۱۰ کتاب ارزشمند درباره پول

اگر با مشاهده عنوان این مطلب به مطالعه آن مشتاق شده‌اید، به شما تبریک می‌گوییم؛ چراکه جزو افرادی هستید که به چگونگی سپری‌کردن اوقات فراغت خود اهمیت می‌دهید و می‌دانید کتاب چقدر در افزایش دانش‌ و بینش افراد در زمینه‌های مختلف مؤثر است. با خواندن کتاب، دریچه‌ای برای تعامل با جهان اطرافمان گشوده می‌شود که علاوه‌بر افزایش آگاهی و توانایی تفکر، نگرش انتقادی ما را دربرابر شرایط و اتفاقات اطرافمان بیشتر می‌کند.

با‌این‌حال، اگر به مطالعه علاقه‌مند نیستید، نگران نباشید؛ چراکه جی. کی. رولینگ، نویسنده مشهور و خالق کتاب‌های هری پاتر، در‌این‌باره می‌گوید:

اگر مطالعه‌کردن را دوست ندارید، احتمالاً کتاب جذابی پیدا نکرده‌اید!

به‌همین‌‌دلیل، در این مقاله قصد داریم چند کتاب جذاب و ارزشمند درباره پول و ارزهای دیجیتال را معرفی کنیم تا علاوه‌بر آشنایی بیشتر با ماهیت پول و روابط میان انسان با امور مالی، به مطالعه کتاب‌ نیز بیشتر مشتاق شوید. از شما دعوت می‌کنیم تا پایان این مطلب که با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت کوین‌دسک نوشته شده است، ما را همراهی کنید.

بارتلبی نویسنده: داستانی از وال‌استریت

عنوان کتاب: بارتلبی نویسنده: داستانی از وال‌استریت (Bartleby the Scrivener: A Story of Wall Street)

نویسنده: هرمان ملویل (Herman Melville)

سال انتشار: ۱۸۵۰

ترجمه فارسی: دارد

در برخی منابع،‌ «بارتلبی نویسنده» را اولین رمان کوتاه هستی‌گرایانه (اگزیستانسیالیستی) می‌دانند؛ چراکه این کتاب دربرابر هرآنچه به وجود و ماهیت انسان ضربه می‌زند و به آن اصالت نمی‌دهد، نگاه کوبنده و انتقادی دارد. اتفاقات رمان حدود سال ۱۸۵۰ در نیویورک اتفاق می‌افتد؛ شهری که از‌نظر اقتصادی و امور مالی شهر مشهوری محسوب می‌شود.

بارتلبی که زمانی نه‌چندان دور کارمندی سخت‌کوش در شرکتی حقوقی در وال‌استریت بود، ناگهان و بدون هیچ دلیل مشخصی از کارکردن و تمام فعالیت‌های روزمره‌اش اجتناب می‌کند. بارتلبی با وجود نگرانی جدی کارفرمایش و برخلاف تمام آنچه ظاهراً منطقی به‌نظر می‌رسد، به ایده کارنکردن پایبند می‌ماند تا در‌حالی‌که بدهکار است و در زندان به‌سر می‌برد، براثر گرسنگی زندگی‌اش خاتمه می‌یابد.

داستان توضیح خاصی درباره رفتار عجیب و آزاردهنده بارتلبی ارائه نمی‌کند، شاید به این دلیل که نویسنده می‌خواهد او به نمادی نیمه‌اساطیری برای تمام افرادی تبدیل شود که از پذیرش و اطاعت سر باز می‌زنند. به‌طور خاص، برخی داستان «بارتلبی نویسنده» را انعکاس خشم عمیق هرمان ملویل از امور مالی و بازار می‌دانند.

ملویل که نویسنده رمان مشهور دیگری به‌ نام «موبی دیک» است و به‌عنوان یکی از رمان‌نویسان بزرگ آمریکایی شناخته می‌شود، در زمان حیاتش به موفقیت چندانی دست نیافت. او خیلی زود پس از نگارش رمان «بارتلبی» نویسندگی را رها کرد. آخرین رمان او به‌ نام «مرد اعتمادبه‌نفس» (The Confidence Man) نیز درباره امور مالی و اقتصاد بود.

