اتریوم ۲.۰ می‌تواند موجب افزایش شدید قیمت اتر شود

برخی از تحلیل‌گران معتقدند که به‌روزرسانی اتریوم به مکانیزم اجماع اثبات سهام، ممکن است آغازگر یک بازار صعودی برای اتریوم باشد؛ اما سوال اینجاست که با توجه به عوامل مختلف دخیل در قیمت اتر و پیامدهای احتمالی این به‌روزرسانی در میزان عرضه و تقاضا برای اتر، آیا قیمت این ارز دیجیتال با تغییر چشمگیری مواجه خواهد شد؟ کوین تلگراف در مقاله‌ای به بررسی این موضوع پرداخته است. در ادامه درباره تاثیر هر یک از این عوامل، اطلاعات بیشتری کسب خواهید کرد.

راه‌اندازی پروژه اتریوم۲.۰ با تاخیر زیادی همراه بوده است؛ اما وقتی که سرانجام به مرحله اجرا برسد، توان این را دارد که موجب «بزرگ‌ترین تغییر اقتصادی در جامعه» شود. راه‌اندازی فاز صفر اتریوم 2.0 و تبدیل آن از یک پروتکل اثبات کار ساده به یک پلتفرم سهام‌گذاری کاملا تکامل یافته،‌ فعلا برای ماه جولای (تیر ماه ۹۹) برنامه‌ریزی شده است. بعد از اجرای این به‌روزرسانی، رقابت بر سر حل پازل‌ها برای تولید بلاک‌های جدید به پایان خواهد رسید و کاربرانی مسئول تایید اعتبار تراکنش‌ها خواهند بود که بیشترین ثروت، یا سهام به آنها تعلق داشته باشد.

به نظر متخصصان، همین پیشرفت بنیادین می‌تواند محرکی برای شروع یک بازار صعودی برای اتریوم باشد. یکی از این کارشناسان آدام کچران (Adam Cochran)،‌ یکی از شرکای شرکت سرمایه‌گذاری متاکارتل ونچرز (MetaCartel Ventures DAO) است. کچران اخیرا در یک رشته-توییت بلند، استدلال‌هایی را مطرح کرد که چرا اتریوم ۲.۰ می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تغییرات اقتصادی باشد که جامعه ما به خود دیده است.

به بیان ساده‌تر، این استراتژیست ادعا می‌کند که تغییر الگوریتم اجماع اتریوم به اثبات سهام و شوکی که این تغییر ممکن است به میزان عرضه وارد کند، می‌تواند باعث افزایش تقاضا شود. اما پیش‌بینی‌های کچران تا چه اندازه می‌تواند دقیق باشد؟

شوک در میزان عرضه

این نظریه ادعا می‌کند که به دلیل قفل شدن حدود ۳۰ درصد از موجودی اتر برای مشارکت در استخراج اتریوم، میزان تقاضا برای این ارز افزایش خواهد یافت. اما آیا چنین کاهش سنگینی در میزان عرضه رخ خواهد داد؟ به نظر آدام کچران، موجودی اتریوم به دلیل هجوم سرمایه‌گذاران برای سپرده‌گذاری و کسب یک سود مطمئن، به تدریج کاهش خواهد یافت. هم‌اکنون نرخ سود سالانه سپرده‌گذاری اتریوم چیزی بین ۴ تا ۱۰ درصد تخمین زده می‌شود. این در حالی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران به بازده ۳ الی ۵ درصدی سرمایه خود در طول یک سال قانع هستند.

اومری راس (Omri Ross)،‌ دانشمند ارشد بلاک چین در ا‌ی‌تورو (eToro) در مصاحبه‌ای گفت او به این پیش‌بینی که یک شوک در عرضه رخ خواهد داد، به دیده تردید می‌نگرد؛ چرا که ارزهای دیجیتال بیشتر برای سفته‌بازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما قبول دارد که وقوع این اتفاق، حداقل روی کاغذ غیرممکن نیست:

در مقایسه با کالاهایی که تقاضای واقعی برای آنها در دنیا وجود دارد، تغییر ماهیت تقاضا برای این نوع دارایی از طریق ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار ارزهای دیجیتال، ممکن است باعث ایجاد تقاضای بیشتری برای آن شود.

