چگونه می‌توان استخراج خانگی ارزهای دیجیتال در ایران را کنترل کرد؟

یکی از مسائلی که این روزها مسئولین وزارت نیرو و مقامات قانون‌گذار را نگران کرده است، بحث گسترش راه‌اندازی دستگاه‌های استخراج در منازل مسکونی است. با این حال به عقیده کارشناسان این مسئله را به راحتی می‌توان حل کرد.

دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال بسیار پرقدرت هستند و برق زیادی مصرف می‌کنند. گسترش استفاده از آن‌ها در منازل باعث افزایش شدید مصرف برق کشور و همچنین افزایش خطر آتش‌سوزی می‌شود.

اگر چه به دلیل آمپر پایین برق منازل مسکونی،‌ فقط می‌توان تعدادی انگشت شماری دستگاه در خانه راه‌اندازی کرد، اما در مقیاس بزرگ، نصب شدن حتی یک دستگاه استخراج در هر خانه، تا حد بسیار زیادی باعث بالا رفتن مصرف برق کشور می‌گردد.

در این خصوص با سعید خوشبخت، فعال مطرح بلاک چین و ماینینگ ایران به گفتگو نشستیم. سعید خوشبخت می‌گوید:

سرکوب ماینینگ ماینرهای خانگی را زیاد می‌کند

روندی که اکنون در پیش گرفته شده است به این ختم می‌شود که ماینرهای کوچک، پنهانی چند دستگاه ماینر قاچاق بخرند و با هر ترفندی که شده به صورت غیرقانونی دستگاهای خودشان را فعال کنند. به تعداد بالای افرادی فکر کنید که ممکن است این کار را بکنند. فکر کنید ۴ میلیون نفر، هر کدام دو یا سه دستگاه ماینر بخرند. همین مقدار هم کولر و فن برای خنک کردن دستگاه‌های اضافه خواهد شد.

با این روند دیگر ماینینگ در یک یا چند جای خاص متمرکز نخواهد بود. مصرف تمام کشور بالا می‌رود. آن زمان شناسایی دستگاه‌ها و واحدهایی که ماین می‌کنند به هیچ عنوان ساده نخواهد بود. دیگر نمی توانیم روی فلان نقطه دست بگذاریم و مثلا یک مگاوات از برقش کم کنیم.

سیاست‌گذاری درست مشکل را حل می‌کند

اگر استخراج در ایران صنعت شود و به آن برق صنعتی تعلق بگیرد، می‌توان به مراکز خاصی مجوز داد که از دستگاه‌های استخراج میزبانی کنند. به این صورت که مثلا من دستگاه بخرم و به صورت قانونی آن را برای نگهداری به یک فارم بدهم و آن فارم هر ماه یک هزینه کوچکی دریافت کند. یا اینکه یک فرد بتواند از فارم‌های بزرگ در ایران قدرت هش بخرد.

با این روش، علاوه بر حفظ حقوق مصرف کننده، می‌توان ماینینگ خرد را کنترل کرد و از بروز بسیاری از مشکلات مثل آتش سوزی یا استفاده از برق خانگی برای ماینینگ جلوگیری به عمل آورد.

چه تضمینی وجود دارد که مردم همچنان در خانه استخراج نکنند؟

چیزی که مردم را مجبور به رعایت قانون می‌کند شیب منافع است. مثلا اگر من وارد طرح ترافیک شوم، دوربینی از من تصویربرداری می‌کند و جریمه‌ای برایم در نظر می‌گیرد که طبق شیب منافع، این جریمه برای من به صرفه نخواهد بود پس سعی می‌کنم که وارد طرح نشوم. حالا اگر من روزی چند صد میلیون درآمد داشته باشم، به هیچ عنوان جریمه شدن در طرح ترافیک برایم مهم نخواهد بود. هر قانونی یک شیب منافع دارد.

رگولاتوری بی هدف هیچ تضمینی برای موفقیت ندارد اما اگر هدف آن حمایت از حقوق مصرف کننده و حفظ نظم کلی کشور باشد، آن موقع هدف رگولاتوری تعیین یک شیب منافع است تا اکثریت جامعه را مجاب به حرکت در یک چارچوب خاص کند.

سیاست‌گذاری باید طوری باشد که مثلا به نفع یک ایرانی نباشد که دستگاه ماینر خود را در خانه نگهداری کند و به صرفه‌تر این باشد که دستگاهش را به یک میزبان بدهد تا در فارمش بگذارد.

مثلا اگر من به یک ماینر خانگی بگویم که در خانه ماهی ۲ میلیون تومان در می‌آوری و اگر دستگاهت را به فارم بدهی تا از آن میزبانی کند، درآمدت به ماهی ۱۵۰ هزارتومان کاهش می‌یابد، قطعا آن ماینر حاضر نخواهد شد که دستگاهش را برای نگهداری به فارم بدهد.

حالا اگر بگویم که در صورت شناسایی دستگاه در خانه ۲ میلیون تومان جریمه می‌شوی چه؟ به نظر من، باز هم همچنان در خانه نگهداری می‌کند.

حالا اگر بگویم که در صورت شناسایی دستگاه در خانه، ۲۰۰ میلیون تومان جریمه می‌شوی، اما همچنان سود نگهداری دستگاه در فارم ۱۵۰ هزارتومان است، یک عده در فارم نگهداری خواهند کرد. اما باز هم اغلبشان در خانه نگهدار می‌کنند، چون می‌گویند این قانون را نمی‌توانی اعمال کنی. چیزی که مجرمان را بیشتر می‌ترساند، شدت مجازات نیست بلکه قدرت اعمال آن است. مثلا قدرت اعمال کردن طرح ترافیک بالاست و کمتر کسی آن را نادیده می‌گیرد.

حالا اگر بگویند با نگهداری دستگاه در خانه ۲ میلیون تومان درآمد داری و در فارم ۱.۵ میلیون تومان و ماین در خانه جریمه سنگین و دردسر دارد و ممکن است ماینرت بسوزد، ماینر خانگی با خودش حساب و کتاب می‌کند و گذاشتن دستگاهش در یک فارم را انتخاب می‌کند. به این می‌گویند سیاست‌گذاری.

سیاست‌گذار باید ارقام و اعداد را بشناسد تا میل به دور زدن قانون را کاهش دهد.

مطالعه کامل مقاله بررسی جامع استخراج ارزهای دیجیتال در ایران: پرونده ویژه: گسترش استخراج ارز دیجیتال در ایران؛ تهدید یا فرصت؟