رمان «بارتلبی نویسنده» که بیشتر با عنوان «بارتلبی مُحرّر» شناخته می‌شود، به‌صورت جداگانه به فارسی ترجمه نشده است؛ اما می‌توانید آن را به‌همراه سه جستار و نقد فلسفی دیگر در کتاب «ترجیح می‌دهم که نه» پیدا کنید.

نارنجی روشن برای کفن

عنوان کتاب: نارنجی روشن برای کفن (Bright Orange for the Shroud)

نویسنده: جان دی. مک‌دونالد (John D. McDonald)

سال انتشار: ۱۹۶۵

ترجمه فارسی: ندارد

جان دی. مک‌دونالد را شاید بتوان بزرگ‌ترین نویسنده قرن بیستم در ژانر دلهره (تریلر) دانست. برای آشنایی بیشتر با او، فقط کافی است بدانید که داستان فیلم مشهور و ترسناک «تنگه وحشت» (Cape Fear) با بازی رابرت دنیرو و رابرت میچام اثر اوست و نویسنده معروف آمریکایی کرت ونه‌گات (Kurt Vonnegut) آثار او را گنجینه‌ای شبیه به مقبره توت‌عنخ‌آمون، یکی از فرعون‌های مصر باستان، دانسته است.

مک‌دونالد در رمان «نارنجی روشن برای کفن» قهرمان بدبین و عبوسی به‌ نام تراویس مک‌گی (Travis McGee) را به‌تصویر می‌کشد که تلاش می‌کند پول بربادرفته یکی از دوستانش براثر کلاه‌برداری املاک را پس بگیرد. این اثر ممتاز روایتی بی‌رحمانه و آمیخته با بدبینی است که در فضایی جنگلی و دورافتاده از شهر اتفاق می‌افتد و پر از وکلای تبهکار و ضرب‌وشتم‌های وحشیانه و خودکشی‌ است.

مک‌دونالد نیم‌قرن بعد در سال ۲۰۱۴ در کتاب آپارتمان (Condominium) با داستانی درباره املاک در فلوریدا، باردیگر موضوع کلاه‌برداری‌های مالی و تأثیرات آن را مطرح می‌کند.

بیشتر بخوانید: بهترین کتاب‌ها برای شروع یادگیری بیت کوین و ارزهای دیجیتال

آتش غرور و روشی که اکنون زندگی می‌کنیم

عنوان کتاب: آتش غرور (The Bonfire of the Vanities)

نویسنده: تام ولف (Tom Wolfe)

سال انتشار: ۱۹۸۷

ترجمه فارسی: ندارد

عنوان کتاب: روشی که اکنون زندگی می‌کنیم (The Way We Live Now)

نویسنده: آنتونی ترولوپ (Anthony Trollope)

سال انتشار: ۱۸۷۵

ترجمه فارسی: ندارد

اگرچه این دو رمان با فاصله‌ای نزدیک به یک قرن از هم نوشته و منتشر شده‌اند، می‌توانیم آن‌ها را داستان‌های طنز مشابهی درباره ثروت هنگفتی بدانیم که از سفته‌بازی در بازار سهام به‌دست آمده‌اند.

آنتونی ترولوپ اثر خود را با الهام از بحران مالی سال ۱۸۷۳ در لندن نوشت. داستان رمان او درباره سرمایه‌داری است که با افت‌وخیز شدید (پامپ و دامپ) سهام شرکت راه‌آهن به موفقیت عظیمی دست پیدا می‌کند و وارد مجلس می‌شود. البته او در پایان همه‌چیزش را از دست می‌دهد. ترولوپ درباره انگیزه‌ا‌ش برای نوشتن این رمان می‌گوید:

اگر رفتار مخربی بتواند باشکوه و جذاب به‌نظر برسد، دیگر در نظر مردم نفرت‌انگیز نخواهد بود.

درست یک قرن بعد، با داستانی مشابه در رمان «آتش غرور» تام ولف روبه‌رو هستیم. این داستان ماجرای اوج‌گرفتن و سقوط یکی از معامله‌گران اوراق قرضه به‌ نام شرمن مک‌کوی (Sherman McCoy) را روایت می‌کند. سبک زندگی و ولخرجی‌های مک‌کوی به‌گونه‌ای است که گویی او در جهان دیگری زندگی می‌کند و با مشکلات اقتصادی مردم آشنایی ندارد؛ اما یک اشتباه باعث می‌شود مک‌کوی در دام توطئه‌‌ای گرفتار شود و در‌نهایت، تمام اعتبار و زندگی‌اش را از دست بدهد.

