جریان سهام Gamestop؛ هرآنچه باید بدانید

به احتمال زیاد شما هم از به‌هم ریختگی وال‌استریت و رشد غیرمنطقی سهام شرکت گیم‌ استاپ (GameStop) چیزهایی شنیده‌اید و شاید فکر کنید که این موضوع با عقل جور در نمی‌آید. بله حقیقت این است که این اتفاق با هیچ منطقی سازگار نیست. در این مقاله به‌کمک مطلبی از وب‌سایت ای‌پی‌نیوز (apnews.com) جریان گیم ‌استاپ و دلایل آن را بررسی خواهیم کرد.

داستان از این قرار است که طی ماه‌های اخیر، سهام یک شرکت پخش بازی‌های ویدیویی به نام گیم ‌استاپ، در بازار بورس آمریکا با رشدی حیرت‌انگیز مواجه شده است؛ این ماجرا تا حدی پیش رفت که نگرانی بسیاری از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای وال‌استریت، نهاد‌های قانون‌گذار ایالات متحده و حتی صاحبان قدرت در کاخ سفید را هم برانگیخت.

شور و هیجان حاکم بر بازار سهام به جایی رسید که بسیاری از کارگزاری‌ها و پلتفرم‌های معاملاتی، محدودیت‌هایی را در خصوص انجام برخی از معاملات خاص با سهام گیم‌ استاپ، برای مشتریان خود در نظر گرفتند.

این اتفاقات، در نهایت چند پرسش اساسی را برای سرمایه‌گذاران و ناظران مطرح می‌کند: آیا بازار بورس آمریکا وارد یک حباب عظیم شده است؟ آیا نسل جدید معامله‌گران شایستگی این را دارند که فقط با چند اپلیکیشن ترید در تلفن‌های هوشمندشان، این‌گونه بازار را مختل کنند؟ آیا اصلاً مهم است که معامله‌گران جدید نسبت به سابقه‌دارها چقدر بی‌پرواتر عمل می‌کنند؟

در همین حال، پیشتازان جنبش ۹۹ درصدی (جنبشی مردمی در آمریکا که نارضایتی‌های مدنی و اقتصادی مردم را بازتاب می‌دهد) از مشوقان و حامیان اصلی این جریان نوپا هستند و معتقدند که این اتفاقات نشان‌دهنده آن است که وال‌استریت، صندوق‌های پوششی و اقلیت ۱ درصدی (که صاحب بیشترین منابع و قدرت ایالات متحده هستند) بالاخره به سزای اعمالشان خواهند رسید.

ماجرای سهام گیم ‌استاپ چیست؟

سهام گیم ‌استاپ در ماه اخیر، رفتار دیوانه‌واری را از خود به نمایش گذاشت. سه هفته قبل، قیمت آن تنها ۱۸ دلار بود، اما تنها در عرض چهار روز به دو برابر افزایش یافت. این رشد قیمت، طی چند هفته بی‌وقفه ادامه یافت تا اینکه در روز سه‌شنبه (۷ بهمن) قیمت آن باز هم دو برابر شد. در روز چهارشنبه قیمت این سهم مجدداً دو برابر شد و به ۳۴۷.۵۱ دلار رسید. در نهایت سهام گیم ‌استاپ در روز پنج‌شنبه تا ۴۴ درصد افت کرد و به ۱۹۳.۶۰ دلار رسید. با این حال، قیمت هر سهم گیم‌ استاپ طی هفته‌های آغازین سال ۲۰۲۱، در مجموع ۹۲۸٪ رشد یافت که در نوع خود شگفت‌انگیز است.

شرکت گیم‌ استاپ کجای این داستان است؟

شرکت گیم‌ استاپ هنوز در تلاش برای تثبیت موقعیت متزلزل خود است. این شرکت مستقر در منطقه گریپ‌واین (Grapevine) تگزاس، بازی‌های ویدیویی را در بیش از ۵۰۰۰ فروشگاه به فروش می‌رساند و این در حالی است که همه‌گیری ویروس کرونا باعث دوری مشتریان از فروشگاه‌های سنتی و روی‌آوردن به خرید اینترنتی بازی‌ها شده است.

