تپروت چیست؟ هر آنچه سرمایه‌گذاران باید درباره ارتقای تپروت بیت کوین بدانند

تپروت چیست و چه تأثیری بر پروتکل بیت کوین دارد؟ آیا جامعه بیت کوین دستخوش یک تغییر اساسی در آینده خواهد شد؟ ارتقای تپروت روی بیت کوین چه تأثیری بر پذیرش عمومی و قیمت این ارز دیجیتال خواهد داشت؟ این‌ها سؤالاتی هستند که با اجرای ارتقای تپروت در شبکه بیت کوین، ذهن بسیاری از کاربران ارزهای دیجیتال را مشغول کرده است.

بیت کوین برای بسیاری از سرمایه‌گذاران نشان‌دهنده یک ذخیره ارزش جدید، آرمانی و جذاب است. پتانسیل بیت کوین برای تبدیل‌شدن به یک ذخیره ارزش، لقب‌‌هایی مانند «طلای دوم» و «طلای دیجیتال» را برای پادشاه ارزهای دیجیتال به ارمغان آورده است.

از جنبه‌های مختلف، بیت کوین یک نسخه ارتقایافته از طلا به‌عنوان یک ذخیره ارزش است. کمیابی بیت کوین قابل‌اثبات است و ذخیره‌ ارزش در قالب بیت کوین در مقایسه با طلا، هزینه بسیار کمتری دارد.

با این حال، طلا ۵ هزار سال قبل از بیت کوین به‌عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش شناخته شده بود و نوسانات آن به‌طور چشمگیری کمتر از بیت کوین است. علاوه بر این طلا دارای مصارف صنعتی است و به‌دلیل زیبایی ملموسش، همیشه تقاضا برای آن وجود دارد.

در این بین، شاید بزرگ‌ترین حقیقتی که بیت کوین را از طلا متمایز می‌کند این است که شبکه بیت کوین یک فناوری قابل‌ارتقاست. طلا در همه حالات طلا باقی خواهد ماند. امکان ندارد که طلای شما به‌ناگاه به نقره یا سرب تبدیل شود، یا یک نسخه بهبودیافته‌ از آن به وجود بیاید. در مقابل، شبکه بیت کوین می‌تواند تغییر کند. بیت کوین یک فناوری قابل‌ارتقاست که می‌تواند خود را در طول زمان با تغییر نیاز کاربران، توسعه‌دهندگان و ماینرها تطبیق دهد.

همچنین بخوانید: طلای دیجیتال، کمیابی و هاوینگ‌؛ مثلث انفجار ارزش بیت کوین

در ۱۲ ژوئن ۲۰۲۱ (۲۲ خرداد ۱۴۰۰)، تعداد قابل‌توجهی از ماینرها حمایت خود را از یک به‌روزرسانی در فناوری بیت کوین که «ارتقای تپروت» (Taproot Upgrade) نام داشت اعلام کردند. تپروت مجموعه‌ای از ۳ پیشنهاد است که با هدف تقویت امنیت شبکه، حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری انجام می‌شود. این به‌روزرسانی ۱۴ نوامبر ۲۰۲۱ (۲۳ آبان ۱۴۰۰) با موفقیت در بلاک شماره ۷۰۹,۶۳۲ با موفقیت اجرا شد.

تپروت مهم‌ترین ارتقای شبکه بیت کوین از زمان ارتقای افزایش ظرفیت بلاک در سال ۲۰۱۷ (۱۳۹۶) است که تحت عنوان سگویت (SegWit) از آن یاد می‌شود (SegWit مخفف عبارت Segregated Witness است).

مزایایی که انتظار می‌رود این ارتقا به همراه داشته باشد به شرح زیر است:

• ادغام همه انواع خروجی تراکنش‌های بیت کوین در یک خروجی واحد به نام خروجی تپروت که تراکنش‌های مختلف را غیرقابل‌شناسایی می‌کند و باعث بهبود حریم خصوصی می‌شود
• بهبود قابلیت برنامه‌نویسی بیت کوین (ازجمله اضافه‌شدن امکاناتی مانند قراردادهای هوشمند)
• افزایش بهره‌وری داده‌ها با استفاده از یک الگوریتم امضای کارآمدتر و روش ساختاردهی بهتر تراکنش‌ها
• افزایش امنیت به‌دلیل اضافه‌شدن یک طرح امضای جدید که بیت کوین را به بلاک چینی با دو امضا تبدیل می‌کند.

اما این ارتقا، ریسک‌هایی را هم به دنبال دارد:

• میزان پذیرش این به‌روزرسانی کم است که نشان می‌دهد کاربران بیت کوین علاقه‌ای به اضافه‌شدن هیچ‌چیز جدیدی به بیت کوین ندارند؛
• میزان پذیرش کم، مزایای احتمالی حریم خصوصی را منتفی می‌سازد؛
• طرح امضای جدید ممکن است «مقاومت کوانتومی» کمتری نسبت به طرح فعلی داشته باشد؛
• احتمال دوپاره‌شدن جامعه بیت کوین به‌دلیل اختلاف‌نظر درباره ارتقای تپروت وجود دارد که بی‌شباهت به جدال‌هایی که بر سر سگویت به وجود آمد و به ایجاد بیت کوین کش منجر شد، نیست.

