معرفی ۱۰ توکن حوزه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN)؛ ترند سال ۲۰۲۵

دنیای زیرساخت‌های فیزیکی در حال دگرگونی است. با ظهور شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (DePIN)، شاهد انقلابی در نحوه مدیریت و اداره دارایی‌های حیاتی مانند شبکه‌های انرژی، حمل‌ونقل و مخابرات خواهیم بود. شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز به شبکه‌هایی از زیرساخت‌های فیزیکی گفته می‌شود که به‌صورت غیرمتمرکز و با استفاده از فناوری بلاک چین عمل می‌کنند. در این مطلب قصد داریم بهترین توکن های دپین را معرفی کنیم.

دپین چیست؟

دیپین یا دپین (DePIN) که مخفف Decentralized Physical Infrastructure Networks یا شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز است که از بلاک چین برای راه‌اندازی و نگهداری از شبکه‌های غیرمتمرکز سخت‌افزاری استفاده می‌کند. حسگرها، زیرساخت‌های بی‌سیم، شبکه‌های برق و … از جمله حوزه‌هایی هستند که دیپین در آنها کاربرد دارد. دپین از پاداش‌های مبتنی بر ارزهای دیجیتال برای تشویق مشارکت در شبکه‌های زیرساخت فیزیکی استفاده می‌کند و این امکان را می‌دهد که این شبکه‌ها به‌جای راه‌اندازی از بالا به پایین، «از پایه» ساخته شوند.

دپین‌ها با استفاده از فناوری بلاک چین، انقلابی در نحوه مدیریت و اداره این زیرساخت‌ها ایجاد می‌کنند. در این مدل نوین، مالکیت و کنترل این دارایی‌های حیاتی به جای اینکه در دست شرکت‌ها یا دولت‌های متمرکز باشد، به‌طور دموکراتیک بین ذی‌نفعان توزیع می‌شود. دپین‌ها هنوز در مراحل اولیه توسعه هستند، اما پتانسیل ایجاد تحول در نحوه مدیریت و اداره زیرساخت‌های فیزیکی را دارند. دپین‌ها با افزایش کارایی، شفافیت و امنیت، می‌توانند به ساختن دنیایی پایدارتر، عادلانه‌تر و فراگیرتر برای همه کمک کنند.

بیشتر بخوانید: DePIN چیست؟

۱۰ مورد از بهترین توکن های دپین

در ادامه به معرفی ۱۰ توکن برتر حوزه زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۵ می‌پردازیم که پتانسیل بالایی برای رشد و پیشرفت در این صنعت نوظهور را دارند. این توکن‌ها به شما کمک می‌کنند تا در این انقلاب پیشگام باشید و از مزایای آن مانند کارایی، شفافیت، امنیت و قدرت اقتصادی بیشتر بهره‌مند شوید.

Akash Network

شبکه آکاش (Akash Network) یکی از بهترین توکن های دپین است. آکاش یک پلتفرم غیرمتمرکز رایانش ابری است که یک بازار منبع باز را اداره می‌کند. این بازار، صاحبان سرور با منابع ابری مازاد را به کاربرانی که برای میزبانی برنامه‌های کاربردی خود به این منابع نیاز دارند، متصل می‌کند.

بازار آکاش که روی شبکه آکاش اجرا می‌شود، با استفاده از کیت توسعه نرم‌افزار کاسموس (Cosmos SDK) ساخته شده و روی یک بلاک چین مبتنی بر تندرمنت (Tendermint) کار می‌کند. این شبکه از اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) به‌عنوان مکانیزم اجماع خود استفاده می‌کند. قیمت توکن آکاش نتورک درزمان نگارش این مقاله (بهمن ۱۴۰۳)، ۱.۹۷ دلار و ارزش بازار آن حدود ۴۹۱ میلیون دلار است.

هلیوم (Helium)

ارز دیجیتال هلیوم (Helium) با نماد اختصاری HNT، جزو بهترین توکن های دپین است. این شبکه در جولای ۲۰۱۹ (تیر ۱۳۹۸) راه‌اندازی شد و به دستگاه‌های کم‌مصرف بی‌سیم امکان می‌دهد تا از طریق شبکه گره‌های هلیوم با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و داده‌ را انتقال دهند.

