کشور ناشناخته‌ای که مخفیانه روی بیت کوین و ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری می‌کند؛ سرزمینی بدون چراغ عابر پیاده!

پادشاهی بوتان؛ کشوری ناشناخته و کوچک در جنوب آسیا که بی‌سروصدا میلیون‌ها دلار از ثروت خود را روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده است. این سرمایه‌گذاری‌های کلان که تا پیش از این علنی نشده بودند، در جریان پرونده ورشکستگی پلتفرم‌های بلاک‌فای (BlockFi) و سلسیوس (Celsius) فاش شده‌اند.

مطلبی که در ادامه می‌خوانید بر اساس گزارشی از وب‌سایت فوربز نوشته شده است.

بوتان یکی از منزوی‌ترین کشورهای جهان است که عمدتاً با مناظر طبیعی، صومعه‌های بالای کوهستان و شاخص شادی ناخالص خوبش شناخته می‌شود که نشان می‌دهد آسایش در این کشور به رشد اقتصادی ترجیح داده شده است. اقتصاد بوتان تا حد زیادی بر پایه کشاورزی و جنگل‌داری بنا شده است و برای مثال زیرساخت‌های مربوط به شبکه‌های تلفن همراه تنها دو دهه است که در این کشور فراهم شده و جالب‌تر اینکه همین حالا چیزی به اسم چراغ عابر پیاده در این کشور وجود ندارد. در مجموع با نفوذ بسیار کم فناوری در این کشور، سخت می‌توان ارتباطی بین بوتان و ارزهای دیجیتال متصور شد.

اما در کمال تعجب، بوتان طی سال گذشته چندین میلیون دلار از ثروت خود را روی بیت کوین، اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده است.

طبق اسناد دادگاهی که نشریه فوربز آنها را بررسی کرده است، مجموعه سرمایه‌گذاری وابسته به حکومت بوتان با ۲.۹میلیارد دلار ثروت، یکی از مشتریان پلتفرم‌های وام‌دهی ورشکسته بلاک‌فای و همین طور سلسیوس بوده است؛ ارتباطی که تا پیش از این هرگز فاش نشده بود.

این شرکت که هلدینگ دروک (Druk Holding & Investments) نام دارد، مجموعه‌ای از دارایی‌های ملی بوتان را مدیریت می‌کند؛ دارایی‌های مثل یک کارخانه تولید پنیر محلی، چندین نیروگاه برق‌آبی و همین طور شرکت هواپیمایی رویال بوتان ایرلاینز (Royal Bhutan Airlines) که در مجموع تنها ۵ هواپیما دارد.

هلدینگ دروک در سال ۲۰۰۷ میلادی تأسیس و هدف از راه‌اندازی آن «حفاظت از ثروت این کشور برای منفعت‌رسانی به مردم بوتان در بلندمدت» عنوان شده است. با اینکه کارکنان، شرکا و حتی خود هلدینگ دروک این مجموعه را یک صندوق ثروت حکومتی توصیف کرده‌اند، فعالیت دروک بیشتر شبیه به یک کسب‌وکار دولتی است و در حال حاضر بر فعالیت ۲۱ شرکت داخلی در بوتان نظارت دارد.

حال شواهد نشان می‌دهد دروک حداقل از سال ۲۰۲۲ یک سبد سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال نیز ایجاد کرده است؛ حرکتی مخفیانه که به‌صورت ناخواسته و در جریان سقوط مجموعه‌های بزرگ فعال در صنعت ارزهای دیجیتال فاش شد.

ماه گذشته، وکیل پلتفرم بلاک‌فای که تنها چند روز پس از ورشکستگی صرافی ارز دیجیتال «FTX» در ماه نوامبر (آبان) اعلام ورشکستگی کرده بود، از هلدینگ دروک شکایت کرد. بلاک‌فای در آن زمان این صندوق را به پرداخت‌نکردن یک وام ۳۰میلیون دلاری متهم کرده بود. ادعای تیم حقوقی بلاک‌فای این بود که دروک در فوریه ۲۰۲۲ (بهمن ۱۴۰۰) ۳۰میلیون دلار یو‌اس‌دی کوین (USDC) از آنها قرض گرفته، اما از بازپرداخت کامل این وام امتناع کرده است؛ حتی پس از آنکه این پلتفرم وام‌دهی ۱٬۸۸۸ واحد بیت کوین وثیقه آنها را که در زمان پرداخت وام ۷۶.۵میلیون دلار ارزش داشت، نقد کرد.

اوجوال دیپ دهال (Ujjwal Deep Dahal)، مدیرعامل مجموعه دروک در پاسخ به پرسش‌های فوربز گفته است:

نظری درباره ماجرای بلاک‌فای ندارم چون این موضوع حل شده است. به‌دلیل محرمانه‌بودن، قادر به اظهارنظر نیستیم.

