ارز بیت تورنت چیست؟ آشنایی با BitTorrent و توکن BTT

روزانه افراد بیشتری نسبت به گذشته به استفاده از شبکه‌های همتا به همتا (P2P) روی می‌آورند. در یک شبکهٔ همتا به همتا، نودها یا رایانه‌های متصل به یکدیگر بدون نیاز به سیستمی مرکزی با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و تبادل داده می‌کنند؛ یعنی هر کدام از آن‌ها «همتای» یکدیگر بوده و هیچ کدام بر دیگری ارجحیت یا کنترل ندارد. ارز دیجیتال بیت تورنت (BitTorrent)، شبکه و پروتکل آن، مثالی از یک شبکه همتا به همتا برای آپلود، دانلود و اشتراک‌گذاری فایل هستند.

شاید با این تعریف، متوجه شباهت‌هایی بین شبکه‌های همتا به همتا و شبکه‌های مبتنی بر بلاک چین شده باشید. همان‌طور که نودهای یک شبکه همتا به همتا بدون حضور یک سیستم مرکزی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند، نودهای یک بلاک چین نیز دقیقاً بدون مرکزیت به هم متصل می‌شوند و به همین دلیل است که به این مجموعه از نودها در شبکه غیرمتمرکز می‌گوییم. در واقع نودهای یک بلاک چین از طریق سیستمی همتا به همتا (به‌اختصار P2P) ارتباط برقرار کرده و تشکیل یک شبکه غیرمتمرکز می‌دهند.

بیت تورنت چیست؟

بیت تورنت (BitTorrent) یک پروتکل انتقال فایل همتا به همتا (Peer-to-Peer) و غیرمتمرکز (Decentralized). برنامه بیت تورنت نیز یک اپلیکیشن برای دسکتاپ و موبایل است که با آن می‌توان فایل‌های مختلف را آپلود و دانلود کرد و برای استفادهٔ دیگر دانلودکنندگان به اشتراک گذاشت.

دلیل اصلی علاقهٔ متخصصان به استفاده از شبکه‌ها و پروتکل‌های همتا به همتا (P2P) این است که این نوع از سیستم‌ها توان عملیاتی و مقیاس‌پذیری شبکه را افزایش می‌دهند. در یک شبکه همتا به همتا، هر رایانه‌ای که آنلاین بوده و به اینترنت دسترسی داشته باشد، توانایی تبدیل‌شدن به یک نود (Node) در شبکه را دارد.

بیشتر بخوانید: همتا به همتا چیست؟

در واقع BitTorrent یک برنامه یا پروتکل همتا به همتا برای اشتراک‌گذاری فایل است که در ابتدا در سال ۲۰۰۱ توسط برام کوهن (Bram Cohen) و دیوید هریسون (David Harrison) منتشر شد. هدف سازندگان این شبکه این بود که زمان انتظار طولانی برای دانلود فایل‌های بزرگ در اینترنت را تا حد زیادی کاهش دهند.

توکن BTT چیست؟

ارز دیجیتال بیت تورنت (BTT) در فوریه ۲۰۱۹ میلادی بر روی بلاک چین ترون راه‌اندازی شد. توکن BTT از استاندارد توکن TRC-۱۰ برخوردار است که مخصوص بلاک چین ترون است. البته در سال ۲۰۲۱ این توکن برای دسترسی به سرعت و قابلیت‌های بیشتر به استاندارد TRC-20 منتقل شد؛ بنابراین توکن جدید با نماد BTT ادامه داد، اما توکن قبلی با نماد BTTold نمایش داده می‌شود.

در‌حال‌حاضر، ارز دیجیتال BitTorrent در دو برنامه غیرمتمرکز (DApp) در شبکه بیت تورنت استفاده می‌شود. کاربران و شرکت‌کنندگان در «بیت تورنت اسپید» و «بیت تورنت فایل سیستم»، توکن‌های BTT را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: برنامه غیرمتمرکز (DApps) چیست؟

زنجیرهٔ بیت تورنت چیست؟

زنجیرهٔ بیت تورنت (BitTorrent Chain)، که به آن به‌اختصار BTTC می‌گویند، در دسامبر ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد. این زنجیره یک راهکار مقیاس‌پذیری بلاک چین و یک پروتکل تعامل‌پذیر در بلاک چین ترون است.

