چه عواملی باعث بی‌ثباتی و نوسان ارزهای دیجیتال می‌شود؟

بازار ارز دیجیتال بازار ناپایدار و پرنوسانی است. ارزهای دیجیتالی مثل بیت کوین و اتریوم از زمان پیدایش خود تاکنون شاهد صعودها و سقوط‌های گسترده‌ای بوده‌اند که برخی از آن‌ها فقط در چند دقیقه اتفاق افتاده است. بسیاری از سرمایه‌گذاران به این موضوع فکر می‌کنند که چنین نوسان‌هایی چطور و چگونه رخ می‌دهد.

موضوع نوسان در ارزهای دیجیتال مسئله‌ای است که بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران هنگام سرمایه‌گذاری نگران آن هستند؛ اما چرا ما شاهد نوسان قیمت بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر هستیم؟ چرا بازار ارزهای دیجیتال بی‌ثبات است؟ چه عواملی در نوسان قیمت ارزهای دیجیتال مؤثرند؟ در این مطلب که براساس مقاله‌ای از وب‌سایت میک یوز آو نوشته شده است، عوامل مؤثر بر نوسان بازار ارزهای دیجیتال را بررسی می‌کنیم؛ پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

دلایل پشت‌پرده نوسان‌های بازار ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال آینده پول و شکل سریع و امنی از تراکنش‌ها به‌شمار می‌آیند که مستعد کنترل یا مداخله دولت‌ها نیستند. در زمان نگارش این مطلب، ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال ۱.۲تریلیون دلار است که درمقایسه‌با سال ۲۰۲۱، کاهش ۳۹درصدی یافته است. ارز دیجیتال یک کلاس دارایی با ریسک و بازدهی فراوان است و معامله آن به تحلیل بسیار و درک فناوری زیربنایی و محرک‌های بازار نیاز دارد.

طراحی ارزهای دیجیتال به‌گونه‌ای است که با نوسان همراه هستند. بازار ارزهای دیجیتال به‌شدت سوداگرانه است و ساختار قانون‌گذاری مشخصی برای معاملات آن‌ها وجود ندارد. بنابراین، ارزهای دیجیتال درمقایسه‌با سهام و اوراق قرضه با قیمت پیش‌بینی‌‌نشدنی‌تری معامله می‌شوند. این پیش‌بینی‌نشدنی‌بودن بسته به دیدگاه سرمایه‌گذار می‌تواند خوب یا بد باشد. برای مثال، اگر شما بیت کوین را در سال ۲۰۱۱ و با قیمت ۲۰‌دلاری می‌خریدید و آن را تا سال ۲۰۱۷ که قیمتش ۲۰,۰۰۰ دلار شد، نگه‌داری می‌کردید، ۱,۰۰۰ برابر سود می‌بردید.

همچنین، اگر سال ۲۰۱۸ بیت کوین را به قیمت ۱۰,۹۵۱ دلار می‌خریدید و در سال ۲۰۱۹ به قیمت ۳,۸۴۷ دلار می‌فروختید، تقریباً ۷۰درصد از سرمایه خود را از دست می‌دادید. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که چه عواملی بر نوسان قیمت ارزهای دیجیتال مؤثرند؟ در‌ادامه، عوامل تأثیرگذار بر نوسان و بی‌ثباتی بازار ارزهای دیجیتال را بررسی می‌کنیم.

عرضه و تقاضا

برای درک نوسان ارزهای دیجیتال، مهم است که دریابیم با خرید تعداد بیشتری از افراد و ادامه فرایند استخراج برای تولید کوین‌های جدید، عرضه آن‌ها چگونه تغییر می‌کند. وقتی افراد بیشتری می‌خواهند بیت کوین یا اتریوم بخرند، ارزش آن‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ زیرا تقاضا بیشتر شده است. افزایش تقاضا و عرضه محدود کوین‌ها (فقط ۲۱میلیون بیت کوین وجود دارد) موجب افزایش قیمت آن‌ها می‌شود، به‌دلیل اینکه تعداد افراد خریدار بیشتر از تعداد افرادی است که قصد دارند آن‌ها را بفروشند.

