چرا بانکها از بیت کوین متنفرند؟
ارزهای دیجیتال شکلی از پول رمزنگاریشده هستند که از درجه امنیت بالایی برخوردارند. این شکل از پول در سالهای اخیر توانسته محبوبیت زیادی یافته و نظر بسیاری از مردم را به خود جلب کند. انواع مختلفی از ارزهای دیجیتال وجود دارد که برای نمونه میتوان به بیت کوین، اتریوم، ریپل، بیت کوین کش، لایت کوین و کاردانو اشاره کرد.
با وجود اینکه بیشترِ بانکها و مؤسسات مالی در سراسر دنیا رویکردی خصمانه و منفی در برابر ارزهای دیجیتال در پیش گرفتهاند، واقعیت این است که این ارزها از مزایای متعددی نسبت به پول رسمی برخوردارند. بانکها معمولا دست روی نوسانات شدید قیمتی ارزهای دیجیتال و نیز قابلیت استفاده از آن برای پولشویی میگذارند و به این دو دلیل، مردم را از کار کردن با ارزهای دیجیتال برحذر میدارند.
با وجود همهی این هشدارها، ارزهای دیجیتال طی چند ماه گذشته از رشد چشمگیری برخوردار بودند و همین مسأله موجب خشم بانکها شده است. اما دلیل این عصبانیت چیست و چرا بانکها از ارزهای دیجیتال متنفرند؟ در ادامه به بررسی اصلیترین دلایل این رویکرد خصمانه میپردازیم.
حجم بازار ارزهای دیجیتال از حجم بانکهای اصلی دنیا نیز بزرگتر میشود
در ۱۶ فوریه ۲۰۱۸، ارزش بازار ارزهای دیجیتال به رقم ۴۷۰ میلیون دلار رسید. این رقم حتی از ارزش بانک جیپی مورگان چیس (JPMorgan Chase) که بزرگترین بانک ایالات متحده است نیز بیشتر بود.
حجم بازار بیت کوین به تنهایی چیزی معادل ارزش بانکِ چین است. مجموع ارزش بازار اتریوم نیز با بانک مورگان استنلی (Morgan Stanley) تقریبا برابر است.
بانکها نگران این هستند که اگر رشد کنونی بازار ارزهای دیجیتال همچنان ادامه یابد، تأثیری منفی روی عملکردشان ایجاد شود. هدف بانکها از مبارزه با ارزهای دیجیتال کاهش نرخ رشد آنهاست.
بانکهای زیادی در سراسر دنیا اعلام کردند که مشتریانشان نمیتوانند با کارتهای اعتباری به خرید ارزهای دیجیتال بپردازند. این اقدام در راستای کاهش رشد شدید بازار ارزهای دیجیتال بوده است.
افزایش شدید رشد قیمت ارزهای دیجیتال
در اواخر سال ۲۰۱۷ میلادی، قیمت بیت کوین رشدی خیرهکننده داشت و طی ۱۲ ماه از ۱۰۰۰ دلار به ۲۰,۰۰۰ دلار رسید. البته پس از گذشت چند ماه این قیمت با کاهش شدیدی روبرو شد.
این کاهش قیمت سبب شد برخی تحلیلگران این گونه نتیجهگیری کنند که حباب قیمتی بیت کوین که در سال ۲۰۱۷ ایجاد شده ترکیده است. اما برخی دیگر از کارشناسان چنین نظری ندارند. مایکل جکسون (Michael Jackson) که یک کارشناس تحلیلگر در حوزهی بیت کوین است با رد این ادعا میگوید هنوز بیت کوین با حداکثر قیمت خود بسیار فاصله دارد و این حداکثر قیمت میتواند ۱۰۰ برابر بیشتر از میزان کنونی باشد.
مدتی پیش، جیمی دیمون (Jamie Dimon) مدیرعامل بانک جیپی مورگان چیس ارزهای دیجیتال را نوعی «کلاهبرداری» دانست. او بعدها ضمن تحسین فناوری بنیادین بیت کوین (یعنی بلاک چین) از اظهارنظر منفی خود دربارهی این ارز دیجیتال اظهار تأسف کرد.
او همچنین گفت با اینکه علاقهای به این موضوع ندارد، بارها درباره آن اظهارنظر کرده است. جالب اینجاست که بانک جیپی مورگان مدتی پیش یک صندوق سرمایهگذاری را که در زمینهی بیت کوین نیز به فعالیت مشغول است خرید.
افزایش ارزش ارزهای دیجیتال موجب خواهد شد بسیاری از مردم جذب آن شوند و از ارزهای دیجیتال به جای پول رسمی کشور خود استفاده کنند. این رویه در نهایت موجب ایجاد اختلالی جدی در عملکرد بانکها خواهد شد.
عملکرد غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال
ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند و دو کاربر برای انجام تراکنش با آن نیاز به واسطه ندارند. این رویه درست بر خلاف فلسفهی وجودی بانکهاست. بانکها درواقع بهعنوان واسطه برای تراکنشهای مالی ایجاد شدند.