ارز دیجیتال BTT، به جز استفاده در برنامه‌های غیرمتمرکز بیتتورنت اسپید و BitTorrent File System که در بالا توضیح دادیم، در زنجیره بیتتورنت نیز استفاده می‌شود. توکن BTT به‌عنوان هزینه گس (Gas) در تراکنش‌های این زنجیره استفاده می‌شود و همچنین توسط اعتبارسنج‌ها سهام‌گذاری یا استیک خواهد شد تا در امنیت و حکمرانی شبکه شرکت کنند.

تاریخچه بیت تورنت

با توجه به سرعت و کارایی BitTorrent نسبت به سایر پروتکل‌های انتقال در اینترنت، در سال ۲۰۰۵ حدود ۳۵ درصد از کل ترافیک اینترنت به تورنت اختصاص یافت. رقمی که موفقیت باورنکردنی این پروژه را نسبت به سایر رقبای خود نشان می‌دهد. این یعنی بسیاری از مردم برای دانلود فایل‌های خود از این پروتکل استفاده می‌کردند.

با وجود این، زمانی که سرعت اینترنت در سال ۲۰۰۸ افزایش یافت، محبوبیت و شهرت بیت تورنت به طور پیوسته و در طول زمان کم‌رنگ شد، به گونه‌ای که اکنون بسیاری از مردم نمی‌دانند چنین پروتکلی برای دانلود فایل وجود دارد.

در نتیجه، بیت تورنت برای کسب درآمد از خدمات خود با مشکل مواجه شده و سپس توسط بنیاد ترون (Tron Foundation) در سال ۲۰۱۹ خریداری شد. لازم به ذکر است بنیاد ترون همان سازمانی است که بلاک چین معروف و محبوب ترون را نیز ساخته و توسعه داده است.

بیشتر بخوانید: ترون چیست؟ معرفی کامل بلاک چین Tron و ارز TRX

پس از آن، مالکان جدید بیت تورنت، توکن بومی این شبکه را که با نماد اختصاری BTT مشخص می‌شود، از طریق فرآیند عرضه اولیه سکه (ICO) راه‌اندازی کردند؛ با این هدف که پروتکل بیتتورنت را توسعه داده و کاربران آن را گسترش دهند.

بیشتر بخوانید: عرضه‌ اولیه‌ کوین یا ICO چیست؟ جذب سرمایه به روش ارزهای دیجیتال

این پروژه علاوه بر فروش توکن‌های خود از طریق عرضه اولیه سکه، باقی عرضه این توکن را در بنیاد بیت تورنت، بنیاد ترون، ایردراپ‌ها و اکوسیستم پروژه توزیع کرد.

بیت تورنت چطور کار می‌کند؟

پروتکل انتقال همتا به همتای بیت تورنت، از سایر پروتکل‌های انتقال داده در اینترنت مانند پروتکل‌های HTTP و پروتکل‌های انتقال فایل FTP متمایز است. پروتکل بیت تورنت بخش‌های «تصادفی» از یک فایل را از نودهای همتا به همتا درخواست کرده و اغلب می‌تواند چندین بخش را به‌طور همزمان از منابع مختلف دانلود کند. در مقایسه با پروتکلی مانند FTP یا پروتکل HTTP، پروتکل بیت تورنت تقریباً چهار برابر سریع‌تر عمل می‌کرد.

پروتکلی که برای ارسال فایل‌هایی مانند متن، عکس و فیلم استفاده می‌شود، پروتکل انتقال ابرمتن یا به‌اختصار HTTP نامیده می‌شود. لازم به ذکر است که همه ما کاربران اینترنت، به محض بازکردن مرورگر وب خود، در واقع داریم از پروتکل اچ‌تی‌تی‌پی استفاده می‌کنیم. به‌طورمشابه، پروتکل انتقال فایل یا به‌اختصار FTP کاربران را قادر می‌سازد تا فایل‌ها را در سیستم‌های کامپیوتری ذخیره کرده، از یک مکان به مکانی دیگر در اینترنت آپلود یا دانلود کرده و انتقال دهند.

سیدینگ و اشتراک فایل‌ها در BitTorrent

نحوهٔ کارکرد BitTorrent بدین گونه است که هر کاربری که یک فایل تورنت را دانلود می‌کند، خود تبدیل به یکی از نودهایی می‌شود که کاربران بعدی می‌توانند برای دانلود از فایل تورنت او استفاده کنند. به این فرآیند که کاربران فایل دانلودشدهٔ تورنت خود را در اختیار دانلودکنندگان بعدی قرار ‌می‌دهند، سیدینگ (Seeding) می‌گویند.

