پوند دیجیتال (Digital Pound) چیست؟ آینده پول در انگلستان

در دنیایی که تراکنش‌های مالی به‌سرعت به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌روند، مفهوم پول هم در حال تحول است. انگلستان، به‌عنوان یکی از مراکز مالی مهم جهان، در حال بررسی یک گام بزرگ در این مسیر است: معرفی پوند دیجیتال.

صرافی کیف پول من

بیشترین تعداد ارز برای معامله! یک صرافی برای همه ارزها

ثبت‌نام کنید

ایده این ارز سؤالات زیادی را به همراه داشته است. آیا این پول جدید جایگزین اسکناس‌های قدیمی می‌شود؟ چه تفاوتی با بیت‌ کوین دارد و مهم‌تر از همه، چه تأثیری بر زندگی روزمره ما خواهد گذاشت؟ در این مقاله، به همه این سؤالات پاسخ می‌دهیم و از اهداف بانک انگلستان، مزایا و معایب پوند دیجیتال، نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و وضعیت فعلی این پروژه بزرگ پرده برمی‌داریم. با ما همراه باشید.

پوند دیجیتال چیست؟

پوند دیجیتال (Digital Pound) یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) و نسخه‌ای الکترونیکی از پول ملی انگلستان است که مستقیماً توسط بانک انگلستان (Bank of England) صادر می‌شود. تصور کنید یک اسکناس ۱۰ پوندی دارید؛ پوند دیجیتال دقیقاً همان ارزش را دارد، با این تفاوت که به‌جای کیف پول فیزیکی، در یک کیف پول دیجیتال (Digital Wallet) روی گوشی هوشمند یا کارت شما نگهداری می‌شود.

این مفهوم با هدف تکمیل پول نقد و سپرده‌های بانکی تجاری مطرح شده است، نه جایگزینی آن‌ها. در واقع، پوند دیجیتال نوعی «پول عمومی» دیجیتال برای استفاده خانوارها و کسب‌وکارها در پرداخت‌های روزمره خواهد بود. هدف اصلی آن، فراهم کردن یک لنگر اعتماد در اقتصاد دیجیتال و تضمین ثبات در عصر جدید پرداخت‌هاست.

چرا به پوند دیجیتال نیاز داریم؟

با کاهش روزافزون استفاده از پول نقد و ظهور اشکال جدید پول دیجیتال خصوصی (مانند استیبل‌ کوین‌ها)، نظام مالی با چالش‌های جدیدی روبرو شده است. بانک انگلستان معتقد است که پوند دیجیتال می‌تواند به حفظ یکپارچگی پول کمک کند؛ به این معنی که تمام اشکال پول (نقد، سپرده بانکی و دیجیتال) همیشه ارزشی برابر داشته و قابل تبدیل به یکدیگر باشند.

از سوی دیگر، این پروژه به‌دنبال تقویت نوآوری مالی و رقابت در بازار پرداخت‌های دیجیتال است. با ارائه یک زیرساخت عمومی، شرکت‌های خصوصی می‌توانند خدمات پرداخت نوآورانه و کاربرپسندی را توسعه دهند که این امر به نفع مصرف‌کنندگان و کسب‌وکارهای کوچک خواهد بود.

اهداف بانک انگلستان و خزانه‌داری HM

بانک انگلستان و خزانه‌داری HM (HM Treasury) دو هدف اصلی را برای معرفی پوند دیجیتال دنبال می‌کنند:

• حفظ دسترسی به پول بانک مرکزی: با کاهش استفاده از پول نقد، پوند دیجیتال تضمین می‌کند که عموم مردم همچنان به یک شکل امن و عمومی از پول دسترسی داشته باشند. این امر برای حفظ ثبات مالی و پولی کشور حیاتی است.
• ترویج نوآوری و انتخاب: ایجاد یک پلتفرم باز برای شرکت‌های خصوصی جهت ارائه خدمات پرداخت جدید. این کار می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، افزایش کارایی و ارائه گزینه‌های بیشتر به مصرف‌کنندگان در حوزه پرداخت‌های دیجیتال منجر شود.