نودهای شبکه هلیوم، هات‌اسپات (Hotspot) نامیده می‌شوند و ترکیبی از یک دروازه بی‌سیم و یک دستگاه استخراج بلاک چین هستند. کاربرانی که این گره‌ها را راه‌اندازی می‌کنند، با استخراج ارز دیجیتال بومی هلیوم یعنی HNT، پاداش دریافت می‌کنند. قیمت توکن هلیوم هم‌اکنون ۳.۹۶ دلار و ارزش بازار آن بیش از ۷۰۳ میلیون دلار است.

بیشتر بخوانید: هلیوم چیست؟

فایل کوین (Filecoin)

فایل کوین (Filecoin) یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است که براساس پروتکل ذخیره‌سازی پرونده بین سیاره‌ای (IPFS) عمل می‌کند. هدف این شبکه ایجاد یک بازار کارآمد برای فضای ذخیره‌سازی بلااستفاده در سطح جهانی است که به کاربران امکان می‌دهد با هزینه‌ی کم، فضا اجاره کنند.

این سیستم تضمین می‌کند که ذخیره‌سازی دائمی فایل در سراسر وب توزیع می‌شود، برخلاف راه‌حل‌های ذخیره‌سازی ابری متمرکز مانند آمازون وب سرویس، گوگل کلود یا دراپ‌باکس. قیمت توکن فایل کوین با نام اختصاری FIL درحال‌حاضر ۳.۴۱ دلار و ارزش بازار آن حدود ۲.۱۵ میلیارد دلار است.

استریمر نتورک (Streamr Network)

شبکه استریمر (Streamr Network) یک پلتفرم غیرمتمرکز برای اشتراک داده‌های لحظه‌ای است که از سیستم انتشار و اشتراک موضوع-محور استفاده می‌کند. شبکه استریمر یک بستر متن‌باز، ایمن از نظر رمزنگاری و غیرمتمرکز است که توانایی ارسال جریان زنده هر نوع رسانه یا داده لحظه‌ای در ابعاد وسیع را دارد.

این شبکه کاربردهای متنوعی از جمله انتقال داده به مدل‌های هوش مصنوعی و بین آن‌ها، پخش زنده ویدئو از طریق CDN غیرمتمرکز مقیاس‌پذیر، دریافت اطلاعات قابل تأیید از دستگاه‌های سخت‌افزاری DePIN یا اینترنت اشیا، برقراری ارتباط امن بدون نیاز به سرور و واسطه، ارسال تجربیات تعاملی و محیط‌های پویا در متاورس به صورت چندپخشی و همچنین امکان خرید و فروش اشتراک جریان‌های داده را فراهم می‌کند.

قیمت توکن استریمر نتورک با نام اختصاری DATA هم‌اکنون ۰.۰۲ دلار و ارزش بازار آن بیش از ۲۷ میلیون دلار است.

آرویو (Arweave)

آرویو (Arweave) یک شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز است و جزو بهترین توکن های دپین است که برای نگهداری دائمی داده‌ها طراحی شده است. این شبکه را اغلب با عنوان یک هارددیسک اشتراکی که هرگز چیزی را فراموش نمی‌کند، توصیف می‌کنند.

شهرت اصلی این شبکه به دلیل میزبانی پرماوب (Permaweb) است، یک وب‌سایت دائمی و غیرمتمرکز که میزبان تعداد زیادی از برنامه‌ها و پلتفرم‌های مبتنی بر جامعه است. قیمت توکن آرویو با نام اختصاری AR درحال‌حاضر ۹.۴۳ دلار و ارزش بازار آن ۶۱۹ میلیون دلار است.

تتا نتورک (Theta Network)

شبکه تتا (Theta Network) یک شبکه غیرمتمرکز برای استریم ویدئو است که از فناوری بلاک چین بهره می‌برد. کاربران با به اشتراک گذاشتن پهنای باند اینترنت و منابع پردازشی خود به صورت همتا به همتا، می‌توانند همزمان به تماشای محتوای ویدیویی بپردازند و توکن پاداش دریافت کنند.

نکته قابل توجه این است که استیو چن (Steve Chen)، یکی از بنیان‌گذاران یوتیوب (Youtube) و جاستین کان (Justin Kan)، یکی از بنیان‌گذاران توییچ (Twitch.tv)، مشاوران شبکه تتا هستند و همچنین این شبکه از سرمایه‌گذاری بازیگران نهادی مانند نود کاپیتال (Node Capital) و دی‌اچ‌وی‌سی (DHVC) برخوردار است. قیمت توکن تتا با نام اختصاری THETA در زمان نگارش این مقاله ۱.۴۱ دلار و ارزش بازار آن بیش از ۱.۴ میلیارد دلار است.

