تعطیلی بازار ارزهای دیجیتال یعنی خود تحریمی اقتصاد ایران

تصمیم غیرکارشناسی شاپرک برای مسدود کردن تراکنش‌های فعالان اکوسیستم ارزهای دیجیتال، مشکلی برای حساب کاربرانی که در حال حاضر سرمایه خود را وارد این بازار کرده‌اند ایجاد نخواهد کرد چراکه اصل سرمایه کاربران نزد صرافی‌ها محفوظ است و این صرافی‌ها، بازگشت سرمایه را تضمین می‌کنند.

به گزارش ارزدیجیتال و به نقل از خبرنگار ابرار اقتصادی، درحالی که کشورهای صنعتی در حال استفاده از رمز ارزها در مبادلات خود هستند، در کشور ما نیز سرمایه‌گذاری روی رمزارزها پیشرفت قابل توجهی داشته و بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان سرمایه موجود در این بازار، نشان می‌دهد که جریان سرمایه در حال ورود به این حوزه است. در چنین شرایطی، ممنوع کردن فعالیت در این حوزه در عمل ممکن نخواهد بود. ممنوع شدن فعالیت در حوزه رمزارزها باعث زیرزمینی شدن این فعالیت‌ها خواهد شد و در اقتصادی با شرایط اقتصاد ایران، زیرزمینی شدن یک اقتصاد چند هزار میلیارد تومانی نتیجه‌ای جز آسیب‌های بیشتر به اقتصاد و فعالان آن نخواهد داشت.

گفته می‌شود که اکنون یک و نیم میلیون نفر در حوزه رمزارزها در ایران فعالیت می‌کنند. چندین سایت، صرافی و مرکز آموزشی‌پژوهشی نیز در حال کار روی پروژه‌های مختلف مرتبط با این حوزه هستند. می‌توان گفت حوزه رمز‌ارزها به صورت مستقیم و غیرمستقیم برای دست کم ۳ میلیون نفر شغل ثابت با شرایط مناسب ایجاد کرده است. به جز سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی، بسیاری از نیروهای نخبه کشور در حوزه‌های برنامه‌نویسی، بازاریابی و اقتصاد در این بخش فعالیت می‌کنند. افراد حاضر در بخش فنی مراکز فعال ارز دیجیتال در ایران اغلب از گروه افراد متخصص و علاقه‌مند به تکنولوژی‌های روز دنیا هستند. امکان تعامل با مراکز جهانی علم و اقتصاد و همچنین امید به آینده روشن ارزهای دیجیتال در ایران باعث شده بسیاری از این افراد برنامه‌های مهاجرت خود را لغو و در کشور فعال شوند.

غیرقانونی شدن فعالیت در این حوزه باعث بازگشت به شرایط قبل و بالا رفتن احتمال مهاجرت از کشور خواهد شد. متخصصان این حوزه در سراسر جهان امکان فعالیت دارند و تعطیلی مراکز داخلی باعث تقویت مراکز خارجی با استفاده از نیروهای ایرانی می‌شود. علاوه بر نیروی انسانی، سرمایه بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومانی که در اکوسیستم ارزهای دیجیتال وجود دارد بعد از غیرقانونی شدن آن مسیرهای خطرناکی شامل خروج از کشور، ورود به بازارهای زیرزمینی و ورود به بازارهای تورم‌زا را در پیش خواهد گرفت و آزادسازی چنین رقمی در اقتصاد ایران نتیجه‌ای به جز افزایش تورم نخواهد داشت.

در شرایط فعلی، عملکرد ضعیف بورس، کاهش ارزش طلا و نامطمئن بودن بازار دلار، سرمایه‌گذاران را به سمت بازار ارزهای دیجیتال کشانده است و در حالی که حضور شرکت‌های بزرگ بین‌المللی نظیر تسلا در این
بازار، باعث اعتماد بیشتر افراد شده است، ممنوع‌شدن خرید و فروش ارزهای دیجیتال، سرمایه را به سمت صرافی‌های بین‌المللی می‌کشد.

این صرافی‌ها هرچند در سطح بین‌المللی فعالیت بسیار مطمئنی دارند اما در مواجهه با کاربران ایرانی، سیاست‌های قهری در پیش گرفته‌اند. بلوکه شدن دارایی کاربران ایرانی برای سال‌ها یکی از اتفاقات معمول در این صرافی‌های بین‌المللی است. صرافی‌های بایننس و بیترکس به‌عنوان دو غول بین‌المللی‌ ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر بارها سرمایه کاربران ایرانی را از بین برده‌اند. متأسفانه کاربرانی که در این صرافی‌ها دچار مشکلات حاصل از سیاست‌های تحریمی می‌شوند در عمل، امکان بررسی قانونی و پیگیری شکایت‌های خود را ندارند در صورتی که صرافی‌های داخلی طبق قانون موظف به پاسخگویی به مشکلات احتمالی خواهند بود.

ارزهای دیجیتال توسط هیچ دولت یا نهادی قابل پیگیری و بلوکه شدن نیستند و به همین دلیل ابزارهای بسیار مناسبی برای دور زدن تحریم های بین‌المللی علیه ایران به شمار می‌روند. یکی از مشکلات بزرگ در اقتصاد ایران هزینه‌های مادی و معنوی حاصل از تحریم برای تأمین نیازهای اولیه کشور در زمینه‌های استراتژیک مانند غذا و دارو است. این هزینه‌ها با کمک ارزهای دیجیتال از بین خواهند رفت و مراکز فسادزایی که در سایه دلالی دور زدن تحریم ایجاد شده‌اند تعطیل خواهند شد. باید گفت تعطیل کردن بازار ارزهای دیجیتال در کشور کمک به تحریم اقتصاد ایران است.

