سولانا چیست؟ همه‌چیز درباره بلاک چین Solana و توکن SOL

زمان طولانی تأیید تراکنش‌ها در شبکه بیت کوین و کارمزد بالای شبکه اتریوم همواره به‌عنوان نقاط ضعف فناوری بلاک چین نام برده شده‌اند؛ این یعنی مدت‌هاست کاربران و سرمایه‌گذاران منتظر یک بلاک چین هستند که برای همیشه این مشکلات را حل کند. شاید بتوان گفت سولانا (Solana) همان بلاک چینی است که همه منتظرش بودند! در حال حاضر صدها پروژه روی سولانا کار می‌کنند و مقیاس‌پذیری بالای آن به این معناست که باید منتظر صدها پروژه دیگر هم باشیم.

در این مقاله، ابتدا بررسی می‌کنیم که سولانا چیست و سپس اکوسیستم آن را تشریح خواهیم کرد و در ادامه نگاهی به تاریخچه و تیم آن خواهیم انداخت. در بخش‌های بعدی مروری کوتاه بر توکن SOL و نحوه خرید آن خواهیم داشت. پروژه‌های مشهور روی سولانا، آموزش استفاده از کیف پول‌های این ارز دیجیتال، و سؤالات متداول هم بخش‌هایی است که در پایان مقاله خواهید خواند.

سولانا چیست؟

شبکه سولانا (Solana) یک بلاک چین لایه اول غیرمتمرکز، امن، مقیاس‌پذیر و سریع است. این شبکه با هدف تبدیل‌شدن به بستری برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapp) ایجاد شد و در حال حاضر یکی از رقبای اصلی اتریوم به حساب می‌آید. سولانا مانند اتریوم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند؛ اما با این تفاوت که توان عملیاتی بیشتری دارد و هزینه آن کمتر است و در یک کلام، مقیاس‌پذیرتر است. توکن SOL از همان ابتدا همواره در فهرست برترین ارزهای دیجیتال از نظر ارزش بازار قرار داشته است.

در صفحه اول وب‌سایت سولانا (solana.com)، این شبکه «قدرتمند برای توسعه‌دهندگان، سریع برای همه» توصیف شده است. انجام تراکنش‌ها در Solana کمتر از ۱ ثانیه طول می‌کشد؛ یعنی سولانا برای تمام کاربران سریع است. کارمزد بسیار کم تراکنش‌ها در این شبکه و پشتیبانی از قراردادهای هوشمند پیچیده هم بیانگر آن است که سولانا همان چیزی است که توسعه‌دهندگان می‌خواهند.

سرعت نسبتاً پایین تأیید تراکنش‌ها در بسیاری از بلاک چین‌ها، از جمله اتریوم، همواره به‌عنوان یکی از معایب سیستم‌های غیرمتمرکز مطرح می‌شده است. این در حالی است که با ورود پروژه‌هایی مثل سولانا، رفته‌رفته بلاک چین‌های کندتر جای خود را به بلاک چین‌های بهینه‌تر می‌دهند.

بیشتر بخوانید: اتریوم چیست

این شبکه قادر است روی کاغذ در هر ثانیه بیش از ۵۰ هزار تراکنش را پردازش کند؛ یعنی سولانا علاوه بر بلاک چین‌ها دیگر، غول‌های حوزه پرداخت مثل پی‌پل و مسترکارت را هم تهدید می‌کند. از آنجا که این اکوسیستم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند، می‌تواند میزبان انواع اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، از NFTها گرفته تا صرافی‌های غیرمتمرکز و بازارسازهای خودکار باشد.

به‌نوعی می‌توان سولانا را مشابه شبکه اتریوم ولی با کارایی بیشتر توصیف کرد. مقبولیت این شبکه در بین کارشناسان و توسعه‌دهندگان این حوزه تا حدی است که در حال حاضر صدها پروژه روی این اکوسیستم در حال فعالیت هستند و روزبه‌روز هم بر تعداد آنها افزوده می‌شود.

بیشتر از یک دهه از راه‌اندازی شبکه بیت کوین می‌گذرد. در آن زمان بیت کوین یک مشکل اساسی را حل کرد و آغازکننده راهی بود که در آن دیگر نیازی به یک نهاد متمرکز (مثل ویزا و پی‌پل) برای تأیید و پردازش تراکنش‌ها نبود؛ یعنی هرکسی از هرجای دنیا می‌توانست بدون نیاز به اعتماد به واسطه، به افراد دیگر پول ارسال کند.

