گزارش هفتگی دیفای؛ وضعیت صرافی‌های غیرمتمرکز و پلتفرم‌های وام‌دهی، ۲۷ سپتامبر (۵ مهر)

مبحث جذاب و پرطرفدار دیفای از سال گذشته (تابستان ۲۰۲۰) نُقل بسیاری از محافل شده و به‌عنوان کاربرد جدیدی از قابلیت‌های متنوع بلاک چین و دنیای ارزهای دیجیتال شناخته شده است. از سال گذشته تاکنون، سرعت رشد برنامه‌های غیرمتمرکز و بلاک چین‌های متنوع و قدرتمندی که به این حوزه ورود کرده‌‌اند رشد چشمگیری داشته است.

امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi)، توانسته از یک موج گذرا در یک تابستان داغ و پرهیاهو به یکی از قدرتمندترین و پرطرفدارترین شاخه‌های سرمایه‌گذاری و کسب درآمد در بازار ارزهای دیجیتال تبدیل شود. مقوله سرمایه‌گذاری، به‌خصوص در بازار ارزهای دیجیتال باتوجه به نوپا و ناشناخته بودن این حوزه نیازمند بررسی دقیقِ اطلاعات و داده‌های مربوط به این بازار است.

در ادامه به کمک مقاله‌ای از وب‌سایت کوین ۹۸، وضعیت پروتکل‌های دیفای در چند بلاک چین مختلف را بررسی خواهیم کرد.

معیارهای درون‌زنجیره‌ای

قبل از هر چیز معیارهای درون‌زنجیره‌ایِ (On-chain) بلاک چین‌های محبوب حوزه دیفای یعنی اتریوم، بایننس اسمارت چین و پالیگان را بررسی خواهیم کرد. تحلیل تعداد تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای، تعداد آدرس‌ها و نرخ افزایش آنها، می‌تواند دید خوبی نسبت به وضعیت دیفای در این زنجیره‌ها ارائه دهد.

مجموع کل آدرس‌ها

پروتکل پالیگان با رشد فوق‌العاده‌ای که داشته تنها ۱۴.۶ میلیون آدرس با ربودن گوی سبقت از زنجیره هوشمند بایننس فاصله دارد. باتوجه به اینکه به‌طور میانگین هر هفته ۱۲ میلیون آدرس به این پروتکل اضافه می‌شود در یک یا دو هفته آتی شاهد برتری پالیگان نسبت به بایننس اسمارت چین خواهیم بود.

آدرس‌های جدید

برخلاف رشد آدرس‌های جدید در پروتکل پالیگان، بلاک چین اتریوم و بایننس اسمارت چین سیر نزولی را تجربه می‌کنند.

• بایننس اسمارت چین: ۱۷۲,۰۷۹ آدرس (۵.۵۱- درصد)
• اتریوم: ۹۹,۱۵۶ آدرس (۹.۴۴- درصد)
• پالیگان ۱,۸۴۵,۳۴۱ آدرس (۳۰.۷۸+ درصد)

آدرس‌های فعال روزانه

بایننس اسمارت چین از نظر تعداد آدرس‌های فعال موجود در شبکه توانست از اوج قبلی خود فراتر رفته و در محدوده ۱.۲۶ میلیون آدرس فعال در روز قرار بگیرد. در حالی‌که اتریوم و پالیگان تغییر قابل‌توجهی نداشته‌اند و با داشتن ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار آدرس فعال روزانه، به روند تثبیت‌شده خود ادامه می‌دهند.

تراکنش‌های روزانه

رقابت پالیگان و بایننس اسمارت چین برای تصاحب جایگاه اول دیدنی است. در حال حاضر بایننس اسمارت چین با ۶.۴۷ میلیون تراکنش روزانه در حال یکه‌تازی است. در این بین اتریوم با ۱.۲ میلیون تراکنش روزانه به‌عنوان تماشاچی نظاره‌گر رالی این دو است.

