بررسی اهمیت بیت تورنت در دنیای ارزهای دیجیتال
هنگامی که شرکت بیت تورنت اوایل سال ۲۰۱۸ به سازمان چینی ترون (TRON) و یا به طور دقیق‌تر به جاستین یو چن سان، بنیان‌گذار ترون، فروخته شد، حقیقتاً به پایان دوره‌ی حیات خود رسیده بود. شرکت بیت تورنت به کنترل سازمان ترون در آمد، این شرکت تقریباً به مدت ۱۵ سال با یک اکوسیستم بزرگ در ارتباط بود. کارمندان به جا مانده از این شرکت، اکنون کارمندان ترون هستند و مأموریت آن‌ها مأموریت ترون محسوب می‌شود.
بیت تورنت برای مدت ۱۰ سال در بسیاری از پروژه‌های تحقیق و توسعه برای گسترش فناوری‌هایی مانند شبکه‌های تحویل محتوا، همگام‌سازی فایل، ارسال فایل، ارتباطات همتا به همتا، راه‌اندازی وب‌سایت و پخش زنده پیش‌قدم شده بود. در پاییز سال ۲۰۱۷، این شرکت، پروژه‌ای را با هدف توسعه‌ی ارز دیجیتال منسجم در قلب پروتکل آغاز کرد و همین کار سبب شد که تا حدودی، به طور غیرمنتظره‌ای، برای این شرکت دستاوردهایی به همراه داشته باشد.
در ادامه به توضیح هرکدام از این موارد خواهیم پرداخت.
فناوری بیت تورنت
در قلب فناوری بیت تورنت، یک پروتکل توزیع فایل قرار دارد. این فناوری به منظور توزیع فایل‌های بزرگ و محبوب در سراسر اینترنت، بدون نیاز به وجود سرورهای بزرگ و پهنای باند زیاد، طراحی شده است.
برخلاف ارزهای دیجیتال، پای هیچ توکنی در میان نیست. در عوض، اقتصاد این سیستم بر مبنای روابط پایاپای موقتی است که در آن، طرفین مبادله بیشتر با فردی مبادله می‌کنند که پیش از آن، با آن ها چیزی به اشتراک گذاشته باشند. مابقی خصوصیات چگونگی کارکرد آن در اینجا مطرح نیست، اما شایان ذکر است که بعدها به منظور حفاظت از شرکت و بنیانگذاران در مقابل حملات مستقیم، اهداف اقتصادی مهم تلقی شدند.
برام کوهن، توسعه دهنده و خالق بیت تورنت است. هدف برام از عرضه نسخه‌های کپی فایل‌های رسانه‌ای، هرگز نقض حق تکثیر و یا منزوی ساختن صنعت قدیمی و میلیاردی نبود. با این حال این اختراع او، تا حدی باعث این موضوعات شد.
در نتیجه‌ی اقدامات بی غرض برام کوهن، حتی با وجود آن که فناوری بیت تورنت به محبوبیت چشمگیری در به اشتراک گذاشتن غیر قانونی فایل‌های رسانه‌ای دست یافت، گاهی پهنای باند رساننده‌ی خدمات اینترنتی (ISP) را به دردسر می‌انداخت.
از یک سمت خطر بسته شدن بیت تورنت را تهدید می‌کرد و از سمت دیگر حمایت‌های پرشور به دفاع از آن می‌پرداخت، اما نداشتن هیچ گونه قصد غیرقانونی، و در مقابل، وجود آن چه که وکلا به آن «موارد استفاده از محصول که حق کپی رایت را نقض نمی‌کند» می‌گویند، در نهایت به دور نگه داشتن فناوری بیت تورنت از مداخله‌ی جدی از سوی ISPها و یا دولت کمک کرد.
مسلما تلاش‌های بسیاری از سوی ISPها برای مداخله در ترافیک بیش از اندازه‌ی بیت تورنت صورت گرفت، اما تلاش‌های همه جانبه و قانونی برای رفع این موضوع تحقق نیافتند. به طور عمده، این موضوع به این دلیل بود که هیچ کس تنها به دلیل یک سری مصارف مسئله ساز قانونی، تمایلی به داشتن پیشینه‌ای قانونی در محدودسازی فناوری با هدف عمومی نداشت.
جای تعجب ندارد که کل داستان پیچیده‌تر است و در مورد هر دو دیدگاه، لابی‌گری صورت گرفته است. همچنین، تلاش‌های بسیاری در جهت آسیب رساندن به ترافیک بیت تورنت انجام شده و این شرکت برای سازگار کردن پروتکل، به منظور کاهش میزان تهاجمی بودن آن در دنیا، ابتکار چشمگیری به خرج داده است.
زمینه‌ی گسترده‌تری که وجود داشت، ایجاد سریع پهنای باند و ظهور برنامه‌های جدید بود که بیش از بیت تورنت خواهان پهنای باند بوده‌اند. در آن زمان، توقف آسان ترافیک بیت تورنت مانند گذشته، اولویت اول ISPها بود و در نتیجه، ISPها انرژی خودشان را روی موضوع دیگری متمرکز کردند.
