پول، بدهی و تورم؛ چگونه دیدگاه وارن بافت درباره مفاهیم اقتصادی تغییر کرد؟

ارزش پولی که در دست شماست در حال دگرگون‌شدن است. در زمانهٔ حاضر، مفهوم «بدهی» از اساس در حال تغییر است و دیدنِ اینکه وارن بافت (Warren Buffett) چگونه طی چند ماه، دیدگاه خود را در مورد پول به‌طور کامل عوض کرد، بسیار جذاب است.

تیم دِنینگ (Tim Denning)، نویسندهٔ استرالیایی که مقالاتی پرخواننده در حوزهٔ اقتصاد و امور مالی برای وب‌سایت‌های خبری همچون CNBC و بیزنس اینسایدر (Business Insider) می‌نویسد، در مطلبی که در وب‌سایت مدیوم منتشر کرده است، تغییر دیدگاه وارن بافت، یکی از ثروتمندترین و موفق‌ترین سرمایه‌گذاران تاریخ را در مورد چگونگی کارکرد پول بررسی کرده است. به عقیدهٔ دنینگ، به‌هنگام ورود بازارهای مالی به دورهٔ عجیبی که هیچ‌کس از آن سر در نمی‌آورد یا نمی‌تواند شرایط را به‌درستی توضیح دهد، شنیدن نظر بافت می‌تواند ارزشمند باشد. ادامهٔ این مقاله را از زبان تیم دنینگ می‌خوانید.

این دو نقل‌قول از بافت، من را به تأمل وادار کرد:

بدهی [ایالات متحده] بازپرداخت (Repay) نمی‌شود، بلکه بازگردانده (Refund) می‌شود.

همه‌چیز داشته باشید به‌غیر از بدهی.

بافت توضیح می‌دهد که وقتی دولت می‌تواند به چاپ پول برای پرداخت بدهی خود ادامه دهد، خنده‌دار است که حتی فکر کنیم این بدهی بازپرداخت خواهد شد. او گفت:

ترفند [دولت‌ها] این است که به قرض‌گرفتن با ارز و پول ملی شما ادامه دهند.

بنابراین، با تداوم چاپ بی‌رویهٔ پول، چه بلایی بر سر سرمایه‌گذاری‌ها، دارایی‌ها و پس‌انداز شما خواهد آمد؟ بیایید این موضوع را با کلماتی ساده‌تر بررسی کنیم و ببینیم شما چه چاره‌ای می‌توانید بیندیشید.

مهم‌ترین درس وارن بافت در مورد چگونگی عملکرد پول

آخرین اظهارنظر وارن در مورد نحوهٔ کارکرد پول، هرآنچه را که فکر می‌کردید در مورد پول می‌دانید، به چالش می‌کشد. او در نشست عمومی سال جاری شرکت هولدینگ برکشایر هاتاوی (Berkshire Hathaway) اظهار داشت:

جهان به جایی تبدیل شده است که در آن شما (دولت‌ها) می‌توانید هرروز بیشتر از روز قبل، پول چاپ کرده و عرضه کنید و در طولانی‌مدت، نرخ بهرهٔ منفی داشته باشید. باورنکردنی است، اما اتفاق افتاده و مرا شگفت‌زده کرده است. من تاکنون اشتباه می‌کردم. نرخ بهرهٔ منفی، تزریق پول بیشتر به اقتصاد بدون درنظرگرفتن حواشی و افزایش روزافزون میزان بدهی نسبت به ظرفیت تولید… حتماً فکر می‌کنید جهان می‌بایست نه در حال حاضر، بلکه بسیار زودتر به این روش رسیده باشد. خواهیم دید.

او در ادامه گفت:

این شاید جذاب‌ترین پرسشی باشد که من در دنیای اقتصاد با آن مواجه شده‌ام. آیا می‌توانید روندی را که اکنون پیش گرفته‌اید، ادامه دهید؟ [پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸] اقتصاد جهان حدود ۱۲ سال این کار را انجام داد. شما این روند را با تمام قوا ادامه می‌دهید و ما این فرضیه را دوباره آزمایش می‌کنیم.

این توصیف از وارن در مورد پول رایگانی که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا به دست همه ما (مردم آمریکا) رسیده است، می‌تواند توضیح دهد که چرا او اخیراً اقدام به فروش سهام بانکی خود در ایالات متحده کرد.

وبلاگ مشهور زیرو هِج (Zero Hedge) که در زمینهٔ اقتصاد فعالیت می‌کند، چندی پیش نوشت:

وارن ظاهراً بی‌سروصدا در حال سرمایه‌گذاری علیه سیاست‌های ایالات متحده است، زیرا سرمایه‌گذار معروفِ مخالف با طلا، سرمایه خود را از بانک خارج کرده است تا آن را روی طلا سرمایه‌گذاری کند. بانک ستون اصلی اقتصاد آمریکا است که برمبنای اعتبار کار می‌کند.

چند روز پیش، یکی از دوستانم به من گفت:

ببین میلیاردها چه می‌کنند، نه اینکه چه می‌گویند.