بررسی پروتکل‌های لایه‌ دو

مجموع آدرس‌ها

پروتکل‌های لایه‌ دوم قدرتمندِ آربیتروم (Arbitrum) و آپتیمیزم (Optimism) رشد صعودی قابل‌توجهی را تجربه می‌کنند و با استقبال خوبی از طرف کاربران خود مواجه هستند. رشد نمایی تعداد آدرس‌ها در این دو بیانگر همین موضوع است:

• آربیتروم: ۱۶۴,۹۳۸ آدرس (۲۱.۱۳+ درصد)
• آپتیمیزم: ۱۲۵,۶۵۶ آدرس (۳۶.۱۲+ درصد)

تراکنش‌‌های روزانه

پروتکل‌های آربیتروم و آپتیمیزم پس از لمس کوتاه‌مدت بالاترین حد تراکنش‌های روزانه خود، روند نزولی را تجربه می‌کنند که نشان‌دهنده جوان‌بودن و نداشتن ثبات لازم است. آربیتروم ۲۶۷,۰۰۰ تراکنش روزانه را ثبت کرد و تعداد تراکنش‌های آپتیمیزم هم حدوداً در همین محدوده قرار دارد.

مجموع دارایی‌های قفل‌شده

آربیتروم پرچم‌داریِ خود در این بخش را به اثبات رسانده و با جهش فوق‌العاده‌‎ای که داشته توانسته در مجموع ۲.۲ میلیارد دلار دارایی قفل‌شده (TVL) در پروتکل خود را به ثبت برساند. آپتیمیزم هم با ۲۳۱ میلیون دلار دارایی قفل‌شده، با فاصله زیاد در تعقیب است.

مجموع دارایی‌های قفل‌شده در بلاک چین‌های مختلف

اکوسیستم دیفای با افت ناچیز ۵.۹۶ درصدی نسبت به هفته قبل، هم‌اکنون ۱۵۰ میلیارد دلار دارایی را در خود قفل کرده است. اتریوم همچنان در این زمینه پیش‌تاز است و همان طور که در تصویر بالا می‌بینید، حدود دوسوم از کل دارایی‌های قفل‌شده در حوزه دیفای، در بلاک چین اتریوم قفل شده‌اند.

سولانا در ماه‌های اخیر رشد چشمگیری را تجربه کرد و به تبع آن حوزه دریفای بر بستر سولانا هم پیشرفت کرد. اما با مشکلی که در شبکه این بلاک چین پیش آمده و برای چند روز آن را تحت تأثیر قرار داد، قیمت توکن SOL به‌شدت افت کرد و حوزه دیفای در سولانا هم آسیب دید و مجموع دارایی‌های قفل‌شده در آن از ۱۲.۵ به ۹ میلیارد دلار کاهش یافت. به این ترتیب سولانا که با اختلاف زیادی از بلاک چین‌های پالیگان، اولنچ و ترا (Terra) پیشی گرفته بود، حالا از پالیگان عقب مانده است. تِرا بعد از افت هفته گذشته به بازار برگشته و در حال تقویت اکوسیستم خود است. اولنچ هم از چرخه بازار عقب نمانده و ۳.۲ میلیارد دلار به اکوسیستم خود اضافه کرده است.

مجموع دارایی‌های قفل‌شده به تفکیک اکوسیستم

در ادامه، معیار دارایی‌های قفل‌شده را برای ۴ بلاک چین اتریوم، بایننس اسمارت چین، سولانا و اولنچ را بررسی خواهیم کرد. اما در این بررسی، پلتفرم‌های صرافی غیرمتمرکز، وام‌دهی، دارایی‌ها و بازارهای مشتقه به‌صورت جداگانه بررسی خواهند شد.

