اتریوم ۲.۰؛ یک تیر و سه نشان!

اتریوم ۲.۰ امیدها و انتظارهای زیادی ایجاد کرده است. بسیاری معتقدند تغییر سازو‌کار شبکه اتریوم از مکانیسم اثبات کار به اثبات سهام نه‌تنها می‌تواند به انتقادها درباره اثرهای مخرب زیست‌محیطی استخراج ارزهای دیجیتال پایان دهد؛ بلکه به دگرگونی و توسعه بیشتر بلاک چین‌ها منجر شود. این تغییری به‌مراتب کارآمدتر و مقیاس‌پذیرتر و ایمن‌تر خواهد بود.

با‌این‌حال، بزرگ‌نمایی‌های بسیاری درباره ارتقای اتریوم وجود دارد. بسیاری از آن به‌عنوان ایده‌‌ای تحول‌آفرین یاد می‌کنند که جهان را تغییر خواهد داد و طوفانی در بازار به‌پا خواهد کرد. حال این پرسش مطرح می‌شود: «آیا اتریوم ۲.۰ می‌تواند به همه این وعده‌ها رنگ واقعیت ببخشد یا خیر؟»

اتریوم ۲.۰ همچنان در حال توسعه و تکامل است. هرچند زمان دقیقی برای اجرای کامل این به‌روزرسانی بزرگ اعلام نشده است، تاکنون چندین مرحله از این فرایند انجام شده و امیدها را برای تکمیل هرچه زودتر آن بیشتر کرده است.

فاز صفر این به‌روزرسانی که امکان سهام‌گذاری (Staking) در آن ممکن شد، استقبال فراوان سرمایه‌گذاران را به‌همراه داشت. در ادامه، هاردفورک لندن در ۵‌ اوت ۲۰۲۱ (۱۴ مرداد ۱۴۰۰) انجام شد و اما‌ و‌ اگرهای زیادی به وجود آورد. برخی معتقدند این هاردفورک در هدف اصلی خود، یعنی پیش‌بینی‌‌پذیرکردن کارمزدهای اتریوم، نتوانسته است چندان مؤثر و موفق ظاهر شود.

همان‌‌گونه که اشاره کردیم، با آنکه انتظارات فراوانی از اتریوم ۲.۰ می‌رود، ابهامات متعددی نیز درباره موفقیت این زنجیره وجود دارد و تا وقتی این به‌روزرسانی تکمیل نشود، نمی‌توان به‌صراحت درباره آن اظهارنظر کرد.

در این مقاله، یکی از یادداشت‌های احسان یزدان‌پرست درباره اتریوم ۲.۰ و ویژگی‌های آن را در وب‌سایت مدیوم می‌خوانیم. او معتقد است اتریوم ۲.۰ می‌تواند به بلاک چینی ایدئال تبدیل شود؛ البته یزدان‌پرست برای این ادعایش دلایلی نیز ارائه می‌کند. پس با ما همراه باشید تا این یادداشت را بخوانیم و دلایل مطرح‌شده را بررسی کنیم.

مثلث مقیاس‌پذیری در بلاک چین

اگر پیگیر خبرها و فعالیت‌های بازار ارزهای دیجیتال باشید، پس از مدتی متوجه می‌شوید که افراد درباره ابعاد و کاربرد کوین‌ها و توکن‌های مختلف دیدگاه‌های متفاوتی دارند. قراردادهای هوشمند، دیفای، توکن غیرمثلی (NFT)، امنیت، سوزاندن توکن، زمان تراکنش، کارمزد تراکنش، غیرمتمرکزسازی و اثبات کار دربرابر اثبات سهام مباحثی هستند که درباره هریک از ارزهای دیجیتال مطرح می‌شوند.

بیشتر بخوانید: توکن غیرمثلی (Non-fungible token) یا NFT چیست؟

حال می‌دانید نکته جالب ماجرا چیست؟ در کمال‌ تعجب، به نظر می‌رسد حتی یک کوین هم وجود ندارد که در تمامی زمینه‌ها برتری داشته باشد. برخی کوین‌ها در زمان و کارمزد تراکنش بهتر هستند و برخی دیگر عملکرد مناسب‌تری در زمینه غیرمتمرکزسازی دارند. برخی امنیت بیشتری ارائه می‌دهند و تعدادی دیگر هم از نظر کاربرد‌ی برای کاربران بهتر هستند. حداقل در‌ حال حاضر، هیچ کوینی ایدئال و کامل نیست.

