دلار ۲۹، تتر ۳۳؛ علت تفاوت قیمت تتر با دلار در زمان نوسانات شدید بیت کوین چیست؟ پاسخ یک کارشناس
روز گذشته و پس از سقوط شدید قیمت بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، قیمت تتر در بازارهای ریالی و صرافی‌های داخلی به‌نزدیکی ۳۳,۰۰۰ تومان رسید و این در حالی بود که هم‌زمان با آن، دلار با قیمتی حدود ۲۷,۵۰۰ تا ۲۹,۰۰۰ تومان معامله می‌شد. اختلاف جزئی بین قیمت ریالی تتر و دلار امری طبیعی است؛ اما چرا هنگام نوسانات شدید قیمت‌ها در بازار ارز دیجیتال این اختلاف چشم‌گیر است؟
اختصاصی ارزدیجیتال – روز گذشته و پس از آنکه قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به‌شدت سقوط کرد، قیمت تتر در بازارهای ریالی صرافی‌های داخلی افزایش یافت. در بازار ایران، تتر معمولاً با قیمتی بالاتر از دلار معامله می‌شود و اختلاف جزئی بین این دو نرخ چیز تازه‌ای نیست. با این حال، دیروز در حالی که دلار کاغذی در صرافی‌های سراسر کشور با قیمتی حدود ۲۷,۵۰۰ تومان معامله می‌شد، قیمت تتر در بازار ریالی صرافی‌های داخلی ارز دیجیتال از ۳۲,۰۰۰ تومان عبور کرد و حتی در برخی از صرافی‌ها به نزدیکی ۳۳,۰۰۰ تومان رسید؛ یعنی بیش از ۵,۰۰۰ تومان اختلاف بین قیمت تتر و دلار.
در بازارهای خارج از ایران هم معمولاً تتر با قیمتی بالاتر از دلار معامله می‌شود. برای مثال، اگر نگاهی به بازار «تتر/ دلار» در بخش آمریکایی صرافی بایننس بیندازیم، می‌بینیم که تتر در اکثر روزهای سال با قیمتی بیشتر از ۱ دلار خریدوفروش شده است. با وجود این شباهت، یک تفاوت کلیدی میان بازارهای داخلی و خارجی وجود دارد.
همان طور که از تصویر بالا پیداست، اگر نوسانات لحظه‌ای و ناگهانی قیمت را که کمتر از چند دقیقه دوام داشته‌اند کنار بگذاریم، در طول دو سال گذشته قیمت دلاری تتر در بایننس هرگز بیشتر از ۱.۰۰۸۲ دلار نبوده است؛ یعنی در بالاترین سطح، تتر ۰.۸۲ درصد گران‌تر از دلار معامله شده است. این در حالی است که کمی اختلاف در قیمت ریالی تتر و دلار در بازارهای داخلی کاملاً طبیعی جلوه می‌کند.
روز گذشته اما، پس از آنکه قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال به‌شدت سقوط کرد، این اختلاف قیمت به بیش از ۱۵ درصد رسید که از حد معمول بیشتر است.
با توجه به تفاوت‌هایی که بازار ایران با سایر کشورها دارد و محدودیت‌هایی که صرافی‌های داخلی با آن مواجه هستند، لازم است مسئله اختلاف قیمت ریالی تتر و دلار را با نگاهی ویژه به بازار ارز دیجیتال ایران بررسی کنیم.
معامله‌گران ایرانی ارز دیجیتال اغلب با دو پرسش کلیدی مواجه هستند:
- اول اینکه چرا اختلاف بین ارزش ریالی تتر و دلار بیشتر از حد معمول در بازارهای خارجی است و چه دلیلی دارد که اغلب قیمت ریالی تتر از دلار بیشتر است.
- پرسش دوم هم این است که چرا هنگام نوسانات شدید قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال، ارزش ریالی تتر افزایش پیدا می‌کند.
برای پاسخ به این سؤالات با کاوه مشتاق، محقق ارزهای دیجیتال، گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید.
چرا تتر معمولاً از دلار گران‌تر است؟
کاوه مشتاق در گفت‌وگو با ارزدیجیتال و در پاسخ به این سؤال که چرا اغلب قیمت ریالی تتر از دلار بیشتر است، به جذابیت بیشتر تتر در میان معامله‌گران اشاره کرد و اظهار داشت که همین جذابیت باعث شده است تتر نسبت به دلار کاغذی کمی گران‌تر عرضه شود تا هزینه‌های تأمین تتر هم شامل آن شود.
مشتاق گفته است:
سه علت اصلی دارد: اول اینکه پول دیجیتالی خیلی سریع‌تر است و تأثیرات و اتفاقات بازار هم در آنها سریع‌تر اتفاق می‌افتد. دوم اینکه تتر برای عده زیادی جذاب‌تر [از دلار] است، چراکه به‌راحتی می‌توانند با استفاده از آن خریدوفروش کنند و پول را انتقال دهند. سوم اینکه در کشور ما ارزهای دیجیتال جرم‌انگاری نشده‌اند. برای مثال، در کشور ما اگر کسی دلار کاغذی بیش از مقداری داشته باشد، ممکن است جرم باشد؛ اما درباره تتر این طور نیست.