کُندی استفاده از شبکه‌هایی مثل بیت کوین باعث ظهور فناوری‌های تازه‌ای شد. چند سال بعد اتریوم کار خود را با ظرفیت حدود ۱۵ تراکنش برای ثانیه آغاز کرد ولی با گذشت زمان این عدد هم کافی نبود.

حالا با ظهور سولانا و پلتفرم‌های مشابه، ظرفیت پردازش بلاک چین‌ها بسیار بالاتر رفته و افراد می‌توانند در عین بهره‌مندی از ویژگی غیرمتمرکزبودن، با سرعتی زیاد تعاملات مالی خود را انجام دهند.

SPL‌ استاندارد ساخت توکن روی شبکه سولانا است. به‌عبارت دیگر، می‌توان آن را مشابه استاندارد ERC‌ در شبکه اتریوم به حساب آورد. SPL‌ها در واقع استاندارد توکن‌های مثلی هستند که روی این شبکه ایجاد می‌شوند. برای ساخت توکن روی این شبکه، می‌توانید از زبان‌های برنامه‌نویسی راست (Rust)، سی (C) و سی پلاس‌پلاس (++C) استفاده کنید.

سولانا به‌صورت چندلایه کار می‌کند. هر لایه مسئول بخشی از عملکرد شبکه است. این یعنی می‌توان این اکوسیستم را یک شبکه هیبریدی به حساب آورد.

سولانا چگونه کار می‌کند؟

سولانا شبکه‌ای نسبتاً پیچیده است. استفاده از فناوری‌های نوین در آن باعث شده این بلاک چین یکی از بهینه‌ترین نمونه‌های موجود باشد. با این حال برای کارکردن با این شبکه و استفاده از توکن SOL نیازی به درک کامل نحوه عملکرد این شبکه و جزئیات فنی آن نخواهید داشت.

توکن بومی این شبکه سول (SOL) نام دارد. طبق اعلام سولانا، هر سال ۸ درصد به تعداد توکن‌های شبکه اضافه می‌شود. از سوی دیگر، طی هر سال، از این ۸ درصد، ۱۵ درصد در قالب نرخ کاهش تورم کسر می‌شود و این کاهش تا حدود ۱۰ سال ادامه پیدا می‌کند. در نهایت پس از حدود ۱۰ سال، تورم سالیانه سولانا به ۱.۵ درصد می‌رسد.

بیشتر بخوانید: مروری بر تمام الگوریتم‌های اجماع در ارزهای دیجیتال؛ از اثبات کار تا قاتل بلاک چین!

بلاک‌ها اسکلت هر بلاک چین هستند. با قرارگرفتن تراکنش‌ها و اطلاعات آنها در بلاک‌ها، زنجیره‌ای تشکیل می‌شود که بلاک چین نام دارد. در واقع بلاک‌ها مثل تکه‌های پازل هستند که در نهایت تصویری کلی به نام بلاک چین را می‌سازند. برای درک بهتر مفهوم بلاک چین می‌توانید مطلب «بلاک چیست؟» را مطالعه کنید.

در سولانا هر بلاک، اسلات (Slot) نام دارد و اعتبارسنجی خاص به نام لیدر (Leader) آنها را می‌سازد. هر اعتبارسنج در این شبکه عضوی از خوشه (Cluster) شبکه است. در این شبکه، هر خوشه تنها یک اعتبارسنج دارد و وظیفه آن اضافه‌کردن بلاک‌ها یا همان اسلات‌ها به دفتر کل بلاک چین است.

این بلاک چین برای افزایش سرعت و بهره‌وری از اثبات تاریخچه (Proof of History) استفاده می‌کند. اثبات تاریخچه این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا با ایجاد سلسله‌ای از سوابق، از آنها به‌عنوان تأییدی برای تعیین تاریخ دقیق رخدادها استفاده کنند. استفاده از چنین مکانیسمی سبب می‌شود که شبکه سولانا سریع و سبک باشد؛ چراکه دیگر نیازی به صرف زمان برای اجماع بر سر برچسب‌های زمانی نیست.