ما در این گزارش به‌کمک مقاله‌ای که در وب‌سایت کوین تلگراف منتشر شده، مزایا و ریسک‌های این ارتقا را توضیح می‌دهیم و بررسی می‌کنیم که این ارتقای تاریخی چطور روی شبکه بیت کوین اجرا خواهد شد. آگاهی از این مسئله ممکن است برای دست‌یابی به یک چشم‌انداز درست درباره بیت کوین (به‌عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری) مفید باشد.

ارتقای تپروت چیست؟

ارتقای تپروت شامل ۳ پیشنهاد یا همان پروپوزال بهبود بیت کوین (BIP) است که در وب‌سایت گیت‌هاب (github.com) با شماره‌های ۳۴۰، ۳۴۱ و ۳۴۲ در دسترس قرار گرفته است.

به‌طور خلاصه، تپروت برای بهبود امنیت، حریم خصوصی و کارایی بیت کوین طراحی شده است. این به‌روزرسانی از طریق اقدامات زیر، این اهداف را عملی می‌کند:

چکیده اطلاعات ساختاریافته در درخت مرکل

«چکیده اطلاعات ساختاریافته در درخت مرکل» یا Merklized Abstract Syntax Trees که به‌اختصار MAST خوانده می‌شوند، نوع ساختاربندی و شرایط خرج‌کردن بیت کوین را تغییر می‌دهند. آنها تعداد ورودی‌های موردنیاز را کاهش می‌دهند و با این کار، داده‌های موردنیاز برای تأیید تراکنش‌ها را هم کم می‌کنند.

ویژگی پرداخت به تپروت چیست؟

ویژگی «پرداخت به تپروت» (Pay-to-Taproot)، همه خروجی‌های بیت کوین را فارغ از نوع تراکنش (سگویتی و غیرسگویتی) ادغام می‌کند و یک خروجی تپروت واحد را در شبکه بیت کوین ایجاد می‌کند. این روش، بهره‌وری و حریم خصوصی تراکنش‌‌ها را بهبود می‌بخشد.

امضاهای اشنور

در به‌روزرسانی تپروت، «امضاهای اشنور» (Schnorr) جایگزین طرح امضای رمزنگاری‌شده فعلی که ECDSA نام دارد می‌شوند. ECDSA مخفف عبارت Elliptic Curve Digital Signature Algorithm به‌معنای الگوریتم امضای دیجیتال منحنی بیضوی است.

این سه BIP هم‌زمان با هم به اجرا در می‌آیند تا ارائه‌دهندگان خدمات و کیف پول‌ها را نسبت به به‌روزرسانی نرم‌افزارهای خود تشویق کنند. به این ترتیب، این ارتقا با پذیرش حداکثری همراه می‌شود و کاربران بیشتری می‌توانند از مزایای آن استفاده کنند.

مزایای ارتقای تپروت چیست؟

تپروت قابلیت‌های کاربردی بیت کوین را افزایش می‌دهد و بازار در دسترس بیت کوین را گسترده‌تر می‌کند. ارزیابی کمّی تأثیرات این به‌روزرسانی دشوار است؛ اما به‌لحاظ کیفی، مزایای آن به شرح زیر است:

توسعه بیشتر در حوزه اپلیکیشن

قراردادهای هوشمند، قراردادهای دیجیتال خودکاری هستند که مفاد و نحوه اجرای آنها به‌صورت کد یا اسکریپت نوشته می‌شود. بیت کوین به‌طور معمول ارتباطی با قراردادهای هوشمند ندارد؛ اما در عوض بلاک چین اتریوم را با قراردادهای هوشمند آن و توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین که از همین قراردادها استفاده می‌کنند می‌شناسیم.

با این حال، بیت کوین از ویژگی‌هایی برخوردار است که امکان ایجاد قراردادهای هوشمند بومی را در آن فراهم می‌کند. تراکنش‌های بیت کوین را می‌توان برای پرداخت‌های زمان‌بندی‌شده برنامه‌ریزی کرد تا هر زمان که شروط لازم تأمین شد و مفاد قرارداد به اجرا درآمد، این پرداخت‌ها انجام شوند.

قراردادهای هوشمند بیت کوین در حال حاضر هم در کیف پول‌های چندامضایی استفاده می‌شوند. همین قراردادها هستند که تراکنش‌های لایتنینگ را ممکن می‌کنند یا واحدهای بیت کوین را برای مدت‌زمان معینی قفل می‌کنند تا مطمئن شویم که این بیت کوین‌ها در طی این زمان، خرج نمی‌شوند.  