این سؤال ممکن است برای شما پیش آید که چه زمانی کوین ایدئالی خواهیم داشت؟ پاسخ این است: زمانی که اتریوم ۲.۰ از راه برسد. ممکن است این موضوع اغراق‌آمیز باشد؛ اما دلایلم را در‌ ادامه توضیح می‌دهم.

تصور کنید در بانکی حساب باز کرده‌اید. تفاوتی ندارد در دنیای بیرون از بانک چه اتفاقی رخ می‌دهد؛ چراکه شما به‌دنبال این هستید که پولتان را در مکانی امن نگه دارید و از سرمایه‌تان حفاظت کنید. از یک طرف نمی‌خواهید هیچ‌کس به پول شما دست بزند و از طرف دیگر می‌خواهید به‌شکلی ایمن با پولتان خرید کنید و تبادلات مالی انجام دهید.

در قدم بعدی، شما تمایل دارید که بانک بهترین عملکرد تراکنشی را از خود نشان دهد و در‌ عین حال، شما کمترین کارمزد را پرداخت کنید و در کوتاه‌ترین بازه زمانی نیز تراکنشتان انجام شود. برای مثال، می‌خواهید ۲۰۰ دلار از بانکی در آمریکا به یکی از دوستان در چین ارسال کنید. از اینکه دوست شما یک هفته بعد این مبلغ را دریافت می‌کند و در عین حال باید بابت این انتقال ۲۰ دلار هم کارمزد بدهید، حس ناخوشایندی پیدا می‌کنید.

قطعاً هرچه اشخاص یا نهادهای واسطه کمتر باشند، برایتان بهتر خواهد بود. شما در تمامی این مراحل می‌خواهید مالک قانونی پول خودتان باشید و تمایلی ندارید که دارایی‌تان را با شخص یا نهادی تقسیم کنید. اگر قصد دارید پولی از بانک «A» به بانک «B» منتقل کنید و بدانید که بانک‌های «C» و «D» و «E» هم در این تراکنش دخالت دارند، حس بدی به‌ شما دست می‌دهد.

شاید پیش خود فکر کنید که این حرف‌ها به دنیایی خیالی تعلق دارند. البته کاملاً درست فکر می‌کنید؛ چراکه در دنیای واقعی، بانکی که خواسته‌های شما را برآورده کند، وجود ندارد! همه ما با بانک‌های بسیار متمرکز و چهارچوب‌بندی‌شده سروکار داریم. در این مراکز مالی، کارمزد تراکنش‌ها زیاد است و احتمال دارد روزها یا شاید هفته‌ها طول بکشد تا سرانجام یک تراکنش انجام شود. علاوه بر این، متأسفانه بسیاری از ما روزانه هدف هک و کلاه‌برداری و تقلب قرار می‌گیریم. به همین دلیل، به بلاک چین و به‌طور خاص به ارزهای دیجیتال نیازمندیم.

بلاک چین‌ها به ما کمک می‌کنند تا راهکارهایی مقیاس‌پذیر و ایمن و غیرمتمرکز داشته باشیم؛ البته بهتر است بگوییم فناوری بلاک چین تلاش می‌کند چنین امکانی را برایمان فراهم کند. با پیدایش بلاک چین‌ها، این انتظارات برای ما به‌وجود می‌آید:

۱. سرمایه‌مان ایمن باشد؛
۲. نیازی به واسطه‌ها و اشخاص و نهاد‌های ثالث نداشته باشیم؛
۳. تراکنش‌هایمان سریع و ارزان انجام شود.

انتظاراتی که به آن‌ها اشاره کردیم، چهارچوب مشکلات سه‌گانه بلاک چین‌ها (The Blockchain Trillema) را مطرح می‌کنند. اگر بتوانیم بلاک چینی بسازیم که هر سه دغدغه را هم‌زمان حل‌وفصل کند، می‌توانیم ادعا کنیم بلاک چین ما کامل و ایدئال است.

اتریوم ۲.۰ و تمرکززدایی

اتریوم یکی از بلاک چین‌های غیرمتمرکز است و در آن، هزاران نود (Node) و ماینر در مناطق مختلف جغرافیایی فعالیت می‌کنند.

نسخه ۲.۰ اتریوم می‌تواند این شبکه را به دارایی مولدِ سود (Yield-Generating Asset) تبدیل کند؛ بنابراین، این اتفاق با رشد تصاعدی نودهای فعال در این شبکه همراه خواهد بود. اتریوم ۲.۰ برای آنکه بتواند این ویژگی را غیرمتمرکزتر و ایمن‌تر کند، به حداقل ۱۶,۳۸۴ اعتبارسنج نیاز دارد.