آیوتا (IOTA)

پروژه ایوتا (IOTA) یک فناوری دفتر کل توزیع‌شده با معماری منحصربه‌فرد و مجموعه محصولات متن باز برای افراد، کسب و کارها و مؤسسات در وب ۳ است. این فناوری بر پایه یک گراف جهت‌دار غیرمدور (DAG) به نام تنگل (Tangle) ساخته شده است که به عنوان یک بلاک چین چندبعدی عمل می‌کند.

IOTA تبادل داده و ارزش را روی یک پلتفرم غیرمتمرکز از طریق انتقالات مستقیم و ایمن که به‌طور غیرقابل تغییری در شبکه ثبت می‌شوند، امکان‌پذیر می‌کند. قیمت توکن آیوتا با نام اختصاری IOTA درحال‌حاضر ۰.۲۴ دلار و ارزش بازار آن بیش از ۸۸۴ میلیون دلار است.

وای فای مپ (WiFi Map)

وای‌فای مپ (WiFi Map) یک سوپر اپلیکیشن است که از یک شبکه بی‌سیم غیرمتمرکز مبتنی بر جامعه با دیتابیسی از ۴.۵ میلیارد هات‌اسپات وای‌فای بهره می‌برد.این اپلیکیشن با حضوری قدرتمند در وب ۲، اکنون آماده است تا به‌عنوان یک اپراتور شبکه مجازی جهانی، وب ۳ را متحول کند.

اکوسیستم این شبکه توسط استاندارد توکن ERC-20 با نماد WIFI روی شبکه پالیگان پشتیبانی می‌شود و برای مشارکت‌های جامعه، تخفیف، پاداش و مشوق‌هایی را ارائه می‌دهد. قیمت توکن وای‌فای مپ با نام اختصاری WIFI هم‌اکنون ۰.۰۲ دلار و ارزش بازار آن ۱۰.۷ میلیون دلار است.

رندر نتورک (Render Network)

بنیاد شبکه رندر (The Render Network) یک تیم پیشرو در ارائه راه‌حل‌های رندر سه‌بعدی مبتنی بر پردازنده گرافیک غیرمتمرکز است. این بنیاد، هنرمندان را به اپراتورهای گره متصل می‌کند تا بتوانند حجم کاری رندرینگ سه بعدی و همچنین نرم‌افزارهای مربوطه را در بستر ابری مقیاس‌گذاری کنند.

شبکه رندر با استفاده از یک شبکه غیرمتمرکز همتا به همتا، به سطوح بالایی از مقیاس‌پذیری، سرعت و کارایی اقتصادی دست می‌یابد و بدین ترتیب هنرمندان و توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا خدمات و برنامه‌هایی را برای اقتصاد دیجیتال بسازند. قیمت توکن شبکه رندر با نام اختصاری RDNR درحال‌حاضر ۴.۶ دلار و ارزش بازار آن حدود ۲.۴۱ میلیارد دلار است.

هایومپر نتورک (Hivemapper Network)

شبکه‌ی جهانی و غیرمتمرکز نقشه‌برداری هایومپر (Hivemapper) انقلابی در دنیای نقشه‌ها ایجاد کرده است و می‌شود گفت یکی از بهترین توکن های دپین است. شبکه هایومپر با استفاده از هوش مصنوعی و مشارکت افراد، نقشه‌های به‌روزتر و باکیفیت‌تری را ارائه می‌دهد. این رویکرد نوآورانه، مشکلات اساسی نقشه‌ها مانند پوشش نامناسب و به‌روز نبودن اطلاعات را برطرف می‌کند.

هایومپر با معرفی رویکردی نوآورانه در نقشه‌برداری، به‌روزرسانی و دسترسی به نقشه‌های باکیفیت را میسر ساخته است. این شبکه با مشارکت کاربران و توزیع مزایای نقشه‌برداری، مدل اقتصادی جدیدی را ارائه داده که به همگان دسترسی برابر به اطلاعات نقشه را فراهم می‌آورد.

هایومپر با ماهیت غیرمتمرکز و تشویقی خود به کاربران برای مشارکت پاداش می‌دهد. قیمت توکن هایومپر هم‌اکنون ۰.۰۴ دلار و ارزش بازار آن ۱۴۴ میلیون دلار است.

