دارک وب چیست؟ همه‌چیز درباره وب تاریک یا Dark Web

اینترنت از زمانی که برای اولین بار در دههٔ ۱۹۹۰ میلادی در دسترس عموم قرار گرفت، از بسیاری از جهات تغییر کرده است. یکی از بحث‌برانگیزترین تحولات آن، توسعه و رشد قسمتی از آن به نام وب تاریک یا دارک وب است. این بخش از وب جنبه‌های مثبتی هم دارد. بله، همانند هر چیز دیگری در فضای آنلاین، این جنس از مشکلات از خود فناوری ناشی نمی‌شوند، بلکه مربوط به نحوهٔ استفاده افراد از آن است.

آگاهی از حقایق اساسی درمورد دارک وب می‌تواند به شما کمک کند تا درصورتی‌که نگران استفادهٔ جوان‌ترها از آن هستید، نظرات و هشدارهای خود را به‌شکلی واقع‌بینانه و صادقانه‌ به آنها ارائه دهید. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم دارک وب چیست تا بیشتر با این سطوح مخفی و ترسناک از اینترنت، فعالیت‌ها و مخاطرات آن آشنا شویم.

در این مقاله سعی شده تا اطلاعات اولیه‌ای در رابطه با دارک وب و دیپ وب ارائه شود. به‌دلیل خطرات مختلفی که در وب‌گردی در این بخش‌ها وجود دارد، توصیه می‌کنیم که از ورود به بخش عمیق و تاریک وب بدون کسب آگاهی‌های لازم خودداری کنید.

دارک وب چیست؟

دارک وب (Dark Web) محتوای آنلاین رمزگذاری شده‌ای است که از دید عموم پنهان است. به زبان ساده،‌ دارک وب بخشی از اینترنت است که در موتورهای جستجو و مرورگرهای معمولی نمایش داده نمی‌شود و برای دسترسی به آن به ابزارهایی مثل مرورگر Tor نیاز است. در دارک وب با استفاده از رمزنگاری چندلایه و مسیرهای پیچیده، هویت کاربران و موقعیت سرورها را مخفی نگه می‌دارند، به‌طوری‌که آی‌پی (IP) کاربران پنهان شده و فعالیت‌های آن‌ها ناشناس باقی می‌ماند.

دارک وب بخشی از دیپ وب است (Deep Web) و محتوای آن با کمک ابزارها و شبکه‌های ناشناس قابل دستیابی هستند. برخی از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین ابزارهای دسترسی به دارک وب عبارتند از تور (Tor)، آی‌تو‌پی (I2P) یا پروژه اینترنت پنهان (Invisible Internet Project)، فری‌نت (Freenet) و ریفل (Riffle).

دارک وب که از آن برای مقاصدی غیرقانونی استفاده می‌شود، ردیابی فعالیت‌‌ها و شناسایی افراد را دشوار یا غیرممکن ‌می‌سازد. به‌نوعی مجموعهٔ سایت‌های غیرقانونی در دیپ وب را می‌توان دارک وب نامید که عاملین کسب‌وکارهای غیرقانونی برای فرار از دست دولت و ایمن‌ماندن از سازمان‌های نظارتی و قانونی به آن روی می‌آورند.

امکاناتی مانند دسترسی عمومی و ناشناس‌ماندن، دارک وب را به بهترین جا برای ارتکاب جرم و برپایی بازارهای سیاه تبدیل کرده است. جست‌وجوها و فعالیت‌هایی که در محیط دارک وب انجام می‌شود، عمدتاً به خریدوفروش مواد مخدر، کالاهای غیرمجاز، داروهای قاچاق و اسلحه‌ ختم نشده و در کمال تعجب معاملهٔ اعضای بدن انسان، استخدام قاتلین، تهیه مدارک جعلی، شرط‌بندی، پول‌شویی، کلاه‌برداری، فعالیت‌های مالی غیرمجاز و موارد مشابه آن‌ها را نیز در این بخش از اینترنت می‌توان یافت.

اینترنت یا همان وب فعلی چه سطح‌هایی دارد؟

به‌طورکلی وب در حال حاضر دارای دو سطح است:

• بخش آشکار آن تحت عنوان‌هایی مانند وب سطحی یا سِرفیس وب (Surface Web) و وب باز یا اوپن وب (Open Web)
• بخش نهان آن تحت عنوان وب عمیق یا دیپ وب (Deep Web) یا وب پنهان

شاید شنیده باشید که برای درک ساده‌تر سازوکار وب و نحوهٔ قرارگیری این سطوح، آن را به چیزهایی مانند رودخانه، بزرگراه و یا حتی مجموعه‌ای از لوله‌ها تشبیه می‎‌کنند؛ اما بهترین مثال می‌تواند یک کوه یخی باشد!

می‌توان اینگونه تشبیه کرد که کلیت وب مانند کوه یخی شناوری است که از یخچال‌های طبیعی جدا شده است. آنچه که روی سطح آب نمایان است و در واقع شاید تنها ۱۰ درصد از این وب گستردهٔ جهانی را تشکیل ‌می‌دهد؛ شبکه‌ای که ما آن را «اینترنت» می‌نامیم و برای عموم قابل مشاهده است.

بخش عظیم‌تر آن که در زیر آب پنهان است، شامل شبکه‌هایی مخفیانه، مرموز و پیچیده‌ای به نام دیپ وب (Deep Web) است که دارک وب (Dark Web) نیز بخشی از آن را شامل می‌شود.

