سرمایه‌گذاری رشد (Growth Investing) چیست؟

سرمایه‌گذاری رشد یک سَبک و راهبرد برای سرمایه‌گذاری است که در آن، بر افزایش سرمایه‌ی یک سرمایه‌گذار تمرکز می‌شود. سرمایه‌گذاران رشد به طور معمول در بازارهایی که احتمال رشد بالایی دارند سرمایه‌گذاری می‌کنند، این بازارها عمدتاً ارزش بازار پایینی دارند و یا سهم‌هایی هستند که انتظار می‌رود نسبت به سهم‌های هم‌تراز خود یا نسبت به کل بازار، درآمد بسیار بیشتر از میانگین داشته باشند. در این مطلب به زبان ساده با سرمایه‌گذاری رشد و نحوه انجام آن آشنا می‌شوید.

در دنیای اقتصاد، «سرمایه‌گذاری» به خرید یک دارایی یا هر چیز ارزشمند غیرمصرفی، به امید افزایش قیمت یا کسب درآمد از آن دارایی اطلاق می‌شود. سرمایه‌گذاری، خرید کالایی است که در حال حاضر سرمایه‌گذار نیازی به آن ندارد، اما این کالا در آینده برای او سود یا درآمد به همراه خواهد داشت. سرمایه‌گذاری الزاماً معادل با «سفته‌بازی یا دلالی» نیست، چراکه نتیجه‌ی سرمایه‌گذاری، تولید ثروت است، اما هدف از سفته‌بازی صرفاً کسب سود است و ممکن است این سود منجر به تولید ثروت نشود.

با توجه به اینکه سرمایه‌گذار چه نوع دارایی برای خرید انتخاب می‌کند و دیدِ او نسبت به آینده آن دارایی چیست، سرمایه‌گذاری به دو نوع سرمایه‌گذاری رشد و سرمایه‌گذاری ارزش تقسیم می‌شود.

سرمایه‌گذاری رشد چیست؟

«سرمایه‌گذاری رشد» (growth investing) به نوعی از سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که در آن سرمایه‌گذار یک دارایی، سهام یا کالا را خریداری کرده و به امید افزایش قیمت در بلندمدت، مالکیت خود بر دارایی را تا مدت نسبتاً زیادی حفظ می‌کند. این نوع سرمایه‌گذاری معمولاً باعث رشد یک کسب و کار نوپا می‌شود و متقابلاً با رشد آن کسب و کار، ارزش سهام نیز افزایش یافته و سرمایه‌گذار به سود می‌رسد. در سرمایه‌گذاری رشد، کسب درآمد در بازه‌های زمانی ماهانه یا سالانه مطرح نیست و هدف تنها افزایش قیمت هر واحد سهم یا دارایی در بلندمدت، و سودآوری حاصل از فروش سهم یا دارایی است.

سرمایه‌گذاران رشد عمدتاً به دنبال سرمایه‌گذاری در صنایعی هستند که سرعت رشد بسیار بالایی دارند و در آن‌ها از تکنولوژی‌های جدید استفاده می‌شود. در این روش، سرمایه‌گذار به دنبال کسب سود از افزایش قیمت سهم در زمان فروش است، نه دریافت درآمد از طریق مالکیت یک دارایی یا سهام‌داری در یک شرکت. در حقیقت بسیاری از شرکت‌هایی که سهام آن‌ها مستعد رشد است، به جای اینکه از درآمدهای خود به سهام‌داران سود بدهند، از این درآمدها برای توسعه کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند.

سرمایه‌گذاری رشد برای بسیاری از سرمایه‌گذاران جذاب است، چرا که خرید سهامِ شرکت‌های نوظهور در صورت موفقیت این شرکت‌ها می‌تواند بازده چشمگیری داشته باشد. با این وجود، این شرکت‌ها عمدتاً امتحان خود را در بازار پس نداده‌اند و ریسک نسبتاً بالایی دارند.

سرمایه‌گذاران رشد به شرکت‌های کوچک و جوان با پتانسیل بالا علاقه‌مند هستند. ایده آن‌ها این است که این شرکت‌ها به رونق رسیده و گسترش خواهند یافت و این منجر به رشد درآمدهای شرکت می‌شود و در نهایت قیمت سهام شرکت در آینده افزایش می‌یابد.