در گذشته پس از پایان دانلود، به دانلودکنندهٔ تورنت پاداشی برای سیدینگ یا آپلود محتوا برای دانلودکنندگان بعدی داده نمی‌شد. با شروع کار BitTorrent Speed، این مکانیزم عوض شد و بدین ترتیب افرادی که سیدینگ انجام می‌دهند با ارز دیجیتال BTT پاداش داده می‌شوند.

علاوه‌براین، کاربران BitTorrent Speed می‌توانند با پرداخت توکن BTT، سرعت دانلود خود را نیز افزایش دهند. همچنین، کاربران می‌توانند از کیف پول بیت تورنت اسپید برای ذخیرهٔ BTT و سایر ارزهای دیجیتال استفاده کنند.

تراکنش‌ها و اعتبارسنج‌ها درBTTC

پل زنجیره بیت تورنت یا «BTTC Bridge» از انتقال دارایی‌ها میان بلاک چین‌های سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) مانند بایننس اسمارت چین و بلاک چین اتریوم و ترون پشتیبانی می‌کند. بنابراین تراکنش‌های میان‌زنجیره‌ای در بین این بلاک چین‌ها صورت می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اتریوم (Ethereum) چیست؟

در ارتباطات میان‌زنجیره‌ای (Cross Chain)، اعتبارسنج‌ها به‌طور منظم بلاک‌های بی‌تی‌تی‌سی را بسته‌بندی و به شبکه‌های بایننس اسمارت چین، اتریوم و ترون منتقل می‌کنند. آنها در ازای این عملیات پاداش دریافت می‌کنند.

زنجیره بیت تورنت از مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند و امنیت آن با فعالیت اعتبارسنج‌ها تضمین می‌شود. میانگین هزینه‌های گس در این زنجیره کمتر از ۰.۰۱ دلار است. این سازوکار به‌طور قابل‌توجهی هزینه‌های تراکنش را کاهش می‌دهد. اعتبارسنج‌ها در زنجیره بیت تورنت، ارز دیجیتال BTT را برای ایجاد بلاک‌ها، اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها و شرکت در مکانیزم اجماع اثبات سهام سهام‌گذاری یا استیک می‌کنند.

توسعه‌دهندگان و ساخت برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (dApps) در BTTC

توسعه‌دهندگان می‌توانند در بی‌تی‌تی‌سی شروع به ساخت برنامه‌های مالی غیرمتمرکز در حوزه‌‌های دیفای، ان‌اف‌تی، گیم‌فای (GameFi) و دیگر برنامه‌های وب۳ کنند. زنجیره بیت تورنت یک راهکار لایه دوم (L2) برای بلاک چین‌های ترون، اتریوم و بایننس است؛ بنابراین محیطی را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند که اپلیکیشن‌های خود را روی این شبکه بسازند.

بیشتر بخوانید: وب ۳.۰ چیست؟ اینترنت آینده با اسم رمز Web ۳.۰

BTTC قصد دارد مشکلات مقیاس‌پذیری را در این زمینه حل کند. این زنجیره نرخ تراکنش بر ثانیه (TPS) بالایی داشته و کارمزد تراکنش پایینی دارد. همچنین با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است و توسعه‌دهندگان اتریوم می‌توانند برنامه‌های مالی غیرمتمرکز خود را به این زنجیره منتقل کنند. به همین دلیل BTTC برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز گزینهٔ ایده‌آلی محسوب می‌شود.

مقایسه BitTorrent با دیگر پروتکل‌های انتقال فایل

در روش دانلود سنتی، فایل معمولاً از یک منبع، مانند یک سرور، دانلود می‌شود؛ اما BitTorrent به شکل متفاوتی عمل می‌کند.

هنگامی که کاربر فایلی را با استفاده از بیت تورنت دانلود می‌کند، در واقع به چندین کاربر دیگر (همتایان او در شبکه) که همان فایل یا بخش‌هایی از آن را دارند، متصل می‌شود. بنابراین به‌جای دانلود کل فایل از یک منبع یا سرور،

همزمان بخش‌های مختلف فایل را از منابع یا نودهای مختلف درخواست می‌کند.