مشکلی که تا به امروز وجود داشته این است که ایجاد چنین قراردادهای هوشمندی در بلاک چین بیت کوین، پرزحمت و پرهزینه است. علاوه بر این، اگر کاربری بخواهد یک تراکنش پیچیده بیت کوین را ارسال کند، باید اسکریپت را به‌صورت جداگانه در هر ورودی تراکنش قرار دهد.

هنگامی که آن اسکریپت‌ها اجرا شوند، همه مفاد قرارداد از جمله مفادی که اجرا نشده‌اند، آشکار خواهند شد. به همین دلیل، تراکنش‌هایی که قراردادهای بیت کوین را شامل می‌شوند، حاوی داده‌های زیادی بوده و از منظر حریم خصوصی مناسب نیستند.

تپروت اجرای اسکریپت‌های بیت کوین را به مراحل کوچک‌تر تقسیم می‌کند و باعث می‌شود فقط اسکریپتی که اجرا شده، قابل‌مشاهده باشد. از همین طریق، به‌روزرسانی تپروت قراردادهای هوشمند بیت کوین را بهینه‌تر و کاربردی‌تر می‌کند.

تپروت همچنین قابلیت استفاده از مواردی را که تحت عنوان قراردادهای ثبت محرمانه یا همان Discreet Log Contracts (به‌اختصار DLC) از آنها یاد می‌شود بهبود می‌بخشد. این قراردادها، نوع جدیدی از قراردادهای هوشمند بلاک چین بیت کوین هستند.

شاید داستانِ تا حدی خجالت‌آور شرط‌بندی دو نفر از طرف‌داران بیت کوین بر سر نتیجه انتخابات آمریکا را شنیده باشید. نیکولاس دوریر (Nicolas Dorier)، بنیان‌گذار شرکت BTCPay Serve و کریس استوارت (Chris Stewart)، بنیان‌گذار شرکت Suredbits از همین قراردادهای DLC استفاده کردند تا بر سر نتایج انتخابات ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا شرط‌بندی کنند.

با وجود تپروت، قراردادهای DLC ردپای کمتری بر روی زنجیره باقی می‌گذارند و این موضوع، اجرای قراردادهای هوشمند بیت کوین را آسان‌تر می‌کند.

بسیاری از افراد در وصف قراردادهای هوشمند از تعابیری چون «انقلابی» و «انعطاف‌پذیر» استفاده می‌کنند؛ اما با همه این اوصاف، هنوز راه زیادی داریم تا استفاده از قراردادهای هوشمند بر روی بیت کوین به یک فرایند عادی تبدیل شود.

بنابراین، هرچند تپروت قراردادهای هوشمند بیت کوین را عملیاتی‌تر می‌کند، اما در آینده نزدیک شاهد برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) و سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز (DAOs) مبتنی بر بیت کوین (که از جمله ویژگی‌های بلاک چین اتریوم هستند) نخواهیم بود.

در عوض، به‌احتمال زیاد در کوتاه‌مدت شاهد ظهور قراردادهای هوشمند بیت کوین در حوزه پرداخت بیمه، معاملات املاک مسکونی و محصولات مستمری مالی هستیم که فرصت‌های معناداری را پیش روی ما قرار می‌دهند. به‌عنوان مثال:

• پرداخت‌های بیمه عمر را می‌توان بر اساس رسیدی قابل‌قبول از یک گواهی فوت یا معادل آن برنامه‌ریزی کرد. این نوع پرداخت‌ها در سال ۲۰۱۹ در ایالات‌ متحده، از ۷۶۰ میلیارد دلار فراتر رفته بود.
• معاملات املاک مسکونی می‌توانند پس از آنکه بانک فروشنده، رسید پرداخت مبلغ وام مسکن را تأیید کرد، تسویه نهایی شوند. آمارها نشان می‌دهند که ۵.۸ میلیون واحد مسکونی در ایالات‌ متحده در بازه زمانی سالانه تا ماه مه ۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰) فروخته شده است. متوسط قیمت این خانه‌ها ۳۵۰ هزار دلار بوده است.
• مستمری‌های سالیانه مالی می‌توانند در یک بازه زمانی مشخص و به‌صورت برنامه‌ریزی‌شده پرداخت شوند. ارزش دارایی‌های مستمری سالیانه در ایالات‌ متحده طی سال ۲۰۲۰ از ۳ تریلیون دلار فراتر رفته است.

البته گفتنی است که مسیر و چگونگی نفوذ بیت کوین به این بازارها هنوز مشخص نیست. در این بین، شاید فاکتوری که موفقیت بیت کوین را در نفوذ به این بازارها مشخص کند، میزان تقاضای مشتریان برای پرداخت تمام یا بخشی از این عایدات در قالب بیت کوین باشد.

در نهایت، باید گفت شرکت‌های بیمه‌ای که بیمه عمر صادر می‌کنند یا محصولات مستمری سالیانه می‌فروشند، نماینده بخشی از محافظه‌کارترین نهادها در دنیای مالی هستند. این شرکت‌ها در اواسط دهه ۱۸۰۰ میلادی پا به عرضه وجود گذاشتند و شعار آنها، فعالیت مادام‌العمر بود.

