معامله مارجین چیست؟ همه چیز درباره Margin Trading

معامله مارجین (Margin Trading) نوعی معامله است که شما با سرمایه اولیه پایین، مقداری پول از صرافی قرض گرفته و معامله‌ای چند برابر سرمایه اولیه خود انجام می‌دهید. برای این کار، به استفاده از ابزاری به‌نام لوریج (Leverage) یا اهرم نیاز دارید. البته روش کار به‌همین سادگی نیست و باید پیش از انجام معاملات مارجین، با مفاهیم و مهارت‌های مربوط به آن آشنا شوید. در این مطلب، ابتدا نحوه کار مارجین تریدینگ را با مثال توضیح می‌دهیم و بهترین صرافی‌ها برای انجام این نوع از معاملات را معرفی می‌کنیم.

معامله مارجین چیست؟

مارجین تریدینگ (Margin Trading) که به آن لوریجد تریدینگ یا معامله اهرم‌دار (Leveraged Trading) هم می‌گویند، نوعی ترید است که در آن چند برابر پول اولیه خود را از صرافی قرض می‌گیرید و یک پوزیشن چندبرابری باز می‌کنید. با این روش می‌توانید با مبلغ اولیه پایین، سود چندبرابری کسب کنید. البته این روش ریسک ضرر چندبرابری هم دارد.

درواقع، اگر بخواهیم به زبان ساده مارجین تریدینگ را توضیح دهیم، اینطور است که شما چند برابر پول خود را از صرافی قرض می‌گیرید و یک معامله بزرگ انجام می‌دهید. سپس، سود خود را برمی‌دارید و پولی را که از صرافی گرفته‌اید، به آن پس می‌دهید. فراموش نکنید که صرافی این قرض را در ازای سپرده‌گذاری وثیقه‌ای معادل همان مبلغ وام به شما می‌دهد.

معامله مارجین چگونه کار می‌کند؟

برای درک نحوه کار معاملات مارجین اجازه دهید مثالی بزنیم. فرض کنید پیش‌بینی شما از حرکت بعدی بیت کوین، صعود ۱۰ درصدی قیمت آن است. در حالت عادی، شما بیت کوین را در قیمت فعلی می‌خرید و پس از صعودی ۱۰ درصدی قیمت، آن را می‌فروشید.

حالا کنید تصور کنید ۱۰۰ دلار دارید و فکر می‌کنید اگر پول بیشتری داشتید می‌توانستید بیشتر سود کنید. یک مبلغ وثیقه در صرافی سپرده‌گذاری می‌کنید و ۹۰۰ دلار از صرافی وام می‌گیرید. حالا با مبلغ ۱۰۰۰ دلار یک پوزیشن معاملاتی باز می‌کنید و پس از رسیدن به سود موردنظر، پوزیشن را می‌بندید.

اگر مطابق پیش‌بینی شما قیمت بیت کوین ۱۰ درصد افزایش یابد، این‌بار ۱۰۰ دلار از رشد قیمت آن سود می‌کنید. اگر با ۱۰۰ دلار قرار بود ۱۰ دلار سود کنید، اکنون با ۱۰۰۰ دلار ۱۰۰ دلار سود کرده‌اید. حالا ۹۰۰ دلار صرافی را برمی‌گردانید و ۲۰۰ دلار برای خودتان باقی می‌ماند.

این مثال، ایده ساده و پایه‌ای نحوه کار Margin Trading است. اما روش کار و ساختار محاسبه سود و کارمزد در صرافی‌ها کمی پیچیده و با یکدیگر متفاوت است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

معامله لانگ و شورت چیست؟

در معاملات مارجین، شما می‌توانید یک دارایی مانند ارز دیجیتال را بخرید یا بفروشید. در اصطلاح بازار، به معامله خرید، لانگ (Long) و به معامله فروش، شورت (Short) می‌گویند.

• پوزیشن لانگ: پیش‌بینی شما از روند بعدی قیمت، صعود آن است. پس مقداری پول را در قیمت فعلی ارز دیجیتال مورد نظر قرض گرفته و یک معامله خرید باز می‌کنید. وقتی قیمت افزایش یافت، ارزهای دیجیتال‌تان را می‌فروشید و از تفاوت قیمت سود می‌کنید.
• پوزیشن شورت: پیش‌بینی شما از روند بعدی قیمت، نزول آن است. پس مقداری پول را در قیمت فعلی ارز دیجیتال مورد نظر قرض گرفته و یک معامله فروش باز می‌کنید. حال زمانی که قیمت کاهش یافت، ارز دیجیتال را در قیمت جدید که پایین‌تر است، می‌خرید و به صرافی تحویل می‌دهید.

اهرم یا لوریج در معامله مارجین چیست؟

لوریج یا اهرم ابزاری است که با استفاده از آن، مقدار پول مورد نیاز برای قرض گرفتن و باز کردن یک پوزیشن بزرگتر را مشخص می‌کنید. بنابراین، بسته به پولی که مایل به قرض گرفتن هستید، مقدار لوریج می‌تواند متفاوت باشد.

مقدار اهرم قابل اعمال روی معاملات مارجین در هر صرافی متفاوت است، اما معمولاً از ۱x تا ۲۵x و گاهی اوقات بیشتر متغیر است. بنابراین، اگر از اهرم ۱۰x استفاده کنید، مقدار پول اولیه‌تان برای باز کردن پوزیشن، ۱۰ برابر خواهد شد.

مثالی از نحوه کار لوریج

فرض کنید ۱۰۰ دلار بیت کوین دارید. با استفاده از اهرم 10x، ارزش معامله شما ۱۰ برابر شده و به ۱,۰۰۰ دلار می‌رسد.