اما ویلسون ویتیام (Wilson Withiam)، تحلیل‌گر شرکت تحقیقاتی مزاری (Messari)، معتقد است که ریسک‌های نهفته در سهام‌داری، مانند قفل شدن دارایی‌ها برای یک مدت نامعلوم، ‌ممکن است باعث روی‌گردان شدن سرمایه‌گذاران احتمالی از اتریوم شود. ویلسون ویتیام هم در اظهارنظر مشابهی گفت رقابت سهام‌گذاری در اتریوم با اقتصاد غیرمتمرکزِ (DeFi)، مزایای ذاتی این روش را محدود می‌کند:

در یک مقطع خاص، سهام‌گذاری در اتریوم وارد رقابت با پروتکل‌های وام‌دهی DeFi خواهد شد. این رقابت می‌تواند باعث محدود شدن و کاهش تعداد اتریوم‌های سپرده‌گذاری‌شده در فرایند اثبات سهام شود. به این دلیل که کاربرانی که وجوه خود را برای وام‌دهی به سیستم مالی غیرمتمرکز DeFi سپرده‌اند، می‌توانند در هر زمانی وجوه خود را بازپس‌گیرند و این، مزیت بزرگ سپرده‌گذاری در DeFi نسبت به اثبات سهام اتریوم است.

نیک هیل (Nick Hill)، نایب رئیس بخش توسعه کسب‌و‌کار در شرکت اینویکتوس کپیتال (Invictus Capital) هم نظر مشابهی دارد. او معتقد است که فاز انباشت (Accumulation)‌ یک‌شبه اتفاق نخواهد افتاد و با توجه به این‌که انتظار برای به‌روزرسانی سهام‌گذاری اتریوم طولانی شده است، از نظر تئوری تقاضای مورد ادعا تاکنون تاثیر خود را بر قیمت اعمال کرده است. او خاطرنشان کرد:

DeFi شاخص خوبی برای تعیین این مسئله است؛ با اینکه تاکنون مقدار زیادی اتر در پروتکل‌های DeFi قفل شده است، اما هیچ افزایش چشمگیری در قیمت به چشم نمی‌خورد.

این‌گونه به نظر می‌رسد که با توجه به افزایش تعداد آدرس‌های اتریوم با بیش از ۳۲ اتر، تقاضا از همین حالا در حال افزایش باشد. طبق آمار گلس‌نود (Glassnode)، هم اکنون بیش از ۱۱۶,۳۵۱ آدرس اتریوم مالک ۳۲ اتر یا بیشتر هستند. رقمی که نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد افزایش یافته است.

ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، عنوان کرده است که یکی از دلایل این به‌روزرسانی، کاهش نرخ عرضه است. طبق ادعای بوترین، بعد از عملیاتی شدن اتریوم ۲.۰‌ حداکثر میزان اسمی عرضه اتر به ۲ میلیون اتر در سال محدود خواهد شد و این در صورتی است که همه در این فرایند مشارکت داشته باشند. نرخ عرضه سالانه اتر، هم اکنون چیزی در حدود ۴.۷ میلیون واحد است. چنین کاهش چشمگیری، به خودی خود برای وارد کردن یک شوک به میزان عرضه، کافی به نظر می‌رسد.

ترس از جا ماندن

دلیل دیگر آدام کچران برای صعودی بودن بازار، پدیده‌ای است که به «ترس از جا ماندن» (FOMO) معروف است. این تحلیل‌گر ادعا می‌کند که افزایش قیمت ناشی از شوک کاهش عرضه، می‌تواند سطح ترس از جا ماندن را برای سرمایه‌گذاران خرده‌پا بسیار بالا ببرد. این تحلیل‌گر معتقد است:

وارد شدن یک شوک به میزان عرضه یا تقاضا در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت می‌تواند جرقه‌ای باشد که آتش شاخص FOMO را، که یک محرک قیمتی کوتاه‌مدت است، شعله‌ور کرده و باعث ایجاد یک جهش ناگهانی در قیمت شود.