اگر این شرکت‌های بیمه تسلیم تقاضای مشتریان خود برای ورود به حوزه دارایی‌های دیجیتال و بلاک چین شوند، این تقاضا به‌احتمال زیاد به‌سمت بیت کوین خواهد رفت. بیت کوین از منظر فناوری در مقایسه با اتریوم، محافظه‌کارتر و بلاک چینی قابل‌پیش‌بینی‌تر است.

بیت کوین همچنین در مقایسه با رقبایش شباهت بیشتری به طلا و پول دارد و بنابراین درک ارزش آن راحت‌تر است. گفتنی است که شرکت بیمه مس میوچال (MassMutual)، یکی از شرکت‌های بیمه‌ای است که در بیت کوین و همچنین شرکت‌های فعال در حوزه بیت کوین سرمایه‌گذاری کرده است.

بهره‌وری داده‌ها

امضاهای اشنور، بهره‌وری تراکنش‌هایی را که دارای یک امضاکننده واحد هستند بهبود می‌بخشند. امضاهای اشنور ۶۴ بایتی هستند؛ در حالی که امضاهای ECDSA چیزی بین ۷۱ تا ۷۳ بایت هستند. این بدان معناست که کارایی آنها به‌ازای هر تراکنش، چیزی حدود ۱۱ درصد بیشتر از امضاهای ECDSA است.

البته هیچ تضمینی وجود ندارد که شبکه کاربران تراکنش‌های تپروت را بپذیرند. کاربران بیت کوین آزادند که به فناوری سنتی تراکنش‌های بیت کوین پایبند باشند؛ اما اگر تراکنش‌های تپروت پذیرفته شوند، برای اجرای فول نودهایی که تراکنش‌ها را تأیید و شبکه را حفظ می‌کنند، به منابع کمتری نیاز خواهیم داشت.

این قابلیت، کاربران را به اجرای فول نود خودشان ترغیب می‌کند و به نوبه خود، به تقویت تمرکززدایی بیت کوین منجر می‌شود. هرچه تمرکززدایی شبکه بیت کوین بیشتر شود، امکان فعالیت بدون مجوز آن و مقاومتش در برابر سانسور هم بیشتر می‌شود. این دو ویژگی (فعالیت بدون مجوز و مقاومت در برابر سانسور)، در تعیین ارزش این ارز دیجیتال بسیار حیاتی هستند.

واضح است که تضعیف تمرکززدایی در بیت کوین هم به همین اندازه، به کل شبکه آن صدمه می‌زند و از ارزش آن می‌کاهد (منظور از فعالیت بدون مجوز شبکه بیت کوین، فعالیت آن خارج از کنترل قدرت‌های متمرکز یا واسطه‌های خارجی است). البته با توجه به اینکه در حال حاضر، تعداد نودهای فعال در شبکه بیت کوین به قدر کفایت است، کاهش (محدود) تعداد آنها هم مشکلی را برای این شبکه ایجاد نخواهد کرد.

اینکه چه تعداد نود برای حفظ شبکه بیت کوین کافی است، مشخص نیست. در حقیقت، این تعداد نودها نیست که اهمیت دارد. آنچه مهم است، حضور فعال و مؤثر کاربرانی است که در شبکه بیت کوین فعالیت می‌کنند، صحت تراکنش‌ها را بر طبق اطلاعات نود خودشان می‌سنجند و به دانلود زنجیره از سوی نودهای جدید کمک می‌کنند.

این فرایند شبیه به هش ریت استخراج بیت کوین است که در آن، هرچه نرخ هش بیشتر باشد بهتر است؛ اما کمترشدن آن هم تا زمانی که به سطحی مشخص نرسیده باشد، به‌معنای وضعیت بد نیست.

علاوه بر این، از آنجا که امضاهای اشنور داده‌های کمتری دارند، ارتقای تپروت ممکن است میانگین تعداد تراکنش‌هایی را که می‌تواند در هر بلاک گنجانده شود /افزایش داده و کارمزد تراکنش‌ها را برای کاربران کاهش دهد.

البته کارمزد تراکنش‌های بیت کوین به مجموعه وسیع و متغیری از مؤلفه‌های تأثیرگذار بستگی دارد. با این حال، درمورد تراکنش‌های چندامضایی و تراکنش‌های زمان‌بندی‌شده، می‌توانیم مطمئن باشیم که کارمزدهای آنها با وجود تپروت به میزان قابل‌توجهی کاهش پیدا خواهد کرد.

بیشتر بخوانید:

کارمزد بیت کوین و مسئله تأیید تراکنش‌ها؛ هر آنچه که باید بدانید

بهبود کارایی، قابلیت استفاده و حریم خصوصی کیف پول‌های بیت کوین

تپروت برای بهبود کارایی کیف پول‌های چندامضایی طراحی شده است. برای استفاده از این نوع کیف پول‌ها به بیش از یک امضا نیاز است و همین ویژگی، امنیت آنها را از کیف پول‌های تک‌امضایی بیشتر می‌کند. تپروت به‌گونه‌ای طراحی شده است که بهره‌وری این تراکنش‌ها را از منظر (حجم) داده افزایش دهد.

