مهم‌ترین فناوری‌های متاورس؛ پشت‌پرده ساخت جهان‌های دیجیتال

متاورس جهان تازه‌ای است و باید روندها و تغییرها و پیشرفت‌های متعددی را پشت‌سر بگذارد تا مانند اینترنت به مفهومی عادی و روزمره تبدیل شود. از‌این‌رو، برای شناخت این جهان و گام‌هایی که در مسیر پذیرش گسترده‌تر باید بردارد، درک فناوری‌های مهم متاورس اهمیت دارد.

در‌حال‌حاضر، فناوری‌های متعددی به رشد و توسعه متاورس کمک می‌کنند. در این مطلب قصد داریم به ۷ نمونه از مهم‌ترین فناوری‌های متاورس اشاره کنیم؛ فناوری‌هایی که تاکنون مؤثرترین نقش را در گسترش این دنیای مجازی ایفا کرده‌اند.

متاورس چیست؟

متاورس (Metaverse) فضایی دیجیتالی سه‌بعدی است که در آن غوطه‌ور می‌شویم به جای اینکه فقط به آن نگاه کنیم. این فضا ترکیبی از فناوری‌های دیجیتال مانند بلاک چین (Blockchain)، هوش مصنوعی (AI)، واقعیت افزوده (AR)، واقعیت مجازی (VR) که محیطی تعاملی و غوطه‌ور ایجاد می‌کند.

متاورس دارای سه ویژگی اصلی است: حس غوطه‌وری، تعامل در زمان واقعی و عاملیت کاربر. چشم‌انداز کامل متاورس شامل پلتفرم‌ها و دستگاه‌هایی است که به‌طور یکپارچه با یکدیگر کار می‌کنند، امکان تعامل همزمان هزاران نفر را فراهم می‌کنند و کاربردهای بسیار فراتر از بازی دارند.

جوهره اصلی متاورس در واقع اجتماع است؛ ارزش تعلق به این اجتماع و نقشی که کاربران می‌توانند در آن ایفا کنند تا خود را سهامدار بدانند، نه فقط یک کاربر.

بیشتر بخوانید: متاورس چیست

چه کارهایی می‌توان با متاورس انجام داد؟

متاورس فضایی است که امکانات بی‌شماری را برای کاربران فراهم می‌کند. از گردشگری مجازی گرفته تا سفر به دنیاهای تخیلی که در آن‌ها می‌توانید پرواز کنید، تله‌پورت شوید یا به اعماق آب‌ها بروید. همچنین می‌توانید از مکان‌های واقعی مانند ایستگاه بین‌المللی فضایی در Sensation Island دیدن کنید، بدون اینکه نیاز به سفر واقعی داشته باشید.

در متاورس، امکان لذت بردن از سرگرمی‌های مختلف وجود دارد. می‌توانید به عنوان تماشاگر در استادیوم‌های ورزشی مجازی حضور یابید یا در کلاس‌های آنلاین ورزشی مثل بوکس، یوگا یا فیتنس با مربیان مجازی سه‌بعدی شرکت کنید. همچنین امکان تجربه پارک‌های تفریحی، شرکت در کنسرت‌های زنده، و تماشای برنامه‌های تلویزیونی و سریال‌ها روی صفحه‌های بزرگ مجازی وجود دارد.

متاورس فقط محدود به سرگرمی نیست، بلکه تجربیات حرفه‌ای و کاری را نیز متحول کرده است. این فناوری انعطاف‌پذیری جغرافیایی بی‌سابقه‌ای را فراهم می‌کند و به شرکت‌ها امکان می‌دهد از مزایایی مانند افزایش بهره‌وری، فراگیری و دسترسی‌پذیری بهره‌مند شوند.

در دنیاهای غوطه‌ور مجازی، می‌توانید در دوره‌های آموزشی و کنفرانس‌ها شرکت کنید، در فضاهایی که برای شبیه‌سازی موقعیت‌های پیچیده یا پرهزینه در دنیای واقعی طراحی شده‌اند، کار کنید و با همکاران خود از سراسر جهان ارتباط برقرار کنید.

