رفتن بیت کوین به ماه با پذیرش ETF؛ چقدر باید منتظر باشیم؟

پذیرش ETF بیت کوین؛ اتفاقی که می‌تواند سیلی از سرمایه را وارد بازار بیت کوین کند و قیمت این ارز دیجیتال را به سطوح رویایی برساند. طی چند سال گذشته، مسئله تأیید یا ردّ صندوق‌ قابل معامله در بورس (ETF) بیت کوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC)، یکی از داغ‌ترین مباحث جامعه بیت کوین و ارزهای دیجیتال بوده است. پذیرش ETF در بزرگ‌ترین میزبان بازارهای سرمایه یعنی آمریکا، به بیت کوین رسمیت می‌بخشد و درها را برای ورود شرکت‌های سرمایه‌گذاری عظیم باز می‌کند. اما وضعیت تأیید قانونی این صندوق، اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد؟ چه عاملی می‌تواند سبب مقبولیت این صندوق در نظر اعضای کمیسیون بورس آمریکا شود؟ روشی نوین برای مقابله با دستکاری بازار یا افزایش فشار سرمایه‌گذاران؟

همچنین بخوانید: ETF بیت کوین چیست؟

در ادامه، با استفاده از مقاله‌ای که اخیراً در وب‌سایت دیکریپت منتشر شده است، به وضعیت فعلی طرح‌های پیشنهادی برای صندوق‌ قابل معامله بیت کوین و روش‌های مؤثر برای اخذ مجوز قانونی ETF بیت کوین، نگاهی خواهیم داشت.

به‌گفته افراد بسیاری در صنعت ارزهای دیجیتال، ارائه مجوز از سوی نهادهای قانونی ایالات متحده برای راه‌اندازی صندوق‌ قابل معامله در بورس بیت کوین امری خارق‌العاده محسوب می‌شود و اگر این اتفاق رخ دهد، میزان اطمینان افراد به برترین ارز دیجیتال جهان به‌شدت افزایش خواهد یافت. تحلیل‌گران زیادی می‌گویند مانند آنچه در مورد طلا رخ داد، اگر ETF بیت کوین پذیرفته شود، سرمایه‌گذاران خُرد و سازمانی دسته‌دسته وارد این بازار می‌شوند و قیمت پادشاه ارزهای دیجیتال به «ماه» می‌رسد و حتی فراتر می‌رود.

صندوق قابل معامله در بورس، قیمت یک دارایی پایه (در این مورد، بیت کوین) را دنبال می‌کند تا یک ابزار سرمایه‌گذاری ارائه دهد که سرمایه‌گذاران بتوانند بدون نیاز به نگهداری این دارایی، از آن سود ببرند. درواقع، نگهداری ارزهای دیجیتال، چالش‌ها و مشکلات خاصی را به همراه دارد که مسئولیت امانی (کاستدی) فقط یک مورد از این مشکلات است.

پذیرش ETF در آمریکا به‌معنای این است که سرمایه‌گذاران می‌توانند مانند سرمایه‌گذاری در سهام، در بیت کوین هم سرمایه‌گذاری کنند؛ به این صورت که سرمایه‌گذاری کاملاً رسمی خواهد بود و حتی قابل ارث ‌رسیدن است.

اما تا به‌ امروز علی‌رغم تمام تلاش‌ها از سوی فعالان صنعت ارزهای دیجیتال، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در برابر ایده اعطای مجوز به صندوق ETF بیت کوین مقاومت کرده است. آیا راهی برای تغییر نظر این کمیسیون وجود دارد؟

تاریخچه مختصری از ETF بیت کوین

از اولین درخواست در سال ۲۰۱۳ تاکنون، تلاش‌های صنعت ارزهای دیجیتال برای اخذ تأییدیه کمیسیون بورس و اوراق بهادار بی‌ثمر مانده است و مقامات قانون‌گذار تمایل چندانی برای همکاری با این صنعت ندارند.

آخرین جواب منفی از سوی این کمیسیون در پاسخ به درخواست مجوز در فوریه ۲۰۲۰ (اسفند ۹۸) اعلام شد. این درخواست از سوی شرکت مدیریت سرمایه ویلشایر فینکس (Wilshire Phoenix) در ژانویه ۲۰۱۹ (بهمن ۹۷) مطرح شده بود. پیش از اینکه این درخواست هم نهایتاً رد شود، ۶ مرتبه مورد تجدیدنظر قرار گرفت.