اتریوم

دارایی‌های موجود در اکوسیستم‌های وثیقه‌گذاری در بلاک چین اتریوم، همچنان با ۴۰ میلیارد دلار سرمایه قفل‌شده در ترند صعودی قرار دارد و رتبه اول را در این حوزه حفظ کرده است. رتبه دوم ازآن صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است که ۳۰ میلیارد دلار را در شبکه خود قفل کرده است. بازار مشتقات در بلاک چین اتریوم هم باتوجه به افت ۱۴.۹۸ درصدی نسبت به هفته قبل ۷.۳۱ میلیارد دلار دارایی قفل‌شده دارد.

بایننس اسمارت چین

صرافی‌های غیرمتمرکز پرمخاطب‌ترین بازار در بایننس اسمارت چین هستند و با ۱۳.۸ میلیارد دلار سرمایه قفل‌شده در این اکوسیستم پرچم‌داری می‌کنند و بدیهی است که پنکیک سواپ بخش عمده‌ای از این بازار را به خود اختصاص داده است. اما صرافی‌های غیرمتمرکزِ این بلاک چین از اواخر ماه اوت (اوایل شهریور) وارد روندی نزولی شده‌اند. در طرف مقابل، پروتکل‌های وام‌دهی در بایننس اسمارت چین با استقبال مواجه شده‌ و از اوایل ماه سپتامبر (اواسط شهریور) وارد روند صعودی جذب سرمایه شده‌اند. همچنین بازارهای مشتقه نیز با جذب سرمایه‌ای مناسب دوباره وارد روند صعودی خود شده‌اند.

سولانا

اکوسیستم سولانا بعد از مشکلی که برای شبکه این بلاک چین به وجود آمد، وارد روندی نزولی شده است. برترین بازار در این بین متعلق به صرافی‌های غیرمتمرکز است که با ۵.۷ میلیارد دلار دارایی قفل‌شده در رده اول فهرست قرار دارند، بخش عمده‌ای از این بازار متعلق به صرافی‌های ریدیوم، سابر و سروم است. دارایی‌های دیجیتالِ روی بلاک چین سولانا، با ارزش ۲.۳۷ میلیارد دلار در جایگاه بعدی هستند که البته با کاهش ۱۷.۳۳ درصدی مواجه شده‌اند. اما در اکوسیستم وام‌دهی شاهد رشد قابل‌ملاحظه‌ای بودیم که میزان سرمایه موجود در این بخش را به ۸۰۰ میلیون دلار رسانده است.

اولنچ

قدرتمندترین بخش در اکوسیستم اولنچ، صرافی‌های غیرمتمرکز هستند که با جمع‌آوری سرمایه ۱.۴ میلیارد دلاری در رأس این بازار قرار دارند. دارایی‌های دیجیتال و سرمایه‌های قفل‌شده در بخش وام‌دهی بلاک چین اولنچ رده‌های بعدی را ازآن خود کرده‌اند.

نگاهی عمیق‌تر به حوزه دیفای

در ادامه، اندکی جزئی‌تر حوزه‌های مختلف دیفای را در بلاک چین‌های مختلف بررسی خواهیم کرد و این بار سهم هر کدام از صرافی‌های غیرمتمرکز و پلتفرم‌های وام‌دهی بزرگ را از نقدینگی، حجم معاملات و ارزش قفل‌شده بررسی خواهیم کرد.

صرافی‌های غیرمتمرکز

در هفته‌ای که گذشت حجم نقدینگی موجود در صرافی‌های غیرمتمرکز با افت قابل‌توجهی روبه‌رو بوده است. در این میان تنها پلتفرمی که امیدوار کننده عمل کرد اولنچ بود. صرافی‌های غیرمتمرکز موجود در بلاک چین اولنچ با حجم دارایی قفل‌شده ۱.۴ میلیارد دلاری در رقابتی نزدیک با اکوسیستم تِرا از آن پیشی گرفتند. دست‌یابی به بازار سولانا هدف بعدی این پروتکل است که در حال حاضر ۵.۷ میلیارد دلار سرمایه قفل‌شده را در اختیار خود دارد.