این روش به دانلود سریع‌تر و کارآمد کمک می‌کند، زیرا بخش‌های تصادفی مختلف فایل می‌توانند به صورت همزمان از منابع مختلفی دریافت شوند. واژه «تصادفی» در اینجا به این معنی است که بیت تورنت بر اساس دسترسی و سرعت نودها، انتخاب می‌کند که کدام بخش‌ها از فایل را از کدام نود دانلود کند. این روند در مقابل دانلود خطی فایل از ابتدا تا انتها به روش سنتی است.

چگونه با بیت تورنت اسپید، BTT کسب کنیم؟

مرحلهٔ اول: پلتفرم بیتتورنت دارای سه نسخه مختلف است؛ نسخهٔ وب، بیت تورنت کلاسیک و بیت تورنت برای اندروید. برای دسترسی به برنامهٔ غیرمتمرکز بیت تورنت اسپید، ابتدا باید یکی از نسخه‌های بیت تورنت وب (مخصوص مک و ویندوز) یا بیتتورنت کلاسیک (مخصوص ویندوز) را دانلود کنید (Bittorrent.com).

مرحله دوم: در این مرحله باید کیف پول بیت تورنت اسپید خود را فعال کنید. اگر آخرین نسخه از بیت تورنت کلاسیک یا ‌BitTorrentWeb را داشته باشید، کیف پول دیجیتال بیت تورنت به صورت خودکار برای شما فعال شده و موجودی توکن BTT شما را نشان می‌دهد. اگر کیف پول فعال نبود، روی عبارت «Speed» کلیک کنید و سپس طبق عکس زیر، روی گزینه «Create a Wallet» بزنید.

در اینجا باید رمز عبوری قوی انتخاب کرده و سپس عبارت بازیابی ۱۲ کلمه‌ای که برنامه به شما می‌دهد را در جایی امن یادداشت کنید. اکنون کیف پول BitTorrent شما فعال شده و با کلیک بر روی گزینهٔ «Wallet» در بالای سمت چپ صفحه، آن را مشاهده خواهید کرد.

مرحله سوم: شروع به استفاده از برنامه و دانلود فایل‌های تورنت کنید. هنگامی که دانلود یک فایل تورنت به پایان رسید، می‌توانید به‌طور خودکار با سیدینگ (Seeding) آن فایل یا به‌اشتراک‌گذاری آن برای دیگر دانلودکنندگان، ارز دیجیتال BTT کسب کنید. توکن‌های BTT در کیف پول درون‌برنامه‌ای شما ذخیره می‌شوند و می‌توانید آنها را به کیف پول دیگری منتقل کنید.

بیت تورنت فایل سیستم (BitTorrent File System)

بیتتورنت فایل سیستم یا به‌اختصار BTFS، یک سیستم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز فایل است. این اپلیکیشن غیرمتمرکز از دو جزء میزبان‌ها و اجاره‌کنندگان تشکیل می‌شود. میزبان‌ها فضای ذخیره‌سازی خود را برای کسب ارز دیجیتال BTT ارائه کرده و اجاره‌کنندگان با پرداخت توکن BTT آن فضای ذخیره‌سازی را مصرف می‌کنند.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

در این مقاله با BitTorrent، زنجیرهٔ آن (BTTC) و توکن بومی این شبکه یعنی BTT آشنا شدیم. ارز دیجیتال بیت تورنت (BTT) روی بلاک چین ترون ساخته شده و می‌توان آن را با استفاده از برنامه‌ای به همین اسم به دست آورد. بیت تورنت برنامه‌ای برای آپلود، دانلود و اشتراک‌گذاری فایل‌های تورنت است.

این سیستم شامل دو برنامه غیرمتمرکز به نام‌های «بیتتورنت اسپید» و «بیتتورنت فایل سیستم» نیز هست، که امکان کسب توکن‌های BTT را برای کاربران آن‌ها فراهم می‌کند. البته جدا از این برنامه‌ها، توکن BTT در زنجیره BTTC نیز موارد استفاده زیادی دارد.

زنجیره BTTC نیز یک راهکار مقیاس‌پذیری لایه دوم است که از مکانیزم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند. اعتبارسنج‌ها در این زنجیره با استیک‌کردن توکن‌های خود امنیت بلاک چین را تضمین کرده و پاداش دریافت می‌کنند. همچنین این زنجیره قابل‌برنامه‌نویسی است و از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. بیتتورنت با توجه نرخ بالای تراکنش بر ثانیه بالا و هزینهٔ پایین در تراکنش‌، محیط خوبی برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز محسوب می‌شود.