کمیسیون بورس آمریکا بارها به نگرانی‌های خود درباره بازار بیت کوین اشاره کرده است. ازجمله این نگرانی‌ها می‌توان به محدودیت در حفاظت از دارایی سرمایه‌گذار و احتمال دستکاری بازار اشاره کرد. بیت کوین در بنگاه معاملاتی واحدی معامله نمی‌شود و این مسئله احتمال دستکاری بازار بیت کوین توسط صرافی‌های غیرقانونی را افزایش می‌دهد.

جی کِلیتون (Jay Clayton)، رئیس کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، گفته است که همچنان پرونده صندوق ETF بیت کوین، یا حداقل نسخه‌ای توکنیزه از آن (توکن‌هایی با پشتوانه بیت کوین) را باز نگه می‌دارد. با این حال، اینکه آیا این اتفاق می‌تواند بازار شفاف‌تری با حذف مجرمان ایجاد کند یا اتفاق دیگری در راه است، هنوز مشخص نیست. در اینجا به برخی از مهم‌ترین شرایط لازم برای پذیرش ETF بیت کوین اشاره می‌کنیم.

شفافیت و نقدینگی کافی

در سال ۲۰۱۹، رابرت جکسون جونیور (Robert Jackson Jr.)، یکی از اعضای سابق کمیسیون بورس و اوراق بهادار، اظهار داشت که صندوق قابل معامله در بورس بیت کوین هنگامی تأیید خواهد شد که بازار این ارز دیجیتال به‌اندازه کافی شفافیت و نقدینگی داشته باشد و بازیکنان بزرگتری به آن بپیوندند.

در کنفرانس آینده فین‌تک (Future of FinTech) که شرکت تحلیل داده سی‌بی اینسایتس (CB Insights) برگزار کرده بود، جکسون ادعا کرد کمیسیون بورس و اوراق بهادار به‌علت برخی نگرانی‌ها در خصوص معایب بیت کوین و همچنین احتمال کلاه‌برداری، در تأیید طرح پیشنهادی ETF بیت کوین تعلل کرده است.

جکسون در سخنرانی خود اظهار داشت که صنعت ارزهای دیجیتال هنوز «ملزومات اساسی بازار» را برای گسترش معاملات کلان مهیا نکرده است.

افزایش قابل‌توجه قیمت بیت کوین

تام لی (Tom Lee)، بنیان‌گذار شرکت مشاوره و تحقیقات فانداسترات گلوبال ادوایزرز (Fundstrat Global Advisors) نیز به تبعیت از فضای غالب در سال ۲۰۱۹، چندان به تصویب ETF بیت کوین خوش‌بین نبود. او در کنفرانس سال ۲۰۱۹ بلاکشو (BlockShow) در سنگاپور اظهار داشت که بازار فعلی بیت کوین برای اینکه پایداری و پویایی موردنیاز برای ETF بیت کوین را به‌ وجود بیاورد، آماده نیست و بیش از حد کوچک است.

لی حتی اشاره کرد که یک واحد بیت کوین باید به ارزشی معادل با ۱۵۰,۰۰۰ دلار برسد تا ETF بیت کوین بتواند به‌خوبی کار کند.

چارچوبی برای مقابله با دستکاری بازار

چارلز بوارد (Charles Bovaird)، مدیر بخش محتوا در شرکت تحقیقاتی ارزهای دیجیتال کوانتوم اکونومیکس (Quantum Economics)، در مصاحبه‌ای گفت:

یکی از تحولاتی که می‌تواند این مشکل را حل کند، رشد مستمر و گسترده‌شدن بازار بیت کوین و همچنین بهبود تدریجی در اساس بازار این ارز دیجیتال، یعنی صرافی‌ها است.