کچران همچنین ادعا می‌کند آخرین باری که اتریوم چنین سطحی از شاخص FOMO را تجربه کرد، در سال ۲۰۱۷ و زمانی بود که آلت‌کوین‌هایی مثل اتریوم با پیروی از جهش پارابولیک بیت کوین به قیمت ۲۰,۰۰۰ دلار، وارد فاز صعودی شدند. نیک هیل معتقد است برای بالا رفتن شاخص FOMO، لازم است که این اتفاق بار دیگر تکرار شود:

بیت کوین هنوز هم برترین ارز دیجیتال است و حرکات آن مثل همیشه حرکات آلت‌ کوین‌ها را تحت‌الشعاع خود قرار خواهد داد. تنها حالت بالقوه‌ای که می‌تواند این روند را تغییر دهد، این است که اتریوم بتواند جای بیت کوین را به عنوان بزرگ‌ترین ارز دیجیتال از لحاظ ارزش بازار بگیرد که این اتفاق با توجه به ارزش بازار فعلی اتریوم که تنها کسری از بیت کوین است، چندان عملی به نظر نمی‌رسد.

اما آنکیت باتیا (Ankit Bhatia)، مدیرعامل ساپین نتورک (Sapian Network)، عقیده دارد که وقوع یک FOMO در بازار اتریوم نه تنها عملی است، بلکه حتی ممکن است به یک محرک برای کاهش میزان عرضه تبدیل شود. باتیا با اشاره به این موضوع که وقوع یک پدیده FOMO در میان سرمایه‌گذاران خرد امکان‌پذیر است، افزود:

سرمایه‌گذاران خرد معمولا اتر را از صرافی‌هایی مثل کوین بیس (Coinbase) خریداری می‌کنند. احتمالا در چنین صرافی‌هایی این امکان به خریداران ارائه می‌شود که خرید خود را بلافاصله سهام‌گذاری کنند و این می‌تواند موجودی در گردش اتر را بیش از پیش کاهش دهد.

آدام کچران هم با دیدگاه مشابهی به بازار صعودی سال ۲۰۱۷ نگاه می‌کند و خاطرنشان می‌کند که در آن مقطع، شاخص FOMO به دلیل در دسترس نبودن ارز فیات کافی فروکش کرد. او این‌گونه استدلال می‌کند که در حال حاضر راه‌های زیادی برای تبدیل فیات به کریپتو یا برعکس وجود دارد و این بار چیزی که بتواند جلوی هجوم سرمایه‌گذاران خرد را برای خرید اتر بگیرد، وجود ندارد. شاید هم حق با او باشد، خیلی از صرافی‌ها این روزها امکان تبادل فیات با ارز دیجیتال را به مشتریان ارائه می‌کنند و این تنها محدود به دلار آمریکا نیست. صرافی بایننس در ماه فوریه (بهمن ۹۸) با اضافه کردن ۱۵ جفت ارز فیات، قابلیت نقدشوندگی ارزهای دیجیتال را در سرتاسر دنیا توسعه داد.

جف گارزیک (Jeff Garzik)، مدیرعامل شرکت نرم‌افزاری بلاک (Bloq)، با وجود بی‌اعتبار دانستن وقوع یک بازار ‌صعودی در سال ۲۰۱۷ برای اتریوم، اعتراف کرد که در دسترس بودن ارز فیات، بدون‌شک در روند رشد قیمت تاثیر مثبتی خواهد گذاشت. او همچنین به این موضوع اشاره کرد که به دلیل ماهیت ارزهای دیجیتال باثبات که با اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi) پیوند ذاتی دارند، در دسترس بودن این ارزها جذابیت بیشتری دارد:

در کوتاه‌مدت، پروتکل‌های DeFi به بقای خود در بلاک چین اتریوم ادامه خواهند داد و این موضوع می‌تواند باعث افزایش تقاضا شود. ارزهای باثبات بخشی از DeFi هستند که فعالیت آنها عمدتا بر روی اتریوم است؛ به همین دلیل تعداد بیشتر ارزهای باثبات در دسترس می‌تواند در این زمینه مفید واقع شود.

