سه دلیل که توکن‌های غیرمثلی (NFT‌ها) اهمیت دارند

مدتی است که بازار توکن‌های غیرمثلی حسابی داغ شده است و بسیاری از هنرمندان، شرکت‌های ساخت بازی و دارندگان آثار کلکسیونی به‌دنبال ورود به این حوزه هستند. اما دلیل این همه تب‌وتاب چیست؟

کریپتواسلیت در گزارش تازه خود به‌دنبال پاسخ به این سؤال است که چرا این همه مردم اسیر دنیای بلاک چین و رمزنگاری شده‌اند؟ این فضا در مقایسه با دنیای امور مالی سنتی یک نوزاد است؛ نمی‌تواند کاملاً روی پاهایش بایستد، هنوز در حال رشد است و سعی در فهمیدن مسائل اطراف دارد. بااین‌حال، تماشای تکامل آن، کشف قلمروها و امکانات جدیدی که واردش می‌شود و دیدن اینکه چگونه قواعد و موانع سنتی را مختل می‌کند و از سر راه برمی‌دارد، هیجان‌انگیز است.

پتانسیل این صنعت در واقعیت بخشیدن به سرکش‌ترین تصورات و رویاهای‌تان دیدنی است. اما به‌تازگی، افراد بیشتر و بیشتری متوجه روندی کاملاً هیجان‌انگیز و نسبتاً جدید می‌شوند: توکن‌های غیرمثلی (NFT).

ظهور بلاک چین و ارزهای دیجیتال دروازه‌هایی را گشود تا هر کسی در هر جایی به انتقال ارزش دسترسی داشته باشد. سپس، امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) در سال ۲۰۲۰ وارد صحنه شد. فناوری بلاک چین ناگهان به موارد استفاده مالی پیچیده‌تری گسترش یافت، از تجارت و بیمه گرفته تا پس‌انداز، وام و موارد دیگر. با ایجاد اختلال شگفت‌آور و ظرفیت بی‌حدوحصر دیفای، جای شگفتی نیست که به بزرگترین جنون سال ۲۰۲۰ تبدیل شد.

اما زمانی که اغلب مردم نگاه‌شان به دیفای بود، اسب سیاه درخشانی در سایه در حال رشد بود. توکن‌های غیرمثلی، نسخه‌های توکن‌سازی‌شده از یک دارایی دیجیتال یا غیر دیجیتال هستند. آنها نشان دارایی‌های تعویض‌ناپذیر (غیرمثلی) مانند کالاهای کلکسیونی، آثار هنری یا املاک هستند؛ منحصربه‌فردبودن و کمیابی این دارایی‌ها ویژگی اصلی آنهاست.

این همان چیزی است که آن‌ها را خاص و جذاب می‌کند. ارزها، چه ارزهای فیات سنتی و چه ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا استیبل کوین‌ها، قابل تعویض و به‌راحتی قابل‌معاوضه هستند. آن‌ها معادل همان چیزی هستند که می‌توانید بخرید.

یک اسکناس یک دلاری در جیب شما با اسکناسی یک دلاری داخل کیف همسرتان قابل تعویض است؛ یک واحد بیت کوین را می‌توان با واحد بیت کوین دیگری بدون از دست دادن چیزی معامله کرد. اما توکن‌های غیرمثلی فرق دارند. نمی‌توانید آن‌ها را مثل دارایی‌های تعویض‌پذیر معاوضه کنید؛ چراکه هرگز دو NFT دارای ویژگی‌ها و خصوصیات منحصربه‌فرد یکسان نیستند.

توکن‌های غیرمثلی اولین بار در سال ۲۰۱۷ شهرت یافتند؛ در آن زمان یک بازی مبتنی بر بلاک چین اتریوم به نام کریپتوکیتیز (CryptoKitties)، انگیزه صدها نفر را برای جمع‌آوری، مبادله و حتی پرورش گربه‌های مجازی در این بازی شد. هیچ گربه‌ای در این بازی با گربه دیگر یکسان نیست و بازی به‌قدری جذاب بود که میلیون‌ها دلار جابجا و هزاران مبتدی را به دنیای ارزهای دیجیتال جذب کرد.

بازار توکن‌های غیرمثلی پس از رونق کریپتوکیتیز راکد باقی ماند، تا اینکه در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ به‌سرعت شروع به رشد کرد. پروژه‌ها به رکوردهای تازه دست یافتند. مانند کارت ورزشی مبتنی بر بلاک چین کیلین ام‌باپه (Kylian Mbappé)، مهاجم تیم فوتبال پاری سن ژرمن که به قیمت ۶۶,۸۵۰ دلار فروخته شد. در همین حال، فروش‌های این‌چنینی با موارد فروش‌های چند میلیون دلاری مثل اثری به نام «تقاطع» (Crossroad) از هنرمند مشهور بیپل (Beeple)، موارد قبلی را به فراموشی سپرد.