در سال ۲۰۱۹، کمیسیون بورس ایالات متحده دو راه برای مطابقت ETF بیت کوین با معیارهای این نهاد که در «قانون بازار معاملات» تبیین شده است، مطرح کرد:

• اول اینکه متقاضیان این صندوق نشان بدهند که بیت کوین «ماهیتاً در برابر کلاه‌برداری و دستکاری بازار مقاوم است»
• و دوم اینکه برای فهرست‌شدن در هر پلتفرم معاملاتی، ETF بیت کوین با «بازاری قانونی با اندازه‌ای قابل‌توجه»، وارد توافق‌نامه‌ای نظارتی شود.

تحقق کامل اولین شرط غیرممکن است، اما شرکت حقوقی ارزهای دیجیتال سالیدوس لبز (Solidus Labs) و برخی دیگر از نهادهای فعال در این حوزه در حال ایجاد و توسعه چارچوب‌هایی برای راهکارهای نظارتی هستند که بتوانند بر خطر دستکاری در سرتاسر چندین بازار کنترل داشته باشند.

متیو گراهام (Matthew Graham)، بنیان‌گذار شرکت سرمایه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال سینو گلوبال کپیتال (Sino Global Capital)، در این مورد گفت:

از نگاه ما، احتمالاً سرنوشت‌سازترین و مهم‌ترین قدم، ایجاد یک چارچوب نظارتی مشترک و مناسب برای مقابله با دستکاری بازار است. با این حال، ما بر این باوریم که یکی دیگر از عوامل مهم، افزایش علاقه سازمان‌ها به بیت کوین است که می‌تواند بر احتمال تصویب صندوق قابل معامله این ارز دیجیتال تأثیر به‌شدت مثبتی داشته باشد. هر شرکت یا صندوق سرمایه‌گذاری قانونی با سرمایه‌گذاری روی بیت کوین، مقامات قضایی را یک گام به‌سوی تأیید صندوق قابل معامله نزدیک‌تر می‌کند.

بازار گسترده و تقاضای خُرد

در مارس ۲۰۲۰ (بهمن ۹۸)، کریس همپستد (Chris Hempstead)، مدیر توسعه کسب‌وکار سازمانی در ایندکس‌آی‌کیو (IndexIQ)، شرکت ارائه‌کننده خدمات صندوق پوشش ریسک و صندوق قابل معامله در بورس، در گفت‌وگو با برنامه تلویزیونی ETF Edge از شبکه CNBC، اظهار داشت:

 در برخی موقعیت‌ها، هنگامی که تقاضای بازار و تقاضای سرمایه‌گذاران آونگ را به نقطه خاصی هدایت می‌کند، کمیسیون بورس و اوراق بهادار احتمالاً نگاهی دیگر به صندوق قابل معامله در بورس بیت کوین خواهد داشت و از جوانب دیگری آن را بررسی خواهد کرد.

همپستد افزود که آخرین جواب منفی کمیسیون به ایجاد این صندوق پایان داستان نیست، اما به‌عقیده او تصویب این صندوق در آینده نزدیک اتفاق نخواهد افتاد.

رایان آلفرد (Ryan Alfred)، رئیس شرکت دیجیتال اَسِتس دیتا (Digital Assets Data)، شرکتی فین‌تک در حوزه دارایی‌های دیجیتال، کمی پیش گفت کمیسیون بورس و اوراق بهادار به‌دنبال این است که قیمت بیت کوین را از پلتفرم‌های فعال در داخل خاک آمریکا به دست بیاورد، به‌جای اینکه به صرافی‌هایی مانند بایننس استناد کند.

این امر ممکن است در حال وقوع باشد. افزایش حجم معاملاتی در قراردادهای آتی بیت کوین در پلتفرم بکت (Bakkt) نشانه‌های اولیه این تحول را نشان داد؛ اما اخیراً، محبوبیت صندوق سرمایه‌گذاری بیت کوینِ شرکت گری‌ اسکیل (Grayscale) توجه از سوی سرمایه‌گذاران سازمانی به این دارایی دیجیتال را برجسته‌تر کرده است.

با این حال، اندی هافمن (Andy Hoffman)، مالک شرکت مشاوره کریپتوگلدسنترال (CryptoGoldCentral)، در مصاحبه‌ای توضیح داد:

با تمام اطلاعاتی که در مورد ارائه خدمات امانی ارزهای دیجیتال (مانند صندوق سرمایه‌گذاری بیت کوین گری اسکیل) و تعیین قیمت بیت کوین داریم، چندان معقول نیست که در این مرحله فکر کنیم کمیسیون بورس و اوراق بهادار این موارد را مهم تلقی می‌کند.