مقایسه‌ای بین سه دسته وب سطحی، وب عمیق و وب تاریک انجام شده که نتیجه آن در جدول زیر قابل‌مشاهده است:

دیپ وب چیست؟

دیپ وب (Deep Web) یا وب عمیق که با وب پنهان نیز شناخته می‌شود، بخشی از وب است که محتویات آن به هر دلیلی توسط موتورهای جستجو و مروگرهای اینترنت معمولی نشان داده نمی‌شود و قابل ایندکس‌کردن (Indexing) نیست. به‌عنوان‌مثال، شبکه‌های داخلی سازمان‌ها، اداره‌ها، دانشگاه‌ها و دولت‌ها را می‌توان به عنوان بخشی از دیپ وب در نظر گرفت.

اطلاعات ایندکس‌نشده توسط موتورهای جستجو که تنها با مرورگرهای خاصی مانند مرورگر Tor قابل‌دسترسی هستند و حدود ۹۶ تا ۹۹ درصد از محتویات وب جهان گستر (WorldWideWeb) را تشکیل می‌دهند، از اتصالات همتابه‌همتا ایجاد شده و به کاربران این امکان را می‌دهند تا داده‌ها و فایل‌ها را به صورتی مستقیم، مخفیانه و غیرقابل‌رهگیری با یکدیگر به اشتراک بگذارند.

بیشتر بخوانید: دیپ وب چیست

دیپ وب از چه بخش‌های تشکیل شده است؟

برخی از بزرگترین بخش‌های دیپ وب عبارتند از:

• پایگاه‌های داده: مجموعه‌های فایل‌های عمومی و خصوصی که به بخش‌های دیگر وب متصل نبوده و تنها در داخل خود پایگاه داده موردنظر قابل‌جستجو هستند؛
• شبکه‌های داخلی: شبکه‌های داخلی سازمان‌ها، دولت‌ها و مراکز آموزشی که برای برقراری ارتباط و کنترل جنبه‌های مختلف به‌صورت خصوصی در آن‌ها راه‌اندازی شده است.

محتوای دیپ وب در پسِ پروتکل‌ HTTP پنهان شده است، کاربردهای رایجی مانند دسترسی به پایگاه‌های داده، وب میل و بانکداری آنلاین را شامل می‌شود. همچنین دسترسی خصوصی یا محدود به صفحات و پروفایل‌های شبکه‌های اجتماعی و به برخی انجمن‌ها و فروم‌های وب (که برای دسترسی به محتوا و خدمات آن‌ها باید ثبت‌نام و پرداخت هزینه کرد) نیز فراهم می‌شود.

بخش اعظم دیپ وب، پایگاه‌های داده‌ای هستند که می‌توان به‌صورت امن از طریق وبِ باز به آنها دسترسی داشت. برای مثال، پایگاه‌های دادهٔ مرتبط با رزرو هتل‌ها، خریدهای آنلاین، سوابق پزشکی، بانکداری و موارد دیگر. محتوای این پایگاه‌ها فقط توسط افراد مجاز (مانند کارمندان آن هتل یا بانک خاص) قابل‌خواندن بوده و با مراتب و راهکارهای امنیتی قدرتمند محافظت می‌شوند.

گفتیم که این بخش از اینترنت به‌طورکلی از دید عموم پنهان است. همچنین با استفاده از موتورهای جستجوی معمولی نمی‌توان به آن دسترسی پیدا کرد ولی از طریق روش‌های دیگر و کمتر شناخته‌شده، قابل‌دسترسی است. به‌طورکل می‌توان گفت که اندازهٔ دیپ وب تقریباً ۵۰۰ برابر وب سطحی است. معمولاً هم منابع اطلاعاتی موجود در آن از نظر کیفی، ارزشمند و مهم بوده که در بسیاری از موارد نیاز کاربران را مرتفع می‌کنند.

آیا دیپ وب همان دارک وب است؟

توجه به این نکته ضروری است که اصطلاحات دیپ وب و دارک وب گاهی اوقات به‌جای هم استفاده می‌شوند، اما در واقع این دو یکسان نیستند. وب عمیق به هر چیزی در اینترنت اشاره دارد که توسط موتور جستجویی مانند گوگل یا بینگ ایندکس نشده باشد و در نتیجه قابل‌دسترسی نیست.

می‌توان اینگونه نیز گفت که محتوای دیپ وب شامل هر چیزی است که پشت یک دیوار پرداخت باشد یا نیاز به اعتبار و احراز هویت برای ورود دارد. همچنین شامل هر محتوایی است که صاحبان آن به‌اصطلاح خزنده‌ها یا کرالرهای وب را از ایندکیسنگ مسدود کرده‌اند.

اما ورود جسورانه‌تر به دیپ وب، خطرات بیشتری را به همراه دارد. برای برخی از کاربران، بخش‌هایی از وب عمیق فرصت‌هایی برای دورزدن محدودیت‌ها و دسترسی به خدمات تلویزیونی یا سینمایی فراهم می‌کند. برخی دیگر نیز کمی عمیق‌تر پیش می‌روند تا به‌صورت غیرقانونی موسیقی دانلود کنند یا فیلم‌هایی را که هنوز در سینما اکران نشده‌اند، به سرقت ببرند.

در نهایت در انتهای دیپ وب، محتواهایی خطرناک‌تر و فعالیت‌های غیرقانونی را خواهید یافت. وب‌سایت‌هایی که با مرورگر Tor می‌توان به آن‌ها دسترسی داشت، در انتهای تاریک دیپ وب قرار دارند که به عنوان دارک وب شناخته می‌شود و تنها با یک مرورگر ناشناس قابل‌دسترسی هستند.