چرا هنگام نوسانات شدید قیمت ارزهای دیجیتال، تتر گران‌تر می‌شود؟
مشتاق در رابطه با دلایل افزایش قیمت تتر هنگام نوسانات شدید ارزهای دیجیتال، گفت:
در بازار ارزهای دیجیتال یک جریان دوشاخه‌ای وجود دارد. هنگامی که قیمت بیت کوین کاهش می‌یابد، عده‌ای دچار ترس می‌شوند و اقدام به فروش میکنند. این دست از معامله‌گران در ازای بیت کوین‌هایی که فروخته‌اند، تتر دریافت میکنند و در نتیجه میزان تقاضا برای دریافت تتر بیشتر می‌شود و قاعدتاً قیمت هم افزایش پیدا می‌کند. از طرف دیگر، عده‌ای که پیش از سقوط بازار تتر در اختیار داشتند، واحدهای خود را وارد بازار میکنند و با آنها بیت کوین می‌خرند. این اتفاق در مقابل باعث کاهش قیمت می‌شود و اکنون باید دید که تأثیر کدام یک از این دو شاخه بیشتر است.
مشتاق افزود:
اگر فرض معامله‌گران بر این باشد که قیمت ارزهای دیجیتال کاهش یافته است و در ادامه هم این روند نزولی ادامه پیدا می‌کند، فروشنده‌ها بیشتر می‌شوند و کسانی که از قبل تتر در اختیار داشتند می‌ترسند و سرمایه خود را وارد بازار نمی‌کنند و در نتیجه عرضه تتر کاهش می‌یابد. این اتفاق باعث می‌شود کنترل بازار در اختیار جریانی قرار بگیرد که باعث افزایش قیمت تتر می‌شود. اما اگر پس از سقوط فرض بر این باشد که قیمت دیگر از این پایین‌تر نمی‌رود، پول جدید [تتر] وارد می‌شود و جبران می‌کند. بنابراین قیمت تتر کاهش می‌یابد و بازار متعادل می‌شود.
مشتاق در ادامه گفت:
از طرفی دیگر، زمانی که قیمت [بیت کوین و ارزهای دیجیتال] بالا می‌رود، باز این جریان دوشاخه وجود دارد و تصور معامله‌گران از ادامه روند بازار پس از صعود، می‌تواند بر قیمت تتر تأثیر بگذارد.
مشتاق می‌گوید در ایران رابطه مستقیمی میان تتر و دلار وجود ندارد و نهادی در ازای دریافت تتر، دلار کاغذی در اختیار معامله‌گران قرار نمی‌دهد. او معتقد است که به همین خاطر بازارهای دلار و تتر جدا از یکدیگر هستند و باید جداگانه آنها را بررسی کرد.
مشتاق گفته است:
بیشتر تترهایی که [به‌صورت عمده] وارد ایران می‌شود از طریق چین است؛ یعنی بیت کوین‌هایی که در ایران استخراج شده است وارد بازار چین شده و در ازای آن تتر دریافت میکنند. با افت قیمت بیت کوین عرضه تتر به ایران کاهش می‌یابد و این باعث می‌شود که قیمت تا حدودی بیشتر شود. از طرفی دیگر، با جهش قیمت بیت کوین عرضه تتر تقریباً ثابت می‌ماند، چراکه در این صورت دیگر تمام بیت کوین‌های استخراج‌شده در ازای دریافت تتر، فروخته نمی‌شوند. به همین خاطر آن طرفی که در جهت افزایش قیمت تتر فعالیت می‌کند، کنترل بیشتری بر بازار دارد.
مشتاق معتقد است که کشف قیمت تتر در بازارهای ریالی و صرافی‌های داخلی ارز دیجیتال اتفاق نمی‌افتد و معاملاتی که خارج از بازار صرافی‌ها و بین نهنگ‌های تتر انجام می‌شود، عامل اصلی تعیین‌کننده قیمت این استیبل کوین است.
او در پایان گفت:
به نظر من این‌گونه نیست که تصور کنید صرافی‌ها برای بالابردن قیمت تتر تصمیم‌گیری میکنند. البته خود صرافی‌ها هم به‌عنوان نهنگ‌های بازار در نوسانات قیمت تتر نقش دارند، ولی نقش آنها به‌صورت غیرمستقیم است و این‌‌طور نیست که مستقیماً در بازار تأثیر بگذارند و قیمت را بالا ببرند.
واقعا باید به حال این وضع مملکت گریست.تتر همه جای دنیا قیمتش همیشه ثابته.فقط بفکر دزدی از مردم بیچاره اید