تپروت از نظر حریم خصوصی هم به‌روزرسانی‌هایی را برای این کیف پول‌ها به همراه داشته است. تراکنش‌های تپروت، شرایط لازم برای خرج‌کردن بیت کوین‌های موجود در کیف پول‌های چندامضایی را مخفی می‌کنند. به این معنی که به‌جای انتشار عمومی شرایط انجام تراکنش، هر شرط به‌صورت جداگانه هش می‌شود و در ساختار درخت مرکل قرار می‌گیرد که خروجی نهایی آن، ریشه مرکل (Merkle Root) است. بنابراین برای اعتبارسنجی هرکدام از این شرایط، نیازی به افشای کل داده‌ها نیست، بلکه تنها به ریشه مرکل و مسیرهای مرکل (Merkle path) احتیاج داریم.

در حال حاضر، کیف پول‌های چندامضایی با استفاده از قراردادهای هوشمند بر روی بیت کوین ساخته می‌شوند. همان‌ گونه که پیش از این هم اشاره کردیم، قراردادهای هوشمند بیت کوین در حال حاضر به‌شکلی هستند که با هر تراکنشی که اتفاق می‌افتد، کل مفاد و شرایط موجود در کیف پول‌های چندامضایی را فاش می‌کنند.

برای مثال، اطلاعاتی که از یک کیف پول چندامضایی فاش می‌شود، می‌تواند مشخص کند که تراکنش‌ها باید به‌وسیله ۳ امضا از ۵ امضای معتبر یا به‌وسیله یک امضای اصلی امضا شوند. حتی اگر امضای اصلی هرگز استفاده نشود، بلاک چین آدرس عمومی متصل به امضای اصلی را در هر تراکنش آشکار کرده و یک تهدید امنیتی بالقوه ایجاد می‌کند.

ارتقاهای امنیتی تپروت در این رابطه، به ۲ صورت اجرا می‌شوند:

• با انتقال وجوه، مفاد و شرایط خرج‌کردن بیت کوین‌ها آشکار نخواهد شد؛
• با توجه به ویژگی پرداخت به تپروت (Pay-to-Taproot) که همه خروجی‌های تراکنش را ادغام می‌کند و یکسان نشان می‌دهد، هیچ‌کس نمی‌تواند تشخیص دهد که آیا یک شرکت از چند امضا استفاده می‌کند یا خیر.

همچنین بخوانید: آیا بیت کوین و تراکنش‌های آن ناشناس است؟

اگرچه ارتقای تپروت حریم خصوصی را بهبود می‌بخشد، اما بررسی‌های قانونی بلاک چین بیت کوین را غیرممکن نمی‌کند. بیت کوین همچنان یک شبکه نیمه‌ناشناس و قابل‌ردیابی (که می‌تواند مورد بررسی‌های قانونی قرار گیرد)، باقی خواهد ماند. بیت کوین به یک ارز حریم خصوصی مانند زی کش و مونرو تبدیل نخواهد شد و همچنان نسبت به پول نقد، حریم خصوصی کمتری دارد.

نمودار زیر نشان‌دهنده تعداد بیت کوینی است که از سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۸) تاکنون در کیف پول‌های چندامضایی نگهداری شده است. این عدد در زمان فعلی نسبت به سال ۲۰۱۸، رشد ۵۵ درصدی داشته است؛ اما از زمان ثبت اوج تاریخی خود در ژوئیه ۲۰۱۹ (تیر ۹۸) ثابت باقی مانده است.

این توقف رشد در دو سال گذشته می‌تواند نکته مهمی را به ما گوشزد کند:

اگر تپروت در سطح گسترده‌ پذیرفته شود، ممکن است شاهد افزایش پذیرش کیف پول‌ها و تراکنش‌های چندامضایی از طرف افراد و شرکت‌هایی باشیم که حریم خصوصی برای آنها از اهمیت زیادی برخوردار است.

با این حال، کاهش یا توقف رشد تراز استفاده از کیف پول‌های چندامضایی در سال‌های اخیر، ممکن است حاکی از آن باشد که تقاضا برای آن کم شده است. گفتنی است که اگر ارتقای تپروت با پذیرش جامعه بیت کوین همراه شود، دیگر ارائه چنین تحلیل‌ها و آمارهایی امکان‌پذیر نیست؛ چراکه خروجی همه تراکنش‌ها یکسان به نظر می‌رسد.

در نهایت، تپروت امکان استفاده از کیف پول‌ها و طراحی امضاها را بر اساس یکی از ویژگی‌های امضای اشنور که «خطی‌بودن» نام دارد فراهم می‌کند. با این ویژگی، می‌توان امضاها را با یکدیگر تلفیق کرد. برای مثال، می‌توان یک کیف پول چندامضایی ایجاد کرد که با گذشت زمان، نیاز به سه امضا در آن از بین برود و در صورتی که وجوه موجود در کیف پول برای مدت معینی دست‌نخورده باقی بماند، تنها به دو امضا برای استفاده از آن نیاز باشد.