بیشتر بخوانید: اسرار متاورس از زبان سازندگان

مهم ترین فناوری‌های متاورس

در‌حال‌حاضر، فناوری‌های متعددی به رشد و توسعه متاورس کمک می‌کنند. در این بخش ۷ مورد از مهم‌ترین فناوری‌های متاورس را بررسی می‌کنیم. این پنج فناوری عبارت‌اند از:

• هوش مصنوعی (AI)
• واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)
• اینترنت اشیاء (IoT)
• بلاک چین (‌Blockchain)
• توان پردازشی فراوان
• واقعیت گسترده (XR)
• فناوری BCI

هوش مصنوعی (AI)

هوش مصنوعی یکی از فناوری‌های کلیدی متاورس است که نقش‌های متعددی در حفظ کارایی این فضای مجازی ایفا می‌کند. این فناوری با نظارت مستمر بر سرورها، امنیت سایبری را افزایش می‌دهد و فضایی ایمن‌تر در برابر حملات مخرب ایجاد می‌کند. هوش مصنوعی با تحلیل داده‌های تاریخی و جمع‌بندی خروجی‌های قبلی، به نتایج جدیدی دست می‌یابد و با ورود داده‌های جدید، بازخوردهای بهتری ارائه می‌دهد.

این فناوری با کاهش نیاز به دخالت انسانی، به مقیاس‌پذیری متاورس کمک شایانی می‌کند. کاربردهای هوش مصنوعی در متاورس متنوع است و شامل تمرکززدایی، پشتیبانی از زیرساخت‌ها، بهبود رابط کاربری تعاملی، افزایش دسترسی، تقویت امنیت سایبری، ترجمه هوشمند زبان‌های برنامه‌نویسی، نظارت بر قراردادهای هوشمند، کمک به مراقبت‌های بهداشتی و صنعت گیمینگ می‌شود.

بیشتر بخوانید: با دنیای بازی‌های درآمدزا آشنا شوید

هوش مصنوعی با قابلیت‌هایی مانند تشخیص چهره از اسکن‌های سه‌بعدی، خوانش حسگرها، پردازش زبان انسان و حالات چهره، به تعامل بهتر بین انسان و کامپیوتر کمک می‌کند. نتیجه این تعامل، واکنش‌های سریع‌تر و آواتارهای واقعی‌تر است. همچنین، این فناوری با تبدیل زبان‌های مختلف به زبان ماشین و انجام تجزیه و تحلیل داده‌ها، می‌تواند جایگزین انسان‌ها در زمینه‌های متعددی شود.

واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)

واقعیت افزوده و واقعیت مجازی عناصر حیاتی متاورس هستند که تجربه‌ای تعاملی و همه‌جانبه برای کاربران ایجاد می‌کنند. این فناوری‌ها از طریق تجهیزاتی مانند عینک‌ها، هدست‌ها و دستکش‌های مخصوص، امکان تجربه حواس بینایی، شنوایی و لامسه را در فضای مجازی فراهم می‌آورند. کاربران می‌توانند فعالیت‌های متنوعی مانند خرید، ملاقات با دوستان، حضور در محل کار یا تحصیل، شرکت در رویدادهای فرهنگی و تفریحی را در این فضا تجربه کنند.

شرکت‌های بزرگ فناوری مانند مایکروسافت و متا از هدست‌های واقعیت مجازی برای ایجاد محیط کار مجازی استفاده می‌کنند، و مؤسسات آموزشی مانند اپتیما کلاسیکال آکادمی در حال راه‌اندازی مدارس مجازی هستند. پلتفرم‌هایی مانند «دیسنترالند» (Decentraland) و «سندباکس» (Sandbox) در حوزه املاک و بازی‌های متاورسی فعالیت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه در متاورس زمین بخریم

واقعیت افزوده اشیاء و تجربیات مجازی را به دنیای واقعی می‌آورد و کاربران می‌توانند تنها با یک تلفن هوشمند از این فناوری استفاده کنند. برای مثال، امتحان مجازی لباس یا تغییر دکوراسیون منزل قبل از خرید واقعی. این فناوری‌ها جایگاه محکمی در بازار فناوری پیدا کرده‌اند در متاورس، کاربران می‌توانند بازی کنند، از خدمات مختلف استفاده کنند، با دوستان معاشرت کنند و تجربیات جدیدی را کشف نمایند؛ قابلیت‌های این فناوری‌ها به صنایع مختلف امکانات بی‌پایانی بخشیده است.

بیشتر بخوانید: متاورس و صنعت توریسم

اینترنت اشیاء (IoT)

حسگرهای هوشمند اینترنت اشیاء نقش حیاتی در ساختار متاورس دارند. این حسگرها دستگاه‌هایی مانند هدست‌های واقعیت مجازی، دستکش‌های لمسی، بلندگوها و دستگاه‌های تشخیص صدا را به هم متصل می‌کنند. در واقع اینترنت اشیاء پلی میان دنیای فیزیکی و مجازی است که به کاربران امکان می‌دهد محیط فیزیکی خود را به داده‌های قابل خواندن برای کامپیوتر تبدیل کنند.