موارد استفاده توکن‌های غیرمثلی دارایی‌های متنوعی را در بر گرفته است: مجموعه‌های مجازی، اقلام بازی، آثار هنری دیجیتال، رویدادها، املاک و مستغلات، اسناد هویتی، گواهینامه‌ها و موارد دیگر. NFTها جریان درآمدی و فرصت‌هایی جدیدی را بر روی هنرمندان، طراحان بازی، اهالی موسیقی و دیگران می‌گشایند؛ اما چرا به‌جای نسخه‌های واقعی و غیرتوکن‌سازی‌شده این دارایی‌های منحصربه‌فرد و نادر، خود را درگیر توکن‌های غیرمثلی کنیم؟ سه دلیل وجود دارد: NFTها اثبات اصالت، تأمین مالکیت و قابلیت انتقال را فراهم می‌کنند.

۱. اصالت

استانداردسازی توکن‌های غیرمثلی و مشخصه‌های دقیق قراردادهای هوشمند آن باعث می‌شود که هر یک از آن‌ها به‌تنهایی قابل‌شناسایی و اصیل باشد. کاربران می‌دانند که از هر توکن غیرمثلی فقط یک عدد وجود دارد؛ بنابراین نمی‌توان آن‌ها را کپی یا تقلید کرد. احتمال این نیز که با یک چیز تقلبی روبه‌رو شوید، صفر است. شفافیت فناوری بلاک چین به این معنی است که می‌توان اصالت را راستی‌آزمایی و اثبات کرد.

جعل و کلاهبرداری برای بسیاری از صنایع مثل برندهای هنری یا لوکس مشکلی بزرگ است؛ وب‌سایت کوین تلگراف (Cointelegraph) در این باره می‌نویسد:

بلاک چین‌هایی که توکن‌های غیرمثلی را ایجاد می‌کنند، با جعل مقابله می‌کنند و به خریداران اطمینان می‌دهند چیزی را که پول برایش داده‌اند، دریافت می‌کنند.

وب‌سایت کوین دسک (Coindesk) هم گزارش داده که شرکت لوکس ال‌وی‌ام‌اچ (LVMH)، صاحب برند مشهور لویی ویتون (Louis Vuitton)، سوار بر موج توکن غیرمثلی شده و در حال آماده‌سازی یک بلاک چین برای اثبات اصالت کالاهای لوکس خود است.

هدف این است که محصولات، توکن غیرمثلی دریافت کنند تا اصالت‌شان تأیید شود. همچنین چرخه حیات یک کیف‌دستی از مزرعه نگهداری تمساح تا فروشگاهی که در آن فروخته شده، و مالکان متعدد بعدی که آن را خریداری کرده و فروخته‌اند، قابل‌ردیابی خواهد بود.

۲. مالکیت

فناوری بلاک چین به افراد امکان می‌دهد که واقعاً مالک چیزی باشند که متعلق به آنهاست. در اینجا لازم به یادآوری است که NFTها به‌خاطر قراردادهای هوشمند و حقوق مربوطه، صرفاً توسط مالک (یا مالکان) آن دارایی قابل معامله و انتقال هستند. این بدان معناست که حتی صادرکننده توکن غیرمثلی هم نمی‌تواند آن را بدون اجازه مالکش کپی کند یا انتقال دهد.

سال‌هاست گیمرها ارزها و دارایی‌های مجازی را معامله می‌کنند؛ از پوسته‌های شخصیت‌های بازی فورت‌نایت (Fortnite) گرفته تا طلای بازی دنیای وارکرفت (World of Warcraft). اما در یک بازی سنتی، شما واقعاً مالک چیزی در دنیای مجازی نیستید، چراکه اقتصاد آن منحصر به یک بازار بسته است.

ممکن است ۶۰ دلار برای دریافت مجوز یک برنامه هزینه کنید، یک ماه با آن بازی کنید، بازی را به‌پایان برسانید و آن را کنار بگذارید، بدون اینکه چیزی گیرتان آمده باشد. به‌عبارت‌دیگر، شما نمی‌توانید ارز یا کالای درون‌بازی را با ارزهای فیات مبادله کنید، همین‌طور نمی‌توانید آن را با خود به بازی دیگری ببرید، چراکه واقعاً بر آن مالکیت ندارید.

اما در دنیای بازی‌های بلاک چین، شما تمام دارایی‌های توکن‌سازی‌شده درون‌بازی را (به شکل توکن غیرمثلی) در کیف پول خود دارید و می‌توانید در چندین بازی با آن‌ها معامله، مبارزه، جنگ یا مسابقه انجام دهید.