رشد سریع ارزهای دیجیتال موجب هراس بانکها شده است، زیرا مدیران آنها بر این باورند که روند کنونی میتواند به بیارزش شدن بانکها بیانجامد. اگر تعداد قابل توجهی از مردم به ارزهای دیجیتال روی آورند، از مشتریان بانکها نیز کاسته شده و در نتیجه درآمد بانکها و سرمایهگذاران آنها هم کاهش مییابد. مردم برای سرمایهگذاری در بازار ارزهای دیجیتال هم حتی نیاز چندانی به مشاوره با بانکها ندارند، زیرا کانالهای زیادی در شبکههای اجتماعی وجود دارد که به سرمایهگذاران کمک میکند تصمیمهای منطقیتری برای خریدوفروش ارزهای دیجیتال اتخاذ کنند.
خلاصه اینکه بانکها نگرانند فناوری جدید جایگزین آنها شود. بانکها ارزهای دیجیتال را نه به چشم یک همکار، بلکه به چشم یک رقیب میبینند و به همین دلیل از آن بیزارند.
انتقال حجم زیادی پول رسمی از یک کشور به کشوری دیگر فرآیندی زمانبر و پرهزینه است. فناوری جدید امکان این کار را طی چند دقیقه فراهم میسازد. اگر این روند همچنان گسترش یابد، روزبهروز از میزان کنترل بانکها بر اقتصاد کاسته میشود.
الزامات قانونی مرتبط با سرمایهگذاری روی ارزهای دیجیتال
بیشتر کسانی که روی ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری میکنند، مبالغی کلان را به این کار اختصاص میدهند. در بسیاری از موارد، سرمایهگذاری صورت گرفته و سود ناشی از آن دوباره به حساب بانکی سرمایهگذار بازمیگردد. بانکها و مؤسسات مالی وظیفه دارند اطمینان حاصل کنند که سرمایهگذاریهای صورت گرفته و درآمد ناشی از آنها از طریق پولشویی و فعالیتهای غیرمجاز نبوده است. انجام این تحقیقات برای شناسایی منشاء پول و الگوی کسب سود به هیچ وجه ساده نیست و نیازمند صرف زمان و هزینه است. بانکها تمایلی به اختصاص منابع برای انجام این عملیات ندارند.
ارزهای دیجیتال یک فناوری نوین به شمار میروند
ارزهای دیجیتال یک پدیدهی نسبتا جدید به شمار میروند. فناوری بلاک چین نیز معمولا پیچیدگیهای بسیاری با خود به همراه دارد. این پیچیدگی و نو بودن سبب شده بسیاری از بانکها و مؤسسات مالی که درک درستی از این فناوریها ندارند، آن را ناخوشایند بدانند. واقعیت این است که بسیاری از بانکها از درک قابلیتها و مزایایی که فناوری بلاک چین میتواند برایشان به همراه داشته باشد غافل هستند. اما هر فناوری جدید در آغاز معمولا با چنین وضعیتی روبرو میشود. تلفنهای هوشمند نیز در ابتدا چندان مورد توجه مردم نبودند، زیرا نسبت به تلفنهای همراه معمولی به مراتب پیچیدهتر بودند. اگر از این دید به قضیه نگاه کنیم، این جنبه از مخالفت بانکها را باید به حساب عدم درک درست آنها از این فناوری نوین بدانیم.
ناتوانی در رهگیری تراکنشها
یکی از دلایل مخالفت بانکها با ارزهای دیجیتال این است که سابقهی تراکنشهای صورت گرفته با آن نمیتواند جزئیات مورد نظر آنها را به همراه داشته باشد. سوابق تراکنشها در بلاک چین صرفا نشانگر جابهجایی پول از یک نشانی عمومی به یک نشانی عمومی دیگر است و مشخصات کاربران در آن اعلام نمیشود. شناسایی دقیق جزئیات تراکنشها و کاربران آن از اهمیت زیادی در زمینهی مبارزه با پولشویی برخوردار است.
مشاغل بانکی
یکی دیگر از دلایلی که سبب شده بانکها دل خوشی از ارزهای دیجیتال نداشته باشند این است که گسترش استفاده از ارزهای دیجیتال میتواند به کاهش نیاز مردم به بانکها بیانجامد. اگر پول رسمی کشورها دیگر بیمصرف شوند، بانکها نیز احتمالا ورشکسته خواهند شد؛ زیرا دیگر مشتری نخواهند داشت. این به معنای از دست رفتن شغل کارمندان و مدیران بانک است.
هر انسانی برای زندگی نیاز به داشتن شغل و کسب درآمد دارد. بانکها نگران این هستند که فناوری پول رمزنگاری شده سبب کاهش تدریجی اهمیت بانک و در نهایت از بین رفتن آنها شود. در این صورت، پرسنل بانک باید به دنبال شغل دیگری برای خود باشند. بیتردید حتی تصور کردن این سناریو نیز میتواند برای بانکها بسیار آزاردهنده باشد.
نتیجهگیری
ارزهای دیجیتال همچنان تهدیدی بزرگ برای بانکها به شمار میروند. این فناوری رشدی بیسابقه و چشمگیر را طی چند ماه گذشته تجربه کرد. همچنین پروژههای زیادی برای عرضهی ارز دیجیتال جدید دست به عرضه اولیه سکه (ICO) زدند. همچنین بر تعداد سرمایهگذاران این حوزه نیز افزوده شده است.
قرنهاست که کنترل اقتصاد مبتنی بر پول رسمی در دست بانکها بوده است. اما گسترش ارزهای دیجیتال و امکان خریدوفروش با آنها میتواند قواعد این بازی را برای همیشه تغییر دهد.
عالی بود ممنون