اینترنت اشیاء قادر است به تعاملات در متاورس پاسخ واقعی دهد. هنگامی که کاربران با استفاده از دستکش‌های لمسی با اشیاء مجازی تعامل می‌کنند، حسگرهای اینترنت اشیاء این تعامل را به داده تبدیل می‌کنند که به کاربران امکان لمس اشیاء را می‌دهد. فناوری IoT با بازسازی موقعیت‌های دنیای واقعی، محتوای دیجیتال را به شکلی تعاملی با محیط فیزیکی پیوند می‌دهد.

ارزش اینترنت اشیاء در اتصال ابرداده‌های اینترنتی به دستگاه‌های دنیای واقعی است. همکاری داده‌های مجازی و حسگرهای واقعی به صنایع مختلف جنبه متاورسی می‌بخشد. این صنایع شامل مراقبت‌های بهداشتی، نظارت بر سیستم‌های انرژی، تولید و توزیع کالا، بازار املاک، گیمینگ، حمل‌ونقل، مدیریت مجموعه‌ها و سیستم‌های خرید و فروش می‌شوند.

بیشتر بخوانید: بلاک چین و هوش مصنوعی چگونه صنعت بهداشت و درمان را متحول می‌کنند؟

بلاک چین

متاورس بر اساس جهان ابرداده‌هایی شکل گرفته که برای ثبات و رشد به شبکه‌ای غیرمتمرکز نیاز دارد، تمرکززدایی دقیقاً خاصیت فناوری بلاک چین است. این فناوری می‌تواند امنیت، اعتماد، تمرکززدایی، شفافیت، سرعت، مقیاس‌پذیری، دقت و تعامل‌پذیری حجم عظیمی از داده‌ها را در فضای متاورس تضمین کند. بلاک چین وظیفه ذخیره، انتقال، حفاظت و همگام‌سازی داده‌ها را به شکلی غیرمتمرکز اما ایمن برعهده می‌گیرد و بدین ترتیب به کمک متاورس می‌آید.

بیشتر بخوانید: اگر به متاورس علاقه دارید، تماشای این ۵ فیلم و سریال را از دست ندهید

ارزهای دیجیتال و راهکارهای مالی غیرمتمرکز که جزء جدایی‌ناپذیر بلاک چین هستند، می‌توانند بهترین واسطه‌های مالی در جهان متاورس باشند. قراردادهای هوشمندی که به اتوماسیون در متاورس کمک می‌کنند، همگی روی بسترهای بلاک چینی ایجاد می‌شوند و می‌توانند روابط اقتصادی، حقوقی و اجتماعی کاربران را در قالبی عادلانه و از پیش برنامه‌ریزی شده امکان‌پذیر کنند.

در حال حاضر، کارکرد بلاک چین در فضای بازی‌های درآمدزا به‌صورت دارایی‌های درون بازی و توکن‌های غیرمثلی (NFT) قابل مشاهده است. این توکن‌ها که همگی بر پایه بلاک چین عرضه می‌شوند، کلیدهای منحصربه‌فردی برای دسترسی به بخش‌های خاصی از متاورس مانند املاک و زمین‌های مجازی هستند. دقت و شفافیت بلاک چین در رهگیری داده‌ها می‌تواند یکی از بهترین ابزارهای متاورس در مقابله با هرگونه تهدید امنیتی باشد.

بیشتر بخوانید: NFT چیست

توان پردازشی فراوان

محاسبات لبه (Edge Computing) یکی از ملزومات اساسی متاورس است که امکان انتقال سریع‌تر داده‌ها را فراهم می‌کند. این فناوری منحصربه‌فرد به پردازش اطلاعات در نزدیک‌ترین مکان ممکن به کاربر اشاره دارد، که باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه پاسخ‌گویی می‌شود و نیاز به مراکز داده یا فضای ابری را کاهش می‌دهد.

در محاسبات لبه، پردازش اطلاعات به‌صورت توزیع‌شده انجام می‌شود، بدون نیاز به زیرساخت‌های سخت‌افزاری پیچیده و پرهزینه. این روش می‌تواند حجم زیادی از داده‌ها را در مدت‌زمانی کوتاه پردازش کند و به بهبود کیفیت خدمات بینجامد. برای مثال، در محیط متاورسی سه‌بعدی، محاسبات لبه به پلتفرم اجازه می‌دهد تا ژست بلندکردن دست کاربر را بلافاصله درک کرده و در کمتر از یک میلی‌ثانیه واکنش نشان دهد.