اثبات تاریخچه در واقع یک مرجع سراسری در شبکه Solana برای ثبت زمان است. هدف اصلی این فناوری برقراری امنیت شبکه بدون فداکردن سرعت است.

تمام تراکنش‌ها و رخدادهای شبکه با تابع هش SHA256 هش می‌شوند. با استفاده از این تابع، خروجی منحصربه‌فرد بوده و حدس‌زدن آن تقریباً غیرممکن است. پس از هش‌شدن، هر خروجی به‌عنوان ورودی هش بعدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این روند باعث ایجاد یک زنجیره ناگسستنی از تراکنش‌های هش‌شده می‌شود. به‌عبارت دیگر، یک اعتبارسنج (Validator) می‌تواند بدون آنکه نیازی به برچسب‌های زمانی (Timestamp) معمول داشته باشد، تراکنش و رویدادها را به یک بلاک اضافه کند. از سوی دیگر، روند هش‌کردن زمانی مشخص دارد و از همین رو اعتبارسنج‌ها می‌توانند به‌راحتی بررسی کنند که چقدر زمان سپری شده است.

به‌بیان ساده، هر نود در سولانا یک ساعت برای خودش دارد و این یعنی دیگر مثل شبکه بیت کوین نیازی نیست تمام نودها برای یک تراکنش اجماع کنند. برای فهم بهتر این روند پیچیده به این مثال توجه کنید:

فرض کنید سه تراکنش «الف»، «ب» و «ج» داریم؛ شبکه Solana تراکنش‌ها را با استفاده از پروتکل اثبات تاریخچه اجرا می‌کند. یعنی:

• هش تراکنش اول: نسخه‌ای رمزنگاری‌شده از «الف» با برچسب زمانی صفر
• هش تراکنش دوم: نسخه‌ای رمزنگاری‌شده از «ب» با برچسب زمانی ۱
• هش تراکنش سوم: نسخه‌ای رمزنگاری‌شده از «ج» با برچسب زمانی ۲

این موضوع باعث ایجاد معیاری می‌شود که نسبی نیست و برای تمام مشترکان شبکه واضح و عینی است. به همین دلیل سرعت بلاک چین سولانا نسبت به بلاک چین‌های مبتنی بر اثبات سهام یا اثبات کار بسیار بیشتر است و این شبکه می‌تواند در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش را پردازش کند. برای درک بهتر این موضوع آن را با ظرفیت تأیید تراکنش در بیت کوین مقایسه کنید که ۵ تا ۷ تراکنش در ثانیه است.

در سولانا، لیدر مسئول ساخت بلاک‌هاست و لیدرها در بازه‌های زمانی مشخص تغییر می‌کنند. این تغییر به‌صورتی است که نودها می‌دانند لیدر بعدی چه کسی است.

برخلاف بیت کوین که در آن برچسب‌های زمانی به ساعت محلی ماینر وابسته است، در سولانا چنین وابستگی‌ای وجود ندارد؛ چراکه اثبات تاریخچه این نیاز را برطرف کرده و مفهوم زمان در قالب یک اصل سراسری توسط شبکه تعیین می‌شود.

با وجود تمام مزایای اثبات تاریخچه، این فناوری دارای معایبی است. مثلاً‌، تبدیل‌شدن به یک اعتبارسنج در Solana نیاز به سخت‌افزاری نسبتاً قدرتمند دارد و اگر شما این ملزومات را نداشته باشید، نمی‌توانید اعتبارسنج این شبکه باشید. از سوی دیگر، اثبات تاریخچه باعث متمرکزتر شدن سولانا می‌شود؛ چراکه دیگر مثل شبکه‌های اثبات سهام معمولی، هر کسی نمی‌تواند به‌عنوان اعتبارسنج فعالیت کند.

مشکل دیگری که در این میان به وجود می‌آید، حجم بالای تراکنش‌هاست. همان طور که گفتیم، سرعت انجام تراکنش‌ها در این شبکه بالاست. با فرض این که هر تراکنش ۲۵۰ کیلوبایت باشد و در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش تأیید شود، هر سال ۴۰ پتابایت داده روی بلاک چین ذخیره خواهد شد. حجمی که شاید ذخیره آن برای هر کسی مقدور نباشد.

سولانا برای حل این مشکل راهکار آرشیوکننده‌ها را ارائه کرده است که در ادامه نحوه کارکرد آن را تشریح کرده‌ایم.