بیشتر بخوانید: لوریج تریدینگ چیست؟ بررسی مفهوم اهرم در ترید ارز دیجیتال

مارجین اولیه (Initial Margin) چیست؟

مارجین اولیه که به آن وثیقه حساب (Collateral) نیز می‌گویند، درصدی از ارزش کل معامله است که براساس میزان لوریج تعیین می‌شود. این مبلغ به‌عنوان وثیقه در صرافی ارز دیجیتال قفل می‌شود و ارزش کل معامله متناسب با میزان اهرم استفاده‌شده توسط صرافی پرداخت می‌شود. مارجین اولیه روش محاسبه خاصی دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم.

نحوه محاسبه مارجین اولیه

مارجین اولیه در هر صرافی ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً نزدیک به هم است. هنگام استفاده از لوریج برای بازکردن یک موقعیت معاملاتی، میزان مارجین اولیه در همان قسمت نمایش داده می‌شود. روش محاسبه مارجین اولیه به شکل زیر است، اما مقداری که هنگام ثبت سفارش در صرافی می‌بینید، کارمزد را هم اضافه کرده است:

• برای لوریج ۲x = برابر ۵۰ درصد ارزش کل معامله
• برای لوریج ۵x = برابر ۲۰ درصد ارزش کل معامله
• برای لوریج ۱۰x = برابر ۱۰ درصد ارزش کل معامله
• برای لوریج ۳۰x = برابر ۳/۳۳۳۳ درصد ارزش کل معامله
• برای لوریج ۵۰x = برابر ۲ درصد ارزش کل معامله
• برای لوریج ۱۰۰x = برابر ۱ درصد ارزش کل معامله

برای مثال، اگر مایل به باز کردن یک پوزیشن ۱,۰۰۰ دلاری برای خرید بیت کوین با لوریج ۱۰۰x هستید، باید تنها ۱ درصد از ارزش کل معامله یعنی ۱۰ دلار را به‌عنوان مارجین اولیه به صرافی واریز کنید. فراموش نکنید که این جدا از ارزش خود معامله است. یعنی کل مبلغ پرداختی شما در این معامله، ۱۱۰۰ دلار خواهد بود (به‌علاوه کارمزد).

به خاطر داشته باشید که ممکن است برخی از صرافی‌ها، نرخ مارجین اولیه خاصی را تعیین کنند. این نرخ به‌صورت Initial Margin Rate یا IMR نمایش داده می‌شود و برای اطلاع از آن، باید به وبسایت صرافی مورد نظر مراجعه کنید.

ارتباط اهرم و مارجین اولیه

در تصویر متحرک زیر نیز به‌صورت شماتیک ارتباط لوریج و مارجین اولیه و ارزش کل معامله را مشاهده می‌کنید. در این مثال، مارجین اولیه برای باز کردن هر پوزیشن ۲۰ دلار است:

• با لوریج 5x، ارزش کل معامله ۱۰۰ دلار شده است و شما ۲۰ درصد از ارزش کل معامله را به‌عنوان وثیقه و مارجین اولیه تأمین کرده‌اید.
• با لوریج 10x، ارزش کل معامله ۲۰۰ دلار شده است و شما ۱۰ درصد از ارزش کل معامله را به‌عنوان وثیقه و مارجین اولیه تأمین کرده‌اید.
• با لوریج 20x، ارزش کل معامله ۴۰۰ دلار شده است و شما ۵ درصد از ارزش کل معامله را به‌عنوان وثیقه و مارجین اولیه تأمین کرده‌اید.

مارجین نگهداری (Maintenance Margin) چیست؟

گذشته از مارجین اولیه که برای باز کردن یک پوزیشن به صرافی واریز می‌کنید، باید مقداری پول هم جهت باز نگه داشتن این پوزیشن در حساب‌تان داشته باشید. به عبارت دیگر، مارجین نگهداری حداقل مارجینی است که باید در حساب‌تان داشته باشید تا معامله شما باز بماند.

علت استفاده از مارجین نگهداری که به‌صورت درصدی از ارزش کل معامله تعیین می‌شود، این است که از سرمایه تریدر و صرافی محفاظت شود. با افزایش ارزش کل معامله، مقدار مارجین نگهداری نیز افزایش می‌یابد.

دقت داشته باشید که فرمول محاسبه و مقدار مارجین نگهداری لازم در هر صرافی متفاوت است. این نرخ به‌صورت MMR یا Maintenance Margin Rate نمایش داده می‌شود که برای اطلاع از آن، باید به وبسایت صرافی مورد نظر مراجعه کنید.

مثالی از نحوه محاسبه مارجین نگهداری

به‌عنوان مثال، در صرافی بای بیت (ByBit)، نرخ مارجین نگهداری به‌صورت پله‌ای محاسبه می‌شود که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. در این صرافی، مثلاً درصورت باز کردن یک معامله به ارزش ۲ میلیون دلار یا کمتر، مارجین نگهداری شما ۰/۵ درصد از ارزش کل این معامله خواهد بود. حال اگر ارزش ترید به ۲/۶ میلیون دلار برسد، میزان مارجین نگهداری به ۰/۵۶ درصد از ارزش کل پوزیشن خواهد رسید.

مارجین لول (Margin Level) چیست؟

به مقدار پول قابل‌استفاده‌ای که در حساب صرافی خود دارید و برای معامله در دسترس است، مارجین لول می‌گویند که به شکل درصد بیان می‌شود. درواقع، مارجین لول نسبت موجودی خالص حساب شما (اکوئیتی) به مارجین استفاده‌شده در موقعیت‌های باز معاملاتی شما است. اگر مارجین لول ۱۰۰٪ باشد، یعنی همه موجودی خالص شما در موقعیت‌های باز قرار دارد.