سوزاندن اتریوم

طرح بهبود اتریوم، موسوم به EIP ۱۵۵۹، با این هدف طراحی شده است که سازوکار تراکنش‌ اتریوم را بهبود بخشد. برای انجام این کار، لازم است کارمزد پایه با نرخ ابتدایی ۱۰,۰۰۰ اتر در سال سوزانده شود. کچران ادعا می‌کند که این روند تا زمانی که نرخ تولید سالانه اتریوم را متقابلاً خنثی ‌کند، می‌‌تواند باعث ایجاد کمیابی بیشتری شود.

این یک فرضیه بسیار عالی است. این استراتژیست این فرضیه را مطرح می‌کند که با بهره‌گیری سازمان‌های بزرگ از بلاک چین اتریوم، میزان کوین سوخته‌شده در سال نیز افزایش خواهد یافت و این باعث کاهش میزان عرضه خواهد شد. اما سوال این است که آیا نظریه کچران درست از آب در خواهد آمد؟

ویلسون ویتیام معتقد است که این نظریه روی کاغذ درست است. اما او در ضمن هشدار می‌دهد که تعداد کاربران باید به میزان چشمگیری افزایش پیدا کند. ویتیام مدعی است:

این طرح می‌تواند از ادعای اتریوم به عنوان یک «دارایی سه وجهی»‌، یعنی دارایی که به طور ذاتی ارزشمند است، پشتیبانی کند. اما مقدار سوزانده‌شده حداقل در آینده نزدیک، تقریبا صفر است.

به گفته نیک هیل، دستیابی به تعداد کاربران بیشتر برای اتریوم کار چندان مشکلی نیست. هیل می‌گوید:

پیش‌فرضِ این تئوری، پذیرش اتریوم به عنوان یک کامپیوتر جهانی است. با توجه به حضور تعدادی از باهوش‌ترین ذهن‌های دوران معاصر که تمرکز خود را بر این پروژه گذاشته‌اند، این فرض کاملا شدنی است. پذیرش بیشتر باعث افزایش انگیزه‌ اقتصادی می‌شود که آن هم به نوبه خود توجه بیشتری را به جامعه کاربری در حال رشد اتریوم جلب خواهد کرد. البته این پذیرش بستگی به حل مشکلات مقیاس‌پذیری و سرعت تراکنش دارد و اینها هستند که در نهایت آینده اتریوم را تعیین می‌کنند.

تقاضای واقعی

کچران معتقد است که علاوه بر FOMO، افزایش توقعات نسبت به رشد قیمت و اصول عرضه و تقاضا، استفاده از اتریوم در دنیای واقعی هم می‌تواند محرکی برای افزایش قیمت اتر باشد. کچران با اشاره به مزایای بسیار اتریوم ۲.۰، از جمله بهبود مقیاس‌پذیری، معتقد است که میزان کاربردی بودن آن برای مصرف‌کننده نیز به طور قابل‌‌ملاحظه‌ای افزایش خواهد یافت.

او همچنین به قانون متکالف (Metcalfe’s law) هم اشاره کرد. قانون متکالف عنوان می‌کند که ارزش یک شبکه ارتباطات از راه دور، با مجذور کاربرانش رابطه مستقیم دارد. البته اتریوم ۲.۰ برای جلب توجه کاربران، باید در آنچه که امید به دستیابی به آن را دارد، موفق باشد. گارزیک عقیده دارد که توسعه کاربرد اتریوم ۲.۰ به طور تدریجی انجام خواهد شد. گارزیک می‌گوید:

اتریوم ۲.۰ یک به‌روزرسانی قدم‌به‌قدم برای بهبود مقیاس‌پذیری است که تاثیر آن بلافاصله قابل‌مشاهده نخواهد بود؛ چرا که نرم‌افزارهای غیرمتمرکز (dApps) و چارچوب کاری توسعه‌دهندگان آنها، به کار با اتریوم ۱.۰ (شارد اول اتریوم) عادت کرده‌اند. اما به دلیل جلب اطمینان توسعه‌دهندگان و کسب‌و‌کارها برای بنا کردن پروژه‌های خود بر پایه اتریوم ۲.۰ به دلیل مقیاس‌پذیری بهترِ آن، تاثیرِ راه‌اندازی اتریوم ۲.۰ در بلندمدت ملموس خواهد بود.