شرکت بیت تورنت
شرکت بیت تورنت (BitTorrent Inc) تمام دوران حیاتش را با به طور مداوم با سود بردن از عوامل اکوسیستم بیت تورنت و یا اغلب پوزش از رسوایی عوامل بسیارِ دیگری از این اکوسیستم، گذرانده است. این شرکت همچنان دو مورد از پر استفاده‌ترین کلاینت‌های بیت تورنت را که شامل «Bittorrent» و «uTorrent» می‌شود، سرپرستی می‌کند. شرکت بهترین استفاده را از فناوری تورنت می‌برد و با استفاده از تبلیغ این فناوری به میلیون‌ها کاربر، کسب درامد می‌کند.
این شرکت، فرهنگ خود را از هرگونه فعالیت در زمینه نقض قانون حق تکثیر و یا تشویقی، دور نگاه داشته است. اما به‌روزرسانی و ایمن‌سازی فناوری که قسمت اعظمی از اکوسیستم بیت تورنت روی آن اجرا می‌شود را ادامه داده است.
اکوسیستم بیت تورنت
اکوسیستم شامل افرادی می‌شود که از این فناوری استفاده می‌کنند. همانند پروژه‌های حوزه‌ی بلاک چین و بیت کوین، نقش‌های مهم بسیار زیادی وجود دارد اما هر نقش توسط تعدادی شرکت‌کننده انجام می‌شود.
عوامل سازنده‌ی اکوسیستم بیت تورنت عبارت‌اند از:
۱- توسعه‌دهندگان و توزیع‌کنندگان نرم‌افزار کاربری که همان طور که در سایت bittorrent.org نیز مستندسازی شده است، با استفاده از پروتکل باز بیت تورنت ارتباط برقرار می‌کنند.
۲- متصدیان هزاران سایت تورنت خصوصی و عمومی که به کاربران در پیدا کردن فایل مورد نظر برای دانلود کمک می‌کنند، کاتالوگ فایل‌های تورنت و مکانیزم‌های گزینش اجماع را تهیه می‌کنند.
۳- گروه وارِز (warez): یک گروی زیرزمینی که در آن، افراد، نسخه‌های باکیفیت فیلم‌ها و دیگر رسانه‌ها را جمع‌آوری کرده، قفل آن‌ها را باز می‌کنند و در سایت‌های تورنت منتشر می‌کنند. متصدیان نودهای ردیاب به همتایان کمک می‌کنند تا به طور مؤثر یکدیگر را پیدا کنند (در گذشته زیرساختی نیاز داشت که اکنون وجود آن اختیاری است).
۴- چند صد میلیون مصرف‌کننده، به معنای واقعی کلمه، در هر کشور موجود در کره‌ی زمین، از نرم‌افزار تورنت برای دانلود فایل استفاده می‌کنند. بسیاری از نقش‌های درون اکوسیستم بیت تورنت، در حال ظهور در زمینه‌ای هستند که در آن هیچ طرح و خود سازمان‌دهی وجود نداشته و هیچ رهبری نیز وجود ندارد و همچنین نهادهای بسیار کمی به اداره‌ی فعالیت‌ها و زمان انجام آن‌ها توسط افراد می‌پردازند.
۵- نقش شرکت بیت تورنت و برام کوهن، هردو، در اکوسیستم بیت تورنت مدت بسیار طولانی است که دور افتاده است، برام کوهن به عنوان پدر مورداحترام اما منع شده‌ی فناوری، و شرکت بیت تورنت به عنوان فروش یک‌جایی که به شدت مورد تنفر واقع شد، نرم‌افزار مورد علاقه‌ی همه را به میزان زیادی تبلیغ کرد و به دفعات، در توسعه‌ی ویژگی‌هایی که انجمن به آن‌ها نیاز مبرمی داشت، شکست خورد (بیشتر در مورد پنهان‌سازی هویت و کشف محتوا).
آیا ورود بیت تورنت به دنیای ارزهای دیجیتال اهمیت داشت؟
اولین چیزی که باید به آن توجه داشت این است که بیت تورنت یک زمانی اهمیت داشت و زمان این جمله، گذشته است. به اعتقاد من دیگر آن‌قدرها اهمیت ندارد و چندین سال است که واقعاً دیگر اهمیتی ندارد.
درست است، همچنان پایگاه کاربری بزرگی دارد، اما دیگر مانند گذشته هیچ ارتباطی با آن ندارد. دلیل این موضوع آن است که مدت زمان زیادی از شروع فعالیت صنعت رسانه می‌گذرد و بیت تورنت دیگر مانند گذشته یک تهدید وجودی نیست. البته منظورم آن است که اکوسیستم بیت تورنت اهمیت داشت (شرکت بیت تورنت در آن زمان نقش مهمی را ایفا می‌کرد اما به ندرت تأثیر قاطعانه‌ای داشت و بیشتر اوقات از به دست گرفتن نقش رهبری اجتناب می‌کرد.)
