قیمت ۱۰۰,۰۰۰ دلاری برای بیت کوین؛ بررسی تمام سناریوها

سال ۲۰۲۰ سال عجیبی بود: همه‌گیری ویروس کرونا، نوسانات بازار سهام، افزایش تعداد بیکاران و ادامه تلاطم‌ها در بازارهای جهانی. با این حال، ما در این بین شاهد رشد فوق‌العاده‌ قیمت بیت کوین از ۵,۳۰۰ دلار در ماه مارس به بیش از ۱۹,۰۰۰ دلار (در زمان نگارش این مقاله) بودیم که بازدهی ۲۶۰ درصدی طی فقط ۹ ماه را به ارمغان داشت. برای تریدرهای بازار، پرسش کلیدی این است که آیا بیت کوین در حال حاضر بیش از حد قیمت‌گذاری شده است؟ آیا برای خرید بیت کوین خیلی دیر شده است؟ آیا واقعاً قیمت بیت کوین می‌تواند به ۱۰۰,۰۰۰ دلار یا بالاتر برسد؟ هونگ فانگ (Hong Fang) در مقاله‌ جالبی که اخیراً در وب‌سایت کوین دسک منتشر کرده است، با بررسی احتمالات مختلف برای رشد قیمت بیت کوین، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

هونگ فانگ، مدیرعامل شرکت اوکی‌کوین (OKCoin) است، صرافی ارز دیجیتالِ دارای مجوز و متمرکز بر ارائه خدمات فیات که دفتر مرکزی آن در شهر سانفرانسیسکو واقع شده است. هونگ هشت سال سابقه فعالیت در شرکت سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس (Goldman Sachs) دارد و آخرین سِمَت او در این شرکت، نایب‌رییس بانکداری سرمایه‌گذاری بود. هونگ فانگ دانش‌آموخته دانشگاه پِکینگ در پکن چین است و کارشناسی ارشد خود را در زمینه مدیریت کسب‌وکار (MBA) از دانشکده کسب‌وکار دانشگاه شیکاگو دریافت کرده است. متنِ زیر را از زبان فانگ نقل می‌کنیم.

اگر نوسانات کوتاه‌مدت را کنار بگذاریم و چشم‌اندازی بلندمدت داشته باشیم، با دیدگاهی منطقی، قیمت بیت کوین را در دهه آینده می‌توان بیش از ۵۰۰,۰۰۰ دلار در نظر گرفت. اگر بخواهیم اندکی امیدوارتر باشیم، حتی می‌توانیم بگوییم احتمال رسیدن بیت کوین به ۱۰۰,۰۰۰ دلار طی ۱۲ ماه آینده دور از نظر نیست. بیت کوین هنوز روند صعودی درخورِ توجه خود را آغاز نکرده است.

بیت کوین اکنون ذخیره ارزش است

برای ارزیابی یک دارایی مشخص، اولین قدم درک اقتصاد بنیادین است. به‌عنوان مثال سهام، اوراق قرضه و املاک و مستغلات ارزش خود را از طریق ایجاد جریان‌های نقدی به دست می‌آورند. بنابراین، برای ارزیابی این دارایی‌ها باید جریانات نقدی آینده را پیش‌بینی کرد. از سویی دیگر، ارزش کالاهای مختلف بیشتر مبتنی بر میزان کارآیی آنها است و بنابراین، قیمت آنها وابسته به عرضه و تقاضای صنعتی است.

قبل از هر اقدامی در مورد بیت کوین، پیشنهاد می‌کنم از خودتان بپرسید «بیت کوین به چه کار می‌آید؟» این پرسش به شما کمک می‌کند تا به دیدگاه بهتری در مورد ارزش این ارز دیجیتال و محدوده قیمت واقعی آن در یک افق زمانی مشخص دست یابید.

برداشت من به‌عنوان یک سرمایه‌گذار بلندمدت (هودلر) این است:

• بیت کوین اولین پول بومی اینترنت در جامعه بشری است.
• بیت کوین کمیاب (۲۱ میلیون عرضه ثابت)، با دوام (دیجیتالی)، قابل‌دسترس (عملکرد ۲۴ ساعته بلاک چین در ۷ روز هفته)، قابل‌تقسیم (۱ بیت کوین: ۱۰۰ میلیون ساتوشی)، قابل‌تأیید (متن‌بازبودن بیت کوین کور) و از همه مهمتر مقاوم در برابر سانسور (رمزگذاری‌شده) است. بیت کوین با این ویژگی‌های برتر پولی، به ذخیره‌ ارزشی فوق‌العاده تبدیل شده است. وقتی بیت کوین به‌عنوان ذخیره ارزش به پذیرشی قابل‌توجه برسد، می‌تواند با گذشت زمان به یک ارز ذخیره جهانی (و همچنین واحد حسابی جهانی) تبدیل شود.
• تاریخچه پول به ما نشان می‌دهد که انواع و اَشکال طبیعی پول در روند تکامل خود، به‌طور کلی، از سه مرحله عبور می‌کنند: اولین مرحله عملکرد کلکسیونی (سفته‌بازی روی کمیاب‌بودن آن) و دومین مرحله سرمایه‌گذاری (ذخیره ارزش) است. در سومین مرحله، دارایی مورد نظر به‌عنوان پول (واسطه پرداخت) در نظر گرفته می‌شود. ارزش بیت کوین نیز طی گذر از مراحل مختلف، در حال تغییر است. به نظر من، بیت کوین در حال حاضر، گام‌های اول خود را در مرحله دوم (ذخیره ارزش) برمی‌دارد. در ادامه، خلاصه‌ای کوتاه از دو مرحله‌ای که بیت کوین تاکنون طی کرده است، با هم مرور می‌کنیم و ارزش این دارایی را در هر کدام از مراحل مورد بررسی قرار می‌دهیم.