اتریوم ۲.۰ و امنیت

در‌ حال حاضر، اتریوم ۱.۰ از مکانسیم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند؛ در‌حالی‌که در اتریوم ۲.۰ این مکانیسم با اثبات سهام (PoS) جایگزین می‌شود. PoS مکانیسمی است که به امنیت هر‌چه بیشتر این شبکه کمک می‌کند. تیم توسعه اتریوم در بیانیه‌ای ویژگی‌های اتریوم ۲.۰ را این‌گونه شرح می‌دهد:

اتریوم ۲.۰ را مانند کالایی عمومی تلقی کنید که شرایط و وضعیت اتریوم را بهتر می‌کند و در نتیجه انجام آن، اِتر بیشتری به‌دست می‌آورید. درحقیقت، با سهام‌گذاری اتر نرم‌افزار‌های اعتبارسنج‌ها را فعال می‌کنید. به‌عنوان اعتبارسنج، می‌توانید تراکنش‌ها را پردازش و بلاک‌های جدیدی در زنجیره ایجاد کنید. سهام‌گذاری و تبدیل‌شدن به اعتبارسنج آسان‌تر از فرایند استخراج و تأمین امنیت شبکه است. امیدواریم این تغییر در طولانی‌مدت به ایمن‌تر‌شدن هر‌چه بیشتر شبکه اتریوم کمک کند. هر‌چه تعداد افراد بیشتری در شبکه مشارکت کنند، شبکه غیرمتمرکزتر و دربرابر حملات ایمن‌تر خواهد شد.

اتریوم ۲.۰ و مقیاس‌پذیری

اتریوم ۲.۰ با معرفی مکانیسم‌های شاردینگ (Sharding)، تمرکزش را روی حل‌و‌فصل مسائل مربوط به کارمزد و زمان انجام تراکنش‌ها گذاشته است. با این ارتقا و استفاده از شاردینگ شبکه، اتریوم می‌تواند هزاران تراکنش را در مدت‌زمان کوتاه‌تری پردازش کند.

شاردینگ بخش مهمی از این ارتقا و به‌روزرسانی است. شاردینگ به‌طور ساده به‌معنی تفکیک یا بخش‌بندی زنجیره‌ای بزرگ به زنجیره‌ای کوچک‌تر است؛ فرایندی که حجم کار را میان چندین اعتبارسنج توزیع می‌کند.

توزیع حجم کار مشکل مقیاس‌پذیری را بهبود چشمگیری می‌بخشد. علاوه بر این، تعداد تراکنش‌هایی که می‌توان هم‌زمان مدیریت کرد، افزایش می‌یابد؛ در‌نتیجه از تراکم شبکه جلوگیری می‌شود و به‌دنبال آن کارمزدها نیز کاهش پیدا می‌کند.

بیشتر بخوانید: شاردینگ (Sharding) چیست؛ روشی برای بهبود مقیاس‌ پذیری

سخن پایانی

حل معضل سه‌گانه بلاک چین اقدام بزرگی است. اولین بلاک چینی که موفق شود این مشکلات را حل کند، به‌طور تصاعدی رشد خواهد کرد. گفتنی است بلاک چین کاملاً غیرمتمرکز و مقیاس‌پذیر و ایمن قطعاً تقاضا و پذیرش بیشتری به‌همراه خواهد داشت. اعتقاد بر این است که اتریوم ۲.۰ می‌تواند این مسائل را برطرف کند.

پس از آنکه اتریوم ۲.۰ کاملاً پیاده‌سازی شود، انتظار داریم این تغییرات را شاهد باشیم:

• اعتبارسنج‌ها موجب غیرمتمرکزسازی بیشتر شبکه شوند.
• مکانیسم اجماع اثبات سهام امنیت بیشتری برای شبکه فراهم کند.
• شاردینگ به مقیاس‌پذیری بیشتر و کاهش نرخ کارمزد و افزایش تعداد تراکنش‌ها کمک کند.

تمامی مباحث گفته‌شده در این مطلب از‌نظر تئوری و روی کاغذ از تبدیل‌شدن شبکه اتریوم به بلاک چینی ایدئال خبر می‌دهند؛ اما تا وقتی به‌روزرسانی نهایی انجام نشود، نمی‌توان با قاطعیت درباره موفقیت این تغییر رویکرد نظری داد؛ تغییری که پستی‌وبلندی‌های فراوانی در مسیر خود خواهد داشت.