بیشتر بخوانید: تفاوت دیپ وب و دارک وب چیست

دارک وب چگونه ناشناس مانده است؟

بررسی ساختار دارک وب چندین لایهٔ کلیدی را نشان می‌دهد که منجر به ناشناس ماندن آن شده است:

• عدم فهرست‌بندی صفحات آن توسط موتورهای جستجوی وب: گوگل و سایر ابزارهای جستجوی محبوب نمی‌توانند نتایج صفحات درون دارک وب را کشف یا نمایش دهند.
• تونل‌های ترافیک مجازی: این مجاری از طریق زیرساخت‌های تصادفی شبکه به ناشناس‌ماندن این بخش از اینترنت کمک می‌کنند.
• رمزگذاری (Cryptography): با اقدامات مختلف امنیتی در شبکه مانند استفاده از فایروال‌ها و رمزگذاری، این بخش از وب به‌مقادیر بیشتری پنهان می‌شود.

شهرت دارک وب اغلب با نیت‌های مجرمانه یا محتوای غیرقانونی و همچنین سایت‌های تجاری مرتبط است که کاربران می‌توانند در آن‌ها کالا یا خدمات غیرقانونی خریداری کنند.

در بحث ایمنی دارک وب می‌توان اینگونه گفت که خطرات دیپ وب با خطرات دارک وب بسیار متفاوت است. فعالیت‌های مجرمانه سایبری به‌راحتی قابل‌دسترسی به‌شکلی تصادفی نیستند، اما اگر به‌دنبال آن باشید، تهدیدهای بعدی به‌مراتب افراطی‌تر و تهدیدآمیزتر خواهد بود. قبل از اینکه به‌سراغ بررسی تهدیدها در دارک وب برویم، اجازه دهید نحوه و چرایی دسترسی کاربران به این سایت‌ها را بررسی کنیم.

چرا مردم از دارک وب استفاده می کنند؟

سه دلیل اصلی برای استفاده از دارک وب وجود دارد:

• ناشناس‌ماندن
• دسترسی به خدمات پنهان
• فعالیت‌های غیرقانونی

ناشناس‌ماندن

افراد ممکن است دلایل زیادی برای محافظت از هویت آنلاین خود داشته باشند. در برخی موارد، این ناشناسی به‌دلیل قرارگرفتن در معرض خطر است. به‌عنوان‌مثال، در کشورهایی که دولت مطبوعات آزاد را ممنوع کرده یا سانسور سیاسی شدید در آن کشور وجود دارد استفاده از دارک وب بیشتر است.

برخی دیگر ممکن است از آن برای کاهش ریسک قربانی‌شدن توسط جرم‌های مختلف در فضای آنلاین استفاده کنند؛ مانند افرادی که مورد آزارواذیت سایبری قرار گرفته‌اند یا نسبت به امنیت بانکداری آنلاین نگران هستند.

دسترسی به خدمات پنهان

یک سرویس پنهان در واقع جایی است که نه‌تنها کاربر، بلکه ناشناس‌بودن خود وب‌سایت نیز توسط تور محافظت می‌شود. این بدان معناست که آدرس آی‌پی (IP) سایت قابل‌شناسایی نیست. به‌شکلی خلاصه می‌توان گفت که اطلاعات مربوط به میزبان، مکان یا محتوای آن‌ها پنهان است.

سرویس‌های پنهان را می‌توان به‌طور قانونی و برای مصارف قانونی استفاده کرد، به‌عنوان‌ مثال برای افشاگری یا اشتراک اطلاعاتی حساس. بااین‌حال، به‌طورکلی اعتقاد بر این است که اکثر سرویس های پنهان حاوی مصارف غیرقانونی هستند. این سرویس‌ها اغلب نیاز به ثبت‌نام دارند و برخی دارای بخش‌هایی ویژه هستند که فقط با دعوت ادمین‌ها یا ارائه درخواست قابل‌دسترسی است.

فعالیت‌های غیرقانونی

دارک وب ممکن است توسط افرادی که مایل به انجام فعالیت‌های غیرقانونیِ آنلاین هستند، مانند فروش سلاح یا مواد مخدر، مورداستفاده قرار گیرد. این نوع عملیات و وب‌سایت‌هایی که آن‌ها را ارائه می دهند، اغلب به عنوان سرویس‌های پنهان شناخته می‌شوند.

آموزش نحوه دسترسی به دارک وب

دسترسی به دارک وب کار ساده‌ای است. با این حال،‌ باید نکات امنیتی را رعایت کنید. برای ورود به وب تاریک مراحل زیر را باید انجام دهید.

۱. به یک VPN مطمئن و ایمن متصل شوید.

آدرس IP خود را پنهان کنید و اتصال اینترنت خود را با یک VPN مطمئن رمزگذاری کنید. با استفاده از یک VPN ارائه‌دهنده اینترنت و افراد دیگر مطلع نخواهد شد که شما در حال دانلود و استفاده از مرورگر Tor هستید. همچنین به پنهان کردن سایر فعالیت های آنلاین شما کمک می کند.

۲. مرورگر Tor را دانلود و نصب کنید.

Tor یک مرورگر رایگان است که ترافیک شما را رمزنگاری کرده و به شما امکان دسترسی به وب تاریک را می‌دهد. مرورگر Tor را فقط از وب‌سایت رسمی Tor Project دانلود کنید.

۳. با مرورگر Tor به دارک وب وارد شوید.