محاسبات لبه با حذف فرایندهای غیرضروری، افزایش سرعت پردازش، بهبود مدیریت داده‌ها، کاهش استفاده از پهنای باند و کاهش حجم ترافیک شبکه، بستری مطمئن و کارآمد در متاورس ایجاد می‌کند. همچنین، عدم نیاز به ذخیره مرکزی می‌تواند امنیت و حریم خصوصی کاربران را تأمین کند. به همین دلیل، شرکت‌های پیشرو مانند کروکت کورپوریشن (Croquet Corporation)، مایکروسافت، متا و انویدیا (NVIDIA) به توسعه زیرساخت‌های این فناوری روی آورده‌اند.

واقعیت گسترده (XR)

واقعیت گسترده (XR) شامل فناوری‌های فراگیر مانند واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) است که مرزهای بین دنیای فیزیکی و دیجیتال را محو می‌کنند. در متاورس، واقعیت گسترده نقش مهمی در ایجاد و فعال کردن فضاهای مجازی تعاملی، اجتماعی و پایدار ایفا می‌کند که در آن کاربران می‌توانند با دارایی‌های دیجیتال و یکدیگر و همچنین دنیای واقعی تعامل داشته باشند.

فناوری‌های XR ستون فقرات متاورس هستند و کاربران را قادر می‌سازند تا فضاهای مجازی، آواتارها و دارایی‌های دیجیتال را تجربه و با آنها تعامل کنند. واقعیت گسترده به کاربران اجازه می‌دهد تا از طریق آواتارها در محیط‌های مجازی با یکدیگر تعامل داشته باشند و حس حضور و ارتباط را تقویت کنند.

فناوری XR بازی‌های فراگیر، رویدادهای مجازی و سایر تجربیات تعاملی را در متاورس امکان‌پذیر می‌کند. همچنین فناوری بلاک چین، می‌تواند با XR ترکیب شود تا دارایی‌های دیجیتال مانند زمین مجازی، اشیاء کلکسیونی و سایر محتوای مبتنی بر XR را ایجاد و مدیریت کند.

فناوری BCI

رابط مغز و کامپیوتر (Brain-computer interfaces) و متاورس، فناوری‌هایی هستند که وقتی با هم ترکیب می‌شوند، پتانسیل سطح جدیدی از تعامل دیجیتال و تجربیات فراگیر را ارائه می‌دهند. BCIها ارتباط مستقیم بین مغز و دستگاه‌های خارجی را امکان‌پذیر می‌کنند و امکان کنترل و ورودی را بدون حرکت یا گفتار مرسوم فراهم می‌کنند.

در متاورس، این فناوری می‌تواند محیط‌های مجازی را متحول کند و کاربران را قادر سازد تا با دنیای دیجیتال به روش‌های شهودی‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تری تعامل داشته باشند. BCI با رمزگشایی پاسخ مغز انسان به محرک‌های AR در لحظه، امکان تعامل مستقیم بین مغز و دنیای مجازی را فراهم می‌کند. علاوه بر این می‌توانند برای تقویت ذهن شرکا در طول قرار ملاقات و معاشرت در واقعیت مجازی استفاده شوند.

فناوری BCI می‌تواند در متاورس برای ارائه توانبخشی مجازی برای افراد دارای معلولیت استفاده شود و به آنها امکان تمرین حرکت و کنترل اشیاء مجازی با افکار خود را بدهند.

ابزارهای توسعه متاورس

برای دسترسی به متاورس و حس تجربه غوطه‌وری به ابزار و تجهیزات مناسب نیاز دارید. اگرچه برخی متاورس‌ها حتی با گوشی هوشمند نیز در دسترس هستند؛ اما برای توسعه یک متاورس باید ابزار مناسب را تهیه کنید. در این بخش تجهیزات توسعه متاورس را معرفی می‌کنیم.