بیت کوین به‌عنوان دارایی کلکسیونی

بیت کوین از زمان پیدایش خود در سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ در مرحله دارایی «کلکسیونی» بود. تنها عده اندکی از افراد علاقه‌مند به فناوری‌های رمزنگاری و حفظ حریم خصوصی، به بیت کوین به چشم «پول آینده» نگاه می‌کردند. در این دوران، رسیدن به طرح مناسبی برای ارزش‌یابی بیت کوین به‌صورتی‌که با عوامل بنیادین بازار این ارز دیجیتال مطابقت داشته باشد، دشوار بود. علاوه بر این، در این دوران خیلی زود بود که بگوییم بیت کوین می‌تواند در نظر عموم سرمایه‌گذاران یک «ذخیره ارزش» تلقی شود.

بیت کوین اساساً به‌منظور کارآیی روزمره ساخته شده است و جریان نقدی ایجاد نمی‌کند؛ بنابراین، هیچ راهی برای پیش‌بینی قیمت این ارز دیجیتال بر اساس جریان‌های نقدی آن وجود ندارد. تا سال ۲۰۱۸ محاسبه تعداد بیت کوین‌های در گردش آسان بود، اما تخمین تقاضا با توجه به اینکه از این ارز دیجیتال بیشتر برای سفته‌بازی استفاده می‌شد، بسیار دشوار به نظر می‌رسید. هنگامی‌که تقاضای سوداگرانه تریدرها افزایش یافت و خصوصاً با توجه به حباب ICO‌ها در سال ۲۰۱۷، شاهد بودیم که قیمت بیت کوین از ۹۰۰ دلار در اوایل سال ۲۰۱۷ به ۱۹,۰۰۰ دلار در اواخر این سال رسید و سپس تا پایان سال ۲۰۱۸، تا کف ۳,۷۰۰ دلار سقوط کرد.

مخالفان بیت کوین، نوسانات قیمت بیت کوین را مشکلی عمده می‌دانند، اما من معتقدم که بی‌ثباتی قیمت بیت کوین یک ویژگی «خودبازاریابی» منحصربه‌فرد، خودکار و هوشمند است که باعث می‌شود این ارز دیجیتال در نزد دیگر سرمایه‌گذاران تبلیغ شود. این ویژگی، رمز بقای بیت کوین در روزهای آغازین پیدایش آن بود. هیچ تیم بازاریابی هماهنگی برای تبلیغ کارآیی بیت کوین فعالیت نمی‌کند، بلکه، نوسانات چشم‌گیر قیمت این ارز دیجیتال است که همیشه توجه افراد خارج از این حوزه را به خود جلب کرده است. برخی از این افراد بعدها به طرفداران دوآتشه بیت کوین تبدیل شده‌اند و زمینه را برای پذیرش عمومی این ارز دیجیتال مهیاتر کرده‌اند.

بیت کوین به‌عنوان سرمایه‌گذاری

هویت بیت کوین به‌عنوان «پول»، پیش از اینکه به وسیله‌ای برای سرمایه‌گذاری بدل شود، اندکی متزلزل شد. این جریان با بحث بر سر مقیاس‌پذیری بیت کوین (موضوع کند بودن تراکنش‌ها و افزایش کارمزدها) در سال ۲۰۱۷ آغاز شد، هنگامی‌که شبکه با حجم رکوردشکن تقاضا و افزایش سرسام‌آور کارمزد تراکنش روبه‌رو شده بود. گفتنش خالی از لطف نیست که در دسامبر ۲۰۱۷ (آذر ۹۶) همزمان با رکوردشکنی قیمت بیت کوین، کارمزدهای بیت کوین به ۵۰ دلار هم رسیده بود. در آن زمان در جامعه بیت کوین بحث بر سر مسیر آینده این ارز دیجیتال بالا گرفت، تا حدی که برخی آن را «جنگ داخلی» نامیدند.