تفاوت پوند دیجیتال با پول الکترونیکی و کریپتو

درک تفاوت‌های پوند دیجیتال با سایر اشکال پول دیجیتال بسیار مهم است:

• پول الکترونیکی (Electronic Money): این همان پولی است که در حساب بانکی خود دارید. این پول توسط بانک‌های تجاری خصوصی ایجاد می‌شود و بدهی آن بانک به شماست. در مقابل، نسخه دیجیتالی پوند، بدهی مستقیم بانک مرکزی انگلستان است که آن را بدون ریسک می‌کند.
• ارزهای دیجیتال (Cryptocurrency): ارزهایی مانند بیت‌ کوین و اتریوم به‌صورت خصوصی و غیرمتمرکز ایجاد می‌شوند و هیچ نهاد مرکزی‌ای آن‌ها را پشتیبانی نمی‌کند. همچنین ارزش آن‌ها بسیار نوسان دارد. اما پوند توسط بانک انگلستان صادر شده و ارزش آن همیشه با پوند استرلینگ فیزیکی برابر خواهد بود.

پوند دیجیتال چگونه کار خواهد کرد؟

طراحی پیشنهادی برای پوند دیجیتال بر اساس یک «مدل پلتفرمی» استوار است. در این مدل، مسئولیت‌ها بین بانک انگلستان و شرکت‌های خصوصی تقسیم می‌شود. این رویکرد مشارکتی، هسته اصلی عملکرد این پروژه را تشکیل می‌دهد.

مدل پلتفرم و استفاده از کیف پول دیجیتال

در این مدل، بانک انگلستان زیرساخت اصلی و دفتر کل مرکزی (Core Ledger) را فراهم می‌کند که تمام تراکنش‌ها در آن ثبت می‌شود. اما کاربران به‌طور مستقیم با بانک انگلستان در ارتباط نخواهند بود. در عوض، شرکت‌های خصوصی تحت نظارت، که «ارائه‌دهندگان رابط پرداخت» (PIPs) نامیده می‌شوند، کیف پول‌های دیجیتال و خدمات مرتبط را به مردم و کسب‌وکارها ارائه می‌دهند.

شما برای استفاده از پوند دیجیتال، یک کیف پول دیجیتال از یکی از این شرکت‌ها دریافت می‌کنید. این کیف پول‌ها می‌توانند به شکل اپلیکیشن موبایل یا کارت‌های فیزیکی باشند و تمام تعاملات روزمره شما از طریق آن‌ها انجام خواهد شد.

محدودیت‌های نگهداری و استفاده روزمره

یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد پوند دیجیتال، خطر خروج گسترده سپرده‌ها از بانک‌های تجاری (Bank Run) است، به‌خصوص در زمان بحران‌های مالی. برای کاهش این ریسک، بانک انگلستان پیشنهاد کرده است که در دوره اولیه، محدودیتی برای میزان نگهداری آن برای هر فرد تعیین شود. این محدودیت احتمالاً بین ۱۰,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ پوند خواهد بود.

این مبلغ به اندازه‌ای است که برای پرداخت‌های روزمره و حتی دریافت حقوق کافی باشد، اما از انتقال حجم عظیمی از پول از نظام بانکی جلوگیری می‌کند.

همکاری با بخش خصوصی برای ارائه خدمات

موفقیت پوند دیجیتال به‌شدت به همکاری با بخش خصوصی وابسته است. بانک انگلستان تنها زیرساخت اصلی را فراهم می‌کند و این شرکت‌های خصوصی هستند که با نوآوری خود، خدمات کاربردی و جذاب را توسعه می‌دهند.

