اگر اینترنت قطع شود، چه بلایی سر بیت کوین می‌آید؟
باتوجهبه گسترش روزافزون کاربردهای اینترنت و گره‌خوردن آن به زندگی همه ما و به‌دنبال آن پیشرفته‌ترشدن تجهیزات شبکه، احتمال قطعی گسترده اینترنت بسیار کم به‌‌نظر می‌رسد؛ اما این مسئله غیرممکن هم نیست. اینترنت همچنان می‌تواند به‌دلایل زیادی قطع شود. عواملی مانند جنگ و محدودیت‌های کشورها و آسیب‌های فیزیکی ممکن است در‌نهایت حداقل به قطع‌شدن موقتی اینترنت منجر شوند.
حتی اگر چنین رخدادی را کاملاً غیرممکن در نظر بگیریم، خالی از لطف نیست که این سناریو فرضی را در ساده‌ترین حالتش بررسی و تأثیر آن را بر بیت کوین مرور کنیم. می‌دانیم که اینترنت بستر اصلی بیت کوین و هر ارز دیجیتال دیگری است. این اینترنت است که بیت کوین را به ارز دیجیتال تبدیل و امکان استخراج و معامله آن را فراهم کرده است؛ بنابراین، قطعی آن نیز ممکن است ضررهای جبران‌ناپذیری برای کاربران در پی داشته باشد.
در این مطلب، قصد داریم با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت Sharecast، ابتدا آن دسته از سناریوهای احتمالی را بررسی کنیم که می‌توانند به قطع‌شدن اینترنت منجر شوند و سپس، نگاهی به پیامدهای قطعی اینترنت برای بیت کوین بیندازیم. تا پایان مقاله همراه ما باشید.
سناریوهایی که می‌توانند به قطع‌شدن اینترنت منجر شوند
اینترنت به‌گونه‌ای طراحی شده است که قوی و توزیع‌شده و در‌برابر خطا و اشکال از تحمل بسیار زیاد برخوردار باشد؛ اما همچنان عواملی وجود دارند که ممکن است در عملکرد این شبکه در ابعاد گسترده مشکل ایجاد کنند. در این بخش، ۴ سناریو از سناریوهایی را مرور می‌کنیم که احتمال دارد به قطع‌شدن اینترنت منجر شوند.
آب‌و‌هوای فضایی
وقتی در حال استفاده از اینترنت و وب‌گردی هستید، احتمالاً به اتفاقاتی که روی سطح خورشید در ۹۲میلیون‌مایلی ما می‌افتند، فکر نمی‌کنید؛ اما بد نیست بدانید که شراره‌های خورشیدی یکی از تهدیدهای جدی برای سیستم‌های ارتباطی ما هستند.
خرابی ماهواره را در نظر بگیرید. در یکی از بعدازظهرهای سال ۱۹۹۸، ماهواره گلکسی ۴، ماهواره ۲۵۰میلیون‌دلاری شناور در ۳۵هزارکیلومتری بالای سطح زمین، ناگهان از کنترل خارج شد. کارشناسان دلیل اصلی این اتفاق را «شعله خورشیدی» عنوان کردند. خورشید در آن زمان در حال طلوع بود و چندین ماهواره دیگر (متعلق به آلمان، ژاپن، ناسا و موتورولا) همگی در همان لحظه از کار افتادند.
اثرهای این شراره خورشیدی آنی و جهانی بود؛ به‌طوری‌که ۸۰درصد از پیجرها فوراً از کار افتادند و پزشکان و مدیران و فروشندگان در سراسر ایالات متحده به‌یک‌باره متوجه شدند که دیگر صفحات را دریافت نمی‌کنند و حتی سرویس‌هایی مانند ان‌پی‌آر (NPR)، سی‌بی‌اس (CBS)، دایرکت پی‌سی اینترنت (Direct PC Internet) و ده‌ها سرویس دیگر نیز متوقف شدند. تخمین زده می‌شود که در سال‌های اخیر، حداقل ۱۲ ماهواره بهدلیل تأثیرات آب‌و‌هوای فضایی از بین رفته‌اند.
