جان‌سختی به نام بیت کوین؛ چگونه بیت کوین تا این‌جا دوام آورده است؟

اگر بخواهیم بیت کوین را به حیوانی تشبیه کنیم، هانی بَجِر یا گورکن عسل‌خوار بهترین مثال است. این حیوان به‌دلیل قدرت زیاد و تاب‌آوری و جان‌سختی‌اش مشهور است. گورگن عسل‌خواری که روز خوبی را پشت‌سر نگذاشته باشد، به‌طور پرخاشگرانه‌ای برای کفتارها و شیرها شاخ‌وشانه می‌کشد. نیش زنبور، مار و تیغ‌های جوجه‌تیغی نیز به‌ندرت در پوست این حیوان نفوذ می‌کند.

طرفداران بیت کوین به آن لقب گورکن عسل‌خوار پول (Honey Badger of Money) داده‌اند و این موضوع به میم (Meme) اینترنتی تبدیل و حتی تی‌شرت‌هایی نیز با تصاویر این حیوان و این عبارت تولید شده است که علاقه‌مندان بیت کوین آن را به تن می‌کنند. راجر ور (Roger Ver)، یکی از مروّجان اولیه بیت کوین، برای بیلبوردی در بزرگراه سانتاکلارا لورنس (Santa Clara’s Lawrence) که روی آن عبارت «گورکن عسل‌خوار پول» درج شده بود، ماهانه ۱,۵۰۰ دلار هزینه می‌کرد.

حال این سؤال مطرح می‌شود که بیت کوین چه ویژگی‌هایی دارد که می‌توان آن را به گورکن عسل‌خوار تشبیه کرد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش، به‌سراغ یادداشتی در وب‌سایت بیت کوین مگزین (Bitcoin Magazine) رفتیم؛ پس تا انتهای مطلب و مرور دلایل مطرح‌شده ما را همراهی کنید.

۱. ارزی نترس

بیت کوین راه‌حل فنی جدیدی برای مسئله ژنرال‌های بیزانسی (Byzantine Generals Problem) و بسیاری از مسائل دیگر ارائه می‌دهد. بیت کوین نوعی فناوری ساختارشکن است و شبکه و حامیانش برای تبدیل‌کردن آن به ارز شماره‌یک جهان هراسی از چیزی ندارند.

بیت کوین در‌برابر بانکداری مرکزی و دارایی‌های سنتی همچون طلا و سهام که به‌عنوان ذخیره ارزش محسوب می‌شوند، مانند گورکن عسل‌خوار نترس است. اگر طلا را پولی به‌شمار بیاوریم که نمی‌توان آن را چاپ کرد، بیت کوین هم پولی است که دچار تباهی و فساد نمی‌شود. همه تراکنش‌ها در بلاک چین به‌صورت عمومی و شفاف ثبت می‌شوند و فرایند رمزنگاری نیز در آن بسیار ایمن است.

بیت کوین کور (Bitcoin Core) اپلیکیشنی است که روی ریل‌های بلاک چین بیت کوین ساخته شده است. بیت کوین کور زیربنای کیف پولش را با استفاده از روشی به نام استاندارد رمزنگاری پیشرفته (AES) رمزگذاری می‌کند. این همان الگوریتم رمزنگاری‌ای است که آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) برای طبقه‌بندی اطلاعات از آن استفاده می‌کند.

هیچ‌چیزی نمی‌تواند بیت کوین را متوقف کند؛ زیرا اصول زیربنایی رمزنگاری آن، ایمن و تغییرناپذیر است.

بیشتر بخوانید: بیت کوین کور (Bitcoin Core) چیست؟ مفاهیم و سوءتعبیرهای بیت کوین کور

بیت کوین دربرابر هر چیزی که گسترشش را تهدید کند، حتی دولت‌ها، عقب‌نشینی نخواهد کرد. این موضوع در آینده برای بانک‌هایی که خزانه‌های خود را با بیت کوین پیوند نمی‌زنند، موجب ایجاد بن‌بست درزمینه قانون‌گذاری ارزی می‌شود.