در نتیجه، در تاریخ ۱ اوت ۲۰۱۷ (۱۰ مرداد ۹۶)، هارد فورکی در شبکه بلاک چین بیت کوین ایجاد شد و بیت کوین کش به وجود آمد. بیت کوین کش در تلاش بود با افزایش اندازه بلاک‌ها، مشکل سرعت و کارمزدها را حل کند، اما اغلب جامعه بیت کوین معتقد بودند بیت کوین باید ثابت بماند و برای مقیاس‌پذیری از سِگویت (SegWit) و راهکارهای لایه دوم مانند شبکه لایتنینگ استفاده کنیم. در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۸ (۲۴ آبان ۹۷)، فورک دیگری در شبکه بیت کوین کش ایجاد شد و آن را به دو زنجیره بیت کوین کش و بیت کوین ساتوشی ویژن (Bitcoin Satoshi’s Vision یا به‌اختصار BSV) تقسیم کرد.

خوشبختانه، بیت کوین از رنج روزافزون در بازاری نزولی که سرتاسر صنعت ارزهای دیجیتال را فرا گرفته بود، رهایی یافت و پس از آن، به رشد خود ادامه داد. همچنین، در میانه این اختلاف‌ها در سطح عمومی و عملکرد قیمت بیت کوین بعد از هارد فورک، حمایت و سلطه بیت کوین بیش‌ از پیش مستحکم شد و تعداد آدرس‌های بیشتری برای نگهداری بیت کوین ایجاد شد که بی‌ثباتی بازار را کاهش داد.

اینجا بود که سال ۲۰۲۰ شروع شد.

سالی فوق‌العاده

سال ۲۰۲۰، از بسیاری جوانب سال پرماجرایی بوده است، اما می‌توان گفت برای بیت کوین واقعا نقطه عطفی بود. همه‌گیری ویروس کرونا باعث ایجاد فشار روحی و اقتصادی برای بسیاری از افراد در سرتاسر جهان شده است. علاوه بر این، ۱۲ سال پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ و انتشار مقاله معرفی (وایت پیپر) بیت کوین، دوباره به ما یادآوری شد که اقتصاد ما تا چه‌اندازه ممکن است تحت تأثیر چاپ بی‌رویه پول جدید قرار بگیرد. فقط طی سه ماه گذشته در ایالات متحده، ۳ تریلیون پول جدید ایجاد شده که برابر با ۱۴ درصد از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده در سال ۲۰۱۹ است؛ ایالات متحده تنها کشوری نبود که تحت‌الشعاع قرار گرفت.  

در سال ۲۰۲۰، یافتن گزینه سرمایه‌گذاری واقعی و قابل‌اعتماد برای افرادی که تمایل داشتند ارزش ثروتِ به‌سختی به‌دست‌آمده خود را حفظ کنند، دشوار بود. خانواده‌های طبقه متوسط ​​آمریکایی مجبور شدند نرخ سود صفر تا منفی بانک‌ها و ریسک کاهش ارزش پول را بپذیرند یا اینکه وقتی اقتصاد دچار مشکلات جدی می‌شود، وارد بازار سهامی شوند که به اوج تاریخی خود رسیده است، درحالی‌که نمی‌دانند این شرایط چه وقت پایان می‌پذیرد. در کشورهای دیگر، افراد باید هر روز در نبردی نفس‌گیر تلاش کنند تا فقط بتوانند قدرت خرید درآمد خود را حفظ کنند.

تأثیر این وقایع به‌قدری شدید است که کسی نمی‌تواند آنها را نادیده بگیرد. در مقابل، شبکه بیت کوین نیز سومین رویداد هاوینگ (نصف‌شدن عرضه) خود را در ۱۱ مه ۲۰۲۰ (۲۲ اردیبهشت) با موفقیت پشت سر گذاشت و زیبایی نظام پولی را نشان داد که از پیش کدنویسی شده است و از آن زمان تاکنون، توسط شبکه‌ای جهانی به‌راحتی اجرا می‌شود. در نتیجه، سرمایه‌گذاران بیشتری در اقتصاد، از جمله مؤسسات وال‌استریت، متوجه شده‌اند که بیت کوین قابلیت منحصربه‌فردی در زمینه پوشش ریسک در مقابل خطر تورم بلندمدت دارد و عملکرد تاریخی آن ثابت کرده است که در مقایسه با شبیه‌ترین هم‌نوعش، طلا، نسبت ریسک – پاداش بهتری ارائه می‌دهد.

رشد کنونی بیت کوین، که با روند سال ۲۰۱۷ متفاوت است، مهر تأیید مؤسسات و نهادهای مختلف را بر خود دارد: شرکت‌های اسکوئر (Square) و مایکرواستراتژی (MicroStrategy)، بودجه قابل‌توجهی به بیت کوین اختصاص داده‌اند؛ دفتر کنترل ارز (OCC) به بانک‌های ایالات متحده اجازه داد تا خدمات امانی (کاستدی) دارایی‌های دیجیتال ارائه دهند؛ پی‌پل خرید و فروش ارزهای دیجیتال را اضافه کرد؛ شرکت خدمات مالی فیدلیتی (Fidelity) پنج درصد از دارایی‌های خود را به ارزهای دیجیتال اختصاص داد و استخدام مهندس در زمینه ارزهای دیجیتال را در این شرکت دوبرابر کرد؛ مدیران برجسته دارایی‌های سنتی از جمله پال تودور جونز (Paul Tudor Jones) و استنلی دراکنمیلر (Stanley Druckenmilller) از بیت کوین به‌شکل علنی حمایت کردند. در حال حاضر، موج جدیدی در راستای پذیرش عمومی بیت کوین به راه افتاده است.