بااینحال، این فقط ماهواره‌ها نیستند که باید نگران آن‌ها باشیم. هنگامی که شعله عظیم خورشیدی روی خورشید فوران می‌کند، ممکن است باعث ایجاد طوفان‌های ژئومغناطیسی در زمین شود. بزرگ‌ترین طوفان خورشیدی که تاکنون ثبت شده، به سال ۱۸۵۹ مربوط بوده است. این طوفان که به‌عنوان «شعله کارینگتون» نیز شناخته می‌شود، به سیم‌های تلگراف در سراسر اروپا و آمریکا آسیب‌های شدیدی وارد کرد.
از آن زمان تاکنون، فناوری‌ای که کل زمین از آن استفاده می‌کند، تغییر کرده است. اگر روزی شراره خورشیدی دیگری در آن اندازه داشته باشیم، چه اتفاقی می‌افتد؟ پاسخ برای فیزیک‌دانان فضایی و مهندسان برق روشن است: شراره خورشیدی این‌چنینی ترانسفورماتورها را منفجر می‌کند و سیستم‌های کامپیوتری ما را از کار می‌اندازد. در اختلالی کوچک در سال ۱۹۸۹، طوفان الکترومغناطیسی برق را در سراسر ایالت کِبِک (Quebec) در کانادا قطع و بازار سهام تورنتو را به‌مدت سه ساعت متوقف کرد.
بنابراین، رویداد بزرگ خورشیدی از‌نظر تئوری می‌تواند کل اینترنت را قطع کند؛ کاری که زلزله و بمب و تروریسم نمی‌توانند انجام دهند. ممکن است چنین اتفاقی را شراره خورشیدی در عرض چند لحظه موجب شود.
حملات سایبری
برخی از از جنگ‌های فعلی و اغلب جنگ‌های آینده کمتر با نبرد سربازان در میدان جنگ انجام می‌شوند. این جنگ‌ها غالباً ازطریق حملات سایبری و کارشناسانی هدایت خواهند شد که به علم شبکه تسلط بیشتری دارند. همانطورکه وابستگی ما به شبکه روزبه‌روز بیشتر می‌شود، آسیب‌پذیری‌های ما نیز تغییر می‌کنند.
هنگامی که درگیری‌های فیزیکی بین دو کشور (مثلاً همین جنگ اخیر روسیه و اوکراین) را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که تشدید خشونت در دنیای واقعی بلافاصله با جنگ در فضای سایبری منعکس می‌شود. اهداف اصلی در جنگ سایبری عمدتاً اهداف نظامی هستند. حمله به زیرساخت‌های حیاتی و حتی ازکار‌انداختن موقت آن‌ها، به اقتصاد دشمن آسیب بیشتری وارد می‌کند تا کشته‌شدن تعداد زیادی از سربازان یک کشور.
از آغاز عصر کامپیوتر، یعنی دهه ۱۹۶۰، ویروس‌های رایانه‌ای وجود داشته‌اند: برنامه‌هایی که به سیستم میزبان متصل می‌شوند تا خودشان را تولید و نسخه‌های جدیدی را به سایر رایانه‌ها ارسال کنند. درست همانطورکه ویروس‌هایی مانند کرونا در زیست‌شناسی رشد کرده‌اند، کامپیوترها نیز در پیچیدگی تکامل یافته‌اند و به‌دنبال آن ویروس‌های کامپیوتری هم پیشرفته‌تر شده‌اند. علاوه‌بر ویروس‌ها، کرم‌هایی نیز وجود دارند که حتی به کامپیوتر میزبان نیازی ندارند و می‌توانند به‌راحتی خود را در شبکه‌ها تکثیر کنند.
باتوجهبه آنچه گفته شد، آیا این حملات فقط نگرانی بالقوه جزئی هستند؟ پاسخ منطقی این است که «خیر، چنین خطرهایی در دنیای واقعی کاملاً محتمل هستند»؛ بنابراین، جای تعجب نیست که جنگ آینده نه‌تنها اهداف نظامی و صنعتی دارد؛ بلکه اتصال به اینترنت را برای عموم مردم هدف قرار می‌دهد. اگر کشوری بخواهد دشمن خود را نابود کند، با نابودکردن شبکه اینترنت آن شروع می‌کند.