مرورگر Tor به شما امکان می دهد به پیوندهای پیاز تاریک وب دسترسی داشته باشید. از آنجایی که دارک وب تا حد زیادی کنترل نشده است، بسیار مراقب باشید و وارد هر وبسایتی نشوید.

بیشتر بخوانید: چگونه وارد دارک وب شویم

نرم افزارهای دسترسی به دارک وب

همان‌طور که گفتیم دسترسی به دارک وب با مرورگر و موتورهای جستجوی عادی امکان‌پذیر نیست. در این بخش برخی از ابزارهای دسترسی به دارک وب را معرفی می‌کنیم.

• مرورگر Tor: تور محبوب‌ترین مرورگر برای ورود به دارک وب است. این مرورگر با مسیریابی ترافیک اینترنتی از طریق شبکه‌ای از سرورها، هویت کاربران را مخفی می‌کند و امکان دسترسی به وب‌سایت‌های با پسوند «onion.» را فراهم می‌نماید.
• مرورگر Onion: آنیون نیز مانند تور برای دسترسی به پسوندهای «onion.» طراحی شده است. این مرورگر ترافیک شما را از طریق چندین رله رمزگذاری و ردیابی هویت شما را غیرممکن می‌کند.

علاوه بر مرورگر شما به یک موتور جستجو نیز نیاز دارید تا بتوانید در وب تاریک کاوش کنید.

• DuckDuckGo: موتور جستجوی پیش فرض مرورگر Tor است. از آنجایی که این موتور جستجو کاربران را ردیابی نمی کند، می‌توانید از آن برای مرور وب تاریک به صورت ناشناس استفاده کنید.
• Torch: این موتور جستجو نیز کاربران را ردیابی نمی کند. تورچ ادعا می‌کند که قدیمی ترین موتور جستجو در وب تاریک است.
• DarkSearch: دارک سرچ صفحات دارک وب را هر روز فهرست‌بندی می‌کند و ۲۴ ساعت شبانه‌روز و ۷ روز هفته در وب تاریک جستجو می‌کند.

چه کسانی از دارک وب استفاده می‌کنند؟

طیف گسترده‌ای از افراد از این قابلیت‌ها برای ناشناس‌ماندن در حین استفاده از اینترنت بهره می‌برند. برخی از مهم‌ترین گروه‌ها یا افرادی که از دارک وب استفاده می‌کنند عبارت‌اند از:

• روزنامه‌نگاران و افشاگران
• طرفداران یک ایدئولوژی خاص
• دولت و فعالیت‌های نظامی

روزنامه‌نگاران و افشاگران

نظامیان سابق، دولت‌مردان بازنشسته و یا کارکنان شرکت‌های بزرگ، اطلاعاتی مخفیانه در رابطه با فسادهای گسترده در زمینه‌های فعالیت خود دارند. این افراد از دارک وب برای برقراری ارتباط با روزنامه‌نگاران استفاده می‌کنند و این اطلاعات را به‌صورت محرمانه در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. افشاگرانی همچون ادوارد اسنودن و جولین آسانژ از دیپ وب برای جمع‌آوری اطلاعات مخفیانه استفاده کردند که تبدیل به یک جنجال جهانی شد.

طرفداران یک ایدئولوژی خاص

ناشناس‌ماندن و ردیابی‌گریزبودن برای این افراد از درجه بالایی از اهمیت برخوردار است. در نتیجه دارک وب گزینه‌ای بسیار مناسب برای ‌تشکیل انجمن، برقراری ارتباط، رهبری و سازماندهی گروه‌هایی مانند نژاد‌پرستان، طرفداران نازی و فرقه‌های افراطی دیگر است.

دولت و فعالیت‌های نظامی

شایان ذکر است که استفاده از دارک وب تنها به موارد غیرقانونی محدود نمی‌شود و کاربردهای دیگری نیز دارد. به‌عنوان مثال دولت‌ها می‌توانند برای مقاصد امنیتی از جمله انتقال امن اطلاعات از آن بهره‌برداری کنند. حفظ اسناد دولتی، محرمانه‌ماندن اطلاعات نظامی و تصمیم‌های استراتژیک از مهم‌ترین اصول برای فعالیت‌های این‌چنینی در این بستر است.

فعالیت‌های رایج در دارک وب

دارک وب میزبان انواع کسب‌وکارها است که برخی قانونی و برخی غیرقانونی هستند. در حالی که برخی از پلتفرم‌ها بر حفظ حریم خصوصی و فعالیت‌های مجاز تمرکز دارند، بسیاری از آن‌ها در حوزه‌های خاکستری یا غیرقانونی فعالیت می‌کنند. در ادامه، برخی از رایج‌ترین کسب‌وکارهای موجود در دارک وب را بررسی می‌کنیم.

بازارهای غیرقانونی

این بازارها مانند بازارهای سیاه هستند و طیف وسیعی از کالاها و خدمات غیرقانونی را ارائه می‌دهند که اغلب با استفاده از ارزهای دیجیتال معامله می‌شوند.

• مواد مخدر: فروش آنلاین انواع مواد مخدر، از داروهای تجویزی تا مواد مخدر غیرقانونی.
• اسلحه: برخی سایت‌های دارک وب سلاح گرم، مهمات و مواد منفجره می‌فروشند.
• کالاهای تقلبی: پاسپورت‌های جعلی، کارت‌های شناسایی، کارت‌های اعتباری و پول تقلبی به‌وفور در دارک وب یافت می‌شوند.
• ابزارها و خدمات هکری: آموزش‌های هک، بدافزارها، باج‌افزارها و خدمات حملات DDoS ارائه می‌شوند.