این مدل رقابت را تشویق می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد تا از میان ارائه‌دهندگان مختلف با ویژگی‌های متنوع، بهترین گزینه را برای خود انتخاب کنند. این شرکت‌ها مسئولیت احراز هویت کاربران و جلوگیری از جرائم مالی را هم بر عهده خواهند داشت.

مزایا و کاربردهای پوند دیجیتال

معرفی نسخه دیجیتالی پوند می‌تواند مزایای قابل توجهی برای اقتصاد، نظام مالی و شهروندان انگلستان به همراه داشته باشد. این پروژه فقط یک ابزار پرداخت جدید نیست، بلکه یک زیرساخت عمومی برای تقویت نوآوری مالی و افزایش ثبات در عصر دیجیتال است. در ادامه به بررسی مهم‌ترین مزایای پوند دیجیتال می‌پردازیم.

نوآوری در پرداخت‌های دیجیتال و ثبات مالی

یکی از اصلی‌ترین مزایای پوند دیجیتال، ایجاد یک پلتفرم عمومی است که شرکت‌های خصوصی می‌توانند بر بستر آن خدمات نوآورانه‌ای ارائه دهند. این امر می‌تواند به ظهور روش‌های پرداخت جدید، ارزان‌تر و کارآمدتر منجر شود. برای مثال، پرداخت‌های برنامه‌پذیر (Programmable Payments) می‌توانند فرایندهای مالی را خودکار کرده و هزینه‌ها را برای کسب‌وکارها کاهش دهند.

همچنین، با فراهم کردن دسترسی عمومی به پول بانک مرکزی در قالب دیجیتال، این ارز بانک مرکزی می‌تواند به‌عنوان یک لنگر برای ثبات مالی عمل کند. در جهانی که پول‌های دیجیتال خصوصی در حال گسترش هستند، وجود یک گزینه عمومی و بدون ریسک، اعتماد به کل نظام پولی را تقویت می‌کند.

افزایش رقابت در نظام مالی و بانکداری دیجیتال

در حال حاضر، بازار پرداخت‌های دیجیتال تحت سلطه تعداد محدودی از شرکت‌های بزرگ است. پوند دیجیتال با ایجاد یک زیرساخت باز، موانع ورود را برای شرکت‌های جدید و کوچک‌تر کاهش می‌دهد.

این افزایش رقابت می‌تواند به کاهش کارمزد تراکنش‌ها، به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک، و ارائه خدمات بهتر و متنوع‌تر به مصرف‌کنندگان منجر شود. این اکوسیستم رقابتی، موتور محرک نوآوری در بانکداری دیجیتال انگلستان خواهد بود.

تأثیر بر سیاست پولی بانک انگلستان

اگرچه در طراحی فعلی، پوند دیجیتال بدون بهره در نظر گرفته شده است، اما این پتانسیل وجود دارد که در آینده به آن سود تعلق گیرد. پرداخت سود به این ارز می‌تواند ابزار جدیدی برای اجرای سیاست پولی در اختیار بانک انگلستان قرار دهد.

برای مثال، در دوران رکود اقتصادی، بانک مرکزی می‌تواند با تغییر نرخ بهره پوند دیجیتال، به‌طور مستقیم بر قدرت خرید و تصمیمات پس‌انداز مردم تأثیر بگذارد و اثربخشی سیاست‌های خود را افزایش دهد. با این حال، این موضوع هنوز در مرحله بحث و بررسی است.

معایب و چالش‌های پیش روی پوند دیجیتال

با وجود مزایای بالقوه، پروژه پوند دیجیتال با چالش‌ها و نگرانی‌های جدی نیز روبرو است. این دغدغه‌ها از مسائل مربوط به حریم خصوصی افراد گرفته تا خطراتی برای ثبات کل نظام مالی را شامل می‌شود. موفقیت این پروژه نیازمند یافتن راه‌حل‌های مناسب برای این چالش‌هاست.

نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت سایبری

شاید بزرگترین دغدغه عمومی در مورد این پروژه، مسئله حریم خصوصی باشد. این نگرانی وجود دارد که دولت یا بانک مرکزی بتوانند تمام تراکنش‌های مالی شهروندان را رصد و کنترل کنند.