تاریخچه و تیم سولانا

آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) سال ۲۰۱۷ کار روی این پروژه را آغاز کرد. یاکوونکو کمی بعد با همکاری گرگ فیتزجرالد (Greg Fitzgerald) و استفن آکریج (Stephen Akridge) که پیش‌تر با آنها در کوالکام (Qualcomm) کار می‌کرد، شرکتی را تأسیس کرد که امروز آن را به اسم سولانا لبز (Solana Labs) می‌شناسیم.

یاکوونکو با همکاری آکریج، فیتزجرالد و تیمی از متخصصان پیشین اپل و کوالکام پروژه لوم (Loom) را آغاز کردند. کمی بعد و از آن جهت که نمی‌خواستند نام پروژه آنها با لوم نتورک (Loom Network) که پروژه لایه دوم دیگری روی اتریوم است مشابه باشد، آن را تغییر دادند و نام سولانا را برای آن انتخاب کردند.

در حال حاضر یاکوونکو به‌عنوان هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل سولانا لبز مشغول به کار است و اریک ویلیامز (Eric Williams)، به‌عنوان یکی دیگر از هم‌بنیان‌گذاران پروژه، مدیر ارشد بخش علمی سولانا لبز است. گرگ فیتزجرالد و راج گوکال (Raj Gokal)، دیگر هم‌بنیان‌گذاران پروژه، به‌ترتیب در سمت مدیر ارشد بخش فناوری و مدیر ارشد عملیات فعالیت می‌کنند.

تیم سولانا در طول برنامه‌های تأمین بودجه سه‌ماهه خود، چیزی در حدود ۲۰ میلیون دلار از طریق فروش محدود توکن‌های خود سرمایه جذب کرد.

این شبکه ماه مارس سال ۲۰۲۰ نسخه بتای شبکه اصلی خود را راه‌اندازی کرد و کمی بعد موفق شد در طول مزایده عمومی خود در پلتفرم کوین لیست (CoinList) ۱.۷۶ میلیون دلار دیگر سرمایه جذب کند.

در آن زمان شبکه بتای سولانا تنها قابلیت انجام تراکنش‌ها و برخی ابزارهای پایه را در اختیار کاربران قرار می‌داد و خبری از پاداش سهام‌گذاری نبود؛ چراکه هنوز زمان‌بندی عرضه توکن‌های SOL مشخص نشده بود.

در حال حاضر سولانا لبز پررنگ‌ترین نقش را در توسعه این شبکه بر عهده دارد. بنیاد سولانا (Solana Foundation) هم نهادی است که سرمایه‌های لازم برای توسعه این شبکه را تأمین می‌کند.

ویژگی‌های مهم سولانا

به‌طور کلی سولانا هشت ویژگی مهم و اساسی دارد که عبارت‌اند از:

• اثبات تاریخچه (Proof of History)
• تحمل خطای بیزانس تاور (Byzantium Failure Tolerance Tower)
• توربین (Turbine)
• گالف استریم (Gulf Stream)
• سی‌لول (Sealevel)
• پایپ لاینینگ (Pipelining)
• کلاد بریک (Cloudbreak)
• آرشیوکننده‌ها (Archivers)

اثبات تاریخچه

تقریباً در تمام شبکه‌های توزیع‌شده، بزرگترین چالش پیش رو آن است که نودها نمی‌توانند به برچسب‌های زمانی که از نودهای دیگر دریافت می‌کنند، اعتماد کنند؛ چراکه این برچسب‌ها را گاهی خودِ نودها به بلاک‌ها اضافه می‌کنند یا از روی ساعت سخت‌افزار آنها به بلاک‌ها افزوده می‌شود.

سولانا با ارائه مدل اثبات تاریخچه در صدد حل این مشکل برآمده است. اثبات تاریخچه در واقع یک منبع امن و رمزنگاری‌شده است که یک مرجع سراسری در شبکه برای زمان ایجاد می‌کند. اثبات تاریخچه در واقع یک تابع تأخیر قابل‌تأیید (Verifiable Delay Function) با بسامد بالاست. در این نوع از توابع، مراحل مشخصی نیاز است تا اعتبار خروجی تأیید شود؛ اما هر کسی می‌تواند اعتبار خروجی را به‌سادگی تأیید کند.