داده‌های سرقتی و سرقت هویت

برخی دیگر از فعالیت‌های غیرقانونی خرید و فروش داده‌های کاربران است.

• اطلاعات کارت‌های بانکی و حساب‌های مالی: اطلاعات حساب‌های سرقتی برای انجام تراکنش‌های تقلبی به فروش می‌رسند.
• اطلاعات هویتی افراد: شماره‌های تأمین اجتماعی، اطلاعات ورود به سیستم و هویت‌های کامل به‌صورت عمده فروخته می‌شوند.
• داده‌های فاش‌شده از شرکت‌ها: پایگاه‌های داده هک‌شده از شرکت‌ها در دارک وب به فروش می‌رسند.

خدمات مجرمانه سایبری

مورد دیگر خدمات مجرمانه سایبری است که اینها نیر فعالیت‌های غیرقانونی هستند.

• باج‌افزار به‌عنوان سرویس (RaaS): هکرها باج‌افزارهایی را اجاره می‌دهند تا دیگران از آن‌ها برای اخاذی سایبری استفاده کنند.
• کلاهبرداری‌های مالی و سرمایه‌گذاری جعلی: خدمات مالی تقلبی که وام‌های دروغین یا بازده سرمایه‌گذاری غیرواقعی را وعده می‌دهند.
• خدمات پول‌شویی: مجرمان با استفاده از پول‌شویی از طریق ارزهای دیجیتال و شرکت‌های صوری، درآمدهای غیرقانونی خود را پنهان می‌کنند.

استثمار انسان و محتوای غیرقانونی

برخی از بخش‌های دارک وب میزبان فعالیت‌های بسیار غیراخلاقی و غیرقانونی مانند قاچاق انسان و حتی خدمات آدم‌کشی هستند، هرچند بسیاری از این عملیات‌ها به‌شدت تحت نظارت مقامات امنیتی قرار دارند.

پلتفرم‌های حفظ حریم خصوصی و افشای اطلاعات

همه کسب‌وکارهای دارک وب غیرقانونی نیستند. برخی از پلتفرم‌ها برای حمایت از حریم خصوصی و فعالیت‌های مشروع طراحی شده‌اند:

• سرویس‌های ایمیل و ارتباطات امن: سرویس‌هایی مانند ProtonMail و پیام‌رسان‌های رمزگذاری‌شده برای محافظت از حریم خصوصی استفاده می‌شوند.
• پلتفرم‌های افشای اطلاعات: سایت‌هایی مانند SecureDrop به روزنامه‌نگاران و فعالان اجازه می‌دهند اطلاعات حساس را به‌صورت ناشناس به اشتراک بگذارند.
• موتورهای جستجوی دارک وب: ابزارهایی مانند Ahmia و NotEvil به کاربران کمک می‌کنند سایت‌های «onion.» را جستجو کنند که فقط دارای محتواهای قانونی هستند.

چه خطراتی در دارک وب وجود دارد؟

اگر به استفاده از دارک وب برای مقاصد اولیه‌ای مانند حفظ حریم خصوصی فکر می‌کنید، همچنان ممکن است این سوال را داشته باشید که «آیا استفاده از دارک وب خطرناک است؟» متأسفانه دارک وب می‌تواند مکان بسیار خطرناکی تلقی شود.

برخی از مهم‌ترین خطراتی که هنگام استفاده از دارک وب ممکن است با آن‌ها مواجه شوید این موارد هستند:

• نرم‌افزارهای مخرب
• نظارت دولتی
• کلاهبرداری‌ها

نرم افزارهای مخرب

نرم‌افزارهای مخرب (Malware) یا به‌اصطلاح بدافزارها، در سراسر دارک وب حضوری جدی دارند. این نرم افزارها اغلب در برخی از پورتال‌ها با هدف ارائه ابزارهای حملات سایبری به بازیگران مخرب ارائه می‌شوند. بااین‌حال، این عناصر مخرب در سراسر این فضای تاریک در وب پرسه می‌زنند تا کاربران ناآگاه را آلوده کنند.

دارک وب به‌اندازهٔ وب عادی، قراردادهای اجتماعی را که ارائه‌دهندگان وب سایت‌ها برای محافظت از کاربران دنبال می‌کنند، ندارد. بنابراین، کاربران در معرض برخی از بدافزارها مانند موارد زیر قرار می‌گیرند:

• کی‌لاگرها (Keyloggers)
• بدافزارهای بات‌نت (Botnet Malware)
• باج‌افزارها (Ransomware)
• بدافزارهای فیشینگ (Phishing Malware)

اگر تصمیم شما بر این باشد که هر سایتی را در دارک وب بررسی کنید، خود را در معرض خطر هک‌شدن و موارد دیگر قرار می‌دهید. اکثر این آلودگی‌های بدافزاری توسط برنامه‌های امنیتی در اندپوینت یا انتهای سیستم شما قابل‌شناسایی هستند، اما درجهٔ تخریب آن‌ها ممکن است متفاوت باشد.

ممکن است کنجکاوی شما در مرور بخش‌های مختلف دارک وب برای شما گران تمام شود! لطفاً امنیت را در بررسی این بخش تاریک از اینترنت، اولویت اول خود قرار دهید.

نظارت دولتی

با توجه به تصاحب بسیاری از سایت‌های مبتنی بر تور توسط مقامات پلیس در سراسر جهان، خطر تبدیل‌شدن به هدف دولت تنها به خاطر بازدید از یک وب‌سایت در دارک وب وجود دارد.