پیشرفت راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم

تپروت امکان پیشرفت شبکه‌های لایه دوم نظیر شبکه لایتنینگ را که بر روی بیت کوین قرار دارند فراهم می‌کند. این به‌روزرسانی، «قراردادهای زمان‌دار هش‌شده» (HTLCs) معمول در بلاک چین بیت کوین را با «قرارداد‌های زمان‌دار نقطه‌ای» (PTLCs) جایگزین می‌کند و از این طریق، قابلیت‌های شبکه لایتنینگ را ارتقا می‌دهد. قراردادهای زمان‌دار نقطه‌ای می‌توانند به اجرای قراردادهای دوطرفه بلاک چینی کمک کنند و کاربرد اوراکل‌ها را برای تسهیل پرداخت‌ها بهبود ببخشند.

شبکه لایتنینگ از زمان راه‌اندازی (در سال ۲۰۱۸) تاکنون، به‌صورت نامتوازنی رشد کرده است. تپروت می‌تواند پذیرش آن را تسریع کند. از دیدگاه سرمایه‌گذاری، افزایش تعداد تراکنش‌های بالقوه بیت کوین نکته‌ مثبتی است؛ چراکه بهبود در هر مورد استفاده خاص بیت کوین، می‌تواند کل بازار در دسترس و چشم‌انداز رشد آن را توسعه دهد.

همچنین بخوانید: شبکه لایتنینگ؛ تحول بیت کوین از طلا به پول

به‌طور کلی، خبرهای خوبی درمورد شبکه لایتنینگ بیت کوین به گوش می‌رسد؛ که از میان آنها می‌توان به پذیرش بیت کوین به‌عنوان پول رسمی در کشور السالوادور (تأیید لایتنینگ به‌عنوان سرویس تجاری بیت کوین) و همچنین اطلاعیه‌هایی مبنی بر همکاری و تأمین مالی از سوی سرویس‌های پرداخت مبتنی بر لایتنینگ نظیر استرایک (Strike)، فولد (Fold) و مون (Moon) اشاره کرد.

این اخبار خوشحال‌کننده به‌همراه پیشرفت‌هایی که در حوزه تپروت اتفاق افتاده است، نشانه‌های خوبی برای بیت کوین به‌عنوان یک ذخیره ارزش هستند. رشد خدمات پرداخت لایه دوم همچنین این توانایی را دارد که کاربرد اساسی دیگری را برای بیت کوین ایجاد کند. بیت کوین به‌عنوان یک دارایی دیجیتال شبیه به طلا شناخته شده؛ اما پتانسیلش به‌عنوان یک ارز دیجیتال همتابه‌همتا (که می‌توان از آن در پرداخت‌ها استفاده کرد) هنوز عملاً محقق نشده است.

معایب احتمالی و تهدیدهای مرتبط با ارتقای تپروت چیست؟

تا به اینجا درمورد مزایای تپروت و پیامدهای مثبتی که می‌تواند برای شبکه بیت کوین به همراه داشته باشد صحبت کردیم. حالا قصد داریم کمی از این نکات مثبت فاصله گرفته و معایب احتمالی تپروت و خطرات بالقوه آن را بررسی کنیم. برخی از این معایب از این قرار هستند:

نرخ پذیرش پایین

بزرگ‌ترین تهدید مرتبط با تپروت این است که تنها شمار اندکی از کاربران و ارائه‌دهندگان خدمات، این ارتقا را پذیرفته و آن را اجرایی کنند.

نرخ پذیرش پایین می‌تواند حاکی از این باشد که کاربران، علاقه‌ای به استفاده از بیت کوین برای اهداف جدید ندارند و ترجیح می‌دهند برای کاربردهای جدید، از ارزهای دیجیتال و سرویس‌های دیگری استفاده کنند.

اگر کاربران از تپروت استقبال نکنند و آن را در سطح گسترده نپذیرند، امید برای رشد شبکه بیت کوین از بین می‌رود و همه درها بر روی به‌روزرسانی‌های محتملی که می‌توانستند در آینده اتفاق بیفتند بسته می‌شوند.

برخی از ویژگی‌های تپروت، فقط با استقبال حداکثری کاربران است که می‌توانند عملیاتی شوند. به‌عنوان مثال، اگر تعداد کمی از کاربران تراکنش‌های تپروت را بپذیرند، به‌راحتی می‌توان این تراکنش‌ها را به آدرس‌هایی نسبت داد که متعلق به افراد و شرکت‌هایی هستند که نیاز به امنیت چندامضایی دارند. به‌بیان دیگر، آدرس‌های تپروت قابل‌ردیابی می‌شوند و همه آن نکاتی که درمورد امنیت تپروت بیان کردیم، عملاً کاربرد خود را از دست می‌دهند.