فشار از سوی سرمایه‌گذاران سازمانی

به‌عقیده هافمن، تأیید ETF بیت کوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار اجتناب‌ناپذیر است. وی افزود:

فشار خرید از سوی شركت‌های قانونی سرمایه‌گذاری مانند فیدلیتی (Fidelity)، گلدمن ساکس (Goldman Sachs) و جی‌پی مورگان (JP Morgan) كه همگی طی سال جاری وارد فضای ارزهای دیجیتال شده‌اند، نادیده‌گرفتن بیت کوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار را غیرممکن خواهد کرد.

در ماه ژوییه (مرداد)، اداره ممیزی ارزی آمریکا (OCC) ایالات متحده که سیستم بانک‌داری فدرال این کشور را تحت کنترل دارد، ارائه خدمات امانی (کاستدی) ارزهای دیجیتال توسط بانک‌ها را قانونی اعلام کرد و ایالت وایومینگ آمریکا در ماه سپتامبر (شهریور)، صرافی کراکن را به‌عنوان اولین بانک آمریکایی ارزهای دیجیتال پذیرفت. هافمن اظهار داشت:

مشخص شد كه مقامات ایالات متحده، در بخش فدرال و ایالتی، نیاز به پذیرش بیت کوین را حس کرده‌اند.

ریاست جمهوری بایدن؟

به‌عقیده مایک مک‌گلون (Mike McGlone)، کارشناس ارشد کالا در بلومبرگ، دولتی که بیشتر وارد عمل شود، احتمالاً تحت رهبری جو بایدن، می‌تواند تفاوت بسیاری ایجاد کند. او در توییتر خود نوشت:

ریاست جمهوری بایدن می‌تواند باعث افزایش قیمت بیت کوین شود. رهبری جدید می‌تواند سیاست ناکارآمد دولت ترامپ در مورد بازار ارزهای دیجیتال را تغییر دهد، بیت کوین را به‌سمت پذیرش همگانی نزدیک‌تر کند و شانس تأیید صندوق قابل معامله در بورس این ارز دیجیتال را افزایش دهد.

با این حال، چارلز بوارد مخالف این نظریه است. او گفت:

مطمئن نیستم که حضور بایدن در کاخ سفید بتواند تأثیر مثبتی بر فرایند اخذ مجوز برای ETF بیت کوین داشته باشد.

در عوض، به‌نظر بوارد تمایل اعضای کمیسیون بورس به فناوری ارزهای دیجیتال، مانند هستر پیرس (Hester Pierce) که در سال ۲۰۱۹ حمایت خود را در مورد ETF بیت کوین ابراز کرد و اخیراً برای دوره دوم انتخاب شده است، می‌تواند تأثیر بسزایی در روند تأیید داشته باشد.

هنگامی‌که کمیسیون بورس و اوراق بهادار در فوریه ۲۰۲۰، با تشکیل صندوق ETF شرکت ویلشایر فینکس موافقت نکرد، پیرس تنها کسی بود که اعتراض کرد. به‌عقیده پیرس، این نهاد «استاندارد بیش از حد سخت‌گیرانه‌ای» روی محصولات بازار بیت کوین اعمال می‌کند. پیرس همچنین در توییتی اشاره کرد که اگر بیت کوین از نظر استاندارد اِعمال‌شده توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار، موردقبول واقع می‌شد، پذیرش ETF این ارز دیجیتال نیز امری عادی بود. درواقع، پیرس اعتقاد دارد که مشکل تأیید نکردن ETF بیت کوین، نه به دارایی، بلکه به قوانین اِعمال‌شده مرتبط است.

چارلز بوارد اظهار داشت:

اگر اعضای بیشتری در این کمیسیون با پیرس هم‌نظر بودند، احتمالاً وضعیت کاملاً متفاوت می‌بود.