مدیرعامل دروک همچنین به بخشی از سؤالات فوربز از جمله اینکه چرا این هلدینگ به این ۳۰میلیون دلار یو‌اس‌دی کوین موردادعای بلاک‌فای نیاز دارد، آیا «حل‌شدن» این موضوع به معنی بازپرداخت وام است و همین طور اینکه دارایی‌های ارز دیجیتال این شرکت چگونه به دست آمده‌اند، پاسخی نداده است.

از طرفی، وکیل بلاک‌فای نیز به درخواست‌های مکرر فوربز برای اظهارنظر در این رابطه پاسخی نداده است و جزئیات قرار داد وام پرداخت‌شده به دروک همچنان نامشخص است.

چند ماه پیش از جریان بلاک‌فای اما، نام هلدینگ دروک به‌عنوان یکی از مشتریان سلسیوس مطرح شد؛ یکی از بزرگترین پلتفرم‌های وام‌دهی فعال در فضای ارزهای دیجیتال که در تیرماه (ژوییه) سال قبل اعلام ورشکستگی کرد. در ماه اکتبر (مهر) سلسیوس پرونده‌ای ۱۴٬۰۰۰ صفحه‌ای را منتشر کرد که شامل اطلاعات مشتریان خود از جمله نام حساب‌های کاربری، آدرس‌ها و تراکنش‌های آنها بود.

این پرونده نشان می‌داد هلدینگ دروک و همین طور یک حساب کاربری تحت‌عنوان «Druk Project Fund» بین آوریل تا ژوئن ۲۰۲۲ (فروردین تا خرداد ۱۴۰۱) فعالیت‌هایی مثل واریز، برداشت و استقراض بیت کوین، اتریوم، تتر و چند ارز دیجیتال دیگر انجام داده است. در این سه ماهی که در پرونده سلسیوس به آنها اشاره شده، دروک مجموعاً ۶۵میلیون دلار برداشت و ۱۸میلیون دلار واریز داشته است. نمایندگان دروک از اظهارنظر درباره ماجرای سلسیوس نیز خودداری کردند.

آیا بوتان تنها دولت مخفی بازار ارزهای دیجیتال است؟

سرمایه‌گذاری‌های چند ده میلیون دلاری هلدینگ حکومتی دروک روی ارزهای دیجیتال، برای نهادی که هدف آن ترویج سرمایه‌گذاری در بخش داخلی است، متناقض به نظر می‌رسد.

کارشناسان سرمایه‌گذاری چند سالی است که درباره احتمال سرمایه‌گذاری صندوق‌های وابسته به دولت‌ها روی ارزهای دیجیتال صحبت می‌کنند. دانکن بونفیلد (Duncan Bonfield)،‌ مدیر اجرایی مجمع بین‌المللی صندوق‌های ثروت حکومتی، می‌گوید پیوند میان حکومت‌ها و ارزهای دیجیتال تنها زمانی مشخص می‌شود که این صندوق‌ها اقدام به خرید سهام شرکت‌های فعال در حوزه ارزهای دیجیتال کنند.

برای مثال، صندوق بازنشستگی دولت نروژ به‌عنوان بزرگترین صندوق ثروت حکومتی در جهان، سهام‌دار شرکت مایکرواستراتژی است که یکی از بزرگترین هولدرهای بیت کوین محسوب می‌شود. درباره صندوق ۴۰۳میلیارد دلاری تماسک (Temasek) سنگاپور نیز بارها این شایعه مطرح شده است که این مجموعه روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده است، اما نمایندگان آن سال گذشته این ادعاها را رد کردند.

بونفیلد همچنین گفته است:

تاکنون [بین صندوق‌های حکومتی] تمایل واقعی به سرمایه‌گذاری روی ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک کلاس دارایی مشاهده نکرده‌ایم و این را باور نداریم که هیچ‌یک از اعضای مجمع ما بخشی از سبد خود را به ارزهای دیجیتال اختصاص داده باشند.

سابقه فعالیت بوتان در فضای ارزهای دیجیتال از ماجرای سلسیوس و بلاک‌فای فراتر می‌رود. هلدینگ دروک در سال ۲۰۲۰ میزبان پنلی با حضور طرفداران بلاک چین بود و هدف آن افزایش آگاهی افراد درباره این فضا و همین طور جذب احتمالی فعالان این صنعت از طریق آموزش و سرمایه‌گذاری طی سال‌های آینده عنوان شده بود. یک سال بعد از این ماجرا، شرکت ریپل اعلام کرد که با بانک مرکزی بوتان برای راه‌اندازی ارز دیجیتال ملی این کشور بر بستر شبکه «XRP ledger» همکاری می‌کند.

گفتنی است نه هلدینگ دروک و نه شرکت ریپل به پرسش‌های فوربز درباره برنامه آزمایشی ارز دیجیتال ملی این کشور و اینکه آیا این طرح ادامه پیدا می‌کند یا خیر، پاسخ ندادند.