برای اولین بار پس از ظهور تاریخی بیت کوین، این ارز دیجیتال رسماً به‌عنوان «طلای دیجیتال» (digital gold) وارد رسانه‌های عمومی شد، دارایی جایگزینی که قانونی، قابل‌اعتماد و نقدینه است و می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری فردی و سازمانی باشد. با شرایط کنونی، مقایسه پیشین بیت کوین با «حباب گل لاله» به‌تدریج از بین می‌رود. حباب یا جنون گل لاله، اوایل قرن ۱۷ میلادی در هلند اتفاق افتاد و طی این رویداد، قیمت پیاز گل لاله تا حدی رشد کرد که در بعضی موارد از قیمت یک خانه نیز فراتر ‌رفت! این حباب بزرگ اقتصادی به‌طور ناگهانی ترکید و سقوط قیمت آن موجب ورشکستگی افراد بسیاری شد!

در حال حاضر، افراد بیشتری در حال افزایش اطلاعات خود در مورد بیت کوین هستند و این ارز دیجیتال از یک دارایی تجاری سوداگرانه به یک سرمایه‌گذاری بلندمدت تبدیل شده است. اکنون، می‌توانیم با یک فرمول ساده عرضه و تقاضا، به عوامل فاندامنتال و بازه تثبیت‌شده قیمت بیت کوین نگاهی داشته باشیم.

در ادامه سه سناریو را بررسی می‌کنیم که می‌توان از آنها برای پیش‌بینی سه مسیر بالقوه بیت کوین طی یک سال آینده استفاده کرد.

سناریوی اول: تخصیص ۱ تا ۲ درصد از سرمایه افراد عادی به بیت کوین

• براساس اطلاعات فدرال رزرو، ثروت خانوارهای ایالات متحده تا ژوئن سال ۲۰۲۰ (تیر ۹۹) به ۱۱۲ تریلیون دلار رسیده است (۱۰ درصد از افراد صاحب دو سوم ثروت هستند).
• ۱ تا ۲ درصد از ۱۱۲ تریلیون دلار برابر است با ۱.۱ تا ۲.۲ تریلیون دلار تقاضای احتمالی برای بیت کوین (آخرین گزارش شرکت فیدلیتی از احتمال اختصاص ۵ درصد سرمایه به بیت کوین خبر می‌دهد).
• در حال حاضر، کل بیت کوین در گردش حدود ۱۸.۵ میلیون واحد است. برای ساده‌کردن محاسبات، فرض کنید که عرضه حداکثری ۲۱ میلیون واحد بیت کوین ساده برای فروش موجود است.
• اگر تقاضای بالقوه را بر عرضه حداکثری تقسیم کنیم، به بازه قیمت ۵۶,۰۰۰ تا ۱۱۲,۰۰۰ دلار دست خواهیم یافت. این سناریو شامل بقیه دنیا نمی‌شود. بر اساس گزارش ثروت جهانی از شرکت سرمایه‌گذاری کردیت سوییس (Credit Suisse Wealth Report) در سال ۲۰۲۰، سرمایه خانوارها در سرتاسر جهان به ۴۰۰ تریلیون دلار می‌رسد. اگر سرمایه‌گذاری یک ۱ تا ۲ درصد ثروت خانوارهای دنیا را در نظر بگیریم، می‌توانیم به بازه قیمت ۲۲۸,۰۰۰ تا ۴۵۶,۰۰۰ دلار فکر کنیم. آیا این اتفاق طی ۱۲ ماه آینده رخ خواهد داد؟ احتمالاً نه. طی یک دهه آینده چطور؟ به نظر من، احتمالش خیلی زیاد است.

سناریوی دوم: تخصیص ۲ تا ۳ درصد از سرمایه افراد ثروتمند در سرتاسر جهان به بیت کوین