بازارهای غیرقانونی معاملات مواد مخدر مانند سیلک رود (Silk Road) در گذشته و با هدف نظارت پلیس هک شده‌ و هویت‌ کاربران و حتی ناظران کشف شده است. حتی اگر هرگز خریدی در این بازار انجام ندهید، ممکن است مورد‌نظارت قرار گرفته و خود را مجرم جلوه دهید.

همچنین فرار از محدودیت‌های دولتی برای کشف ایدئولوژی‌های سیاسی جدید می‌تواند در برخی کشورها جرمی قابل‌مجازات با زندان باشد. چین به همین دلیل از چیزی به عنوان «دیوار آتش بزرگ» برای محدودکردن دسترسی به سایت‌های محبوب استفاده می‌کند. خطر بازدید از این جنس از محتوا می‌تواند منجر به قرارگرفتن در لیست سیاه یا مجازات‌های شدیدی مانند حبس شود.

کلاهبرداری‌ها

برخی از خدمات در دارک وب مانند استخدام آدمکش‌های حرفه‌ای! ممکن است فقط کلاهبرداری‌هایی باشند که برای کسب سود از مشتریان مشتاق به استفاده از این خدمات غیرقانونی طراحی شده‌ باشند؛ گزارش‌ها حاکی از آن است که دارک وب خدمات غیرقانونی زیادی را ارائه می‌دهد، از ترور شخصی خاص گرفته تا قاچاق‌های جنسی و سلاح.

از طرفی دیگر شاید بتوان گفت بخشی از خطرات دارک وب همان خطرات وب عادی است. افراد جوان در هر دو محیط ممکن است به محتوا، خدمات و اجناس غیرقانونی دسترسی پیدا کنند، اما برای مجریان قانون، تحقیق در مورد سوء‌استفاده‌های آنلاین که در بخش‌های ناشناس اینترنت اتفاق می‌افتد، دشوارتر است.

بیشتر بخوانید: خطرات ورود به دارک وب

ارتباط بیت کوین و دارک وب

شاید بتوان محبوبیت بیت کوین را یکی از مهم‌ترین عوامل رونق‌گرفتن بازار کسب‌و‌کارهای غیر‌قانونی در دارک وب دانست. با وجود سیستم پرداختی غیرمتمرکز و ناشناس، دیگر دو طرف معامله علاوه بر ناشناس‌ماندن در برقراری ارتباط، از مزیت ناشناس بودن در پرداخت مبلغ نیز بهره می‌برند و یک معامله مطمئن دارند.

نیمه‌ناشناس بودن در بیت کوین به این معنی است که مالک هر کیف پول ناشناس است، اما هر تراکنش بیت کوین، اتریوم و اکثر ارزهای دیجیتال مبتنی بر بلاک چین قابل‌مشاهده و قابل‌رهگیری در دفترکل عمومی بلاک چین است؛ این یعنی تمام تراکنش های هر کیف پول قابل‌مشاهده است. بنابراین، با دنبال‌کردن آدرس، احتمال یافتن مالک کیف‌ پول وجود دارد.

بیشتر بخوانید: آیا تراکنش‌های ارزهای دیجیتال واقعا ناشناس هستند

حال شاید از خود بپرسید که اگر گزارش تراکنش‌های بر روی بلاک چین بیت کوین برای عموم قابل‌مشاهده است، پس چرا بیشترین تراکنش‌ها در دارک وب با استفاده از بیت کوین انجام می‌شوند؟ شاید علت آن پیشروبودن بیت کوین و شهرت آن باشد.

بیشتر بخوانید: آیا تمام دارک وب با بیت کوین کار می‌کند

در روزهای ابتدایی تولد بیت کوین، بسیاری از افراد از نحوهٔ عملکرد بیت کوین خبر نداشتند. به همین دلیل تصور این بود که بیت کوین راه‌حلی نهایی برای انجام تراکنش‌هایی کاملاً ناشناس است. از این‌جهت بسیاری از تراکنش‌های غیرقانونی به‌وسیله بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر صورت می‌گرفتند و این روند همچنان ادامه دارد.

ارتباط ارزهای دیجیتال و دارک وب

با توجه به اینکه در بیت کوین، تراکنش‌ها و میزان دارایی‌های یک آدرس قابل‌رهگیری هستند و بسیاری از کاربران به حفظ کامل حریم خصوصی در تراکنش‌ها نیاز دارند، رقابت ارزهای حریم خصوصی (Privacy Coins) یا همان ارزهای دیجیتال غیرقابل‌ردیابی با بیت کوین آغاز شد.

بیشتر بخوانید: پرایوسی کوین چیست

ارزهای دیجیتالی نظیر مونرو (Monero)، زی‌کش (Zcash)، ورج (Verge)، دش (Dash) و گرین (Grin)، ازجمله ارزهایی هستند که با تمرکز بر روی حریم خصوصی کاربران سعی دارند تا هویت واقعی این افراد را بیش‌‌ازپیش مخفی نگه دارند. به‌این‌ترتیب شاید بتوان گفت که شرایط برای مجرمان مهیا شده تا بدون هیچ نگرانی به فعالیت‌های مجرمانه خود ادامه دهند.

به دلیل حفظ حریم خصوصی و ناشناس بودن، این ارزها برای انجام تراکنش‌ها در دارک وب نسبت به بیت کوین بهتر هستند. امروزه، در دارک وب کمتر از بیت کوین استفاده می‌شود و ارزهای حوزه حریم خصوصی به خصوص مونرو بسیار محبوب‌تر هستند.