بسیاری این رمان را تأثیرگذارترین رمان دهه ۱۹۸۰ می‌دانند؛ زیرا اختلاس در وال‌استریت را نمایش می‌دهد، آن‌هم نه در قالب کلاه‌برداری ساده، بلکه به‌شکل فسادی گسترده سرشار از تبعیض‌های طبقاتی و نژادپرستانه که دستگاه‌های قضایی و قانونی را هم با خود همراه کرده است.

هیچ‌یک از این دو رمان هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند؛ اما در سال ۱۹۹۰ بر‌اساس رمان آتش غرور، فیلمی به همین نام به کارگردانی برایان دی پالما (Brian De Palma) با بازی تام هنکس و بروس ویلیس و مورگان فریمن ساخته شد که البته برخلاف رمان، به موفقیت چندانی دست نیافت.

کاتن به هارلم می‌آید

عنوان کتاب: کاتن به هارلم می‌آید (Cotton Comes to Harlem)

نویسنده: چستر هایمز (Chester Himes)

سال انتشار: ۱۹۶۵

ترجمه فارسی: ندارد

این کتاب ماجرایی فضایی کارآگاهی‌کلاسیک با تِمی گرفته و تیره‌ دارد. داستان از یک شبکه کلاه‌برداری آغاز می‌شود و ربوده‌شدن صندوق عام‌المنفعه‌ای که احتمال می‌رود کلاه‌برداری بوده باشد.

رمان «کاتن» در سال ۱۹۶۵، یعنی اوج مبارزه‌های سیاه‌پوستان آمریکایی علیه تبعیض نژادی، منتشر شد و جالب است بدانید این داستان اولین کارآگاهان سیاه‌پوست با نام‌های «گِریو دیگِر جونز» (Grave Digger Jones) و «کافین اِد جانسون» (Coffin Ed Johnson) را در تاریخ داستان‌نویسی آمریکا به‌تصویر می‌کشد.

ناگفته نماند بنا به شرایط جامعه آمریکا، این دو کارآگاه سیاه‌پوست هیچ شباهتی با بازجویان آرام و باوقار سریال‌های قتل (Homicide) یا شنود (The Wire) ندارند. هر فردی که کوچک‌ترین مشکلی با گریو دیگِر و کافین اِد داشته باشد، هدف برخورد تند و خشن آن‌ها قرار می‌گیرد.

داستان «کاتن به هارلم می‌آید» پُر از اتفاقات هیجان‌انگیز است و فیلمی که در سال ۱۹۷۰ با کارگردانی اوسی دیویس (Ossie Davis) و بازی رد فاکس (Redd Foxx) از این کتاب ساخته شد، اولین عنوان از سری فیلم‌های تجاری با محوریت سیاه‌پوستان در دهه ۱۹۷۰ بود که در کانون توجه قرار گرفت.

برج و جهان‌شهر

عنوان کتاب: برج (High Rise)

نویسنده: جِی. جی. بالارد (J.G. Ballard)

سال انتشار: ۱۹۷۵

ترجمه فارسی: دارد

عنوان کتاب: جهان‌شهر (Cosmopolis)

نویسنده: دان دلیلو (Don DeLillo)

سال انتشار: ۲۰۰۳

ترجمه فارسی: دارد

دو رمان دیگر که ازلحاظ دیدگاه و داستان مشابه هم نوشته شده‌اند، برج و جهان‌شهر هستند. هر دو داستان روایتگر نوعی از بیگانگی است که در رأس هرم سرمایه‌داری کمین کرده‌ است.

در رمان «برج»، رمان‌نویس بریتانیایی جِی. جی. بالارد برج گران‌قیمت مسکونی را با فناوری پیشرفته و ساکنانش به‌تصویر می‌کشد. این برج به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند به‌طور مستقل تمام نیازهای ساکنان را رفع و ارتباط آن‌ها را با جهان پیرامون کاملاً قطع کند. با‌این‌حال در‌ادامه داستان و پس از تقسیم برج به بالانشین‌ها و پایین‌نشین‌ها، تمام نوآوری‌ها و امکانات فوق‌العاده‌‌ برج به‌‌طور وحشیانه‌ای به‌دست ساکنان آن نابود می‌شود و نزاع طبقاتی درخشش و کمال این برج را از بین می‌برد.