• طبق گزارش ثروت جهانی شرکت فناوری کپجِمنای در سال ۲۰۲۰ (Capgemini World Wealth Report ۲۰۲۰)، سرمایه ثروتمندترین افراد دنیا در پایان سال ۲۰۱۹ بالغ بر ۷۴ تریلیون دلار بود (حدود ۱۳ درصد سرمایه‌گذاری‌های مختلف، ۱۴.۶ درصد املاک و مستغلات، ۱۷ درصد درآمد ثابت، ۲۵ درصد پول نقد و معادل پول نقد و ۳۰ درصد سهام).
• ۲ تا ۳ درصد از ۷۴ تریلیون دلار برابر می‌شود با ۱.۴۸ تریلیون تا ۲.۲۲ تریلیون دلار تقاضای بالقوه.
• اگر این میزان تقاضای بالقوه را بر عرضه حداکثری تقسیم کنیم، محدوده قیمتی بین ۷۰,۰۰۰ تا ۱۰۵,۰۰۰ دلار به دست می‌آید.
• این سناریو نظری به داده‌های جهانی دارد، اما فقط سرمایه‌گذاری افراد ثروتمند را محاسبه می‌کند، با این فرض که این افراد دارایی بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند و این مدیران و مشاوران شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند که درباره سرمایه‌گذاری آنها تصمیم می‌گیرند. همچنین، من برای میزان سرمایه این افراد بازه بیشتری را در نظر گرفتم، زیرا افراد ثروتمند برای دست‌یافتن به سود بالاتر در کنار ریسک کنترل‌شده، غالباً در موقعیت بهتری برای ریسک‌پذیری قرار دارند.

سناریوی سوم: رسیدن به طلا؟

• یکی از بحث‌های قدیمی و همیشگی این است که اگر بیت کوین به‌شکلی گسترده به‌عنوان «نسخه دیجیتالی و برتر طلا» پذیرفته شود، می‌تواند از نظر ارزش بازار به طلا برسد.
• ارزش فعلی بازار طلا ۹ تریلیون دلار است که شامل حدود ۲ درصد از کل ثروت جهانی و ۱۲ درصد از ثروت افراد ثروتمند در جهان می‌شود.
• برای اینکه بیت کوین ارزشی معادل با صددرصدِ ارزش بازار طلا داشته باشد، باید به قیمت ۴۲۸,۰۰۰ دلار دست یابد. آیا این نقطه‌ای است که می‌توان برای ۱۲ ماه آینده در نظر داشت؟ چندان واقع‌بینانه نیست. اما، آیا بیت کوین می‌تواند طی ۱۲ ماه آینده به ۲۰ تا ۲۵ درصد از ارزش بازار طلا (که رقمی معادل با ۲.۴ تا ۳ درصد از سرمایه افراد ثروتمند در جهان) دست یابد؟ امکان‌پذیر است و این فرضیه، بازه قیمت ۸۰,۰۰۰ تا ۱۱۰,۰۰۰ دلاری را پیش پای ما می‌گذارد.

عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند جوانب مطلوب و مثبت بیشتری به بیت کوین اضافه کنند. با توجه به اینکه ما هنوز در مرحله اولیه پذیرش عمومی بیت کوین هستیم، قصد من تأکید بیش از حد بر آنها نیست، بلکه می‌خواهم صرفاً جهت نمایش چشم‌انداز آینده بیت کوین آنها را مطرح کنم.

• تخصیص بالقوه بودجه شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری روی بیت کوین. در حال حاضر، شاهد اولین نشانه‌های این جریان با سرمایه‌گذاری شرکت‌های اسکوئر و مایکرواستراتژی هستیم. اخیراً، شرکت اسکوئر حدود ۱.۸ درصد از موجودی نقدی خود را برای خرید ۵۰ میلیون بیت کوین صرف کرد. البته، برآورد تقاضای شرکتی برای بیت کوین چندان ساده نیست؛ زیرا، هر شرکت جریان نقدی و روند رشد خاص خود را دارد که بر میزان ریسک‌پذیری آن در خصوص سرمایه‌گذاری روی دارایی‌های مختلف تأثیر می‌گذارد.
• تخصیص بالقوه ذخایر ارزی همه کشورهای مستقل. طبق اعلامیه صندوق بین‌المللی پول، میزان ذخیره بازار جهانی تبادل ارز خارجی (فارکس) تا ژوئن سال ۲۰۲۰، ۱۲ تریلیون دلار بود که بخش عمده آن از سه ارز ذخیره‌ای برتر تشکیل می‌شد: دلار با ۷ تریلیون دلار (۵۸.۳ درصد)، یورو با ۲ تریلیون دلار (۱۶.۷ درصد) و ین با ۶۵۰ میلیارد دلار (۵.۴ درصد). آیا ممکن است کشورهای مستقل بخشی از ذخایر فارکس خود را به بیت کوین اختصاص دهند؟ به‌نظر من، این اتفاق با گذشت زمان و هنگامی‌که برتری بیت کوین به‌عنوان «ذخیره ارزش» طی ۵ تا ۱۰ سال آینده تثبیت شود، به‌تدریج امکان‌پذیر خواهد بود. با فرض اختصاص ۲۵ درصد سرمایه (معادل با ۳ تریلیون دلار، کمی بیشتر از سرمایه یورو) قیمت، ۱۴۰,۰۰۰ دلار دیگر افزایش خواهد یافت. رسیدن بیت کوین به دلار ایالات متحده به‌عنوان ارز ذخیره‌ای برتر و بین‌المللی (اصلاً اگر بتواند برسد)، به زمان بسیار زیادی احتیاج دارد. با این حال، جای‌گرفتن بیت کوین بین سه ارز برتر جهان غیرممکن نیست.
• تمام میزان عرضه حداکثری بیت کوین برای ترید در دسترس نیست. در حال حاضر، تقریباً ۱۸.۵ میلیون کوین در گردش است که از این میزان، حدود ۱۰ درصد از آن بیش از ۱۰ سال دست‌نخورده مانده است. دشوار می‌توان محاسبه کرد که در قیمت‌های مختلف، چه میزان بیت کوین در گردش، آماده فروش خواهد بود.
• هیچ‌یک از موارد فوق نرخ تورم دلار (حداقل حدود ۲ تا ۳ درصد سالیانه) را طی سال‌های آینده در نظر نگرفته است. همچنین، هیچ‌کدام از این سناریوها تأثیر احتمالی شبکه بیت کوین را در محاسبات خود لحاظ نمی‌کنند، احتمال اینکه بیت کوین به‌عنوان یک واحد حساب، پذیرفته‌تر و قابل‌اعتمادتر شود.