هرچه مقدار مارجین لول شما بالاتر باشد، یعنی پول نقد بیشتری برای استفاده در دیگر معاملات مارجین در اختیار دارید و اگر مارجین لول از ۱۰۰٪ کمتر شود، یعنی پولی برای باز کردن موقعیت جدید ندارید، چون ارزهای دیجیتالی که به‌عنوان مارجین اولیه و مارجین نگهداری استفاده کرده‌اید، میزان مارجین لول شما را کاهش می‌دهند.

پس زمانی که مارجین لول شما ۱۰۰٪ است، یعنی موجودی خالص شما کاملاً برای معاملات مارجین فعلی استفاده شده است. در این حالت، امکان باز کردن پوزیشن‌های جدید لوریج‌شده را تا زمان رسیدن مقدار مارجین لول به بالای ۱۰۰٪ ندارید.

فرمول محاسبه مارجین لول

عواملی مانند مارجین وثیقه و موجودی خالص روی میزان مارجین لول تأثیر می‌گذارند. در اینجا موجودی خالص یا همان اکوئیتی مبلغ موجود در حساب مارجین به‌علاوه سود بالقوه شما از موقعیت‌های باز یا منهای ضرر بالقوه از این موقعیت‌ها است.

فرض کنید ۱۰۰ دلار در حسابتان دارد و دو موقعیت هر کدام با ارزش ۵۰ دلار دارید که یکی ۲۰ دلار در سود و دیگری ۱۰ دلار در ضرر است. در این حالت، اکوئیتی حساب مارجین شما می‌شود ۱۰۰ به‌علاوه ۲۰ منهای ۱۰ دلار که می‌شود ۱۱۰ دلار.

فرمول محاسبه مارجین لول به‌صورت زیر است:

۱۰۰ × مارجین استفاده‌شده ÷ اکوئیتی حساب = مارجین لول

مارجین استفاده‌شده همان مارجین اولیه است؛ مقدار موجودی استفاده‌شده حساب برای باز کردن پوزیشن‌های مارجین که به میزان لوریج بستگی دارد. هرچه اهرم بیشتری استفاده کرده باشید، مارجین استفاده‌شده حساب نیز پایین‌تر است.

اکوئیتی، میزان موجودی حساب شما بسته به سود و زیان محقق نشده است. سود و زیان تحقق نیافته را با FLP نمایش می‌دهند. در فرمول زیر، سود تحقق‌نیافته به شکل عدد مثبت و زیان تحقق‌نیافته به شکل عدد منفی می‌آید. بنابراین:

سودوزیان تحقق‌نیافته + موجودی = اکوئیتی

مثالی از محاسبه مارجین لول

صرافی‌ها غالباً مارجین لول را به‌صورت خودکار برای شما محاسبه می‌کنند. باتوجه به فرمول بالا، یک نمونه محاسبه مارجین لول را در پلتفرم XTB مشاهده می‌کنید:

۴۱۳۹/۶۲٪ = ۱۰۰ × ۲۵۰۰ ÷ ۱۰۳۴۹۰/۳۸ = مارجین لول

لیکوییدیشن لول (Liquidation Level) چیست؟

لیکوییدیشن لول یا سطح لیکویید شدن حساب درواقع سطحی از مارجین لول که دیگر امکان پوشش ضرر موقعیت معاملاتی از بین می‌رود و صرافی در آن سطح پوزیشن شما را می‌بندد و ارزهای دیجیتال آن را برای جبران ضررها می‌فروشد. به بیان ساده، زمانی که میزان ضرر معامله شما به سطحی برسد که دیگر پولی برای باز نگه داشتن موقعیت معاملاتی در حساب‌تان نداشته باشید، لیکوییدیشن اتفاق می‌افتد. این سطح همان لیکوییدیشن لول است.

همانطور که پیشتر گفتیم، اگر مارجین لول شما به زیر ٪۱۰۰ برسد، اجازه باز کردن معامله جدید را ندارید. حال در برخی از صرافی‌ها مانند کراکن، اگر مارجین لول شما بین ٪۸۰ تا ٪۴۰ باشد، صرافی ممکن است بسته به صلاحدید خود، کل یا بخشی از معامله شما را لیکویید کند. درصورتی که مارجین لول شما به زیر ٪۴۰ برسد، در اکثر صرافی‌ها لیکویید شدن معامله قطعی است.

روند لیکوئید شدن معامله به‌صورت خودکار انجام می‌شود و پس از آغاز، هیچ راهی برای توقف آن وجود ندارد. به این اتفاق، فورسد لیکوییدیشن (Forced Liquidation) یا لیکویید شدن اجباری می‌گویند.

فرمول محاسبه لیکوئیدیشن لول در هر صرافی متفاوت است و بسته به معیارهای مختلف نظیر میزان اهرم و قیمت ارز دیجیتال، ممکن است در هر لحظه آستانه متفاوتی داشته باشد. برای اطلاع از این سطح، به وبسایت صرافی مورد نظر مراجعه کنید.

روش‌های جلوگیری از لیکویید شدن حساب

لیکوئیدیشن در بهترین قیمت فعلی بازار اجرا می شود. لیکوئیدشدن در زمان‌هایی که نوسانات بازار بسیار شدید است، می‌تواند ضرر بزرگتری را برای شما ایجاد کند.

