاه مدیریتی دارید. نکته دیگر اینکه نقدینگی این صرافی‌ها را می‌توانید تأمین کنید و در ازای این کار پاداش دریافت کنید. افزون‌براین، ارزهای دیجیتال خود را در بلاک چین مبتنی‌بر اثبات سهام می‌توانید سهام‌گذاری و تراکنش‌های آن را اعتبارسنجی و امنیت آن را تأمین کنید و در ازای آن پاداش بگیرید.

به‌طور خلاصه، اگر مقداری ارز دیجیتال دارید که در کیف پولتان باقی مانده است و کاری با آن ندارید، شاید بتوانید با کمی تحقیق و آموزش درست، یکی از روش‌های گفته‌شده را برای کسب سود از آن انتخاب کنید. البته هر تصمیمی که می‌گیرید، باید مراقب پول‌هایی که با زحمت به‌دست آورده‌اید، باشید. این مقاله به‌هیچ‌وجه توصیه سرمایه‌گذاری نیست و نیاز به تکرار نیست که بگوییم ارزهای دیجیتال ریسک‌های خاص خود را دارند. بنابراین پیش از هر تصمیمی، بهتر است به‌خوبی تحقیق کنید و اطلاعاتتان را تا‌حدممکن افزایش دهید.