اهمیت اکوسیستم بیت تورنت در گذشته، اساساً به دو دلیل بود:
اولاً، بیت تورنت برای اولین بار توانست با اتصال به اینترنت و بدون نیاز به زیرساختی مخصوص، امکان اشتراک‌گذاری فایل‌های بسیار بزرگ را برای تمامی افراد فراهم آورد. این امر منجر به افزایش محبوبیت بیت تورنت در به اشتراک گذاشتن فایل‌های رسانه‌ای دیجیتال شد. این شرکت اولین و یا جدیدترین فناوری در این حوزه نبود، اما تقریباً با قاطعیت می‌توان گفت که مقیاس حوزه‌ی فعالیتش، بزرگ‌ترین بود. در حقیقت به جای شرکت و فناوری، جامعه‌ی گسترده‌تر، جای خالی به وجود آمده را برای عرضه‌ی دایرکتوری‌های انتخاب و گردآوری شده و شاخص‌های جستجو، با فناوری‌های وب رده عام، انجمن‌های اشتراکی میزبانی‌شده به صورت عمومی و خصوصی، رتبه‌های جمع سپاری و امتیازات اعتبار، استانداردهایی بالفعل برای نامیدن و کدگذاری فایل‌ها و همچنین ویژگی‌های بی‌شمار دیگری که فناوری خام را به اکوسیستمی در حال پیشرفت و قابل‌استفاده تبدیل می‌کرد، پر کردند. در نتیجه‌ی این محبوبیت بود که ترافیک بیت تورنت به گونه‌های مختلفی گزارش می‌شد و ۱۰ درصد و گاهی بیش از ۵۰ درصد از کل ترافیک اینترنت را مصرف می‌کرد.
تبدیل فایل‌ها به صورتی که به طور جزئی قابل اشتراک گذاری باشند، برای صنعت رسانه‌ای که از اینترنت تنها به عنوان کانال فروش دیگری که در آن فرمت جدیدی از فایل را می‌توانست توزیع کند، چالش محسوب می‌شد و صفحه‌ی گرامافون، کاست، سی دی، VHS و DVD جای خودشان را به ترتیب به فایل های MP3 و MP4 دادند. اما نباید این گونه می‌بود، زیرا تحویل نسخه‌ی کپی یک فایل به یک مصرف‌کننده در اینترنت، بدین معنا بود که پیشگیری از دست به دست شدن آن میان مصرف کنندگان در اینترنت، کار دشواری می‌شود. بیت تورنت در انتهای صف طولانی فناوری‌هایی که یک بار از رده خارج شده بودند قرار داشت و برای همه، رویکردی مبتنی بر فایل برای ساخت مدل تجارت رسانه‌ی گروهی بود.
دوماً، معماری غیرمتمرکز و بازِ فناوری و انجمن بدین معناست که ضرورتاً، متوقف ساختن اشتراک فایل بیت تورنت امری غیرممکن بود. سیستم‌های اشتراک فایل آمدند و رفتند و همیشه توسط یک سری نقاط ضعف متمرکز از پا در آمدند، اما بیت تورنت مقاومت کرد.
در حالی که حملات فنی، قانونی و بی‌پایانی در بخش‌های مختلف اکوسیستم بیت تورنت بوده است، اما این اکوسیستم تأثیرناپذیر باقی مانده و همچنان به اندازه‌ی دهه‌های پیش فعالیت می‌کند.
این حقیقت که شرکت بیت تورنت نیز روند مالکیت خود را حفظ کرده است، تا حدی به دلیل احتیاط زیاد و تلاش‌های پیش کنش‌گری برای یافتن منفعت اشتراک گذاری فایل بوده است. اما بیشتر به دلیل آشکار بودن این موضوع بوده است که تعطیل کردن این شرکت، خرابی زیادی در اکوسیستم بیت تورنت به بار نخواهد آورد.
این موضوع، به سادگی، یک شریک نسبتاً سودمند را با بهای راندنِ تعداد بسیار زیادی مصرف‌کننده، حذف می‌کند. کاربران بیت تورنت تنها یک نرم‌افزار تورنت دیگری پیدا خواهند کرد و اکوسیستم بدون هیچ‌گونه افتی ادامه خواهد یافت.
بیت تورنت اساساً به دلیل انعطاف پذیری چشمگیرش اهمیت داشت. علی رغم تأثیر مختل‌کننده‌ای که روی صنعت رسانه داشته و سیل فعالیت غیرقانونی که به نظر می‌رسد فعال شده است، اثبات کرده است که به طور باور نکردنی مقاوم است.
شاید بزرگ‌ترین دستاورد برام در بیت تورنت، اثبات مفهوم دقیقاً یک نوع شبکه‌ی کاملاً مقاوم در برابر محدودسازی بود که هنگامی که ساتوشی ناکاماتو به بیت کوین فکر می‌کرد، آن را در سر داشت.
سلام
بیت تورنت توی ایران قابل خرید و فروشه؟