برای جلوگیری از لیکویید شدن اجباری معاملات، باید دائماً مارجین لول را زیر نظر داشته باشید و درصورت نزدیک شدن به لیکوییدیشن لول، آن را ببندید یا پول بیشتری را برای تأمین مارجین نگهداری لازم، به حساب‌تان واریز کنید. بنابراین در حالت کلی، ۳ راه برای مقابله با لیکوییدیشن حساب وجود دارد:

• هیچ کاری نکنید و درصورت ادامه کاهش مارجین لول، ریسک لیکویید شدن را بپذیرید. (گاهی اوقات تریدرها با پیش‌بینی تغییر روند در کوتاه‌مدت، این ریسک را متحمل می‌شوند)
• پول بیشتری را به حساب واریز کنید تا اکوئیتی و در نتیجه، مارجین لول را افزایش دهید.
• پوزیشن را با ضرر (اما ضرری کمتر از لیکویید شدن کامل معامله) ببندید.

صرافی‌ها مکانیزمی برای جلوگیری از لیکوئیدشدن حساب دارند که وقتی تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال باعث می‌شود که پوزیشن شما به سطح لیکوئید شدن نزدیک شود، فعال می‌شود. این مکانیزم همان مارجین کال (Margin Call) است.

مارجین کال (Margin Call) چیست؟

مارجین کال یک پیغام هشدار است که وقتی موقعیت معاملاتی شما در ریسک لیکوییدیشن قرار می‌گیرد، از سوی صرافی یا پلتفرم معاملاتی دیگر برای شما ارسال می‌شود.

همانطور که پیشتر گفتیم، در برخی از صرافی‌ها مانند کراکن، اگر مارجین لول شما بین ٪۸۰ تا ٪۴۰ باشد، صرافی ممکن است بسته به سیاست‌هایی که در این زمینه دارد، کل موقعیت شما یا بخشی از آن را لیکویید کند. دراین‌حالت، ممکن است ایمیل مارجین کال دریافت کنید، اما تضمینی وجود ندارد که حتماً این اتفاق خواهد افتاد.

برخی از پلتفرم‌ها و صرافی‌ها ممکن است یک سری سطح برای ارسال مارجین کال تعیین کرده باشند. مثلاً، سطوح مارجین کال در صرافی CEX.io به‌صورت زیر است:

مارجین کراس (Cross) و ایزوله (Isolated) چیست؟

شما می‌توانید مدل مارجین تریدینگ را روی دو حالت کراس یا ایزوله قرار دهید:

• ایزوله: در مارجین ایزوله، کل مارجینی که برای یک پوزیشن تهیه کرده‌اید، تنها برای همان معامله استفاده می‌شود. در‌این‌حالت، هرگونه کسری یا لیکوییدیشن این معامله روی دیگر معاملات شما تأثیری نمی‌گذارد. درصورتی هم که دیگر معاملات شما در معرض لیکوییدییشن باشند، از مارجین این معامله نمی‌توان برای افزایش مارجین نگهداری و باز نگه داشتنشان استفاده کرد.
• کراس: در حالت کراس، کل موجودی مارجین شما برای معاملاتی که روی این مدل باز شده‌اند، مشترک است. بنابراین، کمبود مارجین برای یک معامله، روی مارجین دیگر حساب‌های شما تأثیر می‌گذارد و حتی می‌توان از سود آن‌ها برای جبران ضرردهی پوزیشن مورد نظر استفاده کرد.

مزایا و معایب مارجین کراس و ایزوله

هر کدام از این مدل‌ها مزایا و معایب مختص به خود را دارند که در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

بد نیست بدانید که برخی از پلتفرم‌ها دارای مدل مارجین کراس هوشمند (Smart Cross Margin) هستند. این مدل به شما اجازه می‌دهد که دو پوزیشن لانگ و شورت را در جهت خلاف یکدیگر باز کرده و کسری مارجین هر معامله را با سود معامله دیگر پوشش دهید.

کارمزد معامله مارجین چقدر است؟

معمولاً در مارجین تریدینگ سه نوع هزینه وجود دارد:

کارمزد معامله اسپات (یا فیوچرز)

کارمزد اسپات یا فیوچرز، همان کارمزدی است که صرافی‌ها برای تسهیل معاملات در این بازارها از شما دریافت می‌کنند. هر صرافی مدل محاسبه ویژه‌ای برای دریافت کارمزد معاملات دارد. بسیاری از صرافی‌ها تخفیف‌هایی را برای کارمزد در قالب‌های مختلف اعمال می‌کنند. مثلاً تخفیف برای تریدهای با حجم بالا یا تخفیف در صورت پرداخت کارمزد با توکن اختصاصی صرافی.

بهره

بهره همان سودی است که صرافی برای قرض‌دادن مبلغ لوریج از پوزیشن معاملاتی می‌گیرد. در صرافی‌ها، بهره معاملات مارجین به‌صورت ساعتی یا روزانه محاسبه می‌شود. نرخ بهره بسته به هر ارز دیجیتال و در برخی پلتفرم‌ها، بسته به ارزش کل معامله متفاوت است و به‌صورت پله‌ای تغییر می‌کند.

کارمزد لیکوییدیشن

درصورت لیکویید شدن حساب، صرافی کارمزدی را برای این کار از شما دریافت می‌کند. این کارمزد در صرافی‌ها از ۰/۲ تا ۰/۵ درصد یا بیشتر متغیر است.

کارمزد لیکوییدیشن نیز مانند موارد دیگر در هر صرافی‌ها متفاوت است و برای اطلاع از مقدار دقیق هر کدام، باید به پلتفرم مورد نظر خود مراجعه کنید.