اثبات تاریخچه به نودها این امکان را می‌دهد که بدون هماهنگی با دیگر اعضای شبکه، بلاک بعدی را بسازند. در این روند دیگر خبری از اعتماد به برچسب‌های زمانی است. در نتیجه استفاده از اثبات تاریخچه، سرعت تأیید تراکنش‌ها تا حد چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

توربین

توربین در سولانا همان پروتکلی است که به‌عنوان پل ارتباطی میان اعتبارسنج‌ها عمل می‌کند. توربین در واقع یک پروتکل اتصالِ مستقل از اجماع سولانا است. این پروتکل شباهت بسیار زیادی به بیت تورنت (BitTorrent) دارد و می‌توان آن را نسخه‌ای بهینه‌تر از بیت تورنت به حساب آورد.

زمانی که یک بلاک در شبکه مخابره می‌شود، توربین آن را به بسته‌های کوچک تقسیم‌بندی می‌کند؛ به‌عبارت دیگر، این شبکه چالش پهنای باند را با استفاده از تقسیم‌کردن داده‌ها به بسته‌های کوچک حل کرده است.

تحمل خطای بیزانس تاور

سولانا از تحمل خطای بیزانس تاور به‌عنوان نوعی مکانیزم اجماع استفاده کند که نوعی تحمل خطای بیزانس کاربردی (Practical Byzantine Fault Tolerance) است. این مکانیزم با استفاده از اثبات تاریخچه، که خود ساعت سراسری شبکه است، کار می‌کند. با بهره‌گیری از این تحمل خطا، اجماع بدون نیاز به تبادل حجم بالایی از پردازش حاصل می‌شود و تأیید تراکنش‌ها با سرعت بسیار بیشتری انجام می‌گیرد.

پیش از این که دفتر کل سولانا به وضعیت نهایی و قطعی برسد، اعتبارسنج‌ها روی این مسئله که کدام دفتر کل معتبر است، رأی‌گیری می‌کنند. پس از رأی‌گیری، امکان انجام دوباره آن ممکن نیست.

بیشتر بخوانید: الگوریتم تحمل خطای بیزانس چیست؟

گالف استریم

سولانا به‌دلیل تسهیل پردازش‌های لازم برای تأیید بلاک‌ها به ظرفیت ۵۰ هزار تراکنش در ثانیه رسیده است. در این بلاک چین، نودها دارای یک سردسته به نام لیدر (Leader) هستند و تمام اعتبارسنج‌ها ترتیب لیدرها را می‌دانند؛ یعنی آنها می‌دانند که لیدر فعلی و لیدرهای بعدی چه کسانی هستند. به این وسیله، اعتبارسنج‌ها پیش از موعد، تراکنش‌ها را به لیدر می‌فرستند و از این طریق لیدر هم می‌تواند زودتر تراکنش‌ها را اجرا کند که خود باعث کاهش زمان تأیید تراکنش‌ها می‌شود.

گالف استریم در سولانا نقشی مشابه ممپول (Mempool) یا استخر تراکنش‌های تأییدنشده را بازی می‌‌کند. این فناوری در واقع نسل جدید ممپول‌ها در بلاک چین است.

سی‌لول

سولانا قابلیتی را به کاربران می‌دهد که می‌توانند در یک زمان، بیش از یک قرارداد هوشمند را اجرا کنند. سی‌لول را می‌توان نوعی ماشین مجازی توصیف کرد که تراکنش‌ها را زمانبندی می‌کند اما آنها را در ماشین مجازی اجرا نمی‌کند.

توجه داشته باشید که همه بلاک چین‌ها رایانه‌های تک‌ریسمانی (Single-threaded) هستند، اما سولانا تنها زنجیره‌ای است که از اجرای موازی تراکنش در یک شارد پشتیبانی می‌کند.

پایپ لاینینگ

روند پردازش تراکنش‌ها در سولانا تا حد زیادی متکی به پایپ لاینینگ است. پایپ لاینینگ در واقع مجموعه‌ای از عناصر مرتبط است که در آن خروجیِ یک داده، ورودی داده بعدی است. در سولانا، یک سری از بلاک‌ها که اطلاعات تراکنش‌ها را در خود دارند، به‌سرعت اعتبارسنجی و به نودها مخابره می‌شوند. در واقع می‌توان پایپ لاینینگ در سولانا را واحدی برای پردازش تراکنش‌ها در نظر گرفت که اعتبارسنجی را بهینه‌سازی می‌کند. این بهینه‌سازی با تخصیص داده‌ها به سخت‌افزارهای مختلف انجام می‌گیرد.