به نظر می‌رسد که اومری راس هم با او هم‌عقیده باشد. او به این موضوع اشاره می‌کند که اگرچه رونمایی تدریجی از این نسخه در مقاطعی باعث بلاتکلیفی خواهد شد اما کاهش مشکلات مقیاس‌پذیری اتریوم ۱.۰ می‌تواند باعث شکل‌گیری اکوسیستم «پایدارتر و امن‌تری» شود. او می‌گوید:

این به‌روزرسانی پتانسیل این را دارد که به بهره‌برداری بیشتر از پلتفرم و افزایش تقاضا در بلندمدت بینجامد.

البته این به‌روزرسانی کاستی‌های خودش را هم دارد که مهم‌ترین آنها، خطرِ احتمالی متمرکز شدن (تمرکزگرایی) است. در روش اثبات سهام، جهت حرکت شبکه توسط ثروتمندترین اعتبارسنج‌ها (Validators) تعیین می‌شود. این از نظر پدرو فبررو (Pedro Febrero)، تحلیل‌گر شرکت کوانتوم اکونومیکس (Quantom Economics) یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف اتریوم ۲.۰ محسوب می‌شود:

هیچ راهی برای بازپس‌‎گیری اتریوم از سهام‌گذاران وجود ندارد. هرکسی که اتر و سهام بیشتری داشته باشد، از نفوذ بالاتری برخوردار است و قدرت او در شبکه، با افزایش میزان سهامش بیشتر می‌شود. مشکل این است که بعد از این که چند سهام‌گذار مالکیت بیش از ۳۳ درصد از کل سهام موجود را به دست آوردند، پس گرفتن این قدرت از آنها تقریبا غیرممکن است.

ویتیام هم مثل او چندین دلیل آورد که چرا عرضه اتریوم ۲.۰ ممکن است به جای افزایش تقاضا باعث روی گرداندن کاربران از آن شود. او اشاره می‌کند که علاوه بر طرح طولانی و نامشخص رونمایی از این به‌روزرسانی، نکته دیگری که می‌تواند برای بعضی‌ها ناخوشایند باشد پل ارتباطی یک‌طرفه بین اتریوم ۱.۰ و اتریوم ۲.۰ است. همچنین بعضی از تحقیقات نشان می‌دهد که بعضی از پروژه‌های فعلی اتریوم، به خصوص پروژه‌های سود‌ده، ممکن است در مورد این تغییر محتاطانه عمل کنند:

این بسیار جالب خواهد بود که ببینیم برخی پروژه‌های فعلی اتریوم، به ویژه نرم‌افزارهای غیرمتمرکز DeFi که کنترل مالکیت میلیون‌ها دلار توکن را بر عهده دارند، در مورد انتقال به شبکه جدید تردید داشته باشند. راه‌حل‌های جدید حل مشکل مقیاس‌پذیری، مثل «ZK Rollups» و «Optimistic Rollups»،‌ می‌تواند مزایای انتقال به شبکه‌ جدید را کاهش داده و برخی از پروژه‌ها را برای ترک اتریوم ۱.۰ دچار تردید کند.

اما نیک هیل اشاره می‌کند که انگیزه‌های بسیار زیادی در دیگر بخش‌ها برای تحریک تقاضای اولیه وجود دارد. سود سالانه ۳ تا ۵ درصد، در مقایسه با رقبا سود چشمگیری به شمار نمی‌آید. تزوس و کاردانو هر دو بیش از ۶ درصد سود به سپرده‌گذاران خود می‌دهند.

با در نظر گرفتن تمام این‌ عوامل، می‌توان گفت که محرک‌های ذکرشده در فهرست کچران با وجود عدم قطعیت آنها، باز هم توانایی آن را دارند که موتور محرکه اتریوم را آن‌گونه که مالکان این ارز انتظار دارند، روشن کنند. اما هنوز برای قضاوت در مورد پیش‌بینی او مبنی بر «ایجاد بزرگ‌ترین تغییر اقتصادی در جامعه» خیلی زود است.