تفاوت مارجین تریدینگ با معامله فیوچرز چیست؟

بین مارجین و فیوچرز تفاوت‌ها و شباهت‌های زیادی وجود دارد. هر دو از اهرم برای افزایش ارزش معاملات استفاده می‌کنند و در هر دوی آن‌ها، می‌توان از پوزیشن‌های لانگ و شورت استفاده کرد. اما تفاوت‌هایی هم میان این دو نوع ابزار معامله‌گری وجود دارد که به ماهیت آن‌ها و بازارهای مورداستفاده در هر یک از آن‌ها بازمی‌گردد. در جدول زیر، خلاصه‌ای از تفاوت‌های مارجین تریدینگ و معاملات فیوچرز را می‌آوریم و در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

نوع بازارها

مهم‌ترین تفاوت میان مارجین تریدینگ با معاملات فیوچرز با نوع بازاری مربوط است که هر کدام از این ابزارها در آن کاربرد دارند. معاملات مارجین معمولاً در بازار اسپات کاربرد بیشتری دارند، در حالی که فیوچرز یا معاملات آتی در بازار مشتقه استفاده می‌شوند.

نوع تسویه فیوچرز

معاملات مشتقه معمولاً به دو دسته آپشن و فیوچرز تقسیم می‌شوند. در این میان، معامله فیوچرز ارتباط نزدیک‌تری با مارجین تریدینگ دارد. معامله فیوچرز توافق الزام‌آوری بین خریدار و فروشنده است که آنها را موظف می‌کند معامله‌ای را در قیمتی خاص و در زمانی مشخص در آینده انجام دهند.

قراردادهای فیوچرز به دو نوع مدت‌دار (مثلاً سه‌ماهه) و پرپچوال یا دائمی (Perpetual) تقسیم می‌شوند. قراردادهای مدت‌دار، مانند قراردادهای آتی سه‌ماهه یا شش‌ماهه، تاریخ انقضای معین دارند؛ یعنی در آن تاریخ مشخص معامله باید انجام و تسویه شود. درحالی‌که قراردادهای پرپچوال تاریخ انقضایی ندارند و تاریخ تسویه مشخصی برای آن‌ها تعریف نشده است.

تفاوت معاملات مارجین با فیوچرز از این لحاظ این است که مارجین تریدینگ چون بیشتر در بازار اسپات انجام می‌شود، تسویه آن فوری است؛ یعنی وقتی پوزیشن بسته می‌شود، تسویه انجام می‌گردد.

میزان اهرم

اهرم در معاملات مارجین معمولاً نسبت به معاملات مشتقه پایین‌تر است. ازآنجاکه بازارهای فیوچرز و آپشن ریسک بالاتری دارند و جنبه سوداگری در آن‌ها پررنگ‌تر است، اهرم‌های بالاتری (مثلاً ۱۰۰ و ۱۲۵ برابر) را می‌طلبند. اما اهرم در مارجین‌ها عموماً به ۱ تا ۵ یا نهایت ۱۰ برابر محدود است.

نوع وثیقه

در معاملات مارجین در بازار ارزهای دیجیتال، معامله‌گران برای میزان اهرمی که دریافت کرده‌اند، سود می‌پردازند و پس از بستن پوزیشن، باید وام دریافتی را برگردانند. اما در معاملات فیوچرز، موجودی حساب معامله‌گر به‌عنوان وثیقه در نظر گرفته می‌شود و وام دریافتی به‌صورت خودکار با باز و بسته‌شدن پوزیشن جابجا می‌شود.

افق سرمایه‌گذاری

معامله‌گران بازار کریپتو برای مدت‌زمان رسیدن به سود انتظارات متفاوتی دارند. به‌طورکلی، دو نوع سرمایه‌گذاری از لحاظ مدت‌زمان سوددهی وجود دارد: سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و سرمایه‌گذاری بلندمدت. معمولاً کوتاه‌مدت بیشتر از مارجین استفاده می‌کنند، در حالی که معاملات فیوچرز بیشتر موردعلاقه معامله‌گران بلندمدت است.

مزایای معامله مارجین

معاملات Margin مزایای خاصی دارند که آن‌ها را به یکی از ابزارهای محبوب برای معامله‌گران تبدیل کرده است. به‌طور کلی، مزایای مارجین تریدینگ عبارتند از:

• افزایش قدرت خرید
• سود دوطرفه (از افزایش و کاهش قیمت)
• تنوع‌بخشی به پورتفولیو

افزایش قدرت خرید

استفاده از مارجین در معاملات قدرت خرید شما را افزایش می‌دهد، چون پولتان چند برابر می‌شود و می‌توانید پوزیشن خیلی بزرگ‌تری باز کنید. برای مثال، با اهرم ۱۰x و ۱۰۰ دلار سرمایه اولیه، یک پوزیشن ۱,۰۰۰ دلاری باز می‌کنید. ناگفته پیداست که در صورت موفق بودن پوزیشن، سودتان هم ۱۰ برابر می‌شود.

کسب سود دو طرفه

تصور عمومی این است که برای رسیدن به سود، همیشه یک ارز را ارزان می‌خریم و وقتی قیمتش بالا رفت می‌فروشیم. اما در بازار ارزهای دیجیتال از کاهش قیمت هم می‌توان سود کرد. این کار با پوزیشن‌های شورت امکان‌پذیر است که در معاملات مارجین قابل‌استفاده است.

تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری

با استفاده از معاملات مارجین می‌توانید به‌جای اختصاص دادن کل سرمایه به تنها یک ارز دیجیتال، پورتفوی خود را با ارزهای دیجیتال متنوعی پر کرده و با استفاده از مدل کراس، یک مارجین را برای چندین معامله تخصیص دهید. این روش یک مزیت جانبی هم دارد؛ اگر در یک پوزیشن ضرر کنید، سود پوزیشن دیگر آن را جبران می‌کند.

چالش‌ها و ریسک‌های معامله مارجین

مارجین تریدینگ یکی از روش‌های معامله‌گری برای حرفه‌ای‌ها است. استفاده از مارجین در معاملات برای تریدرهای مبتدی به‌هیچ‌وجه پیشنهاد نمی‌شود، چراکه ریسک‌های مارجین بسیار بیشتر و بزرگ‌تر است. این ریسک‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم.

احتمال ضرردهی بیشتر

بزرگترین نقطه ضعف معامله مارجین، احتمال مواجهه با زیان‌های سنگین است. استفاده از اهرم در معاملات به‌همان اندازه که پتانسیل سودآوری را چند برابر می‌کند، می‌تواند ضرردهی‌های سنگین‌تری را درصورت حرکت بازار خلاف جهت پیش‌بینی شما در پی داشته باشد.

مارجین کال و لیکویید شدن حساب

زمانی که مارجین آزاد شما به زیر صفر برسد، یک مارجین کال برایتان صادر می‌شود. اگر به‌موقع مارجین لول خود را افزایش ندهید، در خطر لیکوئیدشدن قرار می‌گیرید. اما جنبه منفی داستان اینجا است که نوسانات بازار کریپتو بسیار پردامنه است و سریع اتفاق می‌افتد. به‌همین‌خاطر، درصورت نوسان شدید بازار و جابه‌جایی سریع قیمت‌ها، ممکن است فرصت کافی برای افزایش مارجین نداشته باشید؛ یا اصلاً فرصتی برای ارسال مارجین کال وجود نداشته باشد.

بنابراین، مهم است که با مدیریت ریسک صحیح، احتمال وقوع مارجین کال را کاهش دهید.

کارمزدها

کارمزدهای مختلفی برای معاملات مارجین وجود دارد که می‌تواند سودآوری شما را کاهش دهد. ازآنجاکه این کارمزدها بسته به صرافی مورد استفاده متفاوت هستند، پیش از باز کردن پوزیشن، حتماً از این هزینه‌ها مطلع شوید.

دو مثال کامل از معامله مارجین و محاسبه جزئیات آن‌ها

در این قسمت، دو مثال کامل از معامله مارجین ضررده را بررسی می‌کنیم:

مثال اول

فرض کنید ۵,۰۰۰ دلار به حساب خود در یک صرافی واریز کرده و با اهرم 5x، یک پوزیشن شورت به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار برای جفت ارز بیت کوین/تتر در قیمت ۵۰,۰۰۰ دلار باز می‌کنید. جزئیات این معامله به‌صورت زیر است:

• ارزش کل معامله: ۰/۲ واحد بیت کوین به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار
• اهرم: ۵ برابر
• مارجین اولیه: ۰/۰۴ بیت کوین به ارزش ۲,۰۰۰ دلار در قیمت فعلی (یک پنجم ارزش کل پوزیشن)
• مارجین لول در هنگام باز کردن پوزیشن: ٪۲۵۰ = ۱۰۰ × ۲,۰۰۰ ÷ ۵,۰۰۰

حالا اگر قیمت بیت کوین افزایش یافته و به ۶۵,۲۰۰ دلار برسد، چون پوزیشن شما از نوع شورت است:

• ضرر تحقق نیافته: ۳,۰۴۰ دلار
•  اکوئیتی: ۱,۹۶۰ دلار = ۳,۰۴۰ – ۵,۰۰۰
• مارجین استفاده‌شده:  2,608 دلار = ۶۵,۲۰۰ دلار × ۰/۰۴ بیت کوین

چون مارجین استفاده‌شده (مارجین اولیه) شما به‌صورت بیت کوین است، ارزش دلاری آن اکنون به ۲,۶۰۸ دلار می‌رسد.

دراین‌حالت:

• مارجین لول جدید: ٪۷۵ = ۱۰۰× ۲,۶۰۸ ÷ ۱,۹۶۰

در این مرحله، مارجین لول شما به زیر ۱۰۰ درصد رسیده است و خطر لیکویید شدن، خصوصاً زیر ۸۰ درصد، در کمین شما است. درصورت وقوع لیکوئیدیشن، قدیمی‌ترین پوزیشن‌های شما به‌ترتیب بسته می‌شوند تا به جدیدترین پوزیشن برسند. البته این درحالتی است که از مدل کراس برای باز کردن معاملات‌تان استفاده کرده باشید.

مثال دوم

حال فرض کنید در مثال قبل به‌جای لوریج 5x، از لوریج ۲x استفاده کنیم:

• ارزش کل معامله: ۰/۲ واحد بیت کوین به ارزش ۱۰,۰۰۰ دلار
• اهرم: ۲ برابر
• مارجین اولیه: ۰/۱ بیت کوین به ارزش ۵,۰۰۰ دلار (در قیمت ۵۰,۰۰۰ دلاری بیت کوین)
• مارجین لول در هنگام باز کردن پوزیشن: ٪۱۰۰

بااینکه سیستم صرافی ممکن است اجازه باز کردن چنین پوزیشنی را به شما بدهد، اما به‌خاطر ٪۱۰۰ بودن مارجین لول، ریسک لیکویید شدن سریع پوزیشن شدیداً افزایش می‌یابد و چنین کاری به‌هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.