اگر بخواهیم اقدامات وارن را الگوی خود قرار دهیم، باید به رکوردشکنی‌های قیمت‌ در بازار سهام به دیده تردید بنگریم.

تداوم تورم 

اگر همراه با افزایش قیمت‌ها، ارزش پول شما نیز کاهش یابد، با تورم روبرو هستید. تورم یعنی کسر مالیات و عوارضِ‌ پنهان از پول شما.

وارن اظهار داشت:

من اشتباه فکر می‌کردم که می‌توانید بدون تحمل تورم، به اهدافی برسید که اکنون به آنها دست یافته‌اید.

وارن درآمد شرکت خود را روی طلا و اوراق قرضهٔ خزانه‌داری ایالات متحده سرمایه‌گذاری کرده است، درحالی‌که او سرمایه‌گذاری روی اوراق قرضه دولتی را «در بلندمدت افتضاح» می‌نامد، زیرا اوراق قرضهٔ خزانه‌داری نوعی از سرمایه‌گذاری است که در آن شما اساساً به دولت پول قرض می‌دهید.

بنابراین، وارن با توجه به آنچه که در اقتصاد جهان در جریان است، ترجیح می‌دهد پول خود را در کوتاه‌مدت روی گزینه‌ای «افتضاح» سرمایه‌گذاری کند. بهتر است به‌هنگام فکرکردن در مورد پول و سرمایه‌گذاری‌تان، این تصمیم بافت را نیز در نظر داشته باشید.

چرا همهٔ اینها مهم است؟

ما در این مقاله، در مورد اقتصاد صحبت کردیم، اما بیایید توضیح دهیم که چرا تغییر نحوهٔ کارکرد پول در حال حاضر برای همه مهم است.

نرخ بهره منفی

نرخ بهرهٔ منفی، سیاست مالی غیرمتعارفی است که اغلب در شرایط رکود بازارها اِعمال می‌شود. اگر نرخ بهرهٔ بانکی منفی باشد، شما برای سپرده‌گذاری خود، به‌جای اینکه سود و بهره دریافت کنید، باید پولی مازاد بر سپرده بپردازید. نرخ بهرهٔ منفی می‌تواند به ضرر شما باشد، زیرا باید برای ذخیرهٔ پول خود پول بپردازید. نرخ بهرهٔ منفی همچنین به این معنی است که بانکی که انتخاب کرده‌اید، احتمالاً با مشکلات مالی شدیدی روبرو است که ممکن است آنها را از رقابت کسب‌وکار بانکداری بیرون کند.

درست است که بانک‌ها در صورت بروز چنین اتفاقاتی بیمه دارند، اما اگر مشکل خیلی بزرگ باشد، بیمه سپرده نیز بی‌فایده خواهد بود. بسیاری افراد اهمیت این موضوع را درک نمی‌کنند. آنها فکر می‌کنند دولت یا یک بیمه‌نامهٔ جادویی، بدون هیچ‌گونه پیامد منفی از سرمایهٔ آنها مراقبت خواهد کرد.

در این جهان بی‌سامان، من به کسی که ادعا کند از شما و پول شما محافظت خواهد کرد اعتماد ندارم.

ثروتمندان با دسترسی به اطلاعات مهم می‌توانند حرکت بعدی افرادی را پیش‌بینی کنند که به لحاظ مالی توانایی چندانی ندارند و به این صورت، سرمایهٔ قشر ضعیف‌تر را به تاراج ببرند.

داده‌ها به ما نشان می‌دهد، بسیاری از سرمایه‌گذاران خُرد با استفاده از برنامه‌هایی مانند رابین‌هود (Robinhood) سهام می‌خرند. (رابین‌هود یک اپلیکیشن آمریکایی خدمات مالی است که به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از گوشی‌های هوشمند خود، سهام خرید و فروش کنند.)

در حالی‌ که میلیاردرهایی همچون وارن در حال خروج از بازار سهام و به‌دنبال ایمنی بیشتر هستند، به نظر می‌رسد افراد عادی خود را زیرک‌تر از حرفه‌ای‌ها می‌بینند یا شاید فکر می‌کنند ربات‌های معاملاتیِ پیشرفته‌ای هستند که می‌توانند حرکات سرمایه‌گذاران خُرد را پیش‌بینی و از آن استفاده کنند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری از معاملات متعدد برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری خود بهره می‌برند و از سرمایه‌گذارهای متوسط ​​پیش می‌افتند. همین شرکت‌ها از سرمایه‌گذاران خُردی سبقت می‌گیرند که از اپلیکیشن رابین‌هود استفاده می‌کنند. در ادامه، این گزاره را روشن‌تر می‌کنیم.

طبق گزارش بلومبرگ، شرکت‌های سرمایه‌گذاری پیشرفته به داده‌هایی دسترسی دارند و از آنها سوءاستفاده می‌کنند که مشخص می‌کند سرمایه‌گذاران خرد چه موضعی اتخاذ کرده‌اند و چه می‌کنند. درواقع، در این موقعیت، پول هوشمندی (smart money) که سرمایه‌گذاران کلان وارد بازار می‌کنند در مقابل پول کودن (dumb money) قرار می‌گیرد که سرمایه‌گذاران خُرد با آن خرید و فروش می‌کنند.