با این حال، بسیاری از معامله‌گران چشم‌انداز روشنی را برای گیم‌ استاپ در نظر دارند؛ زیرا این شرکت در اوایل ماه گذشته اعلام کرد که رایان کوهن (Ryan Cohen)، هم‌بنیان‌گذار شرکت چِوی (Chewy) – فروشگاه آنلاین لوازم حیوانات خانگی – به هیئت‌مدیره گیم‌ استاپ پیوسته است. بسیاری از سرمایه‌گذاران معتقدند که با آمدن رایان کوهن، گیم ‌استاپ در مسیر تحول دیجیتالی پیش خواهد رفت. اما تحلیلگران هنوز هم انتظار دارند که گیم ‌استاپ، سال مالی آینده خود را هم با ضرر به پایان برساند.

ردپای شبکه اجتماعی ردیت، در ماجرای گیم ‌استاپ

شبکه اجتماعی ردیت (Reddit) در تمامی اتفاقات پیش‌آمده برای گیم‌ استاپ، سهمی انکارناپذیر داشت. با شیوع بیماری کووید- ۱۹ و خانه‌نشینی بسیاری از مردم، تمایل به مشارکت در بازار سهام نیز افزایش یافته و انجمن‌های آنلاین بسیاری هم حول این موضوع شکل گرفته است.

به‌ویژه افرادی که در گروهی با نام WallStreetBets در ردیت عضو بودند، اصلی‌ترین نقش را در آغاز روند صعودی گیم ‌استاپ داشتند. بحث‌های آنها بیشتر حول ایده‌های اقتصادی برای معاملات پرسود، سرزنش یکدیگر برای معاملات بد و تشویق افراد به شرط‌بندی‌های بزرگ و جسورانه است. اعضای این گروه اخیراً یکدیگر را ترغیب کرده‌اند تا سهام گیم ‌استاپ را آن‌قدر بخرند که قیمتش بی‌وقفه رشد کند.

اما آیا این تنها دلیل رشد بیش از ۱۰۰۰ درصدی گیم‌ استاپ است؟ خیر! دلیل اصلی این اتفاق آن بود که بسیاری از صندوق‌های پوششی و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای وال‌استریت، سهام گیم‌ استاپ را بی‌ارزش و منفور می‌دانستند و با شرکت در قراردادهای آتی فروش استقراضی (Short)، بر روی سقوط سهام این شرکت شرط‌بندی کرده بودند.

قرارداد فروش استقراضی (یا شورت) چیست؟

قراردادهای آتی فروش استقراضی، در واقع روشی برای کسب درآمد از سقوط سهام است. به‌عنوان مثال معامله‌گران در یک قرارداد شورت، یک سهم از گیم‌ استاپ را از کارگزار قرض می‌گیرند و آن را می‌فروشند. سپس اگر قیمت این سهم طبق پیش‌بینی آنها رفتار کرده و سقوط کند، دوباره در قیمت پایین‌تر سهام گیم استاپ را می‌خرند، قرض خود را به کارگزاری پس می‌دهند و مابه‌التفاوت قیمت خرید و فروش را به‌عنوان سود خود برمی‌دارند. در این نوع معامله، هرگونه افزایش قیمت باعث ضرر فروشندگان استقراضی خواهد شد. سهام گیم‌ استاپ، یکی از محبوب‌ترین سهام‌های وال‌استریت برای قراردادهای شورت بود!

همچنین بخوانید: موقعیت Short و Long چیست؟ با کاهش قیمت سود کنید!

کاهش ناگهانی فروش (Sort squeez) چیست؟

این دقیقاً همان اتفاقی است که برای گیم ‌استاپ افتاد. وقتی که یک سهام زیر فشار سنگین فروشندگان استقراضی است، افزایش قیمت آن، اوضاع را به هم می‌ریزد. به این معنی که با افزایش قیمت، فروشندگان مجبور می‌شوند برای جلوگیری از ضرر بیشتر، از قرارداد‌های شورت خارج شوند. برای انجام این کار، آنها باید سهام را هرچه سریع‌تر خریداری کنند که این هم به‌نوبه خود قیمت سهام را بالاتر می‌برد و این‌گونه یک حلقه تکرار ایجاد خواهد شد. این اثر، اصطلاحاً کاهش ناگهانی فروش یا «شورت اسکوییز» نامیده می‌شود.