حالا فرض کنید قیمت بیت کوین به ۵۴,۵۰۰ دلار برسد. در این صورت:

• ضرر تحقق نیافته: ۹۰۰ دلار
• مارجین لول جدید: ٪۷۵

دراین‌حالت، بازهم خطر لیکویید شدن حساب شما وجود دارد. حال یا باید پوزیشن را ببندید، یا پول بیشتری را برای افزایش مارجین لول به بالای ٪۱۰۰ واریز کنید.

همانطور که مشاهده کردید، با لوریج بالاتر می‌توانید مارجین لول ابتدای کار هنگام باز کردن پوزیشن را افزایش داده و با قرار دادن استاپ لاس، خطر لیکویید شدن آن را کاهش دهید.

بهترین صرافی‌ها برای معامله مارجین ارزهای دیجیتال

در جدول زیر، خلاصه‌ای از ویژگی‌های بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال برای مارجین تریدینگ را مشاهده می‌کنید:

بایننس

از جمله مزایای صرافی بایننس (Binance) که می‌تواند گزینه مناسبی برای مارجین تریدینگ باشد، می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• دارای مدل کراس و ایزوله
• امکان معامله بیش از ۶۰۰ جفت ارز
• کارمزدهای معاملاتی پایین
• نقدینگی بالا
• مجهز به صندوق بیمه مارجین
• دارای دوره‌های تنفس جهت جلوگیری از معاملات زائد
• دارای انواع معاملات مارجین، فیوچرز، آپشن و توکن‌های لوریج‌شده

کراکن

صرافی کراکن (Kraken) نیز به‌خاطر قابلیت‌های خوب خود جزو یکی از بهترین پلتفرم‌ها برای معامله Margin است:

• دارای مدل کراس و ایزوله
• امکان معامله بیش از ۱۰۰ جفت ارزی
• کارمزدهای پایین ثابت روزانه
• نقدینگی بالا
• دارای محصولات مارجین و فیوچرز

کوکوین

از مزایای صرافی کوکوین (Kucoin) برای Margin Trading شامل موارد زیر است:

• دارای مدل کراس و ایزوله
• امکان معامله بیش از ۱۰۰ جفت ارزی
• کارمزدهای ثابت روزانه
• نقدینگی بالا
• امکان ثبت آسان سفارشات لیمیت هنگام باز کردن پوزیشن
• وام‌گیری و بازپرداخت خودکار وجوه
• دارای محصولات مارجین، فیوچرز و توکن‌های لوریج‌شده

فمکس

صرافی فمکس (Phemex) نیز دارای قابلیت‌هایی است که آن را به یکی از پلتفرم‌ها برای معاملات مارجین تبدیل کرده است از جمله:

• دارای مدل کراس و ایزوله
• امکان معامله بیش از ۱۰۰ جفت ارزی
• امکان استفاده از یک سری ارز دیجیتال محدود به‌عنوان وثیقه
• کارمزدهای ساعتی و روزانه ثابت
• امکان ثبت آسان سفارشات لیمیت هنگام باز کردن پوزیشن
• وام‌گیری و بازپرداخت خودکار وجوه
• دارای محصولات مارجین و فیوچرز پرپچوال

کریپتو دات کام

صرافی کریپتو دات کام (Crypto.com) نیز به‌خاطر ویژگی‌های زیر جزو بهترین پلتفرم‌ها برای معامله مارجین است:

• دارای مدل کراس، ایزوله و اسمارت کراس
• امکان معامله بیش از ۱۰۰ جفت ارزی
• کارمزدهای ثابت روزانه به‌همراه تخفیف برای هولدرهای توکن CRO
• امکان ثبت آسان سفارشات لیمیت هنگام باز کردن پوزیشن

نکات استفاده از مارجین تریدینگ

هنگام انجام معاملات Margin باید از ریسک‌ها و مزایای استفاده از لوریج و اهرم آگاه بوده و ریسک معاملات را به‌درستی کنترل کنید. مهمترین نکاتی که هنگام استفاده از مارجین تریدینگ براید برای پیاده‌سازی استراتژی‌ها در نظر داشته باشیم، می‌توان به این موارد اشاره کرد:

۱. معاملات متعدد انجام ندهید

رایج‌ترین اشتباه در معاملات مارجین ارزهای دیجیتال، انجام معاملات متعدد است. تعدد معاملات باعث می‌شود تریدهایی خارج از محدوده‌های ریسک‌پذیری قابل کنترل‌تان باز کنید. این کار شما را به‌راحتی در تله استفاده از لوریج‌های بسیار بالا می‌اندازد که می‌تواند باعث زیان‌های سنگین شود.  

۲. به قوانین مدیریت ریسک خودتان احترام بگذارید

بسیاری از معامله‌گران با دیدن شرایط سودآور، طمع کرده و قوانین معاملاتی‌شان را زیر پا می‌گذارند. این قاعده کلی را همیشه مد نظر داشته باشید: هرگز بیشتر از ۲ درصد سرمایه خود را روی یک معامله ارز دیجیتال صرف کنید. این کار به شما کمک می‌کند حتی در صورت مواجهه با زیان، همچنان سرمایه کافی برای انجام دیگر تریدها داشته باشید.

۳. معاملات اهرمی خود را همیشه زیر نظر بگیرید

استفاده از لوریج بالا می‌توانند زیان قابل‌توجهی به‌بار بیاورد. حتی کوچکترین نوسان قیمتی در خلاف جهت مورد انتظار شما، می‌تواند حساب معاملاتی‌تان را نابود کند. به‌همین‌خاطر، همیشه باید بر معاملات فعال‌تان نظارت داشته باشید.