تپروت ارتقایی است که از سوی توسعه‌دهندگان و کاربران مطرح بیت کوین حمایت می‌شود. اگر این ارتقا از سمت عموم کاربران بیت کوین پذیرفته نشود و با شکست روبه‌رو شود، حاکی از یک نقطه‌ضعف در جامعه بیت کوین است.

با این اتفاق، ممکن است بیت کوین پس از سال‌ها مبارزه بالاخره تسلیم شود و کاربرد آن به‌عنوان پول دیجیتال و ابزاری برای انتقال ارزش عملاً از بین برود.

مقاومت کوانتومی

امضاهای اشنور ممکن است نسبت به امضاهای موسوم به ECDSA، مقاومت کوانتومی کمتری داشته باشند.

مقاومت کوانتومی به قابلیت پروتکل بیت کوین برای مقاومت در برابر حملات کامپیوترهای کوانتومی اشاره دارد.

در حالی که کامپیوترهای کوانتومی در حال حاضر یک تهدید به حساب نمی‌آیند، اما ممکن است در آینده در قالب یک تهدید ظاهر شوند. با این حال، می‌توان این‌طور به قضیه نگاه کرد که با وجود تپروت، بیت کوین به ۲ نوع امضا برای ایمن‌سازی شبکه خود مجهز خواهد بود.

اگر امضاهای اشنور در برابر کامپیوترهای کوانتومی مقاومت لازم را نداشته باشند، کاربران می‌توانند از ECDSA استفاده کنند. اگر ECDSA هم مناسب نباشد، پروتکل می‌تواند طرح‌های امضای دیگری اضافه کند که مقاومت کوانتومی بیشتری داشته باشند.

از هم گسیختگی جامعه بیت کوین

یکی از مزیت‌های فناوری‌هایی که مبتنی بر اجماع هستند این است که هرگونه اشکال احتمالی در این شبکه‌ها به‌دقت موردبررسی قرار می‌گیرد و در نهایت می‌تواند به رد ایده جدید منجر شود. اگر این اتفاق برای تپروت هم رخ بدهد، علاوه بر همه ضررهایی که پیش‌تر به آنها اشاره کردیم، ضرر بالقوه دیگری هم برای شبکه بیت کوین به همراه خواهد داشت.

بحث‌برانگیزشدن تپروت ممکن به از‌ هم‌ گسیختگی شبکه بیت کوین منجر شود و بخشی از جامعه این ارز دیجیتال تصمیم بگیرند که دیگر از آن استفاده نکنند.

به‌روزسانی‌های بیت کوین و حرکت آهسته آن

در این قسمت از مقاله قصد داریم از تپروت فاصله بگیریم و به‌طور کلی درمورد به‌روزرسانی‌های شبکه بیت کوین و نحوه اجرای آنها صحبت کنیم. داشتن درک درست از این به‌روزرسانی‌ها می‌تواند به ما در درک درست‌تر عملکرد بیت کوین و وضعیت فعلی آن کمک کند.

بیت کوین متن‌باز است و هرکسی می‌تواند پیشنهادهای خود را برای بهبود آن ارائه دهد. در اوایل ظهور بیت کوین، توسعه و پیشرفت این ارز دیجیتال از طریق فرایندی به نام پروپوزال‌های بهبود بیت کوین (BIPs) جنبه رسمی به خود می‌گرفت.

در حالی که آگاهی از جزئیات دقیق فرایند BIP (به‌دلیل ماهیت به‌شدت فنی و تکنیکال آن) چندان ضروری نیست، اما بد نیست بدانیم که BIPها به‌طور کلی چندان معمول نیستند. به‌ویژه در مقایسه با سایر پروتکل‌ها (که گاهاً تغییرات اساسی را تجربه می‌کنند)، BIPها بیشتر تغییرات کوچک و جزئی هستند، تا به‌روزرسانی‌های بزرگ و اساسی.

از زمان ظهور بیت کوین در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸)، در مجموع ۱۴۵ BIP به ثبت رسیده است؛ به این معنی که این شبکه به‌طور میانگین، سالانه ۱۲ BIP را تجربه کرده است.

این در حالی است که اتریوم، دومین شبکه بزرگ دارایی‌های دیجیتال از لحاظ ارزش بازار، از زمان ظهورش در سال ۲۰۱۵ (۱۳۹۴) تعداد ۳۴۲ پروپوزال‌ بهبود اتریوم (EIP) داشته است؛ یعنی ۵۸ EIP در سال. (همین مقایسه کوچک نشان می‌دهد که) بیت کوین از جهت فناوری، کندتر از سایر ارزهای دیجیتال حرکت می‌کند.

جامعه توسعه‌دهندگان و کاربران بیت کوین معتقدند که «قابل‌اعتماد‌بودن» بیت کوین و «فعال‌بودن همیشگی شبکه آن»، مهم‌ترین مؤلفه‌های این ارز دیجیتال به شمار می‌روند.