مشکلات احتمالی

سرمایه‌گذاری یک‌جانبه هرگز خوب نیست. شرط احتیاط این است که سایر جوانب را نیز ارزیابی کنید و ریسک و خطر سرمایه‌گذاری را بسنجید. چه خطرات مهمی می‌توانند مانع روند صعودی بیت کوین شوند؟

خطر پروتکل

بزرگ‌ترین خطر همیشه از درون شبکه نشأت می‌گیرد. ارزش ذاتی بیت کوین صرفاً وابسته به ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن است: کمیاب، بادوام، قابل‌دسترس، قابل‌تقسیم، قابل‌تأیید و مقاوم در برابر سانسور. اگر هر یک از این ویژگی‌ها به خطر بیفتد، بیت کوین زیرساخت اصلی خود را متزلزل خواهد دید و عده‌ای یا تمام سرمایه‌گذاران خود را از دست خواهد داد.

این خطرات مربوط به پروتکل در چند سال اول بسیار زیاد بودند؛ اما، پس از دو هارد فورکِ جنجالی مهم و سه رویداد موفق هاوینگ، به‌نظر می‌رسد که خطرات مربوط به پروتکل تا حدودی مهار شده‌اند. اکوسیستم به‌خوبی وظیفه پشتیبانی از توسعه‌دهندگان مستقل خود را انجام داده است. طبق گزارش شرکت مدیریت دارایی دیجیتال الکتریک کپیتال (Electric Capital) در مورد توسعه‌دهندگان، از سال ۲۰۱۴ تاکنون، اکوسیستم توسعه بیت کوین هرماه بیش از صد توسعه‌دهنده مستقل به خود جذب کرده است. علاوه بر این، تعهد توسعه‌دهندگان به کد پایه بیت کوین کور نیز در سال ۲۰۲۰ افزایش یافت و در ماه مه (حدوداً زمان رویداد سوم هاوینگ) به اوج خود رسید.

همچنین، پیشرفت‌های کلیدی در شبکه بیت کوین نیز دلگرم‌کننده بوده است، از جمله ادغام شبکه‌های آزمایشی سیگنت (Signet)، اشنور/تپروت (Schnorr/Taproot) و افزایش تمرکز روی آزمایش فازی (fuzz testing) که روشی برای صحت عملکرد یک نرم‌افزار و ارزیابی آسیب‌پذیری آن است. این گام‌های جدیدِ مربوط به پروتکل همچنان به افزایش حریم خصوصی و مقیاس‌پذیری شبکه کمک می‌کنند و ثبات فنی بیت کوین را به‌عنوان یک ارز افزایش می‌دهند.

برای اطمینان از آینده‌ای سالم و ایمن برای بیت کوین، باید مطمئن شویم که جامعه توسعه‌دهنده بیت کوین کور مستقل و غیرمتمرکز باقی می‌ماند و قدم‌هایی استوار و مداوم در راه پیشرفت در حوزه‌هایی همچون امنیت و حفظ حریم خصوصی برمی‌دارد. سرمایه‌گذاری روی توسعه بیت کوین به کاهش خطر مرتبط با پروتکل کمک می‌کند.

خطر تمرکز

از نظر من، این دومین خطر بزرگی است که بیت کوین را تهدید می‌کند. اساس بیت کوین بر توانمندسازی افراد مختلف از طریق تمرکززدایی بنا نهاده شده است؛ اما، همیشه خطر متمرکزشدن وجود دارد.