کنار رفتن بیتمکس

تراویس کلینگ (Travis Kling)، هم‌بنیان‌گذار صندوق سرمایه‌گذاری و مدیر دارایی‌های دیجیتال ایکیگای (Ikigai)، در توییتی نوشت اقدامات حقوقی اخیر کمیسیون معاملاتی قراردادهای آتی کالای ایالات متحده (CFTC) علیه صرافی بیتمکس، گامی مؤثر در جهت تصویب ETF بیت کوین توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار به شمار می‌رود. دفتر مرکزی صرافی بیتمکس در کشور سیشل ثبت شده است؛ سیشل جزیره‌ای در اقیانوس هند است و کوچک‌ترین کشور قاره آفریقا محسوب می‌شود.

تراویس کلینگ همچنین نوشت:

یکی از دلایل اصلی موافقت نکردن کمیسیون بورس و اوراق بهادار با صندوق قابل معامله بیت کوین، احتمال دستکاری قیمت در صرافی‌های غیرقانونی بود. بیتمکس یکی از مهم‌ترین نمونه‌های این قبیل صرافی‌ها بود. بنابراین، اگر بیتمکس تعطیل شود یا از اهمیت و نقش آن در فضای معاملات بیت کوین کاسته شود، احتمال تصویب ETF بیشتر خواهد شد.

توییت کلینگ که در ۱ اکتبر (۱۰ مهر) منتشر شد، تا به امروز (۳ آبان) ۷۲۵ بار پسندیده شده است. این آمار نشان می‌دهد بسیاری از افراد در جامعه ارزهای دیجیتال با این نظر موافق هستند.

موفقیت ETF بیت کوین در برمودا

در سپتامبر ۲۰۲۰، با راه‌اندازی ETF ارز دیجیتال در بورس سهام برمودا (Bermuda) توسط همکاری مشترک شرکت برزیلی مدیریت سرمایه هَشدِکس (Hashdex) و بورس سهام آمریکایی نزدک (Nasdaq)، دریچه امیدی به روی صنعت ارزهای دیجیتال گشوده شد.

صندوق قابل معامله برمودا می‌تواند به‌عنوان یک نمونه آزمایشی برای فهرست‌شدن در یک بورس سهام آمریکایی عمل کند. فناوری پیشرفته به‌کارگرفته‌شده در کشور برمودا و جمعیت اندک آن، برمودا را به یک فضای آزمایشی ایده‌آل برای فناوری دیجیتال تبدیل کرده است.

چه پروژه صندوق قابل معامله برمودا موفقیت‌آمیز باشد چه نباشد، مطمئناً در مذاکرات بعدی با کمیسیون بورس و اوراق بهادار مورداستفاده قرار خواهد گرفت.

تحقق رویای ETF بیت کوین امکان‌پذیر است، اما کِی؟

هافمن می‌گوید:

صادقانه بگویم، تعجب نمی‌کنم اگر هنگامی‌که هیچ‌کس انتظارش را ندارد، یکی از درخواست‌های قدیمی برای صندوق قابل معامله بیت کوین تأیید شود.

کارشناسان اتفاق نظر دارند که به‌دلیل انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، تصویب ETF بیت کوین در سال جاری میلادی بعید است. با این حال، به‌عقیده اکثر کارشناسان، این مسئله به زمان احتیاج دارد. همان طور که آنتونی پمپلیانو (Anthony Pompliano)، بنیان‌گذار شرکت مدیریت سرمایه مورگان کریک دیجیتال (Morgan Creek Digital)، در ماه اکتبر ۲۰۱۹ (۱۹ مهر) در توییتی نوشت:

باید یادآوری کنم که ETF بیت کوین درنهایت مورد تأیید قرار خواهد گرفت. پرسش این نیست که آیا ETF بیت کوین تأیید می‌شود یا خیر؛ بلکه زمان تأیید این صندوق مهم است.

چه به‌دلیل فشار از سوی سرمایه‌گذاران باشد، چه تغییر تدریجی در سِمت‌های اعضای کمیسیون بورس و اوراق بهادار، چه ریاست جمهوری بایدن یا یک چارچوب نظارتی مشترک و پویا برای مقابله با دستکاری بازار، همه این قطعات به آرامی در حال تکمیل‌شدن هستند تا صندوق قابل معامله در بورس بیت کوین در ایالات متحده به‌صورت قانونی مورد تأیید قرار بگیرد.