بانک انگلستان تأکید کرده است که در مدل پیشنهادی، نه دولت و نه بانک مرکزی به اطلاعات شخصی کاربران دسترسی نخواهند داشت. با این حال، برای جلوگیری از جرائم مالی، پوند دیجیتال کاملاً ناشناس نخواهد بود.

امنیت سایبری هم یک چالش بزرگ دیگر است. یک زیرساخت ملی پرداخت باید در برابر پیچیده‌ترین حملات سایبری مقاوم باشد. هرگونه اختلال یا حمله موفقیت‌آمیز می‌تواند اعتماد عمومی به این سیستم را به کلی از بین ببرد.

خطرات احتمالی برای ثبات مالی

یکی از ریسک‌های مهم، پدیده «واسطه‌زدایی بانکی» (Bank Disintermediation) است. اگر تعداد زیادی از مردم سپرده‌های خود را از بانک‌های تجاری خارج کرده و به پوند دیجیتال تبدیل کنند، این بانک‌ها با کمبود منابع برای وام‌دهی مواجه می‌شوند. این امر می‌تواند هزینه اعتبار را در اقتصاد افزایش دهد.

در شرایط بحرانی، این ریسک به شکل «هجوم بانکی دیجیتال» تشدید می‌شود که می‌تواند ثبات مالی کل کشور را به خطر بیندازد. محدودیت‌های نگهداری برای کاهش این خطر طراحی شده‌اند.

چالش پذیرش عمومی و جایگزینی پول نقد

موفقیت پوند دیجیتال در نهایت به پذیرش آن توسط مردم و کسب‌وکارها بستگی دارد. اگر کاربران مزیت واضحی در استفاده از آن نسبت به روش‌های پرداخت فعلی نبینند، این پروژه با شکست مواجه خواهد شد.

علاوه بر این، این نگرانی وجود دارد که معرفی این ارز نوآورانه، روند حذف پول نقد را تسریع کند. این موضوع می‌تواند برای گروه‌هایی از جامعه که به پول نقد وابسته‌اند، مانند سالمندان یا افراد با دسترسی محدود به خدمات دیجیتال، مشکلات جدی ایجاد کند.

تأثیر پوند دیجیتال بر اقتصاد جهانی

معرفی پوند دیجیتال توسط انگلستان، به‌عنوان یکی از اقتصادهای بزرگ جهان، صرفاً یک تحول داخلی نخواهد بود. این اقدام می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای نظام مالی بین‌المللی داشته باشد. این مسئله درباره همه ارزهای بزرگ و تأثیرگذار جهان صدق می‌کند. برای نمونه، یکی از این تأثیرات را در مطلب تأثیر یورو بر تجارت بین المللی بررسی کرده‌ایم.

در حال حاضر، بیش از ۱۳۰ کشور در حال بررسی یا آزمایش ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) خود هستند. پیشگامی انگلستان در این زمینه می‌تواند استانداردهای فنی و نظارتی جدیدی را برای پرداخت‌های فرامرزی تعیین کند.

یک همچین ارز کارآمدی می‌تواند سرعت و هزینه تراکنش‌های بین‌المللی را به‌شدت کاهش دهد و رقابت‌پذیری بین‌المللی انگلستان را در حوزه فناوری‌های مالی (فین‌تک) تقویت کند.

این امر همچنین می‌تواند به حفظ جایگاه پوند استرلینگ به‌عنوان یک ارز مهم جهانی در عصر اقتصاد دیجیتال کمک کند. با این حال، این تحولات نیازمند هماهنگی بین‌المللی برای جلوگیری از ایجاد سیستم‌های پرداخت تکه‌تکه و ناسازگار است.