انواع روش‌های سرمایه‌گذاری رشد

تعدادی از دارایی‌های خاص در طول تاریخ بیشترین پتانسیل را برای رشد نشان داده‌اند. همه آن‌ها ویژگی‌های مشترک و ریسک‌های بالایی دارند. در ادامه به مرور چند مورد از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری رشد می‌پردازیم:

سهام‌ها یا دارایی‌هایی با ارزش بازار پایین

بزرگی یک شرکت یا دارایی با ارزش بازار آن تعیین می‌شود. هیچ معیار جهانی و دقیقی برای تفکیک بین شرکت‌هایی با ارزش بسیار پایین، پایین، متوسط و بزرگ وجود ندارد و در هر بازار یک دارایی یا یک سهام نسبت به کل بازار اندازه‌گیری می‌شود. به عنوان مثال در بازار بورس نیویورک، شرکت‌هایی با ارزش بین ۳۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد دلار، کوچک محسوب می‌شوند. به عنوان یک نمونه دیگر، در وضعیت فعالی بازار ارزهای دیجیتال، ارزهایی با ارزش بازار کمتر از ۱۰ میلیون دلار کوچک محسوب می‌شوند. در بازار بورس ایران هم سهام‌هایی با ارزش بازار کمتر از ۱۰ میلیارد تومان کوچک محسوب می‌شوند.

شرکت‌هایی که در این محدوده هستند، معمولاً در ابتدای روند روبه‌رشد خود قرار دارند و سهام آن‌ها، پتانسیل رشد قیمتی بالایی دارد. این شرکت‌ها از طرفی سوددهی خوب، و از طرف دیگر ریسک بالایی دارند. معمولاً در دوران بهبود بعد از رکود اقتصادی، این شرکت‌ها بازده بسیاری بهتری نسبت به شرکت‌های بزرگ‌تر دارند.

سهام‌های مرتبط با تکنولوژی و بهداشت

شرکت‌هایی که فناوری‌های جدیدی را توسعه می‌دهند یا نوآوری‌هایی را در زمینه مراقبت‌های بهداشتی ارائه می‌دهند، می‌توانند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاران رشد باشند. سهام شرکت‌هایی که محصولات محبوب یا انقلابی تولید می‌کنند در یک دوره نسبتاً کوتاه می‌تواند به صورت نمایی افزایش یابد.

برای مثال، سهام شرکت فایزر (Pfizer)، که بزرگ‌ترین شرکت داروسازی دنیاست، در سال ۱۹۹۴ زیر ۵ دلار بود. اما بعد از تولید داروی ویاگرا، و با به رسمیت شناخته شدن این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا در سال ۱۹۹۸، قیمت هر سهم فایزر به بیش از ۳۰ دلار رسید.

از مهم‌ترین کسب‌وکارهای مرتبط با حوزه فناوری که در سال‌های اخیر رشد بسیار چشمگیری را تجربه کرده است، فعالیت‌های مربوط به فناوری بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. پروژه‌های بسیار جذابی که در بخش‌های مختلف مرتبط با تکنولوژی‌های نوین فعال هستند، از فناوری بلاک چین برای پیشبرد پروژه خود استفاده می‌کنند.

پروژه‌هایی نظیر آیوتا (IOTA) در حوزه اینترنت اشیا، بلاک استک (Block Stack) در حوزه مرورگرهای اینترنتی، پات کوین (PotCoin) در حوزه سلامت، نیومریر (Numeraire) در حوزه هوش مصنوعی و پاورلجر (PowerLedger) در حوزه انرژی، نمونه‌های از پروژه‌های بلاک چینی هستند که می‌توان سرمایه‌گذاری در آن‌ها را در قالب سرمایه‌گذاری رشد مرتبط با فناوری دسته‌بندی کرد.

سهام‌ها یا دارایی‌های مرتبط با سفته‌بازی

سفته‌بازان و سرمایه‌گذارانی که به دنبال هیجان هستند، معمولاً به معاملات پرریسکی مانند قراردادهای آتی، قراردادهای اختیار، جفت‌ارزها و املاکی مانند زمین‌های دست‌نخورده علاقه‌مندند. همچنین شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه حفاری و استخراج نفت و گاز وجود دارند که نظر این سرمایه‌گذاران را به خود جلب می‌کنند.

سرمایه‌گذارانی که انتخاب‌های صحیحی در این عرصه انجام می‌دهند، می‌توانند چندین برابر سرمایه اولیه خود، سود بدست بیاوردند. اما ممکن است برخی از این سرمایه‌گذاری‌ها، باعث از دست رفتن بخشی از سرمایه شود.