کلادبریک

کلاد بریک قابلیتی است که به سولانا امکان مقیاس‌پذیربودن می‌دهد. کلادبریک یک ساختار داده ایجاد می‌کند که در آن تراکنش‌ها با استفاده از تمام سخت‌افزارهایی که وظیفه فهرست‌سازی داده‌ها را بر عهده دارند، پردازش می‌شوند.

با استفاده از کلادبریک، زمان ساخت بلاک‌ها در سولانا به حداقل می‌رسد و از سوی دیگر، تراکنش‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن تأیید می‌شوند.

آرشیوکننده‌ها

شبکه سولانا به هر نود اجازه می‌دهد که بسته به فضای ذخیره‌سازی سخت‌افزاری خود، داده‌ها را در نودهای دیگر دریافت و ذخیره کنند. آرشیوکننده‌ها بسته به ظرفیت خود، داده‌های خاصی را از اعتبارسنج‌ها دریافت می‌کنند. این داده‌ها به‌نوعی ذخیره‌سازی می‌شوند که امکان دسترسی آن در شبکه وجود داشته باشد.

آموزش خرید سولانا

خرید و فروش سولانا، مانند خرید هر ارز دیجیتال دیگری چندان سخت نیست. تنها کافی است یک صرافی ارز دیجیتال پیدا کنید که سولانا را در فهرست ارزهای قابل‌معامله خود داشته باشد. به‌طور کلی دو راه برای خرید سولانا پیش روی شماست:

• خرید مستقیم سولانا از صرافی‌های ایرانی با کارت بانکی
• خرید سولانا از صرافی‌های خارجی

در گذشته روش دوم در بین کاربران ایرانی رواج زیادی داشت. این مسئله دو دلیل داشت. دلیل اول اینکه تعداد و تنوع خدمات صرافی‌های ایرانی کم بود. و دلیل دوم اینکه احراز هویت در بسیاری از صرافی‌های مطرح خارجی از جمله بایننس الزامی نبود.

با اجباری‌شدن احراز هویت در بایننس کار برای ایرانی‌ها سخت‌تر از قبل شد. البته در طی این مدت تعداد صرافی‌های داخلی پیوسته در حال افزایش بود و تنوع و کیفیت خدمات آن‌ها هم بهتر از قبل است. بنابراین اینطور که به نظر می‌رسد، منطقی‌ترین روش برای کاربران ایرانی استفاده از صرافی‌های داخلی است.

کافی است عبارت «خرید سولانا» را در گوگل جستجو کنید تا با ده‌ها صرافی مختلف با اسم‌های گوناگون مواجه شوید که می‌توانید در آنها توکن SOL را بخرید. البته ما به شما استفاده از قابلیت جدید ارزدیجیتال را هم پیشنهاد می‌کنیم.

با مراجعه به صفحه خرید سولانا می‌توانید با تعیین مبلغ و سپس واردکردن اطلاعات هویتی اندکی مانند شماره ملی و شماره تلفن به‌صورت مسقیم به درگاه پرداخت هدایت شوید و خرید خود را انجانم دهید.

کیف پول‌های سولانا (SOL)

برای ذخیره‌سازی هر ارزی، نیاز به یک کیف پول دارید. با توجه به مقبولیت بالای سولانا، احتمالاً برای پیداکردن کیف پول، دردسر چندانی نخواهید داشت. در ادامه چند کیف پول مشهور برای توکن SOL‌ را معرفی خواهیم کرد.

فانتوم والت یکی از کیف پول‌های اصلی سولاناست. کار با فانتوم والت چندان سخت نیست و کاربران می‌توانند تمام نیازهای خود در تعامل با شبکه سولانا را با استفاده از این کیف پول برطرف کنند.

در فانتوم والت علاوه بر ذخیره‌سازی توکن‌های SOL، می‌توانید توکن‌های غیرمثلی مبتنی بر اکوسیستم سولانا را هم ذخیره کند. این کیف پول همچنین از ذخیره انواع توکن‌های SPL هم پشتیبانی می‌کند.