بااین‌حال با افزایش تعداد کوین‌های در‌دسترس، قیمتشان کاهش پیدا می‌کند؛ زیرا افراد بیشتری انگیزه خواهند داشت که آن‌ها را بخرند و بیشترشان قصد خواهند داشت آن را بفروشند؛ بنابراین، بازار رقابتی‌تر می‌شود و در‌نتیجه، ممکن است قیمت‌ها کاهش پیدا کند. به‌همین‌دلیل، ارزهای دیجیتالی با تعداد کوین‌های در‌گردش بیشتر درمقایسه‌با ارزهای دیجیتالی با کوین‌های درگردش کمتر قیمت‌های ارزان‌تری دارند. وقتی کوین‌های بیشتری در بازار وجود دارد، تقاضا کمتر است و قیمت کاهش پیدا می‌کند. این یکی از دلایلی است که باعث شده است قیمت ارز دیجیتالی مثل دوج کوین به ۱ دلار نرسد. این موضوع نه‌تنها در ارزهای دیجیتال، بلکه درباره سهام و سایر ابزارهای مالی نیز صدق می‌کند.

سفته‌بازی و هیاهوی تبلیغاتی

یکی از عوامل مؤثر بر نوسان قیمت ارز دیجیتال سفته‌بازی و تبلیغات است. معمولاً وقتی ارز دیجیتال جدیدی عرضه می‌شود و مردم برای اولین‌بار درباره آن می‌شنوند، هیجان آن به اوج می‌رسد. این موضوع اغلب موجب می‌شود مردم برای خرید‌و‌فروش کوین جدید عجله کنند که قیمت را به سطوح ناپایداری می‌رساند.

هنگامی‌که افراد ارزش کوین را بیش‌از‌اندازه در نظر می‌گیرند و ضرر می‌کنند، هیاهوی تبلیغاتی و سفته‌بازی از بین می‌رود و در‌نهایت ترکیدن حباب ایجادشده به سقوط قیمت منجر می‌شود. صعودها و سقوط‌های بزرگ برای ارزهای دیجیتال به موضوعی کاملاً عادی تبدیل شده است. ناگفته نماند اینفلوئنسرها و سلبریتی‌ها نیز در نوسان قیمت ارزهای دیجیتال تأثیرگذارند. برای مثال، دوج کوین پس از حضور ایلان ماسک در برنامه Saturday Night Live در می۲۰۲۱ (اردیبهشت‌۱۴۰۰)، ۹۱درصد سقوط کرد.

هزینه تولید

هزینه تولید توکن‌ها به دو عامل مهم بستگی دارد: یکی هش ریت شبکه و دیگری مصرف برق شبکه. در سیستم اثبات کار مانند آنچه در بیت کوین وجود دارد، ماینرها برای حل مسائل پیچیده ریاضی با یکدیگر رقابت می‌کنند تا با توکن‌های جدید پاداش دریافت کنند. هرچه رقابت برای استخراج یک ارز دیجیتال بیشتر باشد، استخراج سخت‌تر می‌شود و ادامه آن برای ماینرها سودآوری کمتری دارد.

ماینرها ازنظر تئوری می‌توانند هنگامی‌که استخراج یک ارز دیجیتال برایشان سودآور نیست، آن را رها و ارز دیجیتال دیگری را انتخاب کنند؛ اما این کار موجب ایجاد نوسان کوتاه‌مدت در قیمت ارز دیجیتال می‌شود؛ زیرا ماینرها به توکن‌های سودآورتر روی می‌آورند یا توکن‌ها را برای زمان طولانی‌تری نگه می‌دارند. این نوسان حتی ممکن است روی موفقیت بلندمدت توکن‌های خاصی تأثیر بگذارد و باعث شود آنان در طول زمان سهم بازار را از دست بدهند. در‌نتیجه با افزایش هزینه‌های استخراج، ارزش ارز دیجیتال افزایش می‌یابد. اگر ارزش ارز دیجیتالی که ماینرها استخراج می‌کنند برای پوشش هزینه‌هایشان کافی نباشد، آنان به استخراج ادامه نمی‌دهند. استخراج بیت کوین نمونه بارزی است که در آن قیمت با‌توجه‌به اقدامات ماینرها تغییر می‌کند.