در ماه جاری، هم‌زمان با اینکه فروشندگان استقراضی گیم‌ استاپ وارد چرخه کاهش ناگهانی فروش شدند، سرمایه‌گذاران خرده‌پا و تازه‌واردان بازار بورس هم یکدیگر را به ادامه حرکت (خریدهای بیشتر در قیمت‌های بالاتر) تشویق می‌کنند.

آیا سرمایه‌گذاران خرده‌پا واقعاً به ارزشمندی سهام گیم ‌استاپ اعتقاد دارند؟

بخشی از بحث‌ها و اظهارنظرهای اولیه معامله‌گران در ماه‌های گذشته، به ارزش واقعی گیم استاپ مربوط بود. اما به‌جرأت می‌توان گفت اتفاقات جدیدی که برای سهام گیم ‌استاپ رخ داده، هیچ ارتباطی با ارزش واقعی آن ندارد. در واقع، اتفاقات اخیر تحت تأثیر جنبشی است که هدف اصلی آن، ضربه‌زدن به فروشندگان استقراضی (شورت‌کننده‌ها)، صندوق‌های پوششی و سایر مؤسسات مالی بزرگ است. بسیاری این جنبش را پایان‌بخش سلطه نخبگان مالی بر بازار سهام می‌دانند؛ افرادی که سال‌های سال از زیان‌دیدن معامله‌گران عادی سود کسب می‌کردند.

یکی از کاربران ردیت با اشاره به نقش مخرب بازیگران بزرگ در اقتصاد آمریکا، «آنها» را مسبب همه‌ رکودها و بحران‌های مالی دانست که «خودشان» با پول مالیات‌دهندگان و افراد عادی، از فشار‌های این رکود در امان مانده‌اند. او نوشت:

خرید سهام گیم ‌استاپ هیچ ارتباطی به حرص و طمع ندارد؛ این جنبش درواقع راهی برای پس‌گرفتن حقوقمان است. حقوقی که پیش‌تر برایش هزینه داده‌ایم.

یا به‌عنوان مثال، کاربر دیگری نوشت:

این جنبش به‌خاطر آن است که ما مجبوریم حتی شب شکرگزاری و جمعه سیاه (بلک فرایدی) را هم به‌ازای ساعتی ۹.۵۰ دلار کار کنیم.

ربط این اتفاق به قراردادهای آتی و معاملات اهرمی چیست؟

قراردادهای آتی و معاملات اهرمی، روش‌هایی هستند که معامله‌گران را با پول‌های نسبتاً کم، به سودهای نسبتاً زیاد می‌رسانند؛ البته به‌شرطی که مسیر حرکت بازار را درست پیش‌بینی کنند و بر روی پیش‌بینی‌های درست شرط‌ ببندند. بسیاری از معامله‌گرانی که قیمت سهام گیم استاپ را بالا بردند، سرمایه‌گذاران تازه‌کار و کم‌سرمایه بودند.

وقتی که معامله‌گران با استفاده از مارجین (Margin) دست به خرید یک دارایی می‌زنند، در واقع از وام کارگزاری‌ها استفاده می‌کنند که سود و ضرر آنها را چند برابر می‌کند. همچنین یک سرمایه‌گذار با استفاده از قراردادهای اختیار معامله (Options)، می‌تواند حق خرید یک سهام را در تاریخی مشخص و با قیمتی مشخص، از آن خود کند. اگر قیمت سهام به هدف موردانتظار آنها برسد، سود بیشتری نسبت به خرید عادی و نقدی سهام عاید آنها می‌شود و البته در صورت تحلیل اشتباه روند قیمت نیز، ضرر آنها چند برابر خواهد بود.

همچنین بخوانید: معاملات مارجین (Margin Trading) در ارزهای دیجیتال چیست؟

وال‌استریت ارزش نهایی گیم ‌استاپ را چقدر می‌داند؟

بسیار بسیار پایین‌تر از قیمت فعلی آن! طبق تجربه، انتظار می‌رود که قیمت یک سهام در بلندمدت، وابستگی مستقیمی به درآمد آن شرکت داشته باشد و در حال حاضر، چشم‌انداز درآمد گیم ‌استاپ همچنان ابری است. بسیاری از تحلیلگران وال‌استریت، برای هر سهم گیم‌ استاپ، قیمتی در حدود ۱۵ دلار یا کمتر را پیش‌بینی می‌کنند.