وضعیت کنونی و آینده پوند دیجیتال

پروژه پوند دیجیتال یک طرح قطعی و نهایی نیست، بلکه یک فرایند اکتشافی دقیق است. بانک انگلستان و خزانه‌داری HM معتقدند که «احتمالاً در آینده به پوند دیجیتال نیاز خواهد بود»، اما هنوز برای تصمیم‌گیری نهایی زود است. وضعیت این پروژه در حال حاضر در مرحله‌ای حساس از طراحی و ارزیابی قرار دارد.

مراحل طراحی و آزمایش‌های اولیه

پروژه در حال حاضر در مرحله طراحی قرار دارد که انتظار می‌رود تا انتهای سال ۲۰۲۵ یا ۲۰۲۶ ادامه یابد. در این مرحله، بانک انگلستان در حال توسعه یک طرح دقیق فنی و سیاستی به نام «بلوپرینت» (Blueprint) است.

همزمان، آزمایش‌ها و اثبات مفاهیم مختلفی با همکاری شرکت‌های خصوصی نوآور در حال انجام است. این آزمایش‌ها به بررسی جنبه‌های عملیاتی مانند پرداخت‌های آفلاین، امنیت، حریم خصوصی و استفاده در تجارت الکترونیک می‌پردازند.

نقشه راه و زمان‌بندی احتمالی عرضه

پس از پایان مرحله طراحی، دولت و بانک انگلستان تصمیم خواهند گرفت که آیا وارد مرحله ساخت شوند یا خیر. این تصمیم به عواملی مانند روند کاهش استفاده از پول نقد، ظهور پول‌های دیجیتال خصوصی و تحولات بین‌المللی بستگی دارد.

اگر تصمیم به ساخت گرفته شود، زودترین زمان ممکن برای عرضه پوند دیجیتال، نیمه دوم دهه ۲۰۲۰ خواهد بود. لازم به ذکر است که هرگونه معرفی نهایی نیازمند تصویب قانون اولیه در پارلمان خواهد بود.

نقش مشارکت عمومی و خصوصی در توسعه

مدل توسعه نسخه دیجیتالی پوند، بر یک همکاری قوی بین بخش دولتی و خصوصی استوار است. بانک انگلستان زیرساخت اصلی را فراهم می‌کند، اما نوآوری و ارائه خدمات به کاربران بر عهده شرکت‌های خصوصی خواهد بود.

ایجاد «آزمایشگاه پوند دیجیتال» (Digital Pound Lab) یکی از اقدامات کلیدی برای تسهیل این همکاری است. این محیط آزمایشی به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا موارد استفاده و مدل‌های تجاری جدید را بر روی یک پلتفرم شبیه‌سازی شده آزمایش کنند و در شکل‌گیری آینده این پروژه نقش داشته باشند.

سؤالات متداول

در این بخش به برخی از پرتکرارترین سوالات در مورد پوند دیجیتال به صورت کوتاه و واضح پاسخ می‌دهیم.

جمع‌بندی

پوند دیجیتال یک پروژه بلندپروازانه است که پتانسیل تغییر چهره پرداخت‌ها و نظام مالی انگلستان را دارد. این ارز دیجیتال بانک مرکزی با هدف تقویت نوآوری، افزایش رقابت و حفظ ثبات مالی در عصر دیجیتال طراحی شده است.

با این حال، چالش‌های مهمی مانند حفظ حریم خصوصی، تضمین امنیت سایبری و مدیریت ریسک‌های ثبات مالی، نیازمند بررسی دقیق و راه‌حل‌های هوشمندانه هستند.

آینده پوند دیجیتال هنوز قطعی نیست و به نتایج مرحله طراحی و تصمیم نهایی مقامات بستگی دارد. اما یک چیز مسلم است: گفت‌وگو در مورد آینده پول آغاز شده و انگلستان در مرکز این تحول جهانی قرار دارد.

نظر شما در مورد پوند دیجیتال چیست؟ آیا از این نوآوری استقبال می‌کنید یا نگران حریم خصوصی خود هستید؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.