این داده‌ها به شرکت‌های سرمایه‌گذاری اجازه می‌دهد تا پول قشر ضعیف‌تر را غارت کنند تا بتوانند پول مشتریان و همکاران ثروتمند خود را بپردازند. جالب اینجاست که نام این اپلیکیشن، به‌شکلی کنایه‌آمیز، رابین هود است!

حباب بازار سهام

در جهان آشفته‌ای که در آن با بیکاری بی‌سابقه، بحران جهانی سلامت و اعتراضات خیابانی در بسیاری از کشورهای دنیا مواجه هستیم، بازارهای سهام در حال رکوردشکنی هستند. این رشد، دیوانه‌وار است یا فاجعه‌آمیز؟

یکی دیگر از سرمایه‌گذاران برجسته میلیاردر، جورج سوروس (George Soros) هم بازار سهام را حباب خواند و در توضیح اینکه چرا دیگر در این بازار فعالیت نمی‌کند می‌گوید:

سرمایه‌گذاران در حبابی گیر افتاده‌اند که با افزایش نقدینگی از سوی فدرال رزرو ایجاد شده است.

یا همه‌چیز در بازارها خوب است و کسب‌وکارها تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا قرار نگرفته‌اند یا ما شاهد حبابی هستیم که در آستانه ترکیدن است. من (نویسنده) نظری ندارم، به همین دلیل خودم را کنار می‌کشم.

تغییر در سرعت گردش پول

در حال حاضر، با چاپ بی‌رویه مقادیر بسیاری اسکناس، پول رایگان از طریق مشوق‌های اقتصادی توزیع می‌شود و این امر سرعت گردش پول را کاهش می‌دهد. سرعت گردش پول به تعداد دفعاتی گفته می‌شود که یک واحد پولی در زمانی محدود، بین افراد مختلف دست‌به‌دست می‌شود.

چاپ میزان زیادی پول بدون پشتوانه، باعث استفاده‌نشدن بخش زیادی از آن می‌شود. اما، هنگامی‌که چنین پولی با سرعت گردش پایین، سرانجام خرج ‌شود، یکی از پیامدهایی که اقتصاد را هدف می‌گیرد، تورم بیش از حد معمول است که می‌تواند ارزش پولی را که برای آن سخت کار کرده‌اید، کاهش دهد.

نمونه‌ای از کاهش سرعت گردش پول:

نمونه‌ای از چاپ پول اضافی و بدون پشتوانه:

آنچه آموختیم

نحوهٔ کارکرد پول در جامعه از اساس تغییر کرده است و برخی از بزرگترین مغزهای سرمایه‌گذاری، مانند وارن بافت و جورج سوروس را هم به چالش کشیده است. درنتیجه، آنها به سمت سرمایه‌گذاری‌های ایمن‌تر روی آورده‌اند.

کاری که شما می‌توانید در مورد تغییر در چگونگی کارکرد پول انجام دهید این است: در کوتاه‌مدت در مورد پول و سرمایه‌گذاری خود محتاط باشید.

مسئله مهم دیگری که می‌توانید از وارن بیاموزید این است که مدتی را صرف درک برخی مفاهیم مالی مهم کنید؛ از جمله چاپ پول، عرضه پول M۱ و M۲ (اشکال مختلف پول براساس میزان نقدینگی)، سرعت گردش پول، حباب‌های بازار سهام (همچون حباب بازار سهام شرکت‌های فناوری در سال ۲۰۰۰)، تورم مثبت (Inflation) در مقابل تورم منفی (Deflation) و لغو بدهی (Bail-in) در مقابل کمک مالی (Bailout) در زمانهٔ بحران اقتصادی.

اگر اصول مربوط به نحوه‌ٔ کارکرد پول را درک کنید، می‌توانید از سرمایهٔ خود و تلاش‌هایتان محافظت کنید. وحشت نکنید! فقط از آنچه در اقتصاد جهان رخ می‌دهد، آگاه شوید و از آن استفاده کنید.

ارزش پولی که دارید در حال تغییر است. مفهوم واژهٔ «بدهی» و تأثیر آن در حال تغییر است. ببینید سرمایه‌گذارانِ میلیاردر دست به چه اقداماتی می‌زنند، زیرا آنچه آنها انجام می‌دهند، شما را از بسیاری نکاتی که باید بدانید آگاه می‌کند.

شما تصمیم می‌گیرید که آیا پول خود را به یک اپلیکیشن معاملاتی (همچون رابین‌ هود) تحویل بدهید، فقط نظاره‌گر بمانید که چطور به‌علت تورم از ارزش پول شما کاسته می‌شود یا مانند حرفه‌ای‌ها آن را روی یک دارایی ایمن سرمایه‌گذاری کنید.