• کامپیوتر یا لپ‌تاپ قدرتمند: سطح اولیه دسترسی با گوشی هوشمند امکان‌پذیر است، اما یک کامپیوتر یا لپ‌تاپ قدرتمندتر، به ویژه با کارت گرافیک اختصاصی، تجربه شما را بهبود می‌بخشد.
• هدست واقعیت مجازی (VR): هدست‌های واقعیت مجازی مانند Meta Quest ۲ یا Sony PlayStation VR تجربیات کاملاً فراگیری را ارائه می‌دهند و به شما امکان می‌دهند در یک محیط سه‌بعدی با متاورس تعامل داشته باشید.
• عینک واقعیت افزوده (AR): عینک‌های واقعیت افزوده، مانند آنهایی که در حال توسعه یا آزمایش هستند، می‌توانند عناصر مجازی را روی دنیای واقعی قرار دهند و نوع متفاوتی از تجربه متاورس را ارائه دهند.
• ابزارهای تشخیص حرکت: ابزارهای تشخیص حرکت حسگرهایی هستند که حرکات دست و پا و بدن شما را به درون متاورس انتقال می‌دهند.
• دستکش‌های لمسی: دستکش‌های از جدیدترین تجهیزات توسعه متاورس هستند. با این ابزار می‌توانید آیتم‌های درون متاورس را لمس کنید و تجربه غوطه‌وری را به سطح بالاتری برسانید.
• کنسول بازی: برخی از پلتفرم‌های متاورس از طریق کنسول‌های بازی نیز قابل دسترسی هستند که می‌توانند تجربه بازی را بیشتر بهبود بخشند.
• هدفون‌های حذف نویز: حتی بدون واقعیت مجازی، هدفون‌های حذف نویز با میکروفون داخلی می‌توانند با ارائه یک تجربه صوتی قوی‌تر، غوطه‌وری را بهبود بخشند.
• اینترنت پرسرعت و پایدار: مورد آخر از تجهیزات توسعه متاورس اینترنت پرسرعت و پایدار است. اتصال به اینترنت پایدار و سریع برای دسترسی و پیمایش در دنیای مجازی، به ویژه هنگام استفاده از دستگاه‌های واقعیت مجازی یا واقعیت افزوده، بسیار مهم است.

آینده متاورس چگونه خواهد بود؟

آینده متاورس در تعاملات نزدیک‌تر، بصری‌تر و انسانی‌تر با کاربران تعریف می‌شود که تجربه کاربری راحت‌تر و واقعی‌تری را از طریق تجربیات غوطه‌ور و شخص اول ارائه خواهد داد. هویت دیجیتال نقش کلیدی خواهد داشت، جایی که متاورس تغییری اساسی در شخصی‌سازی و حفاظت از هویت دیجیتال ما ایجاد خواهد کرد تا بتوانیم در فضاهای متاورس زیست دیجیتال داشته باشیم.

همچنین، غیرمتمرکزسازی و دسترسی‌پذیری موانع جغرافیایی و اقتصادی-اجتماعی را از بین خواهد برد و تجارت الکترونیک و بین‌المللی‌سازی شرکت‌ها را دموکراتیک‌تر خواهد کرد. این روند با توسعه امور مالی غیرمتمرکز تقویت خواهد شد و بازار جهانی جدیدی شکل خواهد گرفت و مشاغل دیجیتال جدیدی در سال‌های آینده ظهور می‌کنند.

علاوه بر این، احتمالا متاورس در تمام صنایع از بازاریابی گرفته تا بهداشت، آموزش و صنعت یکپارچه خواهد شد. در بازاریابی، برندها قادر خواهند بود تجربیات غوطه‌ور و شخصی‌سازی شده ایجاد کنند که بیش از هر شکل دیگری از تبلیغات جذاب باشد. در حوزه بهداشت، ابزارهای پیشرفته‌تری برای آموزش پزشکی و درمان ارائه خواهد شد، در حالی که در آموزش محیط‌های تعاملی و شخصی‌سازی شده‌ای برای نسل‌های آینده فراهم می‌شود.

سوالات متداول

جمع‌بندی

با توجه به ماهیت چندوجهی متاورس، شناخت فناوری‌های کلیدی آن ضروری است. در این مطلب خلاصه‌ای از فناوری‌های مهم در متاورس را بررسی کردیم. این فناوری‌ها نقش‌های حیاتی در شکل‌گیری متاورس ایفا می‌کنند و ابعاد جدیدی به آن می‌بخشند.

آینده متاورس در گرو همکاری و تعامل متقابل فناوری‌های مختلف است، به‌طوری‌که پیشرفت در هر حوزه بر توسعه سایر بخش‌ها تأثیر مستقیم خواهد داشت. انتظار می‌رود این فناوری‌ها به‌زودی نحوه تعامل ما نه فقط با متاورس بلکه با گوشی‌های هوشمند و اینترنت را متحول کنند و رابطه‌مان با واقعیت و دنیاهای موازی مجازی را به‌کلی تغییر دهند.