محدودیت‌های سیاسی
مصر در جریان انقلاب خود در اوایل سال ۲۰۱۱ دسترسی مردم به اینترنت را قطع کرد. چین نیز محدودیت‌هایی در دسترسی به اینترنت ایجاد کرده است؛ اما این فقط کشورهایی مانند مصر و چین نیستند که به این نوع کنترل روی وب فکر می‌کنند. در ۲۴ژوئن۲۰۱۰، کمیته امنیت داخلی در سنای ایالات متحده لایحه‌ای را تصویب کرد که به رئیس‌جمهور اختیار استفاده از «سوئیچ قطع‌کردن اینترنت» را می‌داد.
لایحه حفاظت از فضای سایبری به‌عنوان قانون ملی در آمریکا، درصورت وقوع حمله سایبری که بتواند به خسارات گسترده یا تلفات جانی منجر شود، اختیار اضطراری برای قطع‌کردن شبکه‌های بخش خصوصی یا دولتی را به رئیس‌جمهور می‌دهد.
بروس اشنایر (Bruce Schneier)، استاد امنیت، مسئله امکان قطع‌کردن اینترنت به‌دلایل سیاسی را بررسی می‌کند و حداقل ۳ مشکل را دررابطه‌با این مسئله برمی‌شمارد:
۱. اولین مشکل اینکه امید به زیرساخت الکترونیکی کاملاً مستحکم واهی است؛ چون همیشه برای دشمنان صدها راه نفوذ به‌منظور دورزدن سیستم‌ها وجود خواهد داشت. هیچ کشور یا حکم قانونی‌ای نمی‌تواند همه راه‌های نفوذ را ببندد؛
۲. دومین مشکل اینکه کاملاً نمی‌توانیم اثرهای قطع اینترنت را پیش‌بینی کنیم. اشنایر می‌گوید: «اینترنت پیچیده‌ترین ماشینی است که بشر تاکنون ساخته و خاموش‌کردن بخش‌هایی از آن می‌تواند اثرهای جانبی پیش‌بینی‌نشده‌ای در ابعاد مختلف داشته باشد»؛
۳. سومین مشکل حفره امنیتی‌ای است که براثر طراحی ابزار قطع اینترنت ایجاد می‌شود. وقتی ابزاری داخلی برای قطع اینترنت ساخته شد، چرا مهاجم سایبری باید تلاش خود را روی چیز دیگری متمرکز کند؟ او مستقیماً به همان ابزار حمله خواهد کرد.
قطعی کابل‌ها
اگرچه از ماهواره‌ها نیز برای ترافیک اینترنت استفاده می‌شود، هنوز بیش از ۹۰درصد از ترافیک جهانی وب به شبکه‌هایی وابسته است که با کابل‌های فیبر نوری اعماق دریا کار می‌کنند. این کابل‌ها کف اقیانوس را مانند سیستم عصبی پوشش می‌دهند. این شبکه‌ها، به‌ویژه در نقاط خاصی به‌عنوان هدف فیزیکی اصلی در جنگ به‌شمار می‌روند. این صرفاً پیش‌بینی تئوری نیست؛ چراکه شبکه‌های زیر آب واقعاً یکی از اهداف اصلی در جنگ‌ها هستند.
سه‌چهارم ارتباطات بین‌المللی بین خاورمیانه و اروپا ازطریق دو کابل زیردریایی انجام شده است: یکی کابل SeaMeWe-4 و دیگری کابل اروپا‌آسیا FLAG Telecom. در ۳۰ژانویه۲۰۰۸، این کابل‌ها قطع شدند و ترافیک اینترنت و تلفن از هند به مصر را به‌شدت مختل کردند.