علاوه‌براین، سودوزیان محقق‌نشده مستقیماً بر مارجین آزاد شما تأثیر می‌گذارد که در نهایت، ممکن است منجر به گرفتن مارجین کال و لیکویید شدن حساب شود.

۴. فاندامنتال بازار را دریابید

همه ما تحلیل تکنیکال را دوست داریم، اما باید قبول کنیم که حرکات قیمتی عمدتاً تحت تأثیر اصول بنیادی و فاندامنتال بازار قرار دارند. پیش از انجام یک معامله لوریج‌شده، عملکرد بازارهای مرتبط با یکدیگر، مثلاً سهام و ارزهای دیجیتال، را بررسی کنید.

۵. سطوح تکنیکال مهم را دریابید

بااینکه اغلب اوقات قیمت‌ها تحت تأثیر اصول فاندامنتال قرار دارند، اما سطوح تکنیکال نیز مهم‌اند. نهنگ‌های بازار عموماً سفارشات بزرگ خود را حول سطوح روانی مهم، مثلاً ۱,۰۰۰ دلار، ۱۰,۰۰۰ دلار یا ۵۰,۰۰۰ دلار قرار می‌دهند. با شکسته‌شدن این سطوح، می‌توانیم منتظر فعالیت معاملاتی قوی در هر دو جهت باشیم.

۶. خلاف روندهای بازار معامله نکنید

اشتباه دیگری که در بین تریدرهای ارز دیجیتال رایج است، معامله برخلاف روند است. ازآنجاکه در مارجین تریدینگ هر حرکت قیمت به‌خاطر اعمال لوریج شدت بیشتری می‌گیرد، می‌تواند مشکلات بزرگتری را برای معامله‌گران ایجاد کند.

بنابراین، خلاف ترندهای بازار معامله نکنید؛ در روندهای صعودی روی خرید و پوزیشن لانگ سرمایه‌گذاری کنید و در روندهای نزولی تمرکزتان بر فروش و پوزیشن شورت باشد. این هم فراموش نکنید که معاملات مارجین، به‌ویژه پوزیشن‌های شورت، مهارت و دانش بیشتری را می‌طلبد.

۷. چرخه‌های بازار را بشناسید

درست مانند هر بازار مالی دیگری، ارزهای دیجیتال هم درون چرخه‌ها حرکت می‌کنند. زمانی که اقتصاد جهانی رونق می‌گیرد، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز به خرید سهام و کالا متمایل‌تر می‌شوند. در مقابل، زمانی که نرخ‌های بهره پایین هستند، ارزهای دیجیتال به مکانی جذاب برای سرمایه‌گذاری پول تبدیل می‌شوند.

دراین‌حالت، اغلب شاهد بازارهای صعودی طولانی‌مدت خواهیم بود. درک چرخه‌های بازار به شما کمک می‌کند که هوشمندانه‌تر ترید کنید.

۸. از بازار طلبکار نباشید

دنبال انتقام گرفتن از بازار نباشید. هرگاه احساس کردید حس انتقام‌جویی در شما فعال شده است، این نکته را به‌یاد بیاورید: بازار چیزی به شما بدهکار نیست.

هنگامی که معامله اهرمی شما متوقف می‌شود و اصطلاحاً استاپ می‌خورد، نیازی به انجام سریع یک معامله دیگر در جهت مخالف نیست. اغلب مواقع، معامله بعدی‌تان هم استاپ می‌خورد. برای جلوگیری از این اتفاق، یک وقفه بیندازید و برنامه معاملاتی و شرایط بازار را دوباره ارزیابی کنید.

۹. ورود و خروج تدریجی از معاملات را یاد بگیرید

ورود و خروج تدریجی از معاملات یک تکنیک برای افزایش سودآوری و کاهش ضرردهی است. قانون اصلی این است که به تعداد معاملات سودآور اضافه کنید و از تعداد معاملات زیان‌آور کم کنید.

۱۰. همیشه از حد ضرر استفاده کنید

شاید بتوان گفت که حد ضرر یا استاپ لاس (Stop-loss)، مؤثرترین ابزار برای مدیریت ریسک هنگام معامله با اهرم است. حد ضرر معامله شما را هنگامی که قیمت به سطح مشخصی می‌رسد، به‌صورت خودکار می‌بندد و جلوی ضرر بیشتر را می‌گیرد. این قابلیت به شما امکان می‌دهد که قبل از ورود به معامله، ضررهای احتمالی‌تان را به‌طور دقیق تعیین کنید.

باید هنگام محاسبه حداکثر سایز و حجم پوزیشن، سطح استاپ لاس را نیز لحاظ کنید. بنابراین وقتی بازار به حد ضرر شما می‌رسد و معامله متوقف می‌شود، حداکثر ضرر معامله نباید از ۲٪ سایز پوزیشن تجاوز کند. برای محاسبه آسان این موارد هم ابزارهای بسیاری وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

معامله مارجین به تریدرها اجازه می‌دهد با استفاده از اهرم، قدرت خرید خود را افزایش داده و از نوسانات بازار به نفع خودشان بهره ببرند. در این نوع معامله، شما سرمایه‌ای را به حساب صرافی واریز کرده و با قرض گرفتن مقداری دیگر، یک معامله بزرگتر انجام می‌دهید. مارجین تریدینگ فرصت چند برابر کردن سود را به شما می‌دهد؛ اما درعین‌حال، از زیان‌های سنگین احتمالی آن نیز نباید غافل شد.