امکان شرکت در سهام‌گذاری سولانا، سازگاری با کف پول لجر نانو ایکس (Ledger Nano X) و استفاده از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز سولانا از جمله دیگر امکانات کیف پول فانتوم است. فانتوم والت همچنین کلید خصوصی شما را در اختیارتان قرار می‌دهد و این یعنی امنیت قابل‌قبولی دارد.

سول فلیر (SolFlare) هم یکی دیگر از کیف پول‌های مبتنی بر وب برای سولاناست. کار با این کیف پول ساده است و مانند فانتوم والت، با کیف پول‌های سخت‌افزاری سازگار است و کاربران می‌توانند توکن‌های غیرمثلی خودشان را هم در آن ذخیره کنند.

مث والت (Math Wallet) از جمله کیف پول‌های خوب برای سولانا است. این کیف پول از ارزهای دیجیتال دیگر مثل بایننس کوین، بیت کوین و اتریوم هم پشتیبانی می‌کند. همچنین امکان اتصال ساده این کیف پول به کیف پول‌های سخت‌افزاری هم وجود دارد.

در هنگام استفاده از کیف پول‌های ارزهای دیجیتال حتماً‌ جوانب ایمنی را رعایت کنید. از کیف پول خود نسخه پشتیبانی (بک‌آپ) تهیه کنید. بیشتر کیف پول‌های دیجیتال ۱۲ کلمه بازیابی (انگلیسی) در اختیار شما قرار می‌دهند؛ این کلمات را در جای امنی یادداشت کنید. در صورت گم‌کردن این کلمات یا حذف‌شدن نسخه پشتیبان، دسترسی به دارایی‌ها به هیچ عنوان امکان‌پذیر نخواهد بود.

سهام‌گذاری (استیک کردن) سولانا

مانند همه شبکه‌های اثبات سهام، در شبکه سولانا می‌توان توکن SOL را استیک کرد و از پاداش آن سود کسب کرد. همه دارندگان توکن SOL می‌توانند به‌جای نگهداری آن در کیف پول، آن را در یکی از استخرهای سهام‌گذاری استیک کنند و سود آن را دریافت کنند.

برای استیک‌کردن SOL باید یکی از کیف پول‌هایی را انتخاب کنید که از این قابلیت پشتیبانی می‌کنند. توجه داشته باشید که همه کیف پول‌ها این قابلیت را ندارند. برای پیداکردن فهرستی از کیف پول‌های SOL با پشتیبانی از قابلیت سهام‌گذاری می‌توانید از لینک docs.solana.com/staking استفاده کنید.

هر کیف پولی که انتخاب کنید، ابتدا باید در آن یک حساب استیکینگ ایجاد کنید و توکن‌های SOL خود را به آن منتقل کنید. هر حساب استیکینگ یک آدرس متفاوت دارد و یک کیف پول می‌تواند به‌طور همزمان چندین حساب استیکینگ را مدیریت کند.

برای اینکه سهام‌گذاری شما به سود برسد در اصل باید توکن‌های خود را به یک نماینده یا validator واگذار کنید. توکن‌های موجود در یک حساب استیکینگ تنها می‌توانند به یک نماینده واگذار شوند؛ بنابراین اگر قصد انتخاب validatorهای مختلف را دارید، باید حساب‌های مختلف هم ایجاد کنید.

برای کسب اطلاعات درباره ولیدیتورهای مختلف سولانا پیشنهاد می‌کنیم از لینک‌هایی مانند solanabeach.io و validators.app استفاده کنید. البته برخی از ولیدیتورها ترجیح می‌دهند خدمات خود را در فروم‌های رسمی سولانا مانند forum.solana.com معرفی کنند.

مشهورترین پروژه‌های اکوسیستم سولانا

همانطور که اشاره کردیم، در حال حاضر صدها پروژه روی زنجیره سولانا فعالیت می‌کنند. ما در این بین ۵ مورد از معروف‌ترین پروژه‌های اکوسیستم سولانا را انتخاب کرده‌ایم که در ادامه آن‌ها را معرفی و بررسی می‌کنیم:

• سروم (Serum)
• ریدیوم (Raydium)
• سولاریوم (Solarium)
• منگو مارکتس (Mango Markets)
• اودیوس (Audius)

سروم (Serum) را می‌توان بزرگترین پروژه روی اکوسیستم سولانا به حساب آورد. سروم یک صرافی غیرمتمرکز است که در آن معامله‌گران می‌توانند ارزهای خود را خریدوفروش کنند. تمام تعاملات در سروم بر بستر قراردادهای هوشمند انجام می‌گیرند.