از مجموع ۱۴۵ BIP ثبت‌شده، فقط ۴۶ مورد از آنها (حدود ۳۰ درصد) در پروتکل پیاده‌سازی شده‌اند. گفتنی است که ۸ مورد از این ۴۶ مورد (۶ درصد از آنها) هم صرفاً BIP‌های آگاهی‌دهنده بوده‌اند که به یک مسئله در طراحی شبکه اشاره کرده‌اند یا دستورالعمل‌ها و اطلاعات کلی را به جامعه بیت کوین ارائه داده‌اند. به‌بیان دیگر، این BIPها ویژگی یا قابلیت جدیدی را به بیت کوین اضافه نکرده‌اند.

به‌طور کلی، BIPها به‌عنوان سافت‌فورک (soft fork) اجرا شده‌اند؛ به این معنی که این ارتقاها با نسخه‌های قدیمی نرم‌افزار بیت کوین نیز سازگار بوده‌اند. در مقابل، اتریوم چندین هاردفورک (hard fork) را انجام داده که طی آن همه کاربران مجبور شده‌اند نسخه‌های نرم‌افزار خود را ارتقا دهند.

بیشتر بخوانید: فورک چیست؟ هارد فورک، سافت فورک و تأثیر آنها بر قیمت چیست؟

نتیجه‌گیری

تپروت فارغ از اینکه بیت کوین را بهبود می‌بخشد، به ما یادآوری می‌کند که بیت کوین یک فناوری است؛ یک فناوری که این پتانسیل را دارد که در صورت لزوم و برای بهبود قابلیت استفاده و تجربه کاربری، تغییر کند.

کارآفرینان باانگیزه حوزه ارزهای دیجیتال، همچنان مشغول توسعه ارزها و پروژه‌های جدیدی هستند که قصد دارند بیت کوین را از بین ببرند یا جایگزین آن شوند. موفقیت تپروت نشان‌دهنده این است که بیت کوین می‌تواند با تغییرات جدید سازگار شود.

با اشاره مجدد به این نکته که بیت کوین یک فناوری است، باید اضافه کنیم که ارز دیجیتال شماره یک جهان به‌دلایل زیر، یک سرمایه‌گذاری منحصربه‌فرد در زمینه فناوری است:

بیت کوین نقدشونده است

بیت کوین در مقایسه با بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر دیگری که انجام می‌دهیم، نقدشوندگی بسیار بالایی دارد. به‌عنوان مثال، خرید بخشی از سهام مالکیتی شرکت‌هایی که در حوزه فناوری فعالیت می‌کنند، نقدشوندگی خیلی کمتری نسبت به بیت کوین دارد.

گفتنی است که در سه‌ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۱، ارزش خروجی سهام خصوصی در ایالات‌ متحده، ۱۶۲ میلیارد دلار بود؛ در حالی که حجم تبادلات بیت کوین به ۴۰۵ میلیارد دلار رسید.

بیت کوین شفاف است

بیت کوین همه به‌روزرسانی‌هایی که در دست اجرا هستند، همه تغییراتی که پیشنهاد شده‌اند و همه پیشنهاداتی را که رد شده‌اند به‌طور واضح و شفاف در اختیار عموم قرار می‌دهد. یک سرمایه‌گذار خلاق می‌تواند به‌راحتی وارد عمل شود و کدها، بحث و گفتگوها و فرایندهایی را که پیرامون BIPها وجود دارد شخصاً بررسی کند.

اگر یک سرمایه‌گذار کد و یا مسیری که بیت کوین در حال پیش رفتن به سمت آن است را دوست نداشت، می‌تواند دیدگاه خود را اعلام کند و تغییرات مدنظر خود را پیشنهاد دهد. هیچ حوزه سرمایه‌گذاری دیگری وجود ندارد که چنین شفافیتی را درباره اقدامات و فرایندهایش ارائه کند.

کل بازار در دسترس بیت کوین خیره‌کننده است

یکی از معیارهای مهمی که سرمایه‌گذاران برای ارزیابی پتانسیل رشد یک دارایی یا نوآوری در نظر می‌گیرند، کل بازار در دسترس آن است. کل بازار در دسترس بیت کوین خیره‌کننده است؛ فارغ از اینکه آن را به‌عنوان یک فناوری برای تسویه پرداخت‌ها، ذخیره ارزش یا ارز ذخیره جهانی در نظر بگیرید. کل بازار در دسترس بیت کوین، حتی از بزرگ‌ترین بازارهای عمومی موجود در حوزه فناوری هم بزرگ‌تر است.

بیت کوین به یکی از بزرگ‌ترین به‌روزرسانی‌های تاریخ خود نزدیک می‌شود. این به‌روزرسانی در حوزه فناوری انجام خواهد شد؛ بنابراین سرمایه‌گذاران جهت ارزیابی مزایا و ریسک‌هایی که این به‌روزرسانی برای بیت کوین (به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری) به همراه دارد، باید به این ویژگی‌های منحصربه‌فرد (نقد شوندگی، شفافیت و کل بازار در دسترس) نیز توجه کنند.