مزیت بازار بیت کوین نسبت به بازار طلا چیست؟
بیت کوین و طلا، به عنوان واحد‌های ارزش کمیابی که در سطح جهان در دسترس هستند، از لحاظ بنیادی مشابه‌اند. ولی مشکلات عرضه طلا در این اواخر، تفاوت‌های مهمی را بین این دو دارایی نشان داد. چالش‌های اخیر بازار طلا، برتری خاص بیت کوین را نسبت به این فلز ارزشمند مشخص می‌کند. بیت کوین به زنجیره‌های ضعیف تامین فیزیکی متکی نیست و در سطح جهان در دسترس است.
کوین بیس در مقاله‌ای که در وبلاگ رسمی خود منتشر کرده، اثبات کرده است که چرا بازار بیت کوین نسبت به طلا برتری دارد.
کرونا و اختلال در زنجیره تامین کالاها
با گسترش بیماری کووید-۱۹ در سرتاسر جهان، بسیاری از زنجیره‌های تامین که نیاز به روندهای فیزیکی گسترده دارند، با اختلال مواجه شده‌اند. در این میان طلا نیز از آسیب مصون نمانده است و تامین و نقل و انتقال آن به شدت با مشکل مواجه شده است.
ال‌ای تایمز (LA Times) در ۲۴ مارس (۵ فروردین) مدعی شد:
بازار طلا در نیویورک با فشاری تاریخی رو‌به‌رو است؛ زیرا در زمانی که سرمایه‌گذاران به این فلز به عنوان پناه‌گاهی امن روی آورده‌اند، همه‌گیری جهانی کرونا مسیر‌های تجارت فیزیکی را متوقف کرده است.
در حالی که اکثر صنایع از جمله خطوط هوایی، پالایشگاه‌ها و مراکز توزیع با بحران ناشی از ویروس کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کنند، بازار‌های طلا نیز به شدت با مشکل مواجه شده‌اند. وال استریت ژورنال نیز در این باره می‌گوید:
با همه‌گیری ویروس کرونا، سرمایه‌گذاران و بانک‌داران با کمبود شدید شمش و سکه طلا مواجه شده‌اند. فروشندگان ذخیره طلای خود را تمام کرده‌اند یا برای مدت‌زمانی تعطیل شده‌اند.
در روز‌های اخیر، قیمت جهانی طلا در نتیجه‌ی عملکرد ضعیف زنجیره‌های تامین، به طور مداوم منقطع بوده است و در برخی از ساعات روز قیمتی برای طلا گزارش نمی‌شود. رویترز در این باره نوشت:
با ادامه تعطیلی زنجیره‌ها و مسیر‌های تامین و کاهش معاملات بانک‌ها و کار‌گزارانی که نسبت به شکاف قیمت محتاط هستند، هزینه پریمیوم طلا در گروه بورس بازرگانی و کالای شیکاگو (CME) نسبت به مبادلات نقدی طلای لندن، در روز ۷ آوریل (۱۹ فروردین) به شدت افزایش یافت.
هزینه پریمیوم به درصدی که توسط فروشنده به ارزش ذاتی طلا افزوده می‌شود، می‌گویند.
منحنی جهانی ویروس کرونا مسطح شده و اوضاع در حال بهتر شدن است. خوشبختانه بی‌ثباتی بازار موقتی است. در این شرایط، تمایزات بیت کوین و طلا مورد توجه قرار گرفته است
تامین و تولید بیت کوین‌های جدید بدون تاثیرپذیری از بحران جهانی
سردرگمی در وضعیت قیمت و زنجیره تامین طلا باعث شده است که در این اواخر، شمش‌های طلا فاصله‌ی ۱۱٬۰۰۰ مایلی تا نیویورک را با پرواز طی می‌کنند تا فشار وارده بر زنجیره تامین کاهش یابد. با وجود اینکه فعالیت تصفیه‌کنندگان طلا، معدن‌کاران و زنجیره‌های تامین طلا مختل شده است، پروتکل هسته‌ی بیت کوین همچنان به عملکردی که برایش طراحی شده است، ادامه می‌دهد. به طور متوسط، همچنان در هر ده دقیقه ۶.۲۵ واحد بیت کوین به ماینر‌ها تعلق می‌گیرد و شبکه‌ی بیت کوین به مرز ۲۱ میلیونی خود نزدیک‌تر می‌شود. با وقوع سومین هاوینگ بیت کوین که در می ۲۰۲۰ (اردیبهشت ۹۹) رخ داد، کمیابی بیت کوین بیشتر شد و حالا شاخص انباشت به جریان آن تقریبا با طلا برابر است، در حالیکه دسترسی به آن بسیار آسان‌تر از طلاست.
هم‌اکنون، نرخ عرضه‌ی بیت کوین‌های جدید حدوداً برابر ۱.۷ درصد به ازای هر سال است. در شرایطی که کار معدنچیان طلا متوقف شده است، طبق برآوردها از نرخ هش شبکه بیت کوین (هش ریت) در روز‌های اخیر، اکو‌سیستم جهانی استخراج بیت کوین منعطف به نظر می‌رسد و بدون هیچ مشکلی به فعالیت خود ادامه می‌دهد. براساس اطلاعات کوین متریکس (CoinMetrics)، در تاریخ ۳۰ آوریل (۱۱ اردیبهشت)، نرخ هش بیت کوین به حدود ۱۱۵ میلیون ترا‌هش بر ثانیه (TH/S) رسید که نزدیک به بیشترین سطح تاریخی نرخ هش این شبکه است.