برای مقایسه بهتر، می‌توان سروم را شبیه به یونی سواپ در شبکه اتریوم و سوشی سواپ در بایننس اسمارت چین دانست. سروم همچنین از معاملات بین زنجیره‌ای هم پشتیبانی می‌کند؛ یعنی معامله‌گران می‌توانند توکن‌های اتریومی و توکن‌هایی را که روی بلاک چین پولکادات ایجاد شده‌اند هم معامله کنند.

ریدیوم (Raydium) یک بازارساز خودکار (AMM) و یک تأمین‌کننده نقدینگی است که روی بلاک چین سولانا کار می‌کند. ریدیوم علاوه بر ارائه قابلیت معاملات ارزها، کشت سود و ایجاد استخرهای نقدینگی برای توکن‌های SPL، امکاناتی هم برای راه‌اندازی پروژه‌ها روی این شبکه در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این امکانات چیزی شبیه به لانچ پد صرافی بایننس است. طبق اعلام ریدیوم، چیزی بیش از ۲ میلیارد دلار سرمایه در این پروتکل قفل شده است.

بیشتر بخوانید: بازارساز خودکار (AMM) چیست؟ آشنایی با قلب تپنده صرافی‌های غیرمتمرکز

سولاریوم (Solarium) یک پیام‌رسان رمزنگاری‌شده است که روی بلاک چین سولانا فعالیت می‌کند. استفاده از الگوریتم رمزنگاری سیستماتیک ChaCha20-Poly1305 باعث شده تا امنیت این پیام‌رسان تا حد زیادی افزایش پیدا کند.

منگو مارکتس (Mango Markets) امکان استفاده از اهرم‌هایی تا ۵ برابر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. کارمزدهای نزدیک به صفر و سرعت بالا از جمله ویژگی‌های این پلتفرم معاملاتی است. منگو مارکتس از استخرهای نقدینگی سولانا و سروم استفاده می‌کند؛ استفاده از این استخرها نگرانی‌ها از بابت نقدینگی را به حداقل می‌رساند.

اودیوس (Audius) همان طور که از اسمش مشخص است، یک پلتفرم غیرمتمرکز برای پخش موسیقی است. هدف اودیوس اعطای ابتکارعمل به تولیدکنندگان محتوا و هنرمندان است. اودیوس ابتدا در بلاک چین اتریوم توسعه یافته بود ولی کمی بعد به سولانا مهاجرت کرد. در حال حاضر اودیوس بیش از ۱ میلیون کاربر دارد.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

سولانا یکی از بهینه‌ترین و در عین حال یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های بلاک چینی موجود است. این اکوسیستم با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین نظیر اثبات تاریخچه، گالف استریم و توربین به بازدهی بسیار بالایی رسیده است و می‌تواند در هر ثانیه ۵۰ هزار تراکنش را پردازش کند. نباید فراموش کرد که این پیچیدگی‌ها مانعی برای استفاده کاربران عادی از شبکه نخواهد بود.

توکن SOL، به‌عنوان توکن بومی شبکه سولانا، کاربردهای مختلفی در شبکه دارد و کاربران می‌توانند با سهام‌گذاری آنها، سود دریافت کنند. از جمله دیگر کاربردهای این توکن می‌توان به پرداخت کارمزدها در شبکه سولانا اشاره کرد.

با توجه به محبوبیت زیاد سولانا در میان کاربران، بیشتر کیف پول‌های مشهور از این ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند و از آنجا که ارزش بازار بالایی دارد، کمتر صرافی‌ای را پیدا می‌کنید که سولانا را در فهرست ارزهای خود نداشته باشد.

پتانسیل‌های سولانا بسیار زیاد است و در حال حاضر هم به‌عنوان یکی از رقبای اصلی اتریوم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. مقبولیت و پذیرش بالا از یک سو و کاربردهای زیاد اکوسیستم سولانا از سوی دیگر، نوید روزهای روشن‌تر را برای سولانا می‌دهند.