بیشتر بخوانید: مونرو (Monero) چیست

سیلک رود: آمازون مواد مخدر

نامی که در رابطه با دارک وب در ذهن بسیاری از افراد علاقه‌مند به بیت کوین هک شده، سیلک‌رود (Silk Road) است که به آن لقب «آمازون مواد مخدر» را نیز داده بودند. این وب‌سایت از ژانویه‌ سال ۲۰۱۱ میلادی کار خود را آغاز کرد و توسط شخصی به نام راس اولبریک که تحت نام مستعار دِرِد پایرت رابرتز (Dread Pirate Roberts) یا به اختصار DPR فعالیت می‌کرد، اداره می‌شد.

اولبریکت در نهایت دستگیر و توسط دادگاه فدرال آمریکا در منهتن به حبس ابد و بدون امکان آزادی مشروط محکوم شد. پس از دستگیری اولبریکت، FBI بیش از ۱ میلیارد دلار بیت کوین مرتبط با سیلک رود را توقیف کرد. از آن زمان، منتقدان به‌سرعت از استفاده غیرقانونی بیت‌کوین در دارک وب به‌عنوان استدلالی علیه پذیرش گستردهٔ آن استفاده کرده‌اند.

سیک رود در زمان خود یکی از محبوب‌ترین سایت‌های دارک‌ وب بود. این سایت خود را به‌عنوان یک «بازارچه ناشناس» معرفی می‌کرد. این وب سایت توسط کاربرانش مشابه یک بازار سیاه برای انواع جرایم (در اکثر کشورها) مورداستفاده قرار می‌گرفت.

اقلامی مانند خریدوفروش مواد مخدر، اطلاعات کارت‌های اعتباری و یا حتی اسلحه و سایر سلاح‌ها از جملهٔ این موارد است. سیلک رود اولین بازار از نوع خود در دارک وب بود و زمینه‌ساز ایجاد بسیاری از سایت‌های مشابه شد.

بیشتر بخوانید: سیلک رود؛ آمازون مواد مخدر

این فروشگاه اینترنتی غیرقانونی در سال ۲۰۱۳ میلادی توسط پلیس اف‌بی‌آی (FBI) بسته شد. سیلک رود اولین فروشگاه در دارک وب با هدف معاملات مواد مخدر و دیگر کالاهای ممنوعه بود که با استفاده از بیت کوین انجام می‌شدند.

تنها چند ماه پس از راه‌اندازی سیلک رود، قیمت بیت کوین از یک دلار به بیش از سی دلار افزایش یافت که به‌دلیل توجه به این ارز دیجیتال به‌واسطهٔ پوشش رسانه‌ای این بازار سیاه در دارک‌ وب بود.

در همین راستا، جرایم سایبری و موضوع ارزهای دیجیتال غیرقابل‌ردیابی در دستور کار مراجع نظارتی در سراسر جهان قرار گرفت؛ اقداماتی از جمله فرایندهای سختگیرانه‌تر ثبت‌نام کاربران و مسدودسازی دارایی در صرافی‌های ارز دیجیتال، اقدامات بالقوه‌ای هستند که در نظر گرفته می‌شوند. همچنین ایالات متحده در حال توسعه ابزارهای تجزیه و تحلیل پیشرفتهٔ بلاک‌چین با هدف ردیابی تراکنش‌های ارزهای پرایوسی است.

بیشتر بخوانید: سایفر تریس ابزار ردیابی تراکنش‌های مونرو را عرضه کرد

ژاپن نیز با رویکردی متفاوت به‌طور کلی ممنوعیت ارائه ارزهای غیرقابل‌ردیابی توسط صرافی‌های ژاپنی را تصویب کرده است.

نکات امنیتی که قبل از ورود به دارک وب باید رعایت کنیم

اگر واقعاً نیاز دارید که به دارک وب دسترسی پیدا کنید، در صورتی که تصمیم به استفاده از آن گرفتید، نکات زیر شما را در حفظ ایمنی بسیار کمک خواهد کرد:

• به حس درونی خود اعتماد کنید: برای اینکه از کلاهبرداری در امان باشید، باید با رفتارها و اقدامات هوشمندانه از خودتان محافظت کنید؛ همه آن طوری که به نظر می‌رسند نیستند!
• هویت آنلاین خود را از دنیای واقعی جدا کنید: نام کاربری، آدرس ایمیل، نام واقعی، رمز عبور و حتی کارت اعتباری شما نباید هرگز در دارک وب استفاده شود.
• از خدمات نظارت بر سرقت هویت و اطلاعات مالی استفاده کنید: بسیاری از سرویس‌های امنیت آنلاین اکنون برای امنیت شما، محافظت از هویت را ارائه می‌دهند. حتماً از آنها بهره ببرید.
• از دانلود فایل از دارک وب خودداری کنید: خطر آلودگی به بدافزار در قلمرو بی‌قانون دارک وب بسیار بالاست. اسکن لحظه‌ای فایل‌ها توسط یک آنتی‌ویروس می‌تواند در صورت لزوم دانلود فایل به شما کمک کند.
• اکتیو‌اکس (ActiveX) و جاوا را در هر تنظیمات شبکه‌ای که دردسترس است، غیرفعال کنید: این فریم‌ورک‌ها به‌خاطر اینکه به‌مراتب موردبررسی و سوءاستفاده توسط عاملان مخرب قرار می‌گیرند، بدنام هستند. آنها را غیرفعال کنید.
• از یک حساب کاربری محلی بدون دسترسی ادمین (non-admin) برای تمام فعالیت‌های روزانه‌تان استفاده کنید: حساب کاربری اصلی در اکثر کامپیوترها به‌طور پیش‌فرض دارای مجوزهای مدیریتی کامل است. بیشتر بدافزارها برای اجرای عملکردهایشان باید از این مزیت سوءاستفاده کنند. بدین‌ترتیب، با محدودکردن حساب کاربری به سطح دسترسی پایین، می‌توانید روند نفوذ را کند یا متوقف کنید.
• دسترسی به دستگاه مجهز به تور خود را همیشه محدود کنید: از فرزندان یا دیگر اعضای خانواده‌تان محافظت کنید تا در معرض خطر برخورد با چیزهایی که هیچکس نباید ببیند، قرار نگیرند. اجازه ندهید که بچه‌ها به‌هیچ‌وجه به آن نزدیک شوند.