در اثر دان دلیلو هم با بیگانگی مشابهی در زندگی میلیاردر سرمایه‌داری به‌ نام اریک پکر (Eric Packer) روبه‌رو هستیم. روزی پکر سوار لیموزین خود می‌شود تا به آرایشگاه برود؛ اما در خیابان با شورشی سیاسی مواجه می‌شود که در سرتاسر منتهن در جریان است. داستان فقط در طول یک روز عجیب و پرحادثه روایت می‌شود و تمام مدت با شخصیتی همراه هستیم که از لیموزینش پیاده نمی‌شود و درگیر دیالوگی فلسفی و درونی است. او آشوب جامعه سرمایه‌داری و فروپاشی‌ای را مشاهده می‌کند که اندوخته او در وال‌استریت را هم با خود به قهقرا می‌برد.

دلیلو در این اثر به‌طور باورنکردنی توانسته است اتفاقات چند سال بعد وال‌استریت را به‌درستی پیش‌بینی کند و آن را به‌تصویر بکشد.

بیشتر بخوانید: معرفی ۱۰ کتاب برتر برای یادگیری تحلیل تکنیکال

جی‌آر

عنوان کتاب: جی‌آر (JR)

نویسنده: ویلیام گدیس (William Gaddis)

سال انتشار: ۱۹۷۵

ترجمه فارسی: ندارد

اگرچه سبک تجربی نویسندگی ویلیام گدیس باعث شده است خواندن کتاب جی‌آر در ابتدا دشوار به‌نظر برسد، این برنده «جایزه ملی کتاب» آمریکا در‌عمل از طنزی خاص در کتابش استفاده می‌کند. شخصیت جی‌آر که نام کتاب از او الهام گرفته شده، پسری ۱۱ ساله است که با پنهان‌کردن هویتش، به‌عنوان معامله‌گر سهام‌ شرکت‌های کوچک، کسب‌وکاری برای خود دست‌وپا می‌کند و به‌زودی روی کاغذ تبدیل به میلیونر می‌شود.

اگرچه امروز کودکی شبیه به جی‌آر احتمالاً باید به‌عنوان نابغه‌ای تمام‌عیار تحسین و ستایش شود، هدف گدیس از خلق این شخصیت مسخره‌کردن اشتیاق دیوانه‌وار و وسواس فکری مردم درباره امور مالی و بازار سهام است؛ موضوعی که هر‌روز در حال افزایش است و اکنون حتی دامن کودکانی را هم گرفته که در کوچه و خیابان مشغول بازی هستند‌.

برخی حدس می‌زنند که شخصیت به‌اصطلاح نابغه جی‌آر الهام‌بخش شخصیتی با نام جی‌. آر. ایوینگ (J. R. Ewing) در سریال تلویزیونی «دالاس» (Dallas) است. این سریال کمدی در ۱۴ فصل از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۱ از شبکه سی‌بی‌اس آمریکا پخش می‌شد و روایتگر ماجراهای رئیس خودسر شرکت خصوصی نفتی و خانواده‌ مرفه و ثروتمندش در تگزاس بود. سریال «دالاس» هم طنزی انتقادی درباره اوضاع اقتصاد در دهه ۱۹۸۰ داشت.

لاتاری خورشیدی

عنوان کتاب: لاتاری خورشیدی (The Solar Lottery)

نویسنده: فیلیپ کِی. دیک (Philip K. Dick)

سال انتشار: ۱۹۵۵

ترجمه فارسی: ندارد

اثر تخیلی «لاتاری خورشیدی» درباره حکومتی ارتشی و سلطه‌گر است که با رگه‌هایی از آشفتگی و توهم درآمیخته است و در سیاره‌ای عجیب و آخرالزمانی اتفاق می‌افتد.

اتفاقات در این جهان خیالی برمبنای منطق شانس و نظریه بازی رخ می‌دهند؛ تا جایی که رهبران این جهان و قاتلان تعیین‌شده آنان با استفاده از قرعه‌کشی‌ انتخاب می‌شوند. رهبران در این جهان باتوجه‌به مقاومتی که در‌برابر تهدید جانشان نشان می‌دهند، می‌توانند احترام مردم را برانگیزند و عمر حکومتشان را افزایش دهند.