هنوز مشخص نیست که کابل‌ها چگونه و به‌دست چه کسی قطع شدند و برای ایجاد چنین اختلالی، مشخص نیست که چند کابل قطع شده است. برخی گزارش‌های خبری حاکی از آن است که حداقل هشت کابل قطع شده است. گمانه‌زنی‌های اولیه حاکی از آن بود که این قطعی‌ها بهدلیل لنگر کشتی بوده است؛ اما تجزیه‌و‌تحلیل ویدئویی نشان داد که از ۱۲ ساعت قبل تا ۱۲ ساعت پس از قطعی، هیچ کشتی‌ای در آن منطقه وجود نداشته است.
قطعی آن کابل‌ها ابتدای راه بود. چند روز بعد، در ۱فوریه۲۰۰۸، کابل FLAG Falcon در زیر آب‌های خلیج فارس در ۵۵مایلی سواحل دبی قطع شد. در ۳فوریه نیز، کابل بین امارات متحده عربی و قطر قطع شد. در ۴فوریه، خلیج‌تایمز گزارش داد که دو کابل دیگر، یک کابل در خلیج فارس و نزدیکی ایران و یک کابل SeaMeWe4 در سواحل مالزی نیز قطع شده است.
هنوز دقیقاً مشخص نیست که چه کسی همه این کارها را انجام داده است؛ اما حقیقت پشت این حادثه هرچه باشد، می‌بینیم که اگر دولت یا سازمانی بخواهد در سطح وسیعی به ارتباطات یک کشور آسیب برساند، امر غیرممکنی نیست. حمله چه ازسوی تروریست‌ها باشد، چه ازسوی دولت‌ها یا دزدان دریایی سایبری، واقعیت این است که چنین ضعف‌هایی در زنجیره اتصالات اینترنتی، تهدیدی جدی محسوب می‌شود.
پیامدهای قطعی اینترنت برای بیت کوین
بیت کوین ثمره رشد و گسترش اینترنت است؛ بنابراین، قطعی اینترنت برای کاربران بیت کوین و فعالان این حوزه گران تمام خواهد شد. گذراندن حتی یک روز بدون دسترسی به اینترنت ممکن است هزینه‌های میلیون‌دلاری برای استخراج‌کننده‌ها و صرافی‌ها و معامله‌گرهای بیت کوین در پی داشته باشد. درادامه، برخی از پیامدهای مهم قطعی اینترنت برای بیت کوین را مرور می‌کنیم.
فعالیت ماینرها متوقف می‌شود
ماینرها برای همگام‌شدن با بلاک چین و ارسال گزارش هر بلاکی که استخراج می‌کنند، به دسترسی به اینترنت نیاز دارند. گفتنی است که شما می‌توانید بیت کوین را زمانی که از شبکه اصلی جدا هستید، هم استخراج کنید؛ اما در این حالت به‌عنوان ماینر، تنها یک بلاک چین محلی ایجاد کرده‌اید و به شبکه اصلی دسترسی ندارید.
در این صورت، این بلاک چین بی‌فایده خواهد بود؛ چون صرفاً شبکه محلی شماست. بلاک چین شما بسیار کوتاه‌تر از نمونه اصلی خواهد بود؛ مگر اینکه مقادیر عظیمی از قدرت هش داشته باشید. بنابراین، هیچ‌یک از عملیات هش‌کردن شما نیز فایده خاصی نخواهد داشت.
شبکه بیت کوین نمی‌تواند فعالیت کند
شبکه بیت کوین تراکنش‌های دفترکل را بین هزاران کامپیوتر در شبکه توزیع می‌کند. این بدین‌معناست که درصورت قطع‌شدن اینترنت، کامپیوترها ارتباط خود را با یکدیگر از دست خواهند داد. بااینحال، این قطعی بر محتوای دفترکل در بلاک چین تأثیری نخواهد گذاشت.
درصورت قطع‌شدن اینترنت، بلاک چین بیت کوین همگام‌سازی و دفترکل ثبت تراکنش‌های بیت کوین را بلافاصله متوقف می‌کند و به وقفه موقت در پردازش تراکنش‌ها منجر می‌شود. اگر تراکنش‌ها مجدداً هماهنگ شوند، فعالیت شبکه از سر گرفته می‌شود. درصورت ناهماهنگی، کاربران می‌توانند بلاک چین خود را به‌روز کنند یا از شبکه خارج شوند. همچنین بهدلیل قطع‌شدن شبکه، کاربران نمی‌توانند در آن بازه زمانی تراکنش‌های بیت‌کوین را انجام دهند؛ اما به‌محض اینکه اینترنت دوباره فعال شد، فعالیت‌ها می‌توانند از سر گرفته شوند.