تأثیر دارک وب بر جامعه

وب تاریک با ایجاد بستری برای فعالیت‌های غیرقانونی مختلف به دلیل سطح بالای ناشناس بودن، از جمله فروش مواد مخدر، اسلحه، داده‌های سرقت شده، مواد استثمار کودکان، و تسهیل ارتباطات برای سازمان‌های جنایتکار، به طور قابل‌توجهی بر جامعه تأثیر می‌گذارد.

از سوی دیگر، مزایای بالقوه را برای افشاگران و افرادی که به دنبال دور زدن سانسور در رژیم‌های سرکوبگر هستند، ارائه می‌کند. با این حال، تأثیر اجتماعی اولیه آن به دلیل شیوع جرایم سایبری و محتوای مضر مرتبط با آن، اغلب منفی تلقی می شود.

در حالی که وب تاریک پلتفرمی برای محافظت از حریم خصوصی و حفظ آزادی بیان است،‌ اما جنبه‌های تاریکی نیز دارد که آن را به بهشت فعالیت‌های غیرقانونی تبدیل کرده است. اگر نتوان بین مزایا و معایب دارک وب یک تعادل برقرار کرد،‌ تاثیرات منفی این فناوری بر جامعه جبران‌ناپذیر خواهد بود.

آینده دارک وب

دارک وب در آینده با نظارت فزاینده‌ای از سوی دولت‌ها و نهادهای امنیتی مواجه خواهد شد. ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، مانند تحلیل داده‌های دارک وب و سیستم‌های تشخیص الگو، به مقامات کمک می‌کنند تا فعالیت‌های غیرقانونی را شناسایی و متوقف کنند. علاوه بر این، قوانین سخت‌گیرانه‌تر و همکاری بین‌المللی میان کشورها برای مقابله با جرایم سایبری در حال گسترش است.

بااین‌حال، فعالان دارک وب نیز در واکنش به این فشارها، روش‌های جدیدی برای پنهان ماندن و دور زدن تدابیر امنیتی توسعه می‌دهند. استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز، رمزگذاری‌های پیشرفته و ارزهای دیجیتال مبتنی بر حریم خصوصی، به آن‌ها کمک می‌کند تا از شناسایی و پیگرد قانونی فرار کنند. این چرخه مداوم از تقابل بین نظارت دولتی و نوآوری‌های مخفیانه همچنان ادامه خواهد داشت.

دولت‌ها و شرکت‌های امنیت سایبری سرمایه‌گذاری بیشتری برای تقویت فناوری‌های شناسایی تهدیدات انجام خواهند داد. در مقابل، مجرمان سایبری با بهره‌گیری از ابزارهای جدید مانند دیپ‌فیک و هویت‌های جعلی مبتنی بر هوش مصنوعی، تلاش می‌کنند تا ناشناس بمانند. این جنگ سایبری در دارک وب، با پیشرفت مداوم فناوری و افزایش فشارهای قانونی، در سال‌های آینده پیچیده‌تر خواهد شد.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

اگر کل تاریخچه اینترنت را در نظر بگیریم، دارک وب مفهومی نسبتاً جدید است. اگر قصد دارید آزادانه خود را ابراز کنید، می‌توانید از آن برای ناشناس‌ماندن استفاده کنید. اما همین میزان از حریم خصوصی باعث شده تا دارک وب شهرت بدی به‌عنوان فضایی برای کسانی که قصد انجام فعالیت‌های غیرقانونی دارند، پیدا کند.

برای این که خود و اطلاعاتتان را از این بخش از اینترنت در امان نگه دارید، آگاهی از خطرات دارک وب، اهمیت زیادی دارد. اگر اقدامات احتیاطی لازم مانند استفاده از رمزهای عبور قوی، فعال‌کردن تایید دو‌مرحله‌ای (2FA) و استفاده از یک ابزار نظارت بر دارک وب را انجام ندهید، خود را در معرض خطرات و ریسک‌های زیادی قرار می‌دهید.

در آخر این نکته را به یاد بسپارید که «هیچ‌گاه در فضای آنلاین، به‌طور کامل ناشناس و غیرقابل‌نفوذ باقی نخواهید ماند!». اما تا زمانی که پروژه‌هایی مانند مرورگر Tor وجود دارند که دائماً در حال پیشرفت هستند (مشابه عناصر تاریک‌تر دنیای آنلاین که در حال توسعه هستند)، حداقل می‌توانیم با خیالی راحت‌تر وارد اینترنت شویم. این که این ورود به تاریکی باشد یا روشنایی، کاملاً به خود شما بستگی دارد.