تفکیک نقدینگی صرافی‌های غیرمتمرکز بر اساس پروتکل‌ها

کِرو (Curve) با ۱۳ میلیارد دلار نقدینگی به‌عنوان پروتکل پیشتاز به روند خود ادامه می‌دهد. پنکیک‌سواپ باتوجه به اینکه روندی نزولی را در پیش گرفته است، اما همچنان در جایگاه دوم این فهرست قرار دارد. صرافی غیرمتمرکز تریدرجو (Trader Joe) هم پیشرفت قابل‌توجهی داشته و آماده پیشی‌گرفتن از پلتفرم‌های معاملاتی تِراسواپ (TerraSwap) و رِیدیوم (Raydium) طی یک یا دو هفته آینده خواهد بود.

حجم معاملات هفتگی در صرافی‌های غیرمتمرکز

میزان خرید و فروش در صرافی‌های غیرمتمرکز با تغییر جزئی نسبت به هفته قبل همچنان بالا است. مجموع معاملات انجام‌شده در این هفته برابر با ۲۳.۵۶ میلیارد دلار است که عمده این تراکنش‌ها در صرافی‌های یونی‌سواپ و پنکیک‌سواپ انجام شده است.

• یونی‌سواپ: ۱۰,۶۴۰,۹۹۵,۲۷۳$ (۱.۶۶+ درصد)
• پنکیک‌سواپ: ۵,۲۵۷,۷۰۹,۵۱۰$ (۴.۷۳+ درصد)

اکوسیستم پلتفرم‌های وام‌دهی

با این حال که شاهد روندی کاهشی بوده‌ایم اما پروتکل‌های وام‌دهی بر بستر اتریوم همچنان صدرنشین این بخش هستند. تفاوت اتریوم در این بخش با سایر بلاک چین‌ها معنادار است و مجموع ارزش قفل‌شده در پلتفرم‌های وام‌دهی، چندین برابر از مجموع بلاک چین‌های بایننس اسمارت چین، پالیگان، اولنچ، سولانا و ترا بیشتر است.

حجم سرمایه قفل‌شده در پروتکل‌های وام‌دهی

اگر اتریوم را از محاسبات کنار بگذاریم، بایننس اسمارت چین در رده اول این بخش قرار دارد و پلتفرم تِرا (Terra) منتظر فرصت برای گرفتن جایگاه این پروتکل است. سولانا هم رشد چشمگیری داشته و در حال نزدیک‌شدن به پروتکل وام‌دهی اولنچ است.

پلتفرم‌های وام‌دهی برجسته در این هفته

در این هفته با توجه به افت بازار، اکثر پلتفرم‌های وام‌دهی با کاهش حجم سرمایه مواجه شدند. در این میان پروتکل آوی (Aave) همچنان با ۸.۸ میلیارد دلار و افت ۲.۶۲ درصدی در رأس و کامپوند با حجم سرمایه ۸.۶ میلیارد دلاری و کاهش ۳.۰۵ درصدی در رده دوم این بخش قرار دارد.

بازار مشتقات بر بستر اتریوم

حجم معاملات روزانه در بازار مشتقات بر بستر اتریوم با افزایشی چشم‌گیر روبه‌رو بوده و توانسته از اوج قیمتی خود در ۲.۶۶ میلیارد دلار عبور کند. موفق‌ترین پروتکل در این بخش dYdX است که به‌تنهایی ۹۳.۸۸ درصد تراکنش‌ها معادل ۱.۷ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است.

بازارتوکن‌های غیرمثلی؛ رشد قابل‌توجه پلتفرم اُپن‌سی (OpenSea)

بعد از رسیدن حجم تراکنش‌ها و تعداد آدرس‌های منحصربه‌فردی که در قراردادهای هوشمند دیفای (DAU) در اواخر ماه اوت معامله انجام داده بودند، شاهد افت یک سومی حجم تراکنش‌ها در پلتفرم اُپن‌سی (OpenSea) بودیم، اما شاخص DAU به این نسبت با کاهش مواجه نشده است. این موضوع بیانگر روند دنباله‌دار استقبال معامله‌گران خرد از بازار NFT است.