آیا فقط سهام گیم‌ استاپ بازگشت قیمت را تجربه می‌کند؟

 خیر! از آنجا که سرمایه‌گذاران به‌دنبال گیم‌ استاپ‌های بعدی هستند، بسیاری از سهام‌های تحت فشار فروش‌ استقراضی، مانند خطوط هوایی آمریکا، بلک بری (BlackBerry) و سایر سهام‌هایی که اخیراً روند نزولی داشتند، در این هفته نوسانات شدید قیمت را تجربه کردند.

آیا این اتفاقات بر شاخص‌های عمده بازار هم تأثیری خواهد داشت؟

بسیاری از منتقدان جنبش اخیر، موفقیت بازار گیم ‌استاپ و سایر شرکت‌های شبیه به آن را رد می‌کردند و معتقد بودند که تأثیر این اتفاقات تنها بر بخش‌های کوچکی از بازار محدود شده است. اما سقوط شاخص‌های عمده سهام در روز چهارشنبه، زنگ هشداری برای کل بازار سهام بود.

ضررهای شدید فروشندگان استقراضی، ممکن است آن‌ها را وادار کرده باشد که برای جمع‌آوری پول، بخشی از سایر سهام‌های خود را به فروش برسانند. تا جایی که برخی از تحلیلگران معتقدند ریزش ۲.۶ درصدی شاخص S&P500 در روز چهارشنبه، متأثر از همین اتفاق است. از ابتدای ماه اکتبر تاکنون، این بدترین ریزشی است که بازار بورس آمریکا تجربه کرده بود.

آیا کسی این اتفاقات را پیش‌بینی کرده بود؟

شاید نه تا این حد؛ اما اپلیکیشن‌های کارگزاری مانند رابین هود (Robinhood)، ورود تازه‌کارها به بازار بورس را بسیار ساده‌تر کرده‌اند. حق کمیسیون‌های معاملات به صفر رسیده و مردم با تلفن‌های همراه خود به‌راحتی می‌توانند وارد معاملات سهام شوند. با از بین رفتن هریک از این موانع، طرفداران حقوق مصرف‌کنندگان زمین بازی را بزرگ‌تر می‌کنند. اما آنها همچنین هشدار داده‌اند که آسان شدن بیش‌از‌حد معاملات، افراد تازه‌کار را به انجام معاملات بسیار زیاد و بیش‌از‌حد خطرناک سوق می‌دهد.

آیا قانون‌گذاران می‌توانند نقشی در این بازی ایفا کنند؟

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) اعلام کرده است که نوسانات بازار را به‌دقت زیرنظر دارد. این وظیفه SEC است که از دارایی‌های سرمایه‌گذاران محافظت کند و انتظار عمومی در وال‌استریت این‌گونه است که دارندگان سهام گیم‌ استاپ، احتمالاً با کاهش قیمت این سهم در هفته‌های آتی، آسیب زیادی خواهند دید.

چستر اسپات (Chester Spatt) اقتصاددان ارشد سابق در SEC و استاد اقتصاد و امور مالی در دانشکده تجارت دانشگاه کارنگی ملون در رابطه با اتفاقات اخیر بازار سهام گفت:

آنچه که این مورد را از سایر موارد مشابه متمایز می‌کند، ارتباط میان سرمایه‌گذاران از طریق شبکه ردیت است، زیرا آنها به یکدیگر فشار می‌آورند که قیمت گیم‌ استاپ را بالاتر ببرند. با این حال نمی‌توان این حرکت را نمونه روشنی از دستکاری در بازار قلمداد کرد.

در پایان، شاید هیچ راهی برای جلوگیری از فشار بیش‌از‌حد خرید سهام توسط مردم و متضرر شدن آنها وجود نداشته باشد؛ اما اسپات به‌عنوان راه‌حلی جایگزین، پیشنهاد می‌کند که ابتدا درباره خطرات حباب‌های اقتصادی و معاملات پرریسک و متعصبانه، به افراد تازه‌کار آموزش‌ داده شود.

اسپات همچنین گفت:

بسیاری از مردم عادی، اکنون احساس قدرت می‌کنند و معتقدند که برای سرمایه‌گذاری، نیازی به مشارکت با بازیگران سنتی وال‌استریت ندارند. البته از حق نگذریم، مردم پیش‌تر هم چندان سود چشمگیری از مشارکت با بازیگران سنتی نبرده‌اند.