در داخل شبکه، این خطر مربوط به تمرکز قدرت استخراج است. بر کسی پوشیده نیست که ۶۵ درصد از قدرت هش جهان در دست چین است. اگر قدرت استخراج هم‌دستی کند و به‌عنوان مثال، استخر استخراج یا گروهی از ماینرها، تراکنش‌های شبکه را دستکاری کنند و از طریق دوباره خرج‌کردن (double-spending)، کوین جعلی ایجاد شود، این مسئله تأثیر سوء خود را بر بازار خواهد داشت. با این حال، این بحث نیز وجود دارد که با توجه به چگونگی طراحی مشوق‌های شبکه بیت کوین برای ماینرها، گرچه خطر تمرکز از بین نمی‌رود، اما مشکل چندانی نیز برای شبکه ایجاد نمی‌شود. به عبارت دیگر، مشوق‌هایی که در قالب بیت کوین جدید و کارمزد تراکنش ارائه می‌شوند، می‌توانند اکثریت نودها را ترغیب کنند که عملکرد صادق و صحیحی در شبکه داشته باشند؛ زیرا، تقلب در شبکه بیت کوین از نظر اقتصادی هزینه‌بَر است (و نه اینکه تقلب دشوار یا غیرممکن باشد). فرض بر این است که شرکت‌کنندگان در استخراج، همگی منطقی هستند و تصمیماتی می‌گیرند که به‌لحاظ اقتصادی به‌صرفه باشد.

خارج از شبکه نیز خطر تمرکز مالکیت شبکه وجود دارد. سرمایه‌گذاران کلان، یا همان «نهنگ‌ها»، با موجودیِ قابل‌توجه بیت کوین خود، می‌توانند به‌واسطه خرید و فروش بیت کوین در مقیاس کلان و با زمان‌بندی مشخص، تغییراتی در قیمت ایجاد کنند، بر بازار تأثیر بگذارند و حتی آن را دستکاری کنند. با توجه به اینکه یک فرد (یا یک نهاد) می‌تواند بیش از یک آدرس بیت کوین داشته باشد، دشوار می‌توان تصویر دقیقی از مالکیت بیت کوین ایجاد کرد. بنابراین، این خطر را نیز باید در نظر بگیریم و به همین دلیل، من بسیار مشتاق به افزایش دانش ارزهای دیجیتال و سواد مالی افراد هستم. به نظر من، هرچه افراد دانش بیشتری در مورد بیت کوین کسب کنند و با آن بیشتر خو بگیرند، آینده‌ اقتصاد دیجیتال نیز به‌مراتب سالم‌تر و پایدارتر خواهد بود. دیدن اولین موج سرمایه‌گذاری سازمانی هیجان‌انگیز است؛ اما، اگر مالکیت بیت کوین بیش‌ازحد به دست سازمان‌ها بیفتد، ممکن است در مسیر رسیدن به شبکه‌ای گسترده‌ که قدرت را به دست اعضای شبکه می‌سپارد، ناکام بمانیم.

خطر سیاسی

یکی دیگر از خطرهای مهم، دولت‌های حاکم هستند. با توجه به اینکه بیت کوین عنوان «پول آینده» را از آنِ خود کرده است، ممکن است دولت‌های مستقل به‌علت ترس از تهدید ارزش ارزهای فیات، بیت کوین را ممنوع کنند. در این مورد هم فقط تا زمانی که بیت کوین به پذیرش عمومی قابل‌قبولی نرسیده باشد، چنین خطرهایی مطرح می‌شوند. درواقع، چنین موانعی پیش از این در چندین کشور مختلف ایجاد شده است؛ به عنوان مثال، هند در سال ۲۰۱۸ معاملات بیت کوین را ممنوع اعلام کرد که البته، در سال ۲۰۲۰ لغو شد. آزمایش ارزهای دیجیتال ملی (CBDC) در سراسر جهان نیز می‌تواند در شکل‌گیری آینده بیت کوین تأثیرگذار باشد.

در سال جاری، اولین موج تأیید و پذیرش بیت کوین از سوی سرمایه‌گذاران سازمانی مشاهده شد و بنابراین سال ۲۰۲۰ را می‌توان نقطه عطفی در کاهش خطرهای سیاسی دانست. با سرمایه‌گذاری و طرفداری از بیت کوین توسط شرکت‌های سهامی عام، مدیران دارایی و افراد شناخته‌شده، چنین محدودیت‌هایی به‌تدریج مخالفت عمومی را برمی‌انگیزد و اِعمال این قبیل ممنوعیت‌ها را در کشورهایی که رأی و نظر شهروندان محترم شمرده می‌شود، دشوار می‌کند. من امیدوارم که این جنبش همچنان ادامه داشته باشد و با گذشت زمان، خطر ممنوعیت بیت کوین را به‌شکل فزاینده‌ای کاهش دهد.

اِعمال موفقیت‌آمیز و تام ممنوعیت بیت کوین هم به تلاش‌ هماهنگ تمام دولت‌های مستقل احتیاج دارد که بسیار بعید به نظر می‌رسد. تا زمانی‌که کشورهایی وجود داشته باشند که به بیت کوین مجوز عملکرد قانونی می‌دهند، این ارز دیجیتال فرصتی برای پیروزی خواهد داشت؛ هیچ فرد، نهاد یا حکومت واحدی نمی‌تواند به‌تنهایی یک شبکه جهانی غیرمتمرکز را از کار بیندازد.