بعد از هاوینگ سوم بیت کوین که در ماه می ۲۰۲۰ اتفاق افتاد، پاداش استخراج هر بلاک نصف شد و طبق پیش‌بینی‌ها ماینرهای ناکارآمد از شبکه خارج شدند. این موضوع باعث کاهش نرخ هش شبکه در کوتاه‌مدت می‌شود. با این حال، اگر بتوان به داده‌های به‌دست‌آمده از دو هاوینگ قبلی اعتماد کرد، توان استخراج پس از این رویداد به زودی مسیر صعودی خود را ادامه خواهد داد. فارغ از قیمت و نوسانات هش ریت در گذشته، بیت کوین از زمان تولدش در ۳ ژانویه ۲۰۰۹ (۱۴ دی ۸۷)، ۹۹.۹۸ درصد تراکنش‌ها را با موفقیت به انجام رسانده است.
قيمت بيت كوين نيز طی نوسانات اخير بازار، منعطف بوده است. به لحاظ بازدهی در سال ۲۰۲۰، بیت کوین اگر‌چه به طور قابل‌توجهی بی‌ثبات بوده ولی در حال حاضر از طلا و S&P500 عملکرد بهتری داشته است. بازده بیت کوین، طلا و S&P500 از ابتدای سال تا ۱۳ می (۲۴ اردیبهشت)، به ترتیب ۴۱+ درصد، ۱۲+ درصد و ۱۱- درصد است.
برداشت، معامله و واریز بیت کوین در کوین بیس و سایر صرافی‌ها در عرض چند دقیقه انجام می‌شود و کار‌مزد متوسط شبکه برای این تراکنش‌ها در ۲۵ آوریل (۶ اردیبهشت) حدود ۰.۳۰ دلار (۵,۰۰۰ تومن) است. در سپتامبر ۲۰۱۹ (شهریور ۹۸) تراکنشی با ارزش بیش از یک میلیارد دلار با کارمزدی حدود ۷۰۰ دلار در شبکه‌ی بیت کوین انجام پذیرفت. هزینه‌ی ارسال مقداری مشابه از طلا در شرایط عادی بازار، سر‌سام‌آور خواهد بود. در حال حاضر، با توجه به امور حمل‌و‌نقل با خودرو‌های زرهی و بیمه، این امر فوق‌العاده دشوار است.
تولید طلا و بیت کوین از لحاظ شفافیت هزینه‌ی تولید نیز با یکدیگر متفاوت هستند. با وجود اینکه هزینه‌های انرژی لازم برای استخراج و پالایش طلا مبهم و در عین حال گزاف بوده و محاسبه‌ی آن در مقیاس اقتصاد کلان دشوار است، هزینه‌ی انرژی لازم برای استخراج بیت کوین نسبتاً شفاف است و می‌توان به راحتی آن را محاسبه کرد. دانشگاه کمبریج، با استفاده از شاخصی برای تخمین مصرف انرژی بیت کوین و با در نظر گرفتن عواملی چون هش ریت استخراج، بهره‌وری تجهیزات ماینینگ و هزینه‌ی متوسط برق، این امر را به طور واقع‌بینانه‌ای بررسی کرده است.
علاوه بر این و با در نظر گرفتن بازار جهانی، بیت کوین شاهدی از یک روش انتقال جهانی و یکپارچه است. این ارز با ارائه جفت‌ارزهای معاملاتی با دلار آمریکا در هفت صرافی جهانی، به گونه‌ای عمل کرده است که قیمت آن در تمام این صرافی‌ها تقریبا به طور کامل بر هم منطبق بوده است. تنها مورد غیر‌عادی، صرافی بیتمکس (Bitmex) بود که قیمت بیت کوین را به طور موقت حدود ۵۰۰ دلار پایین‌تر از دیگر صرافی‌ها نشان می‌داد و به سرعت به برابری با سایرین رسید. (که در نمودار زیر به سختی قابل تشخیص است)
سخن پایانی
در کل، با برآورد قیمت‌های پایانی (Close) در صرافی‌های بزرگ جهانی، بازار بیت کوین در میان آشفتگی‌های اخیر اقتصاد کلان، نسبتاً کارآمد بوده است. در نقطه‌ی مقابلِ بازار‌های جهانی طلا که برای چند هفته نا‌بسامانی را تجربه کرده‌اند، صرافی‌های بزرگ بیت کوین تا حد زیادی تعادل خود را حفظ کرده‌اند.
بیت کوین در مقایسه با حمل‌و‌نقل، واریز یا برداشت طلا برای مبادلات جهانی از مزیت فناورانه برخوردار است و در صورتی که شرایط فعلی بازار ادامه یابد، بیت کوین می‌تواند تمایز خود را برجسته‌تر کند.
ممنون خانم جمشیدیان