۲. توزیع‌شده

با ظهور اینترنت، مردم با مفهوم توزیع‌شدگی بیشتر آشنا شدند. آنان مشاهده کردند که چگونه اینترنت آژانس‌های مسافرتی را به‌عنوان تنها کانال‌های خرید بلیت هواپیما و رزرو هتل بی‌مصرف کرد و تجارت الکترونیکی به تولیدکننده و خریدار امکان تعامل مستقیم داد و عمده‌فروش و خرده‌فروش را از این چرخه حذف کرد. شبکه‌های اجتماعی هم به سیاست‌مداران و چهره‌های سیاسی این امکان را داد که رسانه‌های متعارف را دور بزنند و بی‌واسطه با مخاطبانشان ارتباط برقرار کنند.

بیت کوین وعده داده است که چنین کاری را برای پول انجام دهد و شرکت‌های پرداخت و نهادهای مالی و بانک‌های مرکزی را به‌عنوان واسطه حذف کند. در‌واقع همانند اینترنت که شبکه‌ای از اطلاعات را به جهان عرضه کرد، بیت کوین لایه دیگری از اینترنت است که به میلیون‌ها و به‌زودی میلیاردها نفر این امکان را می‌دهد که بانک خودشان باشند و در‌نهایت بتوانند ثروتشان را کنترل کنند.

بیت کوین برخلاف پول‌های فیات که عرضه و توزیع آن‌ها دراختیار دولت‌هاست، در کنترل هیچ فرد، گروه یا سازمان خاصی نیست. افرادی که وارد شبکه این ارز دیجیتال می‌شوند، باید قوانین مربوط به شبکه را بپذیرند. قدرت در شبکه بیت کوین بین افراد یا همان نودها (Node) توزیع شده است. این قدرت را می‌تواند همان قدرت خلق و توزیع پولی دانست که از دست بانک‌ها خارج شده و اکنون به مردم بازگشته است.

بر‌همین‌اساس اعتمادی که شما به طرف‌های ثالث و واسطه‌هایی مانند بانک‌ها در انتقال پول داشته‌اید، بین تمامی افرادی توزیع می‌شود که بر تراکنش‌ها نظارت می‌کنند و به‌اصطلاح شما به یک سیستم اعتماد می‌کنید؛ سیستمی که قوانینش به‌صورت شفاف در کدهای برنامه‌نویسی‌شده‌ای نگاشته شده است و به‌صورت داوطلبانه می‌توانید از آن استفاده کنید.

بلاک چین بیت کوین هیچ‌یک از اطلاعات را در یک مکان مرکزی ذخیره نمی‌کند؛ بلکه آن‌ها را در شبکه‌ای از کامپیوترها پخش می‌کند. هر زمانی که بلاک جدیدی به بلاک چین اضافه می‌شود، هر کامپیوتر موجود در شبکه خود را به‌روزرسانی می‌کند تا بتواند جدیدترین نسخه را دراختیار داشته باشد. با انتشار اطلاعات در سراسر شبکه به‌جای ذخیره آن در پایگاه‌داده مرکزی، دست‌کاری بلاک چین دشوار می‌شود. اگر نسخه‌ای از بلاک چین به‌دست هکرها بیفتد، تنها بخش کوچکی از اطلاعات به‌جای کل شبکه درمعرض خطر قرار می‌گیرد.

۳. تراکنش‌های سریع

تسویه تراکنش‌های بیت کوین بین ۱۰ تا ۶۰ دقیقه به‌طول می‌انجامد. وقتی درباره انتقال مقادیر زیادی پول در سطح جهان با سازوکارهای فعلی صحبت می‌کنیم، این زمان تسویه را می‌توان بسیار سریع قلمداد کرد. منتقدان بیت کوین و طرفداران آلت کوین‌ها می‌گویند که بیت کوین کُند است و ارزهای دیجیتال جدید در‌نهایت از‌لحاظ سرعت انجام تراکنش‌ها از بیت کوین پیشی خواهند گرفت. از دیدگاه من، وقتی به مدت‌زمان تسویه تراکنش‌ها در سیستم بانکداری سنتی نگاه می‌کنید، دیگر دیدگاه کسانی که معتقدند بیت کوین در تراکنش‌ها کُند است، چندان ارزشی ندارد. بیت کوین آهسته و پیوسته برنده این رقابت است. همه‌چیز به کارایی و نوآوری بستگی دارد. موضوع افزایش سرعت ویژگی‌ای است که می‌توان به‌آسانی به آن دست یافت.