اخیراً معصومه پاشایی، رئیس فراکسیون مناطق آزاد صنعتی، تجاری و مناطق ویژه اقتصادی مجلس اعلام کرده که بیشتر سرمایه‌گذاران مسکن در کشور ترکیه، ایرانی هستند. خروج بیش از ۶۲۰ میلیون دلار سرمایه
از اقتصاد ایران ضربه سنگینی برای کشور به شمار می‌رود که ارزهای دیجیتال با جمع‌آوری بیش از ۲۵ هزار میلیارد تومان از این سرمایه، کمک بسیار زیادی به اصلاح این روند ضد امنیت اقتصادی کشور کرده‌اند.

بازار ارزهای دیجیتال این قابلیت را دارد که از خروج همیشگی ارز به سمت بازار مسکن کشورهای همسایه مانند ترکیه جلوگیری کند؛ خروجی که قدرت مدیریت بازار در داخل را به شکل چشم‌گیری کاهش داده است. سرمایه‌گذاران حوزه ارزهای دیجیتال می‌توانند در صورت کاهش جذابیت این بازار به راحتی سرمایه خود را به بخش‌های موازی اقتصادی مانند بورس منتقل کنند، در شرایطی که اگر این سرمایه به بخش‌های اقتصادی کشورهای دیگر وارد شود در عمل برای همیشه از چرخه اقتصاد ایران خارج شده است.

تصمیم غیرکارشناسی شاپرک برای مسدود کردن تراکنش‌های فعالان اکوسیستم ارزهای دیجیتال، مشکلی برای حساب کاربرانی که در حال حاضر سرمایه خود را وارد این بازار کرده‌اند ایجاد نخواهد کرد. اصل سرمایه کاربران نزد صرافی‌ها محفوظ است و این صرافی‌ها بازگشت این سرمایه را تضمین می‌کنند. مشتریان این صرافی‌ها می‌توانند هر زمان که بخواهند سرمایه خود را به هر مقصدی که بخواهند منتقل کنند. همچنین بازار مبادله رمز ارز به رمز ارز همچنان فعال است و امکان مسدود کردن این بازار برای هیچ نهادی در هیچ کشوری وجود ندارد.

باتوجه به اینکه این بازار بین‌المللی و بسیار فعال است، صرافی‌های داخلی مشکلی برای تأمین سرمایه‌های کاربران خود نخواهند داشت چرا که به ازای فروشندگان ایرانی، خریداران بین‌المللی آماده تأمین این
سرمایه هستند. براساس نص صریح قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، انجام هیچ فعالیتی «جرم» نیست مگر اینکه در قانون برای انجام آن جزا یا جریمه‌ای در نظر گرفته شده باشد. بر همین اساس و باتوجه به نبود جزا یا جریمه برای فعالیت در این حوزه، باید گفت خرید، نگه‌داری و فروش ارزهای دیجیتال ممنوع نیست.

ناگفته پیداست که تا زمان وضع قوانین مرتبط با جرم و جزای فعالیت رمزارزها، امکان برخورد قانونی با فعالان این حوزه از نظر قانونی وجود ندارد. متأسفانه نهاد قانون‌گذاری و رگولاتوری در ایران با تعلل و سکوت خود باعث ایجاد فضای نامشخص قانونی برای فعالان اکوسیستم ارزهای دیجیتال شده است. نبود قانون در
این باره نشانه غیرقانونی بودن نیست بلکه نشانه تعلل قانون‌گذار است. به گفته بیشتر کارشناسان، نگرانی‌ها درباره احتمال تأثیر منفی ارزهای دیجیتال روی بازارهای استراتژیکی مانند بورس بی‌مورد است. محمد
گرجی آرا، تحلیلگر بازار سرمایه در این رابطه می گوید:

بیت کوین در ایران هیچ تهدیدی برای بورس محسوب نمی‌شود. بورس و بیت کوین دو ابزار مالی با عملکردهای متفاوت هستند که در نهایت هیچ کدام نمی‌توانند یکدیگر را تحت الشعاع قرار دهند.

سقوط تاریخی بورس در سال ۹۹ باعث از بین رفتن سرمایه بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد شد درصورتی که ارزهای دیجیتال باعث کنترل هیجانات بازارهای موازی مانند بورس خواهند شد. علت ریزش شاخص بورس، فعالیت سرمایه‌گذاران در بازار ارزهای دیجیتال نیست.

کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند:

دلیل این ریزش مسائل فرا اقتصادی مانند درگیری‌های سیاسی و همچنین ضعف سیاست‌گذاری است. نتایج تحقیقات علمی نشان می‌دهد «متنوع کردن» سبد سرمایه‌گذاری یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش ریسک فعالیت در بازارهای سرمایه‌ای به شمار می‌رود. همین مسئله باعث شده بسیاری از سرمایه‌گذاران دنبال بازارهای تازه برای سرمایه‌گذاری باشند که بازار ارزهای دیجیتال یکی از این بازارها است.