ارزیابی پتانسیل یک شرکت یا دارایی برای رشد

سرمایه‌گذاران باید قبل از خرید یک سهم، پتانسیل رشد آن شرکت یا دارایی را به خوبی ارزیابی کنند. هیچ فرمول مطلقی برای این ارزیابی وجود ندارد. هر سرمایه‌گذار به یک تفسیر فردی از عوامل عینی و ذهنی مربوط به سهم نیاز دارد و باید بتواند این شرایط پیچیده را قضاوت کنند. برخی از سرمایه‌گذاران رشد از روش‌ها یا معیارهای خاصی به عنوان چارچوب تحلیل خود استفاده می‌کند. اما در کنار این چارچوب، باید شرایط فعلی شرکت و تحلیل فاندامنتال سهم نیز در نظر گرفته شود. از مهم‌ترین عواملی که باید بررسی شود، مقایسه وضعیت فعلی شرکت با تاریخچه عملکرد مالی شرکت و همچنین عملکرد صنعت مربوطه در گذشته است.

در کل، سرمایه‌گذاران رشد در انتخاب سهامی که مستعد رشد است، به پنج عامل اساسی توجه می‌کنند.

رشد چشمگیر در تاریخچه قیمتی

شرکتی که برای سرمایه‌گذاری رشد مناسب است، باید تاریخچه خوبی از رشد درآمدها در ۵ الی ۱۰ سال اخیر داشته باشد. کم‌ترین میزان سود نقدی شرکت به ازای هر سهم به بزرگی یا کوچکی شرکت بستگی دارد. برای مثال می‌توان گفت حداقل سود ۵ درصد برای شرکت‌‎هایی با ارزش بیش از ۴ میلیارد دلار، ۷ درصد برای شرکت‌هایی با ارزش ۴۰۰ میلیون تا ۴ میلیارد دلار و ۱۲ درصد برای شرکت‌هایی که ارزش آن‌ها کمتر از ۴۰۰ میلیون دلار است، مناسب است. ایده اصلی این است که شرکتی که در گذشته رشد خوبی داشته، در آینده نیز به این رشد ادامه خواهد داد.

امید به رشد قابل توجه قیمت در آینده

اطلاعیه سود عبارت است از یک بیانیه رسمی که شرکت هر سه ماه یک بار منتشر می‌کند و در آن سودآوری شرکت را در یک بازه زمانی خاص، به اطلاع عموم می‌رساند. این بیانیه‌ها در تاریخ‌های مشخصی در طول هر فصل مالی منتشر می‌شوند و در آن برآورد شرکت از میزان درآمدها در سه ماهه آتی ارائه می‌شود. این برآوردها نظر سرمایه‌گذاران رشد را به خود جلب می‌کند و آن‌ها را مجاب به بررسی سودآوری این شرکت‌ها می‌کند.

حاشیه سود بسیار زیاد

حاشیه سود با تقسیم سود حاصل از فروش کالا یا خدمات بعد از کسر تمام هزینه‌ها (به جز مالیات)، بر میزان فروش شرکت به دست می‌آید. این یک عامل بسیار مهم برای ارزیابی سوددهی یک شرکت است. چرا که یک شرکت می‌تواند فروش فوق‌العاده‌ای داشته باشد اما درآمد حاصل از این فروش ناچیز باشد. این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده مدیریت ضعیف هزینه‌ها در برابر درآمدها باشد. به طور کلی اگر حاشیه سود یک شرکت از میانگین حاشیه سودش در ۵ سال اخیر و همچنین از حاشیه سود سایر شرکت‌های هم‌رده بیشتر باشد، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری رشد است.

بازده بالای سهام یا دارایی

بازده سهام شرکت (ROE)، سودآوری شرکت را با مشخص کردن سودی که شرکت از سرمایه‌‌ی سپرده شده توسط سهام‌داران به دست آورده است، محاسبه می‌کند. این پارامتر از تقسیم درآمد خالص، بر سهم هر یک از سهام‌داران به دست می‌آید. مقایسه بازده سهام فعلی شرکت با میانگین آن در پنج سال اخیر و همچنین مقایسه این عامل با سایر شرکت‌ها می‌تواند معیار خوبی برای تشخیص شرکت‌هایی باشد که برای سرمایه‌گذاری رشد مناسب هستند. بازده سهام پایدار یا رو به رشد نشان می‌دهد مدیریت شرکت مسیر درستی انتخاب کرده است و کسب و کار را به درستی هدایت می‌کند.

کارایی سهام یا دارایی

به طور کلی، اگر ارزش یک سهام در پنج سال دو برابر نشود، احتمالاً گزینه مناسبی برای رشد سرمایه نیست. در نظر داشته باشید که تنها با رشد ۱۰ درصد در یک سال، ارزش شرکت در ۷ سال دو برابر می‌شود. برای دو برابر شدن ارزش شرکت در پنج سال، رشد سالانه ۱۵ درصدی کافی است، مطمئناً این عدد برای شرکت‌های جوان که در صنایع در حال توسعه فعالیت می‌کنند، به آسانی قابل دستیابی است.