بنا‌بر اعلام دایوی پی (Divvy Pay)، شرکت مشهور در ارائه‌ کارت‌های اعتباری، انتقال وجه مستقیم بین‌المللی بین یک تا پنج روز زمان می‌برد. در‌عین‌حال، نقل‌وانتقالات مبتنی‌بر اتاق پایاپای الکترونیکی (ACH) و سایر انواع انتقال پول نیز بین دو تا سه روز زمان طول می‌کشد. اکنون این زمان را با سرعت تراکنش‌های بیت کوین مقایسه کنید. در مواقع اضطراری، دقیقه‌ها و ساعت‌ها می‌توانند حیاتی باشند. این در حالی است که بیت کوین می‌تواند میلیون‌ها دلار ارزش را در هر جایی از جهان و در چند دقیقه و با کارمزد کم ارسال کند. شایان ذکر است شبکه لایتنینگ، ازجمله راهکارهای لایه‌دوم معتبر برای انجام تراکنش‌های سریع‌تر در بستر شبکه بیت‌ کوین‌، از سرعت خیره‌کننده‌ای برخوردار است و می‌تواند تراکنش‌های این شبکه را بسیار سریع انجام دهد.

۴. بدون مرز

بیت کوین به مردم امکان می‌دهد هر جایی که دوست دارند، زندگی کنند و درآمد داشته باشند؛ بنابراین، محدودکردن پول ازطریق مرزها را می‌توان تلاش‌های آخر دولت‌های رو‌به‌زوال دانست. مردم به‌لطف اینترنت می‌توانند مرزهای ملی را دور بزنند. بیت کوین هیچ اهمیتی به مرزها نمی‌دهد و آزادانه و به‌صورت همتابه‌همتا منتقل می‌شود. بیت کوین حتی خود را به مرزهای سیاره زمین نیز محدود نکرده است. بله، این عبارت را درست خواندید! بیت کوین و مسافرت‌های فضایی در‌صورت موفقیت می‌تواند در آینده رنگ واقعیت به خود بگیرد.

مرکز هش بیت کوین را می‌توان ورای زمین دایر و عالم هستی تصور کرد؛ چراکه نودها را می‌توان در هر جایی حتی خارج از زمین راه‌اندازی و اجرا کرد. درو بانسال (Dhruv Bansal)، از بنیان‌گذاران شرکت آنچیند کپیتال (Unchained Capital)، در مجموعه‌مقالاتی با عنوان نجوم بیت کوین (Bitcoin Astronomy)، مقاله‌ای عالی درباره استخراج هش ریت کمّی نوشته است. او در این مقالات درباره موضوعات گسترده‌ای نظیر جنگ بر سر هش بیت کوین میان مریخ و زمین و بلاک‌چین‌های هیبریدی با نام تایم‌چین (Timechain) و همگرایی آینده زمین در جهانی فرابیت‌کوینی بحث می‌کنند. من حدس می‌زنم این گورکن عسل‌خوار به‌زودی راهی فضا شود و این موضوع برای شیفتگان آثار علمی‌تخیلی، موضوع جالبی خواهد بود.