شما مالک و کنترل‌کننده همه این دارایی‌ها هستید، از یک شمشیر طلسم‌شده گرفته تا پوسته‌ها یا ارزهای موجود در بازی. در یکی از پنل‌های کنفرانس آینده‌گرایی ۲۰۲۰ با عنوان «آینده بازی‌ها و توکن‌های غیرمثلی»، دکتر جسی رایش (Jesse Reich)، مدیرعامل شرکت اسپلینترلند (Splinterlands)، توضیح داد که چگونه مالکیت دارایی مانند دریچه‌ای یک طرفه است:

لحظه‌ای که شروع به تصاحب شمشیر، زره، شخصیت‌ها و ویژگی‌های سفارشی آنها می‌کنید، این ایده که بعداً با آنها در بازی دیگری بازی می‌کنید و و صدها یا هزاران دلار خرج می‌کنید، اما مالک هیچ یک از این چیزها نیستید، دیگر جذابیتی نخواهد داشت.

میک نایم (Mik Naayem) از شرکت دپر لبز (Dapper Labs) نیز همین نظر را دارد. او می‌گوید وقتی کاربران منحصربه‌فرد بودن، کمیابی و مالکیت را در یک دنیای مجازی تجربه کنند، دیگر پرداخت پول نقد در بازی‌های معمولی هیچ جذابیتی برای آن‌ها نخواهد داشت.

۳. قابلیت انتقال

ازآنجاکه توکن‌های غیرمثلی غیرمتمرکز هستند، نیازی به نهاد مرکزی برای صدور آن‌ها نیست و جابه‌جایی آن‌ها بسیار آسان‌تر است. این مسئله به کاربران امکان می‌دهد تا بدون حضور دست‌وپاگیر اشخاص ثالث که روند کار را کُند یا پیچیده می‌کنند، وارد تعامل، تبادل و فروشگاه‌های تخصصی همتابه‌همتای بدون نیاز به مجوز شوند.

با توجه به مثال بازی که در بالا گفتیم، NFTها مسئله انحصار در بازی‌های سنتی را حل می‌کنند، زیرا دارایی‌ها را به‌راحتی می‌توان برای استفاده در بازی‌های مختلف بلاک چینی انتقال داد. ازآنجا‌که دارایی‌هایی ساخته یا خریداری‌شده توسط شما متعلق به خود شماست و نه شرکت سازنده بازی، این دارایی‌ها بین دنیاهای مختلف قابل‌انتقال هستند و می‌توان آن‌ها را از یک بازی به یک بازی دیگر جابه‌جا کرد. قابلیت انتقال این دارایی‌ها به این معناست که این توکن‌ها به میلیون‌ها نفر امکان می‌دهند تا به آنها دسترسی داشته باشند و می‌توان آنها را با ارزهای دیجیتال معامله کرد.

نتیجه‌گیری

توکن‌های غیرمثلی از این جهت هیجان‌انگیز و جالب هستند که کارایی آن‌ها فراتر از پول است. آنها در میان عادت انسان برای جمع‌آوری چیزهایی که موجب اشتیاق یا سرگرمی است، جایی برای خود باز می‌کنند. یکی دیگر از دلایل جذابیت آنها این است که نماینده اقلام ویژه و نادر هستند؛ اما کارکردی فراتر دارند، چون صاحبان کالا می‌دانند این اقلام اصیل و به‌راحتی قابل‌انتقال هستند و مالکیتشان واقعاً متعلق به آنهاست. توکن‌های غیرمثلی امکانات گسترده‌ای را برای دارایی‌های واقعی و مجازی فراهم کرده‌اند. آنها فرصت‌هایی را پیش روی آفرینندگان و جریان‌های درآمدی جدیدی را در عرصه بازی، هنر، ورزش و فناوری گشوده‌اند.

بازار کنونی ارزهای دیجیتال به‌شدت حول محور بیت کوین و معاملات و استخراج ارزهای دیجیتال می‌گردد. اما این صنعت برای تشویق پذیرش انبوه، باید از این عرصه فاصله بگیرد. توکن‌های غیرمثلی توانایی به‌دست آوردن قلب و ذهن افراد را دارند و می‌توانند آن‌ها را به‌گونه‌ای به سمت فضای بلاک چین هدایت کنند که ارزهای تعویض‌پذیر هرگز نتوانسته‌اند.

آشنایی با دنیای رمزنگاری از طریق کانال‌های تفریحی و سرگرمی، دستیابی و درک ارزشی را که فناوری بلاک چین و تمرکززدایی می‌تواند فراهم کند، برای کاربران مبتدی آسان‌تر می‌کند. پس اگر آمادگی ورود به بخش تعویض‌پذیر دنیای رمزنگاری را ندارید، چطور است پا در سرزمین توکن‌های غیرمثلی بگذارید؟ علاقه خود به هنر دیجیتال، بازی و ورزش در جایی هزینه کنید که ارزش واقعی برایتان داشته باشد.