رقابت

هزاران ارز دیجیتال مختلف وجود دارد و هرروز پروژه‌ها و توکن‌های جدیدی راه‌اندازی می‌شوند. با‌این‌حال، هنگامی‌که رقابت شدید ‌شود، کاهش ارزش ارزهای دیجیتال از‌جمله بیت کوین و اتریوم ممکن است به کاهش قیمت‌ها منجر شود.

مقررات و الزامات قانونی

یکی از عواملی که باعث کاهش قیمت ارزهای دیجیتال می‌شود، بی‌ثباتی دولت‌ها در سراسر جهان است که به‌نظر می‌رسد در حال اِعمال سخت‌‌گیری‌های بیشتر برای ارزهای دیجیتال هستند. برای مثال، چین در سپتامبر‌۲۰۱۷ عرضه اولیه سکه (ICO) را ممنوع و خرید‌و‌فروش تعدادی از ارزهای دیجیتال را متوقف کرد. این اتفاق موجب شد که قیمت بیت کوین در یک دوره زمانی کاهش درخورتوجهی پیدا کند.

نهنگ‌های ارز دیجیتال

نهنگ‌های ارز دیجیتال هولدرهای بزرگ ارز دیجیتال هستند. آن‌ها معمولاً مقادیر زیادی ارز دیجیتال و پول دارند که درمعرض ریسک قرار دارند و می‌توانند با خریدوفروش مقادیر زیادی ارز دیجیتال، بازار را تکان دهند. برای مثال، اگر یک نفر صاحب چهارمین کیف پول بزرگ بیت کوین در جهان باشد و تصمیم بگیرد که مقداری از بیت کوین خود را نقد کند، این اقدام او می‌تواند موجب نوسان فراوان قیمت بیت کوین در کوتاه‌مدت شود. نهنگ‌های ارز دیجیتال می‌توانند قیمت آن را دست‌کاری کنند و تفاوتی ندارد که این ارز دیجیتال بیت کوین یا اتریوم یا دوج کوین باشد.

جمع‌بندی

بازار ارز دیجیتال بازاری پرنوسان و بی‌ثبات و به‌شدت سوداگرانه است و ساختار قانون‌گذاری مشخصی در معاملات آن وجود ندارد؛ بنابراین، ارزهای دیجیتال در‌مقایسه‌با سهام یا اوراق قرضه با قیمت پیش‌بینی‌‌نشدنی‌تری معامله می‌شوند. این بی‌ثباتی نگرانی‌هایی برای سرمایه‌گذاران هنگام ورود به این بازار ایجاد کرده است. عوامل مختلفی مانند عرضه و تقاضا، سفته‌بازی، هزینه تولید، رقابت، مقررات و وجود نهنگ‌های ارز دیجیتال بر بی‌ثباتی بازار ارزهای دیجیتال مؤثرند.

بازار نزولی سال ۲۰۲۲ باعث شده است که افراد بسیاری به تدوام حیات و سودآوری صنعت ارز دیجیتال شک کنند. در‌حالی‌که برخی از حامیان ارزهای دیجیتال معتقدند که بازارها در‌نهایت تثبیت می‌شوند و ارزهای دیجیتال به‌مرور‌زمان ارزش خود را به‌دست می‌آورند، برخی دیگر به‌طور‌کلی به آینده ارزهای دیجیتال بدبین هستند. درنهایت باید بگوییم که تنها زمان به ما خواهد گفت که آیا ارزهای دیجیتال به ظرفیت کامل خود به‌عنوان ارز جهانی و روش پرداخت دست پیدا خواهند کرد یا فناوری زیربنایی آن‌ها به بن‌بست تکنولوژیک خواهد رسید.