«لاتاری خورشیدی» حاوی بسیاری از مضامینی است که فیلیپ دیک در کتاب‌های انقلابی بعدی خود به‌کار می‌گیرد. این نویسنده رمان‌های علمی‌تخیلی در داستان‌هایش پرسش‌هایی اجتماعی و فلسفی درباره ماهیت و ادراک و هویت انسان مطرح و از بسیاری از مباحث بنیادین جوامع انتقاد می‌کند.

پول حیوانات

عنوان کتاب: پول حیوانات (Animal Money)

نویسنده: مایکل سیسکو (Michael Cisco)

سال انتشار: ۲۰۱۵

ترجمه فارسی: ندارد

خلاصه‌کردن یا توضیح‌دادن کتاب سورئال و عجیب «پول حیوانات» تقریباً غیرممکن است! داستان با ملاقات پنج استاد اقتصاد در هتلِ کنفرانسی آغاز می‌شود که قرار بود در آن شرکت کنند. هیچ‌کدام از این اقتصاددانان به‌‌دلیل مصدومیت‌هایی که برایشان رخ داده است و خواننده نیز دلایل آن‌ها را نمی‌داند، در کنفرانس نمی‌توانند شرکت کنند و همین اتفاق زمینه‌ساز ملاقات آن‌ها با یکدیگر می‌شود.

این پنج استاد اقتصاد در گفت‌وگوهایی، به ایده سنت‌شکنانه و سورئال پول حیوانات می‌رسند و تلاش می‌کنند این پول را ایجاد کنند؛ اما هرچه داستان بیشتر پیش می‌رود، فضای وهم‌آلود آن با توهم توطئه این استادان غلیظ‌تر می‌شود؛ تا جایی که یکی از این پنج نفر به‌طور مرموزی کشته می‌شود.

بااین‌حال حتی تا پایان داستان، خواننده به مفهوم مشخصی درباره «پول حیوانات» دست پیدا نمی‌کند. آیا منظور پولی است که از حیوانات ساخته شده است یا پولی که حیوانات استفاده می‌کنند؟ نکته جالب این است که حتی خود این شخصیت‌ها هم نمی‌توانند در گفت‌وگوهای عجیب و رفتارهای شتاب‌زده خود تعبیر درستی از این مفهوم داشته باشند.

این کتاب بدیع را می‌توانیم انتقادی از خودپسندی دانشگاهیان و ناکارآمدی بانکداری مدرن بدانیم. درواقع، «پول حیوانات» به‌طور مستقیم و جدی از اسرار عمیق اقتصاد و امور مالی در جوامع بشری انتقاد می‌کند.

جمع‌بندی

در این مطلب، با ۱۰ رمان با مضامین اصلی پول، اقتصاد، امور مالی و واسطه مبادله آشنا شدیم. برخی از این کتاب‌ها در کمتر از ۱۰۰ سال گذشته نوشته شده‌اند و به‌طور مستقیم زیربنای اقتصاد سنتی را به چالش می‌کشند؛ اقتصادی که با وجود مزایا، با مشکلاتی جدی روبه‌روست. کتاب‌های معرفی‌شده در این مقاله در چشم‌اندازی فلسفی و وسیع‌ با مطرح‌کردن مسئله هویت انسانی در روایت خود، خواننده را با دیدی عمیق‌تر با تأثیر پول بر جوامع بشری آشنا می‌کنند. 

باوجوداین‌، تعداد کتاب‌هایی که راویِ داستان‌هایی با محوریت پول و اقتصاد هستند، بسیار بیش از این کتاب‌هاست. تعطیلات تابستانی پیش‌ رو می‌تواند فرصت مناسبی برای سرگرم‌شدن و در‌عین‌حال، گسترش ذهن با مطالعه کتاب‌های خواندنی باشد. از شما دعوت می‌کنیم تا اگر رمان یا داستان کوتاه دیگری با مضامین پول و اقتصاد و امور مالی خوانده‌اید که ارزش‌ خواندن و پیشنهاددادن دارد، آن را با ما و دیگر کاربران به‌اشتراک بگذارید.