با این همه، نوسانات قیمت بیت کوین ممکن است هر از گاهی تحت تأثیر تغییرات ملی و جغرافیایی-سیاسی قرار بگیرد. به نظر من، خطر سیاسی، دومین خطر تهدیدکننده بیت کوین است تا زمانی‌که بیت کوین به‌اندازه‌ای بزرگ شود که کسی نتواند آن را دستکاری کند. بدیهی است که ما از این نقطه فاصله داریم.

با اینکه بیت کوین به‌عنوان یک دارایی مالی قانونی شناخته می‌شود، هنوز ممکن است ممنوعیت بیشتری برای پرداخت اِعمال شود. چنین خطری هنوز به‌طور کامل دور از ذهن نیست. جنبه مثبت این است که ما در سناریوی بازه قیمت ۱۰۰,۰۰۰ تا ۵۰۰,۰۰۰ دلاری، هنوز بیت کوین را به‌عنوان واحد حساب و واسطه پرداخت، در نظر نمی‌گیریم. هنگامی‌که بیت کوین وارد مرحله سوم شود، دیگر در مورد قیمت آن صحبت نخواهیم کرد؛ بلکه، موضوع مورد بحث، قیمت سایر موارد در شبکه بیت کوین خواهد بود.

خطر پذیرش

این خطر مربوط به زمان‌بندی می‌شود. کاملاً محتمل است که پذیرش بیت کوین توسط عموم افراد بیش از آنچه انتظار می‌رود، طول بکشد.

تنها راه برای مدیریت این خطر این است که میزان سبد سهام بیت کوین خود را تنظیم کنید.

اگر روی بیت کوین (یا هر چیز دیگری) سرمایه‌گذاری کنید و نگران باشید که قیمت آن در ۱۲ ماه آینده، به کجا خواهد رسید، احتمالاً سبد سهام بیت کوین شما بیش از حد سنگین است. اندازه سبد سهام خود را بر اساس میزان ریسک‌پذیری و اعتماد خود به بیت کوین، تعیین کنید. بیش از آنچه در توان دارید (یا به آن اعتقاد دارید) سرمایه‌گذاری نکنید.

علاوه بر این، به‌نظر من، زمان کیفیتِ منحصربه‌فرد بیت کوین را مشخص خواهد کرد. قیمت بیت کوین بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ بسیار شبیه به یک حباب بود. با این حال، اگر به تاریخچه کامل معاملات در شبکه بیت کوین نگاهی بیندازیم، شاهد یک روند صعودی آشکار همراه با رشد آدرس‌های نگهداری دارایی، رشد آدرس‌های فعال و رشد قدرت محاسباتی شبکه خواهیم بود. افزایش میانگین نرخ هش (hashrate) شبکه بیت کوین نشان‌دهنده سطح امنیت مطلوب برای شبکه‌ای است که ثروت افراد در آن ذخیره شده است.

من طرفدار رشد قیمت بیت کوین طی ۱۲ ماه آینده هستم؛ اما به‌طور کلی، یقین دارم که بیت کوین در گذر زمان به بهترین دوست ما تبدیل خواهد شد.

نگاهی به آینده

بیت کوین شبیه به هیچ دارایی دیگری که قبلاً با آن روبه‌رو شده باشیم، نیست. بیت کوین شبکه‌ای ثروتمند، کاملاً سالم و بین‌المللی است که هرچه افراد بیشتری در سرتاسر جهان به اهمیت ویژگی‌های خاص آن پی ببرند، بیشتر رشد خواهد کرد. برای بررسی این ارز دیجیتال بدون جانب‌گیری، می‌توانیم به توییتِ اخیر مایکل سیلور (Michael Saylor)، مدیرعامل شرکت مایکرواستراتژی، اشاره کنیم که بیت کوین را یک ابزار کارآمد و ذخیره ارزش خوانده بود. سیلور چندی پیش در توییت خود نوشت:

بیت کوین نه یک ارز است و نه یک شبکه پرداخت؛ بیت کوین بانکی در فضای سایبری و اینترنتی است که نرم‌افزاری فسادناپذیر آن را اداره می‌کند و حساب‌های پس‌اندازی بین‌المللی، مقرون‌به‌صرفه، ساده و ایمن به میلیاردها نفری ارائه می‌دهد که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند مدیریت سرمایه خود را در برابر ریسک بازار برعهده بگیرند.

در دنیایی مملو از نابه‌سامانی و بلاتکلیفی، بیت کوین به افرادی مثل من، اعتماد به نفس می‌دهد. تأثیر شبکه بیت کوین بسیار وسیع است و در نهایت می‌تواند به هر فردی که به آن اعتقاد داشته باشد و آن را به کار بگیرد، قدرت ببخشد. من روند تکامل اکوسیستم بیت کوین را مشتاقانه دنبال می‌کنم و از اینکه بخشی از آن به شمار می‌روم، بسیار هیجان‌زده هستم.