آیا شبکه بیت کوین می‌میرد؟
تأثیر چندوجهی اینترنت بر بیت کوین انکارناپذیر است. اینترنت امکان جریان داده‌های تراکنش‌ها و تعامل‌های بین کاربران را فراهم می‌کند. اینترنت زیرساخت اصلی برای امکان‌پذیرکردن تبادل بیت کوین در سراسر مرزهای بین المللی را به‌ارمغان می‌آورد. درواقع، این اینترنت است که بیت کوین را به ارز دیجیتال تبدیل می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد که از آن برای معامله و به‌عنوان ابزاری برای خرید کالا و خدمات استفاده کنند.
در‌حالی‌که دسترسی‌نداشتن به اینترنت به‌طور درخورتوجهی ارسال و دریافت بیت کوین را محدود می‌کند، تراکنش‌ها همچنان می‌توانند ازطریق جایگزین‌های آفلاین انجام شوند. به‌عنوان مثال، برخی از شرکت‌ها مانند 37coins استفاده از کیف پول‌های پیامکی را برای صرافی‌های بیت کوین پیشنهاد داده‌اند. این سرویس‌ها از انتقال داده‌های تراکنش‌ها ازطریق پیام‌های متنی به دستگاه مجهز به اینترنت حمایت می‌کنند.
همچنین، برخی از کارشناسان اشاره کرده‌اند که ماهواره‌های بلاک استریم (Blockstream) می‌توانند استفاده از بیت کوین را بدون اینترنت هم تسهیل کنند. این گزینه به تجهیزات خاصی برای دریافت سیگنال نیاز دارد. بااینحال، در این زمینه نیز همگام‌سازی اولیه باید ازطریق اینترنت انجام شود. انتشار مجدد امواج وای‌فای نیز می‌تواند جایگزینی برای پردازش تراکنش‌های بیت کوین بدون دسترسی به اینترنت باشد. این فرایند امکان تأیید آفلاین بلاک چین و پخش داده‌های بیت کوین را فقط در یک منطقه یا جامعه محدود فراهم می‌کند.
جمع‌بندی
در دنیای امروز، اینترنت به یکی از بخش‌های اصلی زندگی همه مردم تبدیل شده است. قطعی گسترده اینترنت شاید کابوسی برای دنیای پیشرفته امروز باشد؛ اما به‌دلایلی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم، اتفاقی محتمل است.
در‌کنار اینترنت، بیت کوین و به‌طور‌کلی صنعت ارزهای دیجیتال نیز روزبه‌روز در حال پیشرفت و جذب کاربران بیشتری از سراسر جهان هستند. باتوجهبه اینکه اینترنت بستر اصلی توسعه ارزهای دیجیتال است، در مطلب حاضر، تأثیر قطعی اینترنت را بر بیت کوین بررسی کردیم. تراکنش‌های بیت کوین برای انتقال داده‌ها به ماینرها، به‌شدت به اینترنت متکی هستند. درحقیقت، معامله ارزهای دیجیتال مستلزم وجود اینترنت جهانی است.
بااینحال، اگر اینترنت قطع شود، استفاده مردم از بیت کوین کاملاً متوقف نخواهد شد؛ زیرا جایگزین‌های دیگری البته در ابعاد بسیار محدودتر، در برخی از کشورها وجود دارد که کاربران همچنان می‌توانند برای انجام معاملات بیت کوین درصورت نبود اینترنت از آن‌ها استفاده کنند. این تمهیدات برای قطعی‌های کوتاه‌مدت در برخی کشورها برنامه‌ریزی شده‌اند و موضوع واضح این است که فعالیت گسترده کاربران ارزهای دیجیتال همواره مستلزم وجود اینترنت جهانی و بین‌المللی خواهد بود.
خدا آخر و عاقبتمون رو بخیر کنه!