سرمایه‌گذاری ارزش یا سرمایه‌گذاری رشد؟

در مقابلِ سرمایه‌گذاری رشد، که در آن سهام‌داران به افزایش ارزش سهم خود در آینده امیدوارند، «سرمایه‌گذاری ارزش» (Value Investing) قرار دارد. در این سبک، سرمایه‌گذاران به صورت ماهانه یا سالانه، بخشی از درآمد شرکت را دریافت می‌کنند.

برخی از تحلیل‌گران، سرمایه‌گذاری رشد و ارزش را دقیقاً مخالف همدیگر می‌دانند. سرمایه‌گذاران ارزش معمولاً به دنبال سهم‌هایی هستند که زیر قیمت ذاتی خود معامله می‌شوند. در حالی که سرمایه‌گذاران رشد به تحلیل بنیادی سهم توجه می‌کنند و اندیکاتورهایی را که نشان می‌دهند سهم در بالاتر از قیمت خود معامله می‌شود، نادیده می‌گیرند.

سرمایه‌‎گذاران ارزش به دنبال پیدا کردن سهم‌هایی هستند که ارزش ذاتی آن‌ها، بالاتر از قیمت معاملاتی است، به این کار اصطلاحاً «شکار معامله» گفته می‌شود. اما سرمایه‌گذاران رشد روی پتانسیل‌های یک شرکت در چشم‌انداز پیش‌رو تمرکز می‌کنند و اهمیت چندانی به قیمت فعلی نمی‌دهند. برخلاف سرمایه‌گذاران ارزش، سرمایه‌گذاران رشد ممکن است سهم‌هایی را که قیمت آن‌ها بالاتر از ارزش ذاتی است خریداری کنند، با این توجیه که ارزش ذاتی سهم در آینده رشد کرده و از ارزیابی‌های فعلی فراتر خواهد رفت.

بزرگان عرصه سرمایه‌گذاری رشد

سرمایه‌گذاری رشد مفهومی است که سابقه زیادی در بازارهای سرمایه دارد. افراد و موسسات زیادی در طول چندین دهه اخیر در این عرصه فعال بوده و به موفقیت‌های بزرگی دست یافته‌اند. در ادامه به معرفی سه تن از مطرح‌ترین سرمایه‌گذاران در این عرصه می‌پردازیم:

توماس پرایس

یکی از نام‌های بزرگ در بین سرمایه‌گذاران رشد، «توماس رو پرایس جونیور» (Thomas Rowe Price, Jr) است، از او به عنوان پدر سرمایه‌گذاری رشد یاد می‌شود. او در سال ۱۹۵۰ صندوق رشد «T. Rowe Price» را تاسیس کرد. این صندوق به مدت ۲۲ سال به صورت میانگین ۱۵ درصد سودآوری داشت. امروزه گروه T. Rowe Price یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های خدمات مالی در سرتاسر جهان است.

فیلیپ فیشر

«فیلیپ فیشر» (Philip Fisher) نیز از بزرگان این عرصه است. او تجربیات خود در زمینه سرمایه‌گذاری رشد، در کتابی به نام «سهم‌های متعارف، سودهای غیرمتعارف» منتشر کرد. او تاکید بر اهمیت پژوهش، به ویژه از طریق شبکه‌سازی داشت و امروزه به عنوان یکی از محبوب‌ترین پیشروان سرمایه‌گذاری رشد شناخته می‌شود.

پیتر لینچ

«پیتر لینچ» (Peter Lynch)، که مدیریت صندوق «Fidelity Investments’ legendary Magellan» را بر عهده دارد، پیشگام یک الگوی ترکیبی از سرمایه‌گذاری رشد و سرمایه‌گذاری ارزش است. در حال حاضر از این روش با عنوان استراتژی «رشد در یک قیمت معقول» یا به اختصار «GARP» یاد می‌شود.

جمع‌بندی

سرمایه‌گذاری رشد یکی از مفاهیم پیچیده بازار سرمایه است. در این نوع از سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران به دنبال کسب درآمد ماهانه یا دوره‌‌ای نیستند و تمرکز آن‌ها بر بلندمدت است و سهم یا دارایی را با امید افزایش ارزش ذاتی خریداری کرده و مدتی بعد با سودهایی که معمولاً بسیار بزرگ و چشمگیر است، می‌فروشند. این مفهوم غالباً با موضوعات مهم دیگری مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال، ارزیابی وضعیت بازار و بررسی شرایط دارایی‌ها گره خورده است. برای سرمایه‌گذاری رشد روش‌ها و سبک‌های مختلفی وجود دارد که انتخاب از بین این سبک‌ها کاملاً به شخص یا نهادِ سرمایه‌گذار بستگی دارد.