۵. بیت کوین سوخت نمی‌دهد

دولت‌ها می‌خواهند از دارندگان بیت کوین مالیات بگیرند. به‌نظر شما ماهیت بیت کوین اهمیتی به این موضوع می‌دهد؟ هر شخصی که از ماهیت این دارایی دیجیتال آگاهی دارد، موافق است که چنین کاری امکان‌پذیر نیست. بیت کوین حتی ذره‌ای در این مسیر کوتاه نمی‌آید. اگر گورکن عسل‌خوار را در نظر بگیرید، موجودی است که در قلمرو حیوانات تقریباً هر کاری که بخواهد، انجام می‌دهد؛ بدون آنکه از کسی یا چیزی بترسد. شباهت‌های این جاندار با بیت کوین شگفت‌انگیز است. بیت کوین عاری از احساسات است؛ زیرا فناوری‌ای است که برای تسهیل تراکنش‌های همتابه‌همتا طراحی شده است.

بیت کوین مدیرعامل یا ساختمان مرکزی ندارد که بتوان مقابل آن تظاهرات کرد. هیچ‌کس و هیچ‌چیزی وجود ندارد که درصورت موفقیت یا شکست، انگشتمان را به‌سمتش نشانه برویم و آن را مسئول بدانیم. اگر شکستی وجود داشته باشد، بدین‌معناست که همه ما شکست خورده‌ایم؛ چراکه همه‌چیز در بیت کوین بر‌اساس اجماع است. بیت کوین بر‌اساس ترجیح زمانی خود به پیش می‌رود و ذخایر ارزشی مانند طلا را به استاندارد تحت‌سلطه خود تبدیل می‌کند. نکته دیگر اینکه بیت کوین از نواقص فیزیکی و اجتماعی که جوامع درگیر آن هستند، خود را جدا کرده است.

جمع‌بندی

اگر کمی در گوگل درباره گورکن عسل‌خوار جست‌وجو کنید، احتمالاً ویدئوهایی خواهید دید که نشان می‌دهد چطور این حیوان نسبتاً کوچک هراسی از حیوانات بزرگ‌تر ندارد و در مقابل آن‌ها می‌ایستد. تشبیه بیت کوین به این موجود سیاه‌رنگ شاید رگه‌هایی از طنز داشته باشد؛ اما نگاهی به تاریخچه کوتاه این ارز دیجیتال نشان می‌دهد که واقعیتی در پسِ این تشبیه نهفته است.

در سال‌های گذشته، بیت کوین با چنگ‌و‌دندان از موجودیت خود دربرابر دولت‌ها، هکرها، اختلاف‌نظرها، منتقدان سرسخت و سقوط‌های تاریخی دفاع کرده و تا‌به‌حال دوام آورده است. در سال‌های اولیه پیدایش این ارز دیجیتال، برخی ماینرها تلاش کردند تا با حمله ۵۱ درصدی بلاک چین بیت کوین را تحت‌کنترل خود درآورند؛ اما نتوانستند. دولت‌ها این ارز دیجیتال را ممنوع کرده‌اند و سرمایه‌گذاران وال‌استریت نظیر وارن بافت آن را سَم یا مرگ موش نامیده‌اند؛ ولی بیت کوین دربرابر همه این حملات از خود مقاومت نشان داده است و درمقابل هر چیزی که خواسته نابودش کند، ایستادگی کرده است.

بسیاری از منتقدان که در سال‌های گذشته از بی‌ارزش‌بودن بیت کوین سخن می‌گفتند و از نابودی آن در آینده نزدیک خبر می‌دادند، اکنون با واقعیت این ارز دیجیتال کنار آمده‌اند. پذیرش هرچه‌بیشتر این ارز دیجیتال نزد مردم و سرمایه‌گذاری‌های نهادی، بیت کوین را به دارایی ارزشمند و محترم تبدیل کرده است و حتی برخی کشورها آن را به‌عنوان پول قانونی پذیرفته‌اند. درپایان باید بگوییم که سرسختیِ بیت کوین همه سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال را به آینده درخشان و تبدیل‌شدنش به ارز شماره‌یک جهان امیدوار کرده است. با‌این‌حال، فقط گذشت زمان مشخص خواهد کرد که آیا بیت کوین می‌تواند مقاومتش را ادامه دهد یا خیر.