چرا DePIN مهم است؟

هدف DePIN ایجاد یک سیستم کارآمدتر و شفاف‌تر برای مدیریت دارایی‌های فیزیکی مانند شبکه‌های انرژی، سیستم‌های حمل‌ونقل و شبکه‌های مخابراتی است. دپین‌ها با استفاده از فناوری بلاک چین می‌توانند تراکنش‌ها را به‌صورت امن ثبت و تأیید کنند، مالکیت و استفاده از دارایی‌ها را ردیابی کنند و فرآیندهایی مانند پرداخت و نگهداری را به صورت خودکار انجام دهند.

یکی از مزایای کلیدی دپین‌ها توانایی آن‌ها در کاهش وابستگی به مقامات و واسطه‌های متمرکز است که می‌تواند منجر به کارایی بیشتر، هزینه‌های کمتر و شفافیت بیشتر شود. علاوه بر این، دپین‌ها می‌توانند مدل‌های کسب‌وکار و خدمات جدیدی را مانند تجارت انرژی همتا به همتا (P2P) یا اشتراک‌گذاری سواری (Ride-sharing) غیرمتمرکز که قبلاً امکان‌پذیر نبود، فعال کنند.

در مجموع، DePINها پتانسیل این را دارند که نحوه‌ی مدیریت و اداره‌ی زیرساخت‌های فیزیکی را متحول کنند و در نتیجه به سیستمی کارآمدتر، پایدارتر و عادلانه‌تر برای تمام ذی‌نفعان منجر شوند. ویژگی‌های دیپن را در ادامه بررسی می‌کنیم:

افزایش امنیت و کارایی

شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز با حذف نقاط ضعف و کاهش شدید خطر دستکاری، امنیت و کارایی زیرساخت‌های فیزیکی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهند. فناوری بلاک چین با استفاده از رمزنگاری، امنیت تراکنش‌ها را تضمین می‌کند، در حالی که پایگاه داده توزیع‌شده در برابر حملات و دسترسی‌های غیرمجاز، از شبکه محافظت می‌کند.

افزایش شفافیت و ردیابی

با DePIN وارد صنایع مختلفی مانند مدیریت زنجیره تامین شده و از شفافیت و ردیابی بی‌نظیری بهره‌مند شوید. هر مرحله از تولید و توزیع را بر روی بلاک چین ردیابی کنید تا از اصالت و سلامت محصول محافظت شود. با تقلب، جعل و فعالیت‌های غیرقانونی خداحافظی کنید.

قدرت‌ بخشیدن به مردم

شبکه‌های زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز دسترسی به منابع حیاتی مانند انرژی و حمل‌و نقل را متحول می‌کند. با واسطه‌ها خداحافظی کنید! اکنون افراد و جوامع مسئولیت تولید، اشتراک‌گذاری و استفاده از این منابع را بر عهده می‌گیرند. این ایده را تصور کنید: مالکان خانه مازاد برق را به همسایگان می‌فروشند و باعث عدالت و پایداری در انرژی می‌شوند.

آزادی اقتصاد

DePIN قدرت اقتصادی را به مردم باز می‌گرداند. این شبکه‌ها با زیرساخت غیرمتمرکز، معاملات همتا به همتا را تسهیل کرده و به افراد با توکن پاداش می‌دهد. با دپین، منتظر موجی از کارآفرینی و خلاقیت باشید، به ویژه در جوامعی که تا به حال نادیده گرفته شده‌اند.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

در پایان، می‌توان گفت که فضای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به سرعت در حال تکامل است و پروژه‌های جدید دائماً مرزهای ممکن در این حوزه را جابجا می‌کنند. بهترین توکن های دپین که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد، برخی از نوآورانه‌ترین و امیدوارکننده‌ترین ابتکارات در اکوسیستم دیفای را نشان می‌دهند. هر کدام از این پروژه‌ها پتانسیل بازآفرینی چشم‌انداز مالی را دارند. این پروژه‌ها در خط مقدم نوآوری در حوزه دیفای هستند و فرآیند قرض‌دهی و استقراض تا افزایش مقیاس‌پذیری و قابلیت همکاری را متحول می‌کنند.

با نگاهی به سال ۲۰۲۵، کاملاً واضح است که این پروژه‌ها نقش مهمی در شکل‌دهی آینده امور مالی غیرمتمرکز ایفا خواهند کرد. چه توسعه‌دهنده، سرمایه‌گذار و یا علاقه‌مند به این حوزه باشید، زیر نظر داشتن این پروژه‌ها برای به‌روز ماندن و بهره‌مندی از فرصت